Zaburzenia artykulacji

Sołtys-Chmielowicz Anna

Istnieje dość powszechne przekonanie, że nieprawidłowa wymowa głosek jest zaburzeniem mowy najprostszym do opisania i terapii. Jednak okazuje się, że zaburzenia artykulacji, najczęściej nazywane dyslalią, nie zawsze łatwo jest scharakteryzować, a ich leczenie może trwać bardzo długo. Należy się więc głębiej zastanowić nad ich istotą, postawić diagnozę, zastosować właściwą terapię i wreszcie umieć posłużyć się odpowiednią terminologią. Obecnie używa się bowiem wielu różnych określeń, najczęściej mało precyzyjnych, nieoddających istoty zagadnienia. Czy wady wymowy są takim problemem, że trzeba im poświęcać aż tyle uwagi? Nie ulega wątpliwości, że tak, choć, obiektywnie rzecz biorąc, istnieją znacznie poważniejsze kłopoty w porozumiewaniu się językowym słownym. Niemniej jednak nieprawidłowości artykulacyjne bywają przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych, a w późniejszym okresie trudności z wyborem drogi życiowej. Innym argumentem przemawiającym za ważkością tego problemu jest to, że foniatria już blisko 200 lat temu stworzyła terminologię nazywającą wady wymowy. Zatem kłopoty z wymową były postrzegane od wieków i już od dawna starano się pomagać ludziom mającym trudności artykulacyjne. Ambicją autorki niniejszego opracowania jest pokazanie szczegółowej metodyki wywoływania głosek i wprowadzania ich do większych struktur językowych.

Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych

Knasiecka-Falbierska Karina, Dudzikowa Maria

Oficyna Wydawnicza IMPULS prezentuje pierwszy tytuł z nowej serii: "Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki", pod red. Marii Dudzikowej i Kariny Kanasieckiej-Falbierskiej pt. "Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej". Publikacja inspiruje do krytycznego oglądu rzeczywistości edukacyjnej poprzez pryzmat składanych deklaracji i demaskowanych działań pozornych, obecnych na różnych piętrach funkcjonowania edukacji jako zarządzanego przez liczne agendy systemu. Chodzi o sprzyjanie czujnej, wnikliwej i wrażliwej na przejawy pozoru krytycznej obserwacji. Mamy więc tu do czynienia z pracą, która podejmuje problematykę ważną nie tylko ze względu na walory poznawcze, ale również ze względu na walory społeczne i praktyczne. Jej znaczenia można też upatrywać w inspirowaniu do badawczego penetrowania fenomenu deklaratywności i związanego z nią pozoru w edukacji. Fragment recenzji: Książka [] jest kierowana do krytycznego nauczyciela oraz do pedagogów zajmujących się teorią nauczania, społecznym funkcjonowaniem szkoły oraz zasadami przebudowy środowiska szkolnego, jego reformowaniem i doskonaleniem [] także do intelektualnych elit humanistycznych, realizujących politykę społeczną w państwie. Nawet ta ostatnia kategoria odbiorców książki jest szczególnie ważną grupą adresatów, bo głównym jej przesłaniem jest sztuka budowania i doskonalenia systemu szkolnego, budowania kapitału społecznego jako najważniejszego składnika rozwoju społecznego. [] Profesor Maria Dudzikowa jest ogromnie doświadczoną znawczynią problemów szkoły, klasy, dziecka i wie, co trzeba zrobić, aby szkoła nie funkcjonowała w świecie pozorów. Redaktorka pracy przy wsparciu swej młodszej koleżanki jest swoistą gwarancją jakości merytorycznej pracy. Trudno o bardziej kompetentną osobę w zakresie organizacji i funkcjonowania szkoły, idei jej nauczania i wychowania niż profesor Maria Dudzikowa. (Prof. dr hab. Tadeusz Pilch)

Proste myśli, trudne słowa

Wlazło Marcin

Celem niniejszego opracowania jest określenie socjopedagogicznych aspektów wizerunku osób z niepełnosprawnością intelektualną wykreowanego w tekstach literackich, operujących wprawdzie fikcyjnymi postaciami i realiami, ale posiadającymi zarazem walor powtarzalności motywów i wątków, które poddają się interpretacji wykraczającej poza ramy czysto literackiej teorii i krytyki. W tym przypadku chciałbym, aby znane ustalenia socjopedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną skonfrontowane zostały ze sposobami, w jaki osoby te zaistniały w przestrzeni literackiej, jako postacie, wokół których budowane są zróżnicowane konstrukcje tematyczne i fabularne.

