Kobieta epoki wiktoriańskiej

Gromkowska-Melosik Agnieszka

Autorka jako pierwsza z polskich badaczek dziejów nowożytnych, bazując na źródłach anglo­ję­zycznych, odważyła się zmierzyć z trudną i dotąd w nikłym stopniu rozpoznaną w polskiej historiografii pro­blematyką. [] Mogę z satysfakcją stwierdzić, że [] uczyniła to znakomicie. Opiniowana praca stanowi, zgodnie z zasadami badań historycznych, zarówno opis, jak i wyjaśnienie, a przede wszystkim sa­modzielną, oryginalną interpretację problemu tożsamości i cielesności kobiet w wiktoriańskiej Anglii, ale jak z badań wynika nie tylko. Jako podstawę źródłową prezentowanych ustaleń Autorka wykorzystała anglojęzyczne teksty pisane: literaturę piękną, filozoficzną, moralizatorską, poradniki lekarskie, higieniczne, dobrego wychowania, pu­blicystykę, a także ikonografię. Są to źródła nie tylko o bogatej zawartości merytorycznej, ale też róż­norodne. [] Autorka swobodnie się nimi posługuje, wychodząc poza opisy na rzecz wyjaśnień i interpretacji. To także świadczy o umiejętnościach stricte naukowych badaczki. [] Opiniowana praca jest wręcz znakomicie osadzona w anglojęzycznej literaturze przedmiotu, co w polskiej historiografii, zajętej przede wszystkim rodzimymi dziejami, nie jest zjawiskiem częstym. Między innymi dlatego książka Agnieszki Gromkowskiej-Melosik będzie w naszej historiografii dziełem wyjątkowym i inspirującym. Z recenzji prof. zw. dr. hab. Krzysztofa Jakubiaka Książka składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy z nich, którego tytuł nawiązuje do obrazu Une leçon clinique la Salptrire, ukazuje związki pomiędzy społecznymi konstrukcjami kobiecości w epoce wiktoriańskiej a medycyną tego okresu. Rozdział drugi poświęcony jest represjonującej roli ideologii i praktyki macierzyństwa, trzeci równie represywnym i prowadzącym do podporządkowania kobiet wiktoriańskich dominującym konstrukcjom ciała i seksualności kobiecej. Druga część tytułu rozdziału czwartego dobrze odzwierciedla jego treść determinizm biologiczny i intelektualne poddaństwo kobiet. Z kolei w piątym rozdziale przedstawiam histerię i chlorosis formy konstruowania patologicznej, chorobowej kobiecości w tym okresie. W rozdziale szóstym podejmuję krótką próbę analizy źródeł historycznych oraz uogólnienia wnios­ków płynących z narracji przeprowadzonych w poszczególnych rozdziałach... Prezentowana książka stanowi zbiór tekstów poświęconych wybranym dyskursom kobiecości w epoce wiktoriańskiej. Wyłaniający się z nich wizerunek kobiety nie pretenduje do miana całościowego czy nawet wielokontekstowego. Jestem świadoma, że epoka wiktoriańska wyznaczona oficjalnie przez daty narodzin i śmierci królowej Wiktorii (18371901) była wewnętrznie zróżnicowana zarówno w aspekcie czasowym, jak i przestrzenno-geograficznym. Dyskursy kobiecości zmieniały się przez dekady XIX wieku, choć od razu wyrażę swoje przekonanie w bardzo niewielkim stopniu na płaszczyźnie społeczno-kulturowych relacji między kobietami i mężczyznami. W pewnym, lecz także małym zakresie można również obserwować odmienności w zależności od tego, czy bierze się pod uwagę Anglię, czy Stany Zjednoczone (względnie co niekiedy czynię w swoich tekstach Australię lub nawet Francję, z tym jej historycznym odpowiednikiem epoki wiktoriańskiej, jakim była La Belle Époque). (Nie)akceptowane wersje i warianty kobiecości różniły się natomiast zdecydowanie w odniesieniu do różnych klas czy warstw społecznych, a pozostawały relatywnie stabilne w przypadku kobiet z wyższych klas społecznych, które są obiektem mojego zainteresowania w tej książce. Jestem więc całkowicie świadoma, że obraz, który wyłania się z moich narracji, jest z pewnością przynajmniej do pewnego stopnia jednostronny zarówno w kontekście doboru analizowanych problemów, jak i grupy społecznej, która była przedmiotem mojego zainteresowania. Nie miałam jednak aspiracji do pokazania całości obrazu...

Krwawy cień genocydu

Nijakowski Lech, Machul-Telus Beata, Markowska-Manista Urszula

Niniejsza książka ma uświadomić polskiej i nie tylko polskiej opinii publicznej,  jak ważne jest to, żeby wiedzieć i rozumieć, jak i dlaczego dochodzi do aktów ludobójstwa. Dzięki tej wiedzy będziemy w stanie zbudować zbroję, która zarówno w sferze psychologicznej, jak i politycznej pozwoli nam obronić świat przez złem ludobójstwa. Na bolesnych lekcjach przeszłości musimy uczyć się, jak kształtować naszą teraźniejszość i przyszłość, tak aby sama idea ludobójstwa stała się niemożliwa do wyobrażenia [] chciałbym podkreślić, że celem książki Krwawy cień genocydu. Interdyscyplinarne studia nad ludobójstwem i mojego krótkiego do niej wprowadzenia jest zachęcenie Czytelników do tego, żeby zechcieli poświęcić więcej uwagi odległemu z pozoru problemowi ludobójstwa. I żeby podjęli trud edukowania młodszych tak aby przyszłe pokolenia poszły krok dalej niż my, aby rozumiały nie tylko osobistą wartość cnoty Współczucia, ale także obywatelską wartość cnoty Bohaterstwa. prof. Philip G. Zimbardo (fragment Słowo wstępne) Przedłożony do zrecenzowania zbiór tekstów, będących wynikiem pracy wielu autorów, stanowi ważne i potrzebne opracowanie zasługujące na wydanie książkowe. Wszystkie teksty prezentują w głównej mierze syntezę aktualnej wiedzy o ludobójstwie. Podjęta tematyka jest ważna, żyjemy wszakże w świecie, w którym obok nas dokonywane są akty ludobójstwa, rzezie i mordy, wobec których naukowiec nie może być obojętny. Opracowanie ten okrutny świat nam uzmysławia i przybliża. prof. nadzw. dr hab. Ewa Waszkiewicz (fragment recenzji wydawniczej) Celem pracy Krwawy cień genocydu. Interdyscyplinarne studia nad ludobójstwem jest próba opisu, jak najbardziej szerokiego i zróżnicowanego ze względu na dyscypliny wiedzy, zjawiska ludobójstwa. [] Książka ta jest znacząca merytorycznie. Właściwie jako pierwsza w literaturze polskiej próbuje analizować zjawisko ludobójstwa zarówno w historii, jak i przestrzeni geograficznej z perspektywy różnych dziedzin wiedzy. [] ważność publiczna oraz rola edukacyjna, a także niewątpliwie zalety koncepcyjne [] jednoznacznie przesądzają o konieczności publikacji tej pracy. dr hab. Sławomir Łodziński (fragment recenzji wydawniczej)