Wielki przemysł, wielka cisza. Łódzkie zakłady przemysłowe 1945-2000

Agata Zysiak, Marcin Szymański, Joanna Kocemba-Żebrowska, Wiesława Różycka-Stasiak, ...

Wydana wspólnymi siłami stowarzyszenia i wydawnictwa, książka “Wielki przemysł, wielka cisza” to historie największych zakładów przemysłowych i łódzkiego świata pracy w okresie PRL oraz transformacji w naszym mieście. Historia gospodarcza i losy poszczególnych fabryk uzupełniają się z głosami pracownic i pracowników. Gromadzone od lat materiały przybliżają losy 30 wybranych fabryk, a fragmenty historii mówionych zabierają nas na hale produkcyjne, do laboratoriów a nawet robotniczych domów. Książka jest bogato ilustrowana zdjęciami, archiwalnymi reklamami zakładów przemysłowych i fotografiami lotniczymi a dodatkowo można w niej znaleźć: słownik terminów produkcyjnych listy adresowe fabryk schematy produkcji włókienniczej mapę wybranych zakładów pracy “Wielki przemysł, wielka cisza” to podsumowanie kilkuletniej pracy zespołu osób związanych z Łódzkim Stowarzyszeniem Inicjatyw Miejskich Topografie, które od dekady tworzy Cyfrowe Archiwum Łodzian Miastograf.pl, gdzie można znaleźć jeszcze więcej materiałów o Łodzi. *** “Zdecydowanie warto sięgnąć po tę książkę. Chętnie sięgną po nią miłośnicy Łodzi, a także historycy społeczni, historycy przemysłu, praktycy historii mówionej. Może przydać się jako pomoc przewodnikom miejskim oraz jako pomoc edukacyjna w szkolnictwie wyższym. (…) O jej unikalnym charakterze świadczy jednak przede wszystkim wykorzystanie historii mówionej, która daje wgląd w doświadczenie i życie codzienne pracownic i pracowników łódzkiego przemysłu w XX wieku.” – dr. hab. Joanna Wawrzyniak, Uniwersytet Warszawski

Efekty obciążeń regulacyjnych i fiskalnych sektora bankowego dla akcji kredytowej banków przed pandemią COVID-19 i w trakcie jej trwania

Dorota Iwona Czechowska, Czesław Lipiński, Jacek Sikorski, Joanna Stawska, ...

Publikacja ma charakter monografii opisującej kompleksowo kwestię obciążeń regulacyjnych i fiskalnych sektora bankowego i ich konsekwencje dla poziomu kredytowania w perspektywie czasowej - przed pandemią COVID-19 i w trakcie jej trwania. Stanowi kompendium wiedzy z dziedziny szeroko pojętych finansów, o istocie i mechanizmach funkcjonowania zewnętrznych obciążeń sektora bankowego oraz wiążących się z nimi problemach. Autorzy podejmują próbę ukazania tego typu regulacji w kontekście bezpieczeństwa i stabilności finansowej systemu bankowego, a także w szerszym ujęciu systemu finansowego. Przedstawiają aktualny (na 2021 rok) stan obciążeń, zwracając uwagę na określone instrumenty polityki fiskalnej i regulacyjnej. Za pomocą modelu ekonometrycznego dokonują operacjonalizacji głównego celu opracowania, którym jest określenie i analiza wpływu obciążeń zewnętrznych na potencjał udzielania kredytów przez sektor bankowy, a także próba wskazania scenariuszy bazowych. W dotychczasowych badaniach rzadko podejmowano próby łączenia wymagań regulacyjnych i fiskalnych w kontekście m.in. pogłębionej analizy wymagań w zakresie należności nieobsługiwanych - Non-Performing Loans. Przeważały publikacje monotematyczne, skoncentrowane na wąskim ujęciu tego typu obciążeń zewnętrznych. Oryginalne w tej publikacji jest zebranie informacji na temat wymagań regulacyjnych i fiskalnych wobec sektora bankowego, a zwłaszcza przedstawienie tego zagadnienia w czasie pandemii COVID-19. Jest to jedna z pierwszych pozycji ujmujących w sposób tak kompleksowy i wieloaspektowy tego typu problematykę. * "Recenzowane opracowanie jest napisane poprawnie, bez jakichkolwiek błędów, co potwierdza gruntowną wiedzę i rozpoznanie Autorów w podjętej tematyce. Jest wzorcowym przykładem połączenia teorii i empirii w odniesieniu do oceny zachowań instytucji finansowych w obliczu nietypowych warunków występujących na rynku, a spowodowanych pandemią COVID-19. Do głównych zalet monografii należy zaliczyć: - bardzo dobre rozpoznanie literatury w zakresie bankowości i regulacji finansowych, - umiejętność korzystania z publikowanych zasobów informacyjnych, - stworzenie modelu ekonometrycznego oraz przeprowadzenie badań empirycznych i prognozowania przyszłych zachowań w postaci scenariuszy, - ocena opracowanych scenariuszy pod względem ich potencjalnego wystąpienia w praktyce, - poprawność formalna opracowania, w praktyce, - dobry styl, właściwa terminologia, solidne przygotowanie tekstu. Podsumowując, jest to wartościowa, aktualna pozycja potwierdzająca dobre przygotowanie merytoryczne badaczy oraz ich wrażliwość na zmianę warunków i czynników na rynku". Z recenzji prof. K. Brzozowskiej

