Słownictwo pism Stefana Żeromskiego. Topografia. Tom 11

Magdalena Czachorowska

Do słownictwa topograficznego zaliczone zostały jednostki wyrazowe, które definicyjnie i kontekstowo mają funkcję nazywania obiektów topograficznych, służą jako punkty orientacyjne w przestrzeni otwartej, dostarczają informacji o miejscu w realnej rzeczywistości lub rzeczywistości świata wykreowanego.

Ikoniczność znaku: słowo - przedmiot - obraz - gest

Elżbieta Tabakowska

Niniejsza książka jest zbiorem artykułów stanowiących pokłosie piątego międzynarodowego sympozjum zatytułowanego Iconicity in Language and Literature („Ikoniczność w języku i w literaturze”), które odbyło się w Krakowie w marcu 2005 roku.

Twórczość Leśmiana w kręgu filozoficznej myśli symbolizmu rosyjskiego

Anna Sobieska

Książka sytuuje twórczość Bolesława Leśmiana na szerokim tle – mało dotychczas przeanalizowanego w literaturze przedmiotu – zjawiska symbolizmu rosyjskiego (w jego wersji późniejszej, związanej z działalnością symbolistów tzw. drugiego pokolenia – A. Biełego, A. Błoka, W. Iwanowa). Zestawia podstawowe elementy światopoglądu Leśmianowskiego z myślą filozoficzno-religijną Włodzimierza Sołowjowa, ojca i patrona symbolizmu rosyjskiego, z symbolistycznymi koncepcjami słowa poetyckiego, teoriami dotyczącymi muzyczności, kreacyjności, idei Wiecznej Kobiecości. Wskazuje również na analogie między wybranymi motywami poezji Leśmiana a twórczością ulubieńców symbolistów – romantyków rosyjskich takich jak: A. Fet i F. Tiutczew. Dzięki temu przedstawione w książce badania są cennym uzupełnieniem wiedzy na temat literackich związków polsko-rosyjskich okresu Młodej Polski, a także pozwalają spojrzeć na dzieło i filozofię poetycką Leśmiana z całkiem nowej perspektywy.

Holokaust. (Nie)odrobiona lekcja historii

Robert Szuchta, Piotr Trojański

Tematem pracy autorstwa Piotra Trojańskiego i Roberta Szuchty jest historia zagłady Żydów dokonana przez III Rzeszę w latach 1933-1945. Monografia ma charakter popularny i została przygotowana jako książka pomocnicza do nauczania historii w szkołach ponadpodstawowych. Autorzy omówili temat wieloaspektowo, wnikliwie i obszernie. [...] Opracowanie zawiera bardzo użyteczne rozwiązania redakcyjno-merytoryczne: wydzielone objaśnienia kluczowych pojęć i biogramy, bogaty materiał ilustracyjny z wyczerpującymi podpisami, a także fragmenty tekstów źródłowych. Dużym walorem publikacji jest część dydaktyczna [...] To bardzo cenna i potrzebna w polskiej szkole książka pomocnicza do nauczania historii Holokaustu. Zasługą Autorów jest omówienie tego tak trudnego, bolesnego i wymagającego tematu w sposób interesujący, zrozumiały i przystępny. Dodatkową wartością książki jest bogaty materiał ikonograficzny i źródłowy. Jej ogromną zaletą jest ponadto harmonijne połączenie wykładu popularnonaukowego z celami dydaktycznymi nowoczesnego procesu edukacyjnego, w którym kluczową rolę odgrywają analiza krytyczna poznawanych treści oraz samodzielne formułowanie opinii i wniosków. Dr Tomasz Kranz Pomysł napisania podręcznika przez wyżej wspomnianych Autorów, doświadczonych historyków i dydaktyków, nie jest całkowicie nowy. Dwadzieścia lat temu wspólnie przygotowali program nauczania o historii i zagładzie Żydów w latach II wojny światowej wraz z przydatnym do tego celu skryptem podręcznikowym. Niemniej nauka historyczna przez ten czas nie stała w miejscu, wiele nowego o przebiegu zagłady polskich Żydów wnieśli polscy historycy, przetłumaczono na język polski również dziesiątki monografii dotyczących innych krajów oraz syntez historycznych. Autorzy [...] z tych prac skorzystali, przebudowując i uzupełniając swój podręcznik. [...] Omawiana publikacja w udany sposób łączy autorski wykład historyczny, liczne doskonale dobrane, różnorodne teksty źródłowe oraz wskazówki metodyczne dla nauczycieli, pomagające w prowadzeniu lekcji. [...] Wspomniane wskazówki spełniają wszystkie wymagania pedagogiczne. Przede wszystkim uwrażliwiają uczniów na tragizm losów żydowskich oraz pomagają pozbyć się wielu krzywdzących dla Żydów stereotypów. Prof. dr hab. Andrzej Żbikowski

