Sceniczne metamorfozy mitu. Teatr polski XXI wieku w perspektywie kulturowej

Małgorzata Budzowska

W publikacji zaprezentowano analizy kulturoznawcze wybranych spektakli adaptujących mity antyczne z kręgu kultury śródziemnomorskiej w obrębie estetyki postmodernizmu. Autorka podjęła pierwszą na rodzimym gruncie transdyscyplinarną analizę recepcji mitów we współczesnym teatrze polskim. Wybrała przykłady z twórczości czwórki polskich reżyserów teatralnych (Maja Kleczewska, Michał Zadara, Jan Klata, Antonina Grzegorzewska), w spektaklach których szczególnie wyraźnie i często można dostrzec inscenizację mitu. Porządkując obszar ich dokonań, autorka posłużyła się własną typologią i wyróżniła strategie ujmowania mitu przez poszczególnych twórców. „Autorka pisze o trudnych kwestiach i złożonych problemach w sposób zwięzły i prosty (co nie znaczy upraszczający) [...] Jej praca nie tylko rzuca nowe światło na twórczość czwórki wybitnych reżyserów, dowodząc ich silnego zakorzenienia w najdawniejszej tradycji teatru i dramatu światowego, lecz także stanowi ważny przyczynek do badań nad relacjami sztuki/sztuki teatru i mitu. Analizy spektakli są szczegółowe, precyzyjne i nierzadko odkrywcze. Prowadzą do bardzo ciekawych wniosków i pobudzają do myślenia. Starannie dobrany materiał ilustracyjny dodatkowo je wzbogaca, dając odbiorcom pogląd na estetykę omawianych spektakli oraz na indywidualny styl twórców inscenizujących opowieści mityczne. Oryginalna typologia poszerza konteksty ich dokonań, powiązując je z szerszym zapleczem kulturowym”. Z recenzji prof. dr hab. Anny Burzyńskiej (UJ)

Biblioteczny marketing wewnętrzny w teorii i praktyce na przykładzie bibliotek województwa łódzkiego

Mariola Antczak, Magdalena Kalińska-Kula

W monografii zostały zaprezentowane badania dotyczące działań z zakresu marketingu wewnętrznego w bibliotekach województwa łódzkiego. Obszerna część teoretyczna zawiera informacje na temat roli bibliotek we współczesnym społeczeństwie informacyjnym oraz analizę koncepcji marketingu wewnętrznego. Autorki, wykorzystując do realizacji wyznaczonych celów badawczych wszechstronne studia literaturowe, odnoszą się do obowiązujących przepisów prawnych, wskazują na współczesne funkcje, zadania i misje bibliotek, a następnie podejmują próbę wyjaśnienia istoty i znaczenia marketingu wewnętrznego we współczesnej bibliotece. W części badawczej omawiają wyniki badania empirycznego dotyczącego takich zagadnień, jak: stosowane w praktyce elementy marketingu wewnętrznego (np. komunikacja wewnętrzna, system motywacyjny, kultura organizacyjna), ocena funkcjonowania marketingu wewnętrznego przez pracowników, konfrontacja oczekiwań pracowników ze stanem faktycznym. Ważnym dodatkiem do książki jest wyczerpująca bibliografia publikacji na temat marketingu bibliotecznego, począwszy od najwcześniejszej, datowanej na rok 1991. Zaletą monografii jest jej interdyscyplinarny charakter - Czytelnik otrzymuje rzetelne studia naukowe przeprowadzone z punktu widzenia informatologa i bibliologa oraz specjalisty w zakresie marketingu.

