Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 2: 1820-1914

Jarosław Kita

Historia miast przeżywa obecnie wyraźny rozkwit, o czym świadczą liczne publikacje przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch - status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Monografia będąca efektem pracy ponad 20 autorów poświęcona jest dziejom Łodzi w latach 1820-1914, a więc czasom, kiedy niewielkie rolnicze miasteczko przekształciło się w wielki przemysłowy ośrodek miejski. Można w nim odnaleźć także informacje o przeszłości podłódzkich wsi, obecnie dzielnic miasta, w których wówczas zamieszkiwały dziesiątki tysięcy ludzi. Historia Łodzi przemysłowej cieszyła się od lat największym zainteresowaniem badaczy, dlatego autorzy stanęli przed trudnym zadaniem innego, nowatorskiego jej ujęcia. Porządkują zatem dotychczasowe ustalenia, ale również odkrywają przed Czytelnikiem nowe fakty. Narracja podporządkowana jest przede wszystkim przybliżeniu wieloaspektowego życia kształtującej się nowoczesnej społeczności miasta. Tekst główny uzupełniają kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje. To książka o Łodzi, która stała się "ziemią obiecaną".

Poetyka kulturowa a praktyka Joanny Bator

Angelika Siniarska-Tuszyńska

Joanna Bator często eksploruje złożoność relacji międzyludzkich, kulturowe konflikty oraz przemiany społeczne, zanurzając czytelnika w bogatym i wielowątkowym świecie. Publikacja Angeliki Siniarskiej-Tuszyńskiej daje pogłębiony wgląd w twórczość tej pisarki, ale proponuje również interesujące analizy relacji literatury ze światem społecznym i strategii narracyjnych jako sposobu bycia w świecie. Jest też książką o żywiole języka, o przekształcającej i uzdrawiającej mocy opowieści. Zbieranie i snucie historii są ważnymi składnikami tożsamości bohaterów i bohaterek Bator, ich narzędziem emancypacyjnym, a dla samej pisarki pisanie to forma terapii. Poetyka kulturowa a praktyka Joanny Bator łączy zalety stylu naukowego, z jego szczegółowością i wymogiem opisywania źródeł, z potoczystym, jasnym stylem. Może więc znaleźć czytelników i czytelniczki również poza światem akademickim. Monografia Siniarskiej-Tuszyńskiej jest pierwszą całościową interpretacją twórczości tej uznanej polskiej pisarki. Z recenzji dr hab. Doroty Koczanowicz, prof. UWr