Kontrakt psychologiczny w zmieniającym się świecie pracy - przed pandemią COVID-19 i w trakcie jej trwania

Anna Rogozińska-Pawełczyk

Monografia autorstwa prof. Anny Rogozińskiej-Pawełczyk jest udaną próbą szerokiej i wielokierunkowej analizy kategorii, jaką jest kontrakt psychologiczny, który w kontekście pandemii nabiera nowego wymiaru. Książka stanowi głos w dyskusji na temat zmian w kontraktach psychologicznych i ich wpływu na postawy i zachowania pracowników. Zrealizowane badania dostarczyły bogatego materiału empirycznego, który pozwala poszerzyć wiedzę na temat cech kontraktów psychologicznych we współczesnych polskich organizacjach. Lektura książki skłania do wniosku, że jest to oryginalne i interesujące opracowanie o znaczących walorach praktycznych, prezentujące zagadnienia ważne z punktu widzenia zarówno organizacji, zarządzających nimi menedżerów, jak i zatrudnionych w nich pracowników. Z recenzji prof. Katarzyny Gadomskiej-Lila W nurt badań nad rozwojem i rolą kontraktu psychologicznego w Polsce wpisuje się książka autorstwa prof. Anny Rogozińskiej-Pawełczyk zawierająca ujęcie tej problematyki w wymiarze teoretycznym – poprzez przedstawienie aktualnego stanu wiedzy oraz praktycznym – poprzez omówienie wyników badań z rekomendacjami dotyczącymi budowania kontraktu psychologicznego. Autorka wskazuje na występującą lukę empiryczną w odniesieniu do rozważań nad modelem kontraktu psychologicznego, w zakresie jego roli w kreowaniu relacji pracownik–pracodawca, które stanowią istotny wkład w rozwój badań nad tą koncepcją. Monografia stanowi oryginalne rozwiązanie problemu naukowego, dowodzi ogólnej wiedzy Autorki w analizowanym obszarze oraz potwierdza umiejętność samodzielnego przeprowadzenia pracy naukowo-badawczej. To spójne i czytelne opracowanie dotyczące problematyki kontraktu psychologicznego w zmieniającym się świecie pracy. Z recenzji prof. Elwiry Gross-Gołackiej

