Querr a islam. Alternatywna seksualność w kulturach muzułmańskich

Opracowanie zbiorowe

Dyskurs dotyczący ról płciowych w świecie islamu, choć rozbudowany i wszechobecny zarówno w nauce, jak i w środkach masowego przekazu oraz w opinii publicznej obejmuje niemal wyłącznie wzorzec heteroseksualny. Odnosi się zatem do kobiet i mężczyzn, którzy podejmują role społeczne wynikające z ich płci biologicznej. Płeć biologiczna w islamie determinuje tożsamość człowieka i jego role społeczne. Rodząc się jako kobieta lub mężczyzna, człowiek nabywa określone prawa i obowiązki. Na przykład kobieta dziedziczy połowę tego co dziedziczy mężczyzna, z kolei mężczyzna powinien utrzymywać kobietę. Celem niniejszej publikacji jest przełamanie tego dyskursu. Siedemnastu autorów ukazuje nieheteronormatywny świat islamu. Chociaż jego korzenie sięgają jeszcze czasów przedmuzułmańskich, to jednak dopiero w ostatnim dziesięcioleciu stał się obiecującym przedmiotem badań, co widać w stale powiększającej się zagranicznej literaturze przedmiotu. Badania dotyczą zarówno teologii a zatem tworzenia islamu gay-friendly (i szerzej LGBTQ-friendly), historycznych i współczesnych form nieheteronormatywności w społeczeństwach muzułmańskich, jak również rozważań teoretycznych na styku queer studies, teorii postkolonialnych i ponowoczesnych. Perspektywa queer pozwala więc w nowy sposób spojrzeć na świat islamu na jego różnorodność, wyrażającą się w formach nieheteronormatywnych, elastyczność, uwidaczniającą się w ich częściowej instytucjonalizacji, a także funkcjonowanie pomiędzy tradycją a nowoczesnością, pomiędzy tradycyjnymi formami nieheteronormatywnymi a współczesnym ruchem LGBTQ. Poszerza zarazem perspektywę queer studies o pozaeuropejski świat z odmiennymi, niekiedy nieprzystającymi do zachodnich kategoriami płci i seksualności. W świecie zachodnim mało wiemy o kulturze queer w ogóle, a muzułmańska seksualność nienormatywna jest wręcz nieznana, nieobecna, ba nawet samo prawdopodobieństwa jej istnienia spotyka się z niedowierzaniem. Dobrze więc się stało, że książka dr Katarzyny Górak-Sosnowskiej powstała i ma szanse znaleźć się na naszym rynku wydawniczym, dostarcza bowiem bardzo rzetelnych, wspartych dogłębną wiedzą naukową informacji o muzułmańskich kulturach queer. Z recenzji wydawniczej prof. Janusza Daneckiego Książka oferuje spojrzenie na świat islamu z innej perspektywy, dotychczas słabo obecnej nie tylko w Polsce ale też w publikacjach zachodnich. Tym samym wpisuje się w nurt próbujący przełamywać powszechnie obecne a często krzywdzące dla tego świata opinie kojarzące go głównie z nietolerancją i nieprzejednanym konserwatyzmem. Ukazując różnorodność nieheteronormatywności świata islamu, tej z przeszłości i teraz, autorzy wychodzą poza ów dyskurs, starając się pokazać, w jaki sposób ludzie o nieheteronormatywnej płciowości i/lub seksualności radzą sobie w praktyce, jak funkcjonują, jak negocjują własną płciowość/seksualność z otoczeniem, w jaki sposób owo otoczenie stwarza pewną niszę, w której owo funkcjonowanie jest w ogóle możliwe i znośne. Z recenzji dr hab. Joanna Mizielińskiej

Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej

Richard E. Nisbett

"Geografia myślenia" to książka, w której w niezwykle interesujący sposób przeanalizowane są tajniki ludzkiego myślenia, a dokładniej - różnice w sposobie pojmowania świata i myślenia o drugim człowieku uwarunkowane kulturowo. Okazuje się, że miejsce, w którym mieszkamy, wychowujemy się, wywiera olbrzymi wpływ na to, jak myślimy i kim dzięki temu jesteśmy. W dobie nieustających konfliktów, spowodowanych często właśnie nieporozumieniami na tle kulturowym, książka ta może stanowić rodzaj przewodnika, klucza do zrozumienia zagadki człowieka w świecie pełnym różnorodności - pięknej, lecz zarazem niebezpiecznej. Coraz mocniejsza sieć wzajemnych powiązań politycznych i gospodarczych nie musi rodzić konfliktów nie do rozwiązania - przekonuje nas prof. Nisbett. Wystarczy tylko uświadomić sobie różnice w sposobie myślenia wynikające z przynależności do odmiennych kręgów kulturowych, a wielu nieporozumień można będzie uniknąć. Niesamowity przewodnik dla tych, którzy na co dzień, w pracy, mają kontakty z ludźmi innych kultur - znajdziemy tu podpowiedź, jak radzić sobie w sytuacjach biznesowych i na jakim tle mogą pojawić się problemy.  Wyjątki z recenzji: Oto kolejna ważna książka Richarda E. Nisbetta. Autor niezbicie wykazuje, że eksperymenty laboratoryjne ograniczające się do amerykańskich studentów, czy nawet do mieszkańców półkuli zachodniej, nie pomogą nam zrozumieć, jak myśli ogół ludzi. Ta książka dowodzi, że wyjaśnianie sposobu myślenia właściwego dla kultur Wschodu nie może być uznawane za ciekawostkę, ale za konieczność - jeżeli rzeczywiście chcemy rozwiązać problemy współczesnego świata. Ignorując naukę płynącą z tej książki, narażamy się na niebezpieczeństwo.  - Robert J. Sternberg  Kulturowe różnice poznawcze przedstawione w tej przełomowej książce są znacznie głębsze i mają znacznie szerszy zasięg, niż komukolwiek się to mogło wydawać jeszcze dziesięć lat temu. Wyniki badań zaskakują zwolenników poglądów o uniwersalnym charakterze ludzkiego myślenia, imponują badaczom kultury i prowokują do myślenia wszystkich zainteresowanych ludzkim poznaniem. - Shinobu Kitayama

Blix i Ramm na tropie zbrodni (Tom 2). Zasłona dymna

Jorn Lier Horst, Thomas Enger

Noc sylwestrowa. Alexander Blix patroluje ulice Oslo, gdy na Rdhuskaia, w środku tłumu, wybucha bomba. W chaosie, który powstaje, Blix ratuje z basenu portowego nieprzytomną, mocno poparzoną kobietę. Gdy poznaje jej nazwisko, przypomina mu się dawna sprawa zaginięcia dziecka. Roczna Patricia została porwana razem z wózkiem, w którym leżała. Dziesięć lat później, podczas gdy w Oslo zostaje podwyższony stopień zagrożenia terrorystycznego, jej skazany za zabójstwo ojciec dostaje pocztą zdjęcie dziewczynki w wieku szkolnym. Jest przekonany, że to zaginiona Patricia. Dziennikarka Emma Ramm przeżywa osobistą tragedię w związku z zamachem bombowym i próbuje się z tego otrząsnąć w jedyny znany sobie sposób: angażując się w dziennikarstwo śledcze. Drogi Blixa i Ramm znowu się krzyżują. Blix prowadzi śledztwo konsekwentnie podążając własnymi ścieżkami, a Emma przez cały czas depcze mu po piętach. ZASŁONA DYMNA to powieść o brzemiennych w skutki wyborach i o tym, do czego może doprowadzić desperacja, kiedy sieć kłamstw zaczyna się rwać.

Piękny styl. Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku

Steven Pinker

Dlaczego pisarstwo tak często bywa kiepskie i jak można je poprawić? Czy krótkie wiadomości tekstowe i media społecznościowe psują język? Czy współczesnym młodym ludziom zależy na dobrym stylu pisarskim? Dlaczego komukolwiek miałoby na nim zależeć? W swojej zajmującej i pouczającej książce Steven Pinker, wybitny kognitywista i lingwista oraz znakomity pisarz, przedstawia nowy pomysł na podręcznik dobrego pisania w XXI wieku. Zamiast narzekać na upadek języka, ubolewać nad tym, co go