Prawo socjalne Rady Europy

Andrzej M. Świątkowski

Część I STRUKTURA EUROPEJSKIEJ KARTY PRAW SPOŁECZNYCH I. Europejska Karta Społeczna z 1961 r. II. Protokoły Dodatkowe III. Zrewidowana Europejska Karta Społeczna z 1996 r. IV. Podsumowanie Część II PRAWA SPOŁECZNE Wprowadzenie: Kategorie praw społecznych i metody ich ochrony I. Prawa społeczne regulowane przepisami indywidualnego prawa pracy - Prawo do pracy - Prawo do odpowiednich warunków pracy - Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy - Prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia - Prawo dzieci i młodocianych do ochrony - Prawo pracownic do ochrony macierzyństwa - Prawo do poradnictwa zawodowego - Prawo do szkolenia zawodowego - Prawo do równych szans i równego traktowania w sprawach zatrudnienia i wykonywania zawodu bez dyskryminacji ze względu na płeć - Prawo do ochrony w przypadku zwolnienia z pracy - Prawo pracowników do ochrony ich roszczeń w przypadku niewypłacalności pracodawcy - Prawo do poszanowania godności w pracy - Prawo pracowników mających obowiązki rodzinne do równości szans i równego traktowania II. Prawa społeczne regulowane przepisami zbiorowego prawa pracy - Prawo do organizowania się - Prawo do rokowań zbiorowych - Prawo informacji i konsultacji - Prawo do brania udziału w określaniu i polepszaniu warunków pracy i środowiska pracy - Prawo pracowników do informacji i konsultacji w procesie zwolnień grupowych - Prawo przedstawicieli pracowników do ochrony w przedsiębiorstwie i udzielania im ułatwień III. Prawa społeczne regulowane przepisami prawa zabezpieczenia społecznego - Prawo do ochrony zdrowia - Prawo do zabezpieczenia społecznego - Prawo do pomocy społecznej i medycznej - Prawo do uzyskania porady i niezbędnej pomocy - Obowiązek równego traktowania własnych i obcych obywateli - Prawo do korzystania ze służb opieki społecznej - Prawo osób niepełnosprawnych do samodzielności, integracji społecznej i do udziału w życiu wspólnoty - Prawo rodziny do ochrony społecznej, prawnej i ekonomicznej (art. 16 Karty) - Prawo dzieci i młodocianych do ochrony socjalnej, prawnej i ekonomicznej - Prawo osób w podeszłym wieku do ochrony socjalnej - Prawo do ochrony przed ubóstwem i marginalizacja społeczną - Prawo do mieszkania IV. Prawa obywateli innych Państw - Stron Europejskiej Karty Społecznej - Prawo do prowadzenia działalności zarobkowej na terytorium innych państw - Prawo pracowników migrujących i ich rodzin do ochrony i pomocy V. Ograniczenia i wyłączenia obowiązku przestrzegania postanowień Europejskiej Karty Społecznej III. NADZÓR NAD PRZESTRZEGANIEM EUROPEJSKIEJ KARTY SPOŁECZNEJ I. Organy nadzoru - Europejski Komitet Praw Społecznych - Komitet Rządowy - Komitet Ministrów II. Rozpoznawanie skarg zbiorowych - Wprowadzenie - Podmioty uprawnione do inicjowania postępowania w sprawie skarg zbiorowych - Badanie legitymacji skarżącego do wniesienia skargi zbiorowej - Podstawy skargi zbiorowej - Warunki formalne postępowania w sprawie skargi zbiorowej - Postępowanie w sprawie skargi zbiorowej - Podsumowanie ANEKS Europejska Karta Społeczna Protokół zmieniający Europejską Kartę Społeczną protokół dodatkowy do Europejskiej Karty Społecznej ustanawiający system skarg zbiorowych Europejska Karta Społeczna (Zrewidowana)

Dzieje rodu Krasuskich herbu Nowina z Piasków-Druszkowa w województwie krakowskim

Marek Tomasz Piekarczyk

Marek Tomasz Piekarczyk ur. 1957 w Krakowie, wnuk Zofii Friedleinowej z domu Krasuskiej, jest absolwentem II Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie, inżynierem budownictwa lądowego i profesorem nauk technicznych. Od 40 lat pracuje jako nauczyciel akademicki na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej jako specjalista w zakresie konstrukcji metalowych. Jest autorem książek ze wspomnianego obszaru techniki. Z zamiłowania badacz współczesnych dziejów Polski. Nagrodzony medalem za współudział w tworzeniu kolekcji Muzeum Niepodległości w Warszawie. Niniejsza książka stanowi debiut autora w dziedzinie literatury historycznej. Przybliżanie dziejów rodu w szerokiej perspektywie historycznej to dzieło ważne i potrzebne nie tylko dla odtworzenia historii danej rodziny, ale również dla opisu dziejów Polski. Marek Piekarczyk opisał w swojej pracy dzieje rodu Krasuskich herbu Nowina z Piasków-Druszkowa w województwie krakowskim. Mimo że nie jest zawodowym historykiem, zgromadził sporo interesujących informacji, które warto przekazać czytelnikom […]. Jako szczególnie wartościowe należy uznać zgromadzone w trzech osobnych rozdziałach informacje o wybitnych członkach rodu. (z rec. dr hab. Rafała Łatki) Smutnym dziedzictwem czasów powojennych jest bardzo słaba na ogół znajomość dziejów ojczystych przez pokolenia wychowane w Polsce „ludowej” i w czasach tzw. transformacji ustrojowej. Autor przedstawił losy trzech pokoleń żołnierzy niepodległości wywodzących się z rodziny, w której zakorzeniona była idea suwerennej Polski. Czytelnik znajdzie w książce obfity materiał źródłowy, ikonograficzny i kartograficzny, ukazujący jednocześnie historię tzw. Państwa Piaski-Druszków sąsiadującego z Czchowem, położonego malowniczo na obu brzegach Dunajca połączonych promem, który niegdyś wchodził w skład majątku ziemskiego. Udając się na wycieczkę krajoznawczą w tamte okolice, książkę można wykorzystać jako gotowy przewodnik turystyczny.