Biblioterapia w praktyce

Konieczna J. Ewelina

W książce przedstawiono wyjątkowe scenariusze, przeznaczone do pracy z grupą. Głównym celem zamieszczonych tekstów jest profilaktyka oraz praca z emocjami. Scenariusze mogą znaleźć zastosowanie zarówno na zajęciach dydaktycznych, jak i socjoterapeutycznych, czy spotkaniach z grupą wsparcia. Książka jest nie tylko źródłem pomysłów do pracy z grupą, ale również poradnikiem, w jaki sposób pisać własne, autorskie scenariusze bibliterapeutyczne. Realizatorami przedstawionych tekstów mogą być nauczyciele szkół szczebli podstawowych, gimnazjalnych, zawodowych oraz licealnych. Mogą być one proponowane uczniom w ramach zajęć dydaktycznych i pozalekcyjnych (np. w świetlicach terapeutycznych).

Materiał wyrazowo-obrazkowy do utrwalania poprawnej wymowy głosek p, pi, b, bi

Piszczek Małgorzata, Krzysztoszek Grażyna

Materiał przeznaczony jest do ćwiczeń prawidłowej wymowy głosek p, pi, f, fi w wyrazach w nagłosie, śródgłosie i wygłosie; wyrażeniach i całych zdaniach. Opracowany materiał jest przeznaczony dla logopedów i rodziców do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym. Materiał słowny ułożono według zasad logopedycznych. Należy go wykorzystywać po wywołaniu w izolacji głosek p, pi, f, fi i utrwaleniu ich w sylabach.

Dzieci z zaburzeniami łączonymi

Winczura Barbara

Problematyka publikacji porusza zagadnienie współwystępowania zaburzeń rozwojowych u dzieci. Tematyka ta, coraz częściej staje się przedmiotem zainteresowań wielu badaczy, diagnostów i terapeutów, tym bardziej, iż w praktyce klinicznej spotykamy coraz większą grupę dzieci, u których stwierdza się występowanie objawów kryterialnych przypisanych więcej niż jednemu zaburzeniu. Łączne występowanie kilku zaburzeń zdecydowanie modyfikuje proces rozwoju i funkcjonowanie dziecka na każdym jego etapie. Określenie profilu owego procesu rozwojowego oraz skali charakterystycznych objawów, ma centralne znaczenie do diagnozy klinicznej dziecka, a w szczególności diagnozy różnicowej. Wobec złożoności patomechanizmu odpowiedzialnego za współwystępowanie zaburzeń rozwoju u dzieci, grupa badaczy podjęła rozważania nad dylematami diagnostycznymi na styku takich zaburzeń, jak: autyzm, zespół Aspergera, zaburzenia semantyczno pragmatyczne, niewerbalne trudności w uczeniu się, ADHD, centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, opóźnienia w rozwoju, autyzm atypowy, schizofrenia wczesnodziecięca, zaburzenia zachowania oraz zaburzenia psychotyczne. Pewna część rozważań została poświęcona zaburzeniom współwystępującym w chorobie przewlekłej, mózgowym porażeniu dziecięcym, dyslalii rozszczepowej oraz przy defektach wzroku. Zamiarem autorów było przybliżenie Czytelnika do odpowiedzi na nurtujące go pytania o rozwój dzieci z zaburzeniami łączonymi. Książka adresowana jest do specjalistów różnych dziedzin lekarzy, w tym głównie pediatrów, neurologów i psychiatrów dziecięcych, ponadto do psychologów klinicznych, pedagogów specjalnych, neurologopedów, rehabilitantów, a także do studentów, powyższych specjalności.

Poczucie sprawstwa społecznego

Kowalczuk-Walędziak Marta

Marta Kowalczuk-Walędziak poddaje dyskusji kluczowe dla pracy terminy, takie jak: pedagog, sprawne działanie, poczucie skuteczności. Stwierdza, że pedagog jest profesją społeczną, co staje się początkiem głównego wątku pracy dotyczącego sprawstwa społecznego pedagogów. [...] Przyjmuje logiczne kryterium podziału pedagogów według trzech specjalności studiów pedagogicznych (opiekuńczo-wychowawczej, resocjalizacyjnej i kulturoznawczej). Wiele miejsca [...] poświęca poczuciu skuteczności (najwięcej w ujęciu prakseologicznym i psychologicznym). Po stwierdzeniu, że w literaturze pedagogicznej brakuje definicji sprawstwa społecznego pedagogów, Autorka sama ją formułuje [...]. Najobszerniejsza jest część empiryczna pracy, która stanowi prezentację uzyskanych wyników badań. Mamy tu do czynienia z wyliczeniami, statystykami wzmacniającymi argumentację Autorki. Ta ilościowa analiza przeplatana jest interesującymi cytatami z wypowiedzi badanych osób. Ważny [...] jest rozdział ostatni. Są tu propozycje Autorki warte szerszego rozpowszechnienia i dyskusji dotyczące zmian w kształceniu i doskonaleniu zawodowym pedagogów, i to nie tylko w zakresie realizowania przez nich sprawczych społecznie działań [...]. Trud włożony w przygotowanie tej publikacji należy przede wszystkim postrzegać przez pryzmat nowatorstwa i oryginalności podjętej problematyki [...]. Książka zainteresuje z pewnością pedagogów i być może przedstawicieli innych zawodów, którym nieobojętny jest skutek własnej pracy.

