Vade Nobiscum, tom XXIV/2024, Studia nad Bliskim Wschodem

Piotr Chyliński, Patryk Grancow, Rafał Kanas, Kamil Ludwiczak, ...

Vade Nobiscum to cyklicznie wydawana monografia wieloautorska pod auspicjami Studenckiego Koła Naukowego Historyków UŁ. Niniejszy tom stanowi pokłosie ogólnopolskiej, studencko-doktoranckiej konferencji naukowej "Tygiel kultur, narodów i religii - Bliski Wschód na przestrzeni dziejów", która odbyła się w Łodzi w dniach 13-15 marca 2024 roku i miała charakter interdyscyplinarny. Tom XXIV zawiera dziesięć artykułów autorstwa uczestników tej konferencji. Dotyczą one szeroko rozumianej historii politycznej oraz społecznej, etnologii, nauk o kulturze i religii oraz politologii od starożytności po XXI wiek, m.in. zagadnień z zakresu dyplomacji, relacji społecznych na Bliskim Wschodzie, a także roli muzyki w polityce czy figur retorycznych w kwestiach wizerunkowych między chrześcijanami a muzułmanami.

Cognition, Meaning and Action. Lodz-Lund Studies in Cognitive Science

Piotr Łukowski, Aleksander Gemel, Bartosz Żukowski

The goal of contemporary cognitive science is not primarily to build a thinking machine, but to increase our understanding of cognitive processes. This can be done by various methods, including traditional psychological experiments, observations of authentic cognitive processes in practical action, or by simulating cognition in robots or programs. Unlike the early days of AI when it was believed that one single methodology, that of symbolic representation, could solve all cognitive problems, the current trend is to work with several forms of representations and data. The publication is the result of a collaboration between the Department of Cognitive Science at University of Lodz and the Department of Cognitive Science at Lund University. It is intended to provide a comprehensive presentation of the key research issues undertaken in both Departments, including considerations on meaning, natural language and reasoning, linguistic as well as numerical competence, the theory of decision making, modelling of conceptual representations, cognitive and game theoretic approach to social interactions. The book is addressed to all readers interested in cognitive science, and especially in research combining a logical analysis with psychological, linguistic and neurobiological approaches. 

Entre la tradición y la novedad. Nuevas perspectivas sobre las culturas y literaturas del mundo hispanohablante

Agnieszka Kłosińska-Nachin, Ewa Kobyłecka-Piwońska, Amán Rosales Rodríguez, Anna Wendorff, ...

El presente volumen recoge trabajos que giran alrededor de la relación múltiple entre la tradición y la novedad, ambos conceptos entendidos en sus acepciones más amplias. Sus autores –reconocidos hispanistas del mundo entero– no solo proponen metodologías y planteamientos novedosos aplicados a cuestiones bien arraigadas en los estudios literarios y culturales, sino que, además, formulan problemas originales, todavía no tratados por la crítica especializada. Las contribuciones han sido distribuidas en cuatro secciones: poesía, teatro y cine, prosa, historia y cultura. Los ejes de investigación más presentes atañen a los temas de la mujer, de la violencia, de la juventud e inmadurez, la memoria, la identidad, motivos a los que se han aplicado enfoques preferentemente interdisciplinarios y comparativos. De este modo, en el presente libro, se entrecruzan voces que dialogan, sugiriendo soluciones innovadoras sobre la eterna dialéctica entre lo clásico y lo nuevo.

Słowo. Struktura - znaczenie - kontekst

Ewa Szkudlarek-Śmiechowicz, Agnieszka Wierzbicka, Elwira Olejniczak

Monografia stanowi kontynuację badań nad współczesną polszczyzną prowadzonych przez łódzkich językoznawców. Autorami są również wybitni badacze, m.in. z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a także uznani specjaliści z innych dyscyplin humanistycznych: literaturoznawstwa, kulturoznawstwa, prawa, filozofii oraz nauk społecznych (wiedzy o mediach i komunikacji społecznej). Publikacja poświęcona jest słowu jako jednostce systemu, tekstu i dyskursu. Autorzy skoncentrowali się na wartości słowa, analizie wybranych leksemów oraz słowach w określonych typach tekstów i dyskursów. Mamy nadzieję, że lektura najnowszego tomu dotyczącego słowa, które stało się przedmiotem dociekań tak wielu badaczy reprezentujących różne dyscypliny i ośrodki naukowe, będzie wartościową oraz intelektualną podróżą po świecie form, znaczeń i kontekstów jednostek leksykalnych. Być może zainspiruje do podjęcia dalszych badań, a na pewno zwróci uwagę Czytelników na wyjątkową rolę słowa zarówno w życiu każdego użytkownika języka z osobna, jak i w życiu określonej wspólnoty dyskursywnej, wspólnoty komunikacyjnej czy - jeszcze szerzej - w życiu społeczeństw, które są nie tylko wyrazicielami słów, lecz także są przez słowa konstytuowane i kształtowane. Redaktorki