Opera w Polsce w latach 1635-1795

Grzegorz Markiewicz

Prezentowana publikacja jest opowieścią o operze w Polsce w latach 1635-1795. Autor uwzględnia w niej różne ówczesne formy sceniczno-muzyczne, potocznie określane mianem opery. Odwołując się do rodzimego i europejskiego kontekstu historycznego, koncentruje się wyłącznie na dziełach operowych wystawianych przez zespoły cudzoziemskie na dworze królewskim oraz na publicznej scenie narodowej utworzonej pod patronatem Stanisława Augusta Poniatowskiego. W literaturze przedmiotu brakuje syntezy poświęconej scenie operowej w Polsce. Książka ta obejmuje okres od pojawienia się w Rzeczypospolitej pierwszych dzieł operowych za panowania Wazów do początków polskiej sceny operowej za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Praca – napisana z punktu widzenia historyka idei i świadomości społecznej – stanowi pierwszą część szerszego autorskiego projektu poświęconego dziejom polskiej sceny operowej od jej początków po rok 1918. Skierowana jest do szerokiego grona odbiorców, zwłaszcza do historyków, kulturoznawców, teatrologów i muzykologów.   „Autor skonstruował wartościową poznawczo i rzetelnie udokumentowaną monografię obejmującą pierwsze sto sześćdziesiąt lat obecności opery w Polsce. Takich opracowań zdecydowanie brakuje na polskim rynku wydawniczym”. Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Kurka, prof. UAM

W kręgu problemów edukacji i dydaktyki polonistycznej na łamach czasopisma

Dominika Dworakowska

Miesięcznik „Nowe Tory” przyczynił się do rozkwitu polskiej myśli pedagogicznej w Królestwie Polskim oraz dynamicznego rozwoju nauczania literatury ojczystej i języka narodowego w zaborze rosyjskim. Periodyk skupiał czołowych polskich pedagogów i działaczy oświatowych, którzy celowali w recenzenckich omówieniach nowych podręczników szkolnych, krytycznej i objaśniającej ocenie książek dziecięco-młodzieżowych. W prezentowanej monografii autorka opisuje dzieje warszawskiego czasopisma, określa jego literacką, artystyczną i ideową zawartość treściową, a także ukazuje niepowtarzalne współbrzmienie na jego łamach edukacji polonistycznej i wiedzy z różnych dziedzin. Udowadnia, że periodyk żywo zareagował na przeobrażenia dydaktyki polonistycznej na początku XX wieku. Jednym z filarów jego programu stała się zreformowana edukacja polonistyczna, która obejmowała m.in. nowoczesne metody nauczania, ćwiczenia stylistyczne, wypracowania domowe, a także kwestię smaku estetycznego. Publikację docenią zwłaszcza nauczyciele, studenci polonistyki oraz specjaliści w zakresie edukacji aksjologicznej i psychologii wychowawczej.  

Nauczyciel wczesnej edukacji kreatorem środowiska edukacyjnego dziecka

Elżbieta Płóciennik, Dorota Radzikowska

Przekazywana do rąk Czytelnika książka to kolejny tom podejmujący tematykę nauczyciela wczesnej edukacji (seria „Wczesna Edukacja”) pod redakcją pracowników Katedry Pedagogiki Wieku Dziecięcego Uniwersytetu Łódzkiego. W każdej kolejnej publikacji z tej serii autorzy zajmują się nowym ważnym problemem dotyczącym podmiotu badań - nauczyciela wczesnej edukacji. W prezentowanym tomie koncentrują się na analizie i opisie, organizowanego przez nauczyciela, środowiska edukacyjnego sprzyjającego uczeniu się dzieci. Podejmują próbę nie tylko prezentacji, lecz także wyznaczenia kierunku rozwoju alternatywnych sposobów, które mają prowadzić do pożądanych zmian w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, umożliwiających urzeczywistnianie postulatu stymulowania wszechstronnego rozwoju dziecka. W tej samej serii ukazały się publikacje: Nauczyciel wczesnej edukacji wobec zmian społeczno-kulturowych (red. Wiesława Leżańska, Aleksandra Feliniak) oraz Nauczyciel wczesnej edukacji. Rozwijanie kompetencji zawodowych (red. Wiesława Leżańska, Dorota Radzikowska).  

