Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku. Prace językoznawcze, t.1

Zofia Kurzowa

Od wydawcy   Z pamięci indywidualnej do pamięci zbiorowej. O drodze naukowej profesor Zofii Kurzowej (Władysław T. Miodunka) Bibliografia prac profesor Zofii Kurzowej (Zofia Cygal-Krupowa) Przedmowa do wydania II Skróty bibliograficzne Wstęp Rozdział I Z dziejów ziem południowokresowych Rozdział II Zarys dziejów języka polskiego na kresach południowych Rozdział III Fonetyka, morfologia i składnia języka polskiego kresów południowych Fonetyka Fleksja Słowotwórstwo Składnia Rozdział IV Słownictwo i frazeologia polszczyzny południowokresowej Wstęp Słownik Frazeologia Geograficzne zasięgi regionalizmów wschodnich Z historii wyrazów regionalnych Semantyczno-funkcjonalna charakterystyka słownika Rozdział V Dialekt kulturalny Lwowa Charakterystyczne cechy fonetyczne Osobliwości fleksyjno-składniowe Słowotwórstwo i słownictwo Rozdział VI Lwowska gwara miejska Charakterystyka fonetyczno-fleksyjno-składniowa Słownictwo i frazeologia Rozdział VII Język polski na prowincji Charakterystyczne cechy fonetyczno-fleksyjne Peryferyczne słownictwo i frazeologia   Zakończenie Aneks Aneksy do wydania II Bibliografia Mapy

Facebook w szkolnej ławce. Media społecznościowe a edukacja polonistyczna

Agnieszka Kulig-Kozłowska

Niniejsza książka stanowi próbę rozpoznania oraz interdyscyplinarnego, wolnego od stereotypów opisania dydaktycznego potencjału mediów społecznościowych. Znalazły się tu głosy zarówno cenionych badaczy polskich i zagranicznych (dydaktyków literatury, językoznawców, psychologów, socjologów, medioznawców, kulturoznawców), jak i nauczycieli praktyków, studentów, wreszcie – samych uczniów, które stanowiły podstawę do namysłu nad obecnością nowych mediów w edukacji polonistycznej. Publikacja oprócz teoretycznego opisu zagadnienia prezentuje sposoby wykorzystywania mediów społecznościowych na lekcjach literackich (m.in. metoda dramy online) oraz omawiania najnowszej literatury dla dzieci i młodzieży, w której nowoczesne technologie odgrywają znaczącą rolę. Czytelnicy dowiedzą się z książki Agnieszki Kulig, jak w sposób autentycznie kształcący, przy tym zaś atrakcyjny i angażujący uczniów, wykorzystać w procesie dydaktycznym platformy edukacyjne, rozmaite witryny internetowe, w końcu portale społecznościowe. Autorka nie poprzestaje na przekonywaniu polonistów do korzystania z multimediów czy na ogólnych wskazówkach, lecz przede wszystkim prezentuje konkretne propozycje działań dydaktycznych z wykorzystaniem technologii cyfrowej. Atutem publikacji jest świeże, ciekawe ujęcie zjawisk pozornie znanych, jednak traktowanych przez rzesze polonistów w sposób lekceważący czy wręcz wrogi. Witold Bobiński

Pisma wybrane. Wiek XX

Jerzy Łojek

Jerzy Łojek był historykiem trzech stuleci, autorem niestroniącym od kontrowersyjnych poglądów, piszącym znakomitą literacką polszczyzną, poruszającym najbardziej sporne zagadnienia historii Polski, między innymi problemy polityki zagranicznej Sejmu Wielkiego (1788—1792), genezy i szans Powstania Listopadowego (1830—1831), czy też dylematy polityki zagranicznej II RP. Przygotowany przez prof. Marka Kornata „Wybór pism” uwzględnia najistotniejsze i reprezentatywne pozycje w jego dorobku naukowym. Kompozycja edycji zakłada przewagę prac ściśle naukowych, ale nie wykluczając istotnego udziału publicystyki historycznej. Marek Kornat (ur. 1971), historyk, profesor i kierownik Zakładu Systemów Totalitarnych i Dziejów II Wojny Światowej w Instytucie Historii PAN w Warszawie oraz profesor na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie. Zajmuje się dziejami polskiej dyplomacji, ustrojami totalitarnymi, polityką międzynarodową XX wieku oraz polską myślą polityczną XIX i XX wieku.