Alternatywność w poezji i dramacie. Intersubiektywność tekstowa i ramy semantyczne

Barbara Dancygier

Alternatywność jest pojęciem szeroko wykorzystywanym w teoriach światów tekstowych i przestrzeni mentalnych. Badacze tych zagadnień analizują przede wszystkim negację. Pojęcie alternatywności ma zastosowanie zwłaszcza do takich konstrukcji, w których pojawia się nie jeden, lecz dwa pakiety treści pojęciowej – negacja jest tu więc doskonałym przykładem, gdyż profiluje alternatywę, dwie sytuacje, z których jedna, negatywna, jest opisana, a druga, pozytywna, implikowana. Najnowsze badania nad negacją prowadzone w ramach nauk kognitywnych, językoznawstwa i stylistyki dotyczą zagadnień statusu i roli tego typu znaczeń oraz ich specyficznej funkcji w dyskursie. W większości dostępnych prac przyjęto wcześniejsze założenie, zgodnie z którym negacja ma zasadniczo charakter binarny: X i nie-X to  jedyne pojawiające się w dyskursie możliwości. Celem niniejszego tekstu jest jednak wykazanie, że alternatywność, w tym negację, da się wykorzystywać w dyskursie, zwłaszcza literackim, do ustanawiania wielu punktów widzenia i kierowania nimi. W rezultacie alternatywność może służyć przede wszystkim do wyrażania stanowiska, a nie do przedstawiania przeciwnych wersji budowanej w tekście rzeczywistości. Analizy pokażą również, że w literaturze alternatywność realizuje się za pomocą różnych typów konstrukcji.

Marie de Gournay (1565-1645): pierwsza francuska emancypantka

Barbara Marczuk-Szwed

  Publikacja traktuje o Marie de Gournay, przybranej córce (fille d’alliance) Michela de Montaigne, autorce wciąż dziś mało znanej wśród specjalistów zajmujących się literaturoznawstwem, historią kobiet czy też feminizmem. Tymczasem w swojej epoce była ona jedną ze znaczących postaci panoramy intelektualnej Paryża, a sławę (niekiedy kontrowersyjną) zapewniły jej, obok jej własnych dzieł, opracowywane przez nią kolejne wydania Essais jej przybranego ojca. Autorka książki określa ją mianem „pierwszej francuskiej emancypantki”, podkreślając jej prekursorską rolę w powstawaniu idei, które przybiorą konkretny kształt dopiero dwa stulecia później. Marie de Gournay ośmielała się wkraczać w swoich pismach w obszar refleksji zarezerwowany dla mężczyzn, a więc polityki, reformy języka literackiego, filozofii moralnej, teologii czy alchemii. Monografia przybliża polskiemu czytelnikowi nie tylko samą postać tej wyjątkowej kobiety, ale także kontekst historyczno-literacki francuskiego przełomu XVI i XVII wieku oraz sylwetki postaci związanych z twórczością Marie de Gournay. „Należy również wspomnieć o olbrzymim atucie dopełniającym całości monografii, czyli aneksie zawierającym przekłady całych dzieł lub ich fragmentów – dzieł napisanych ręką kobiecą: Marie de Gournay, Louise Labé oraz Małgorzaty de Valois. Teksty te wpisują się w spór o kobiety, stanowią zatem nieocenione źródło dla badań nad historią kobiet i feminizmem”. (z recenzji dr hab. Moniki Malinowskiej) Dr hab. Barbara Marczuk, prof. UJ jest wykładowcą literatury francuskiej w Instytucie Filologii Romańskiej, autorką licznych publikacji dotyczących pisarstwa kobiecego w wieku XVI i XVII, jak również polsko-francuskich związków literackich w tych epokach. W swym dorobku ma także cenione przekłady dawnej literatury francuskiej na język polski (Krwawy amfiteatr. Antologia francuskich historii tragicznych epoki renesansu i baroku, Kraków, Universitas 2007, Francuskie pisma o dramacie (1537–1631), Kraków, WUJ 2016).