Nocne konteksty miejskiej kultury. Studia antropologiczne

Krystian Darmach

Książka jest kolejną już, podejmowaną przez Autora, ambitną i wielowątkową próbą opisu "nocnego kosmosu". Wypada zgodzić się z nim, że nocna odsłona miasta to obszar wciąż nieopisany, a z całą pewnością słabo opisany w polskich studiach kulturoznawczych. Nie będzie więc wielkim ryzykiem powiedzenie, że ta pozycja jest jedną z pierwszych w - szeroko pojętej - polskiej literaturze humanistycznej, które odkrywają terra incognita nocnych przestrzeni. Dotychczasowe badania miejskie (podejmowane z najróżniejszych punktów widzenia - od urbanistycznego po socjologiczne i ekologiczne), o ile wiem, uprawomocniały jako oczywistość obraz dzienny miasta, nie dostrzegając zmiany jakościowej, nieomal ontologicznej, jaka zachodzi w mieście ogarniętym ciemnościami, funkcjonującym w sztucznym świetle lamp. To naprawdę nie jest ten sam świat, który widzimy w świetle dziennym. Zasługą Autora jest to, że tę różnicę zauważył i przedłożył nam przed oczy. Z recenzji prof. Dariusza Czai Osiągnięcia Autora wyróżniają się oryginalnością i antropologicznym rozmachem. Co ważne, nie jest to "oryginalność powielana": styl, czyli poetyka narracji, w jego kolejnych książkach co prawda nie ulega zmianie co do istoty, lecz wzbogaca się, ukazuje lepiej, bo głębiej, analizowane tematyczne wątki. Dopiero przy lekturze tej publikacji widoczne stało się dla mnie powiązanie przez Autora trybów badania i opisywania miasta-nocy, w tym pojawiających się na tym tle problemów epistemologicznych, z refleksją ontologiczną: o kulturowej materii nieokiełznanej, niepodległej, rozmytej, płynnej oraz wyrywającej się ze sztywnego gorsetu formalnych matryc pojęciowych i teoretycznych. Fenomen miasta-nocy, ze swej natury nieokiełznany, "umyka" badaniu i broni się przed zamknięciem w opowieści, woli przybrać postać uwrażliwiającego, migotliwego "cienia". Z recenzji prof. Andrzeja Pawła Wejlanda

Kraje Unii Europejskiej w globalnych łańcuchach wartości. Analiza empiryczna

Wirginia Doryń, Dorota Wawrzyniak

Powstanie globalnych łańcuchów wartości dodanej (GVC) zmieniło obraz produkcji światowej i procesów globalizacyjnych. W tradycyjnym modelu handlu zakłada się, że dobro wyprodukowane w kraju jest następnie sprzedawane i konsumowane za granicą, a w handel zaangażowane są kraje eksportera i importera. W przypadku handlu w ramach GVC dobra na poszczególnych etapach produkcji wielokrotnie przekraczają granice państw. Fakt ten implikuje większą złożoność zarówno uwarunkowań, jak i konsekwencji takiego handlu. Celem niniejszej pracy jest określenie determinant uczestnictwa krajów Unii Europejskiej w globalnych łańcuchach wartości i włączenie się do dyskusji na temat uwarunkowań integracji gospodarek w ramach GVC. Badanie przeprowadzono, uwzględniając zarówno perspektywę krajów będących odbiorcami zagranicznej wartości dodanej wykorzystywanej do własnego eksportu, jak i będących dostawcami krajowej wartości dodanej zawartej w dobrach będących przedmiotem dalszego przetwarzania. W monografii podjęto także temat potencjalnie różnej roli wydatków na badania i rozwój oraz zasobu napływających bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu charakteru uczestnictwa w globalnych łańcuchach wartości w dwóch grupach państw – UE-15 oraz nowych krajach członkowskich. Wnioski płynące z przeprowadzonej analizy mogą pomóc w sformułowaniu zaleceń i wniosków pod adresem polityki gospodarczej, w tym w szczególności nakierowanej na zmianę pozycji kraju z odbiorcy na dostawcę dóbr podlegających dalszemu przetwarzaniu, co może zwiększyć korzyści z uczestnictwa w GVC. Książka może znaleźć także zastosowanie w dydaktyce przedmiotów ekonomicznych uwzględniających problematykę międzynarodową.