Zrozumieć Montessori

Miksza Małgorzata

Książka Zrozumieć Montessori.Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka ma przede wszystkim na celu wyjaśnienie czytelnikowi przesłania pedagogicznego Marii Montessori. Pomimo, ze w pracach Autorki często pojawiał się termin metoda, to M. Montessori zawsze w końcowym rezultacie chodziło o wszechstronną pomoc dziecku w jego trudzie indywidualnego rozwoju oraz włączenie go do życia w kulturze i cywilizacji ludzkiej przesyconej miłością i pokojem. Aby taka pomoc zaistniała, konieczne było, zdaniem M. Montessori odpowiednie przygotowanie dorosłych ( nauczycieli, rodziców, pedagogów), którzy znając prawa rozwojowe dziecka(chodzi tu m.in. o polaryzację uwagi, wrażliwe fazy),będą je wpierać w rozwoju, rozumnie kochając i darząc szacunkiem. Środkiem ma tu być przygotowane otoczenie a warunkiem sukcesu, respektowanie zasady porządku (samodyscypliny) i wolności, która w wyważonych klamrach prowadzi człowieka do optimum rozwojowego, czyli normalizacji. Przedmiotem rozważań książki pt. Zrozumieć Montessori. Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka jest zaprezentowanie kluczowych pojęć tworzących podstawy teorii pedagogicznej Marii Montessori. Podjęto zatem przede wszystkim zagadnienie wyjaśnienia rozumienia wychowania przez M. Montessori przy uwypukleniu koncepcji rozwoju dziecka i środowiska edukacyjnego( przygotowanego otoczenia). W rozdziale pierwszym, po krótkim nakreśleniu postaci M. Montessori w świetle jej biografii , ukazano jej drogę rozwoju jako pedagoga( od medycyny, poprzez psychiatrię, pedagogikę specjalną do pedagogiki ogólnej). W kolejnym rozdziale scharakteryzowano koncepcję rozwoju dziecka. Podkreślono te składniki poglądów M. Montessori, które stanowią o ich oryginalności w ujmowaniu aspektów rozwoju człowieka(wrażliwe fazy, absorbująca psychika, polaryzacja uwagi, normalizacja, horme, mneme). Uwypuklono cechy charakterystyczne w rozwoju dziecka w okresie niemowlęctwa, dzieciństwa i okresu szkolnego. Za punkt centralny w opisie rozwoju dziecka przyjęto jego dążenie do samodzielności i niezależności ( zagadnienie podmiotowości). Charakterystyka rozwoju dziecka stała się podstawą do opisu w rozdziale trzecim przygotowanego otoczenia, w którym dziecko odnajduje potrzebne impulsy do indywidualnego i społecznego rozwoju. W opisie uwzględniono aspekt materialny środowiska edukacyjnego( budynek, wyposażenie, pomoce rozwojowe Montessori), aspekt strukturalno dynamiczny, tj. zasady konstrukcji otoczenia z naciskiem na zasadę porządku i wolności oraz aspekt osobowy, na który składa się grupa dzieci wymieszana wiekowo, nauczyciel, rodzice. W tym fragmencie książki skoncentrowano się na opisie przygotowanego otoczenia w przedszkolu. Scharakteryzowano grupy pomocy rozwojowych Montessori wraz z przykładami ich zastosowania w konkretnej pracy. Zamiarem było tu także ukazanie korelacji pomiędzy specyfiką rozwoju dziecka w ujęciu M. Montessori a aranżacją przygotowanego otoczenia w pomoce montessoriańskie zgodnie z wrażliwymi fazami. W zakończeniu , analiza metateoretyczna doprowadziła do próby zdefiniowania wychowania w ujęciu M. Montessori i wyjaśnienia jej przesłania pedagogicznego . Uwypuklono także wartości pedagogiki M. Montessori, by wykazać aktualność tej koncepcji we współczesnych naukach o wychowaniu. Książkę zamyka biogram M. Montessori, wybór literatury przedmiotu w języku polskim oraz aneksy.