Wolność pracy osób z niepełnosprawnościami jako wartość prawnie chroniona

Magdalena Paluszkiewicz

Zasadniczym celem monografii było dokonanie oceny rozwiązań prawnych składających się na model ochrony wolności pracy osób z niepełnosprawnościami z perspektywy ich funkcji, jaką jest zapewnianie możliwości urzeczywistniania tej wartości w życiu społecznym. W związku z tym istotne stało się ustalenie okoliczności, które wpłynęły na powstanie i kształt modelowych rozwiązań służących ochronie wolności pracy osób z niepełnosprawnościami, a następnie ukazanie różnych środków prawnych wykorzystywanych do jej zapewniania, w zależności od dynamicznych uwarunkowań polityczno-ustrojowych oraz społeczno-gospodarczych, w tym od ewolucji postrzegania samej niepełnosprawności. Analizie poddano standardy międzynarodowe stosowane w celu zagwarantowania tej ochrony, co pozwoliło na dokonanie w ich kontekście oceny rozwiązań przyjmowanych w przeszłości i współcześnie w polskim ustawodawstwie. W rezultacie sformułowano postulaty wprowadzenia niezbędnych zmian oraz propozycje przyjęcia nowych rozwiązań prawnych, które służą efektywnej realizacji wolności pracy osób z niepełnosprawnościami z uwzględnieniem aktualnych uwarunkowań życia społecznego.

Mit Wielkiej Brytanii w literackiej kulturze polskiej okresu rozbiorów. Studium wyobrażeń środowiskowych na podstawie zawartości wybranych periodyków

Maria Antonina Łukowska

Książka jest próbą odtworzenia stanu wiedzy Polaków na temat kultury brytyjskiej i wyobrażeń o tym kraju i jego mieszkańcach, budowanych przez okres rozbiorów Polski od 1772 do 1018 r. Jako materiał do badań posłużyły przede wszystkim ówczesne źródła masowego przekazu, począwszy od gazet rękopiśmiennych, kalendarzy, aż po wybrane tytuły prasowe. Celem pracy było ukazanie procesu budowania swoistego mitu Wielkiej Brytanii w okresie redefiniowania własnej tożsamości pod wpływem utraty przez Polskę niepodległości. Tworzony mit stał się przyczyną oczekiwań Polaków wobec Wielkiej Brytanii jako kraju i społeczeństwa. Jednocześnie w pracy ukazane zostały wpływy kultury brytyjskiej na kulturę polską w jej szerokim rozumieniu, w aspekcie jej materialnego, społecznego i duchowego wymiaru. Monografia może zatem służyć zarówno literaturoznawcom do badania paradygmatów innych krajów i narodów w kulturze polskiej, antropologom i socjologom kultury do badania rzeczywistego stanu wiedzy i mentalności społecznej, jak i politologom i dziennikarzom do poznawania roli wyobrażeń w procesie podejmowania decyzji politycznych w stosunkach międzynarodowych, tworzeniu wzajemnych sympatii, antypatii i uprzedzeń. 

Dyskursywny obraz Łodzi w mediach

Mateusz Gaze

Publikacja zawiera odpowiedź na pytanie, czy media wzmacniają i/lub wyciszają stereotypy o Łodzi. Przystępując do badania, określono następujące problemy poznawcze: co pisze się o Łodzi, jak się pisze oraz czy to, jak się pisze, podlega refleksji samych dziennikarzy, a zatem, czy możliwe jest zbadanie metadyskursu. Już na etapie wyboru tematu czy selekcji materiału dziennikarz dokonuje subiektywnego przedstawienia wybranych elementów Łodzi. Z lingwistycznego punktu widzenia istotny jest proces, podczas którego na bazie zebranych materiałów i opinii dziennikarz tworzy tekst, nadając mu konkretną strukturę językową. Dobiera odpowiednie środki językowe, by osiągnąć określone wcześniej intencje. Celem monografii jest analiza wizerunku Łodzi w różnych typach mediów (prasa, internet, telewizja). Źródła dobrano tak, by wychwycić różnice między wizerunkiem Łodzi w mediach o zasięgu ogólnopolskim a wizerunkiem w mediach o zasięgu lokalnym. Ze Wstępu Niezwykle ciekawym dopełnieniem analiz jest rozdział poświęcony metadyskursowi na temat wizerunku Łodzi w mediach. Jest to próba zarejestrowania i zdemaskowania praktyk dziennikarskich, które wpływają na opinię publiczną poprzez kreowanie określonej wizji Łodzi. Rozdział ten świadczy o dociekliwości badawczej Autora, który podjął trud wielostronnego oglądu badanego materiału. Z recenzji dr hab. Magdaleny Trysińskiej (UW)