Zróżnicowanie płac w województwach i jego wpływ na łączną produktywność czynników produkcji

Damian Mowczan

W książce podjęto próbę oszacowania wpływu nierówności płac na poziom łącznej produktywności czynników produkcji (TFP). Od wielu lat badacze dyskutują o tym, jak powinien kształtować się poziom nierówności dochodów czy płac. W świetle przyjętego kryterium okazuje się, że odpowiedź na to pytanie nie jest uniwersalna, a istotną rolę odgrywa kontekst regionalny. W publikacji dokonano przeglądu badań i koncepcji związanych z wpływem nierównomierności rozkładu płac i dochodów na poziom oraz wzrost gospodarczy. Scharakteryzowano również sposoby pomiaru nierówności, a także ich związek z kapitałem ludzkim i społecznym. W części empirycznej postawiono hipotezę, że dla każdego województwa istnieje optymalne zróżnicowanie płac, które maksymalizuje poziom łącznej produktywności czynników produkcji.

Zbożność i bezbożność w kulturze Greków

Joanna Rybowska

Autorka bada przejawy greckiej pobożności i śledzi reguły rządzące tą sferą w obszarze religii i obyczajowości starożytnych Greków. Opiera się na zachowanych źródłach literackich oraz szeroko pojmowanym piśmiennictwie, np. na materiałach inskrypcyjnych. Ze względu na zakres tematyczny praca wykracza daleko poza analizy filologiczne i sytuuje się na pograniczu religioznawstwa, antropologii kulturowej i filozofii. Jej niewątpliwym walorem jest kompleksowe ujęcie omawianej problematyki, zwłaszcza w obliczu obszernego i wielowątkowego zakresu badań. Czytelnik zapozna się z dyskusją na takie tematy, jak: Czy istniały normy religijne i instytucje o panhelleńskim znaczeniu, które kształtowały relacje Greków z bogami, czy też możemy mówić jedynie o religii poszczególnych poleis? Jaką rolę odgrywały niepisane normy religijne w życiu społecznym mieszkańców Hellady i jaki miały one wpływ na ukształtowanie się pojęcia prawa zwanego koinos nomos i koinos nomos kata fyseos? Dlaczego wystąpienia sofistów były wymierzone przeciwko tradycyjnie pojmowanej pobożności? Czy oskarżenie Sokratesa było wymierzone przeciwko bezbożnikowi? Dlaczego Sokrates, mogąc uniknąć kary śmierci, dobrowolnie poddał się wymierzonej mu karze?

Żelazne damy Trzeciego Świata. Pokojowa Nagroda Nobla 2011

Izabella Penier

 Prezentowane w niniejszej publikacji teksty dotyczą trzech niezwykłych kobiet, które Komitet Noblowski uhonorował w roku 2011 za wyjątkowe osiągnięcia na rzecz walki o pokój. Pierwsza z nich – Ellen Johnson-Sirleaf, prezydent Liberii, zapisała się w historii Czarnego Kontynentu jako jedyna kobieta, której udało się wygrać wybory prezydenckie. Druga z opisywanych, również Liberyjka, Leymah Roberta Gbowee, to działaczka społeczna, organizatorka kobiecego ruchu chrześcijanek i muzułmanek pod nazwą Masowa Akcja Kobiet na rzecz Pokoju, który położył kres wojnie domowej w Liberii w roku 2003. Trzecia z noblistek – Tawakkul Karman – „Matka jemeńskiej rewolucji” stała się twarzą rewolucji w Jemenie w roku 2011, która była częścią Arabskiej Wiosny Ludów. Określana, podobnie jak Ellen Johnson-Sirleaf i Leymah Gbowee, takimi przydomkami, jak „Żelazna dama”, Tawakkul Karman stała się pierwszą arabską kobietą – laureatką Nagrody Nobla i drugą muzułmanką, która otrzymała to

Dorobek publikacyjny pracowników i doktorantów Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2006-2015

Magdalena Przybysz-Stawska, Agata Walczak-Niewiadomska

W publikacji przedstawiono działalność pracowników i doktorantów Katedry Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2006–2015. Autorki omówiły dorobek badawczy i dydaktyczny kadry w podanym okresie, kreśląc również zarys dziejów bibliotekoznawstwa łódzkiego i przypominając zasługi jego najważniejszych przedstawicieli. W części drugiej zaprezentowały szczegółowy wykaz utworów wydanych w tym czasie. Monografii towarzyszą indeksy: przedmiotowy, tytułów oraz wydawców. Publikacja skierowana jest zarówno do pracowników pokrewnych naukowo ośrodków badawczych, jak i do innych osób, zainteresowanych bibliologią, bibliotekoznawstwem, informacją naukową, czytelnictwem, literaturą popularną i wiedzą o prasie.