Łódź. Miasto modernistyczne

Katarzyna Badowska, Tomasz Cieślak, Krystyna Pietrych, Krystyna Radziszewska

Łódź modernistyczna to wyzwanie estetyczne i polityczne , miasto paradoksów: brudne, biedne i zaniedbane - i jednocześnie ostentacyjnie bogate; zacofane społecznie - i nowoczesne jako ośrodek przemysłowy; stanowiące ikoniczny przykład modernizmu peryferyjnego, przez kolejne dziesięciolecia XIX wieku coraz dynamiczniej rozwijającego się ośrodka rozbudowującego swój potencjał wytwórczy i pomnażającego kapitał, ale ciągle niemogącego stać się nowoczesnym ośrodkiem miejskim. O nowoczesności Łodzi świadczyła przede wszystkim gwałtowna industrializacja wiążąca się z postępem technicznym i mechanizacją produkcji. Dlatego często nazywano miasto "polskim Manchesterem" w analogii do ośrodka rewolucji przemysłowej w Anglii - cywilizacyjnego centrum dziewiętnastowiecznego świata, głównie ze względu na podobną włókienniczą monokulturę przemysłową i równie brutalne w obu przypadkach oblicze kapitalizmu. Zamieszczone w niniejszej publikacji studia i szkice podejmują na nowo - a często po raz pierwszy - ważne kwestie związane z Łodzią jako prowincjonalnym miastem modernistycznym, analizując je w wielu aspektach. Istotna okazuje się tu wieloaspektowo rozumiana nowoczesność , zjawisko o charakterze globalnym, lecz w swym łódzkim, lokalnym i historycznym wymiarze zachowujące odrębność i specyfikę, która pozwalała ujmować dokonujące się przemiany współczesnego świata na różnych poziomach i w wielu porządkach. Rozpisana na głosy opowieść o modernistycznej Łodzi, którą proponujemy czytelnikom, daje szansę przyjrzenia się źródłom europejskiej nowoczesności w jej rozmaitych, również naszych rodzimych wymiarach. Jest opowieścią o świecie minionym , jednak nie do końca, bowiem - jesteśmy o tym przekonani - otwiera pole do refleksji nad naszą obecną kondycją. Odkrywanie fenomenu Łodzi trwa.

Wpływ polityki gospodarczej Sankt-Petersburga na rozwój górnictwa węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1859-1914

Rafał Wiktor Kowalczyk

To pierwsza w polskiej historiografii gospodarczej monografia ukazująca wpływ polityki gospodarczej Sankt-Petersburga na rozwój – strategicznego dla całej gospodarki Królestwa Polskiego – górnictwa węgla kamiennego z Zagłębia Dąbrowskiego. Autor prezentuje ewolucję tej polityki, począwszy od nieefektywnego i destrukcyjnego etatyzmu, wprowadzającego górnictwo węgla kamiennego na tym obszarze w stan długoletniej stagnacji, aż po okres dynamicznego rozwoju po wdrożeniu „złotych ceł” i nastaniu ery protekcyjno-prohibicyjnej. Momentem przełomowym była wojna krymska, z której Rosja wyszła upokorzona. Zmusiło to Aleksandra II do wprowadzenia w państwie przeobrażeń kapitalistycznych. Gospodarka rosyjska została otwarta na przepływy kapitałowe, towarowe, wymianę handlową, procesy integracyjne i znalazła się w obrębie wpływów globalizacyjnych. Sankt-Petersburg rozwijał jednak w Rosji kapitalizm dynastii Romanowów, nie zaś opierający się na prawidłach rynkowych. Dążył do budowy ośrodka przemysłu ciężkiego z pełnym cyklem produkcyjnym, który miał być ekonomiczną podstawą polityki imperialnej, dlatego uprzywilejował węgiel i koks z okręgu donieckiego kosztem Zagłębia Dąbrowskiego. Autor książki dowodzi, że górnictwo węgla kamiennego z Zagłębia Dąbrowskiego, pomimo niekorzystnej polityki gospodarczej Sankt-Petersburga, rozwijało się prężnie. Stało się krwioobiegiem energetycznym dla całej gospodarki Królestwa Polskiego i zdobyło główne rynki Ukrainy – Kijów i Odessę.

Stanisław Bareja. Jego czasy i filmy. Wydanie II

Dorota Skotarczak

Stanisława Bareję można uznać chyba za najbardziej konsekwentnego reżysera działającego w okresie PRL. Realizował wyłącznie filmy i seriale należące do gatunków rozrywkowych. W jego dorobku są przede wszystkim komedie, ale też kryminały. Brak dramatów społecznych, wojennych, historycznych… Już ta niezwykła konsekwencja jest wystarczającym powodem, aby przyjrzeć się bliżej Stanisławowi Barei. Gdyby bowiem żył i tworzył w tym samym okresie historycznym, lecz w jakimś innym zachodnim kraju, nie byłoby niczego dziwnego w tym, że specjalizował się on w kinie rozrywkowym, które w dodatku przynosi zyski. Jednak w PRL niekoniecznie musiało to być najłatwiejsze i oczywiste. Od sztuki i jej twórców wymagano zaangażowania i stosownej powagi. Gatunków rozrywkowych – w filmie, ale również w literaturze – nie ceniono. Jednocześnie nieustannie apelowano i nawoływano do tworzenia socjalistycznej kultury masowej, do produkcji utworów rozrywkowych, które jednak będą wierne ideologicznym pryncypiom. Później, jakże często, narzekano na gotowe już komedie czy kryminały. Ze Wstępu