Czas przeszły dokonany. Stulecie moich rodziców

Barbara Dyduch

Do napisania tych wspomnień skłoniła mnie rodzina. Zwykle potrzeba taka wyłaniała się regularnie w trakcie naszych spotkań, kiedy to wspominaliśmy dziadków, rodziców i nas samych, przywołując z pamięci wydarzenia, anegdoty i zwykle zabawne epizody z dawnych lat. Wtedy też wychodziło na jaw, że pamiętam znacznie więcej niż inni, z racji swojego starszeństwa i niezwykle żywej pamięci. I w końcu padła propozycja: napisz, bo znasz fakty i wydarzenia, o których my nie mamy pojęcia. Więc u genezy miało to być ujęcie nieco krotochwilne, bo pomysł zrodził się z anegdot. Zabierałam się za to pisarstwo jakoś bez zapału. No bo co znowu takiego zabawnego jest w tym, że najmłodszy brat Piotruś, posłany przez dziadka po piwo, kupił ciemne, jako że jasnego nie lubił, i w dodatku wypił połowę po drodze, nim doszedł do domu. Albo co znowu niezwykłego, że łakomczuch Janek, mój młodszy brat przepadający za słodyczami, poobgryzał mamie torty imieninowe z zemsty, że nie mógł ich spróbować, a przy gościach zamknięty w pokoju obok, dramatycznym szeptem pytał co chwila: "- Już?!", co znaczyło: czy mama wreszcie serwuje te torty, bo on do późnych godzin nie będzie czekać na swój przydział! Albo jak zirytowana mama krzyknęła do awanturującego się, zawsze niezależnego Janka: "- Milcz, jak do mnie mówisz!!!". fragment Wstępu

Poematy. Wybór

Alexander Pope

Pope Alexander (1688-1744) to wybitny przedstawiciel angielskiego klasycyzmu. Styl jego dzieł wyróżnia się zwięzłością i przejrzystością. Poglądy teoretyczne na temat poezji przedstawił w Wierszu o krytyce, luźno nawiązującym do Sztuki poetyckiej N. Boileau. Rokokowy poemat heroikomiczny Pukiel porwany jest jedną z najwybitniejszych realizacji tego gatunku w literaturze europejskiej. W poemacie satyrycznym The Dunciad zjadliwie rozprawia się ze swoimi przeciwnikami, głównie literackimi. Wiersz o człowieku natomiast jest poematem filozoficznym, który wyraża optymizm w spojrzeniu na świat jako uporządkowane dzieło Boga i formułuje wynikające stąd wskazania etyczne. Na uwagę zasługuje jeszcze m.in. poemat opisowy Pope'a Las Windsorski oraz jego tłumaczenie Iliady i Odysei.

Dialektyka Hegla. Krytyczny komentarz do głównych tekstów metafizycznych

Marek Rosiak

Dialektyka Hegla, która w pewnych kręgach uchodzi za wykład niezwykle wyrafinowanej i hermetycznej metafizyki, jest w istocie dialektyką jedynie w sensie sprecyzowanym w znakomitej rozprawce Artura Schopenhauera o dialektyce erystycznej. Lektura "Fenomenologii ducha" czy "Nauki logiki" może więc stanowić – wielce żmudne, niestety – studium różnego rodzaju nieuczciwych wybiegów, jakich ima się Hegel, by wmówić swoim czytelnikom, że zgłębiają wraz z nim naturę Absolutu. To, co było natychmiast widoczne dla przenikliwego umysłu Schopenhauera, w świadomości następnych pokoleń jakoś się zatarło, jakby sam upływ czasu mógł tu cokolwiek polepszyć, a przecież nie mamy do czynienia z koniakiem, a raczej już z okowitą, ową osławioną gorzałką, tyle że nie dla ludu, lecz dla intelektualistów.

Być agentem wiecznej idei. Przemiany poglądów estetycznych Debory Vogel

Karolina Szymaniak

Książka jest pierwszą próbą uporządkowania estetyki Debory Vogel - międzywojennej pisarki i myślicielki piszącej w językach jidysz i polskim. Omówione zostały w niej nieznane lub zapoznane teoretyczne teksty pisarki, która podjęła w swej twórczości próbę stworzenia języka analogicznego do nowoczesnego malarstwa (m.in. teoria kubistyczno-konstruktywistycznej poezji chłodnej statyki i montażu literackiego). Książka zawiera również najobszerniejszą dotychczas biografię pisarki opartą na nowych dokumentach, aneks z tłumaczeniami wybranych esejów i poezji Vogel oraz sporządzoną po raz pierwszy bibliografię jej twórczości.  

Sztuka sakralna Krakowa w wieku XIX. Część IV. Malarstwo witrażowe

Tomasz Szybisty

Publikacja jest monografią dziewiętnastowiecznych witraży kościelnych Krakowa. W trzech rozdziałach wyznaczonych chronologicznie (1815–1850, 1850–1883, 1883–1897), a przez to odzwierciedlających etapy ewolucji tego gatunku sztuki na gruncie lokalnym, zaprezentowano analizy historyczno-artystyczne zachowanych i niezachowanych przeszkleń witrażowych oraz związanych z nimi projektów. Omawiane prace zostały ukazane w kontekście rozwoju witrażownictwa oraz innych gałęzi sztuki polskiej i europejskiej wieku XIX. Do ważniejszych kwestii poruszonych w publikacji należy problem autorstwa poszczególnych kwater w słynnym cyklu okna zachodniego w kościele Mariackim, projektowanych przez Józefa Mehoffera i Stanisława Wyspiańskiego, oraz okoliczności powstania „odkrytych” przed kilku laty witraży Fritza Geigesa do katedry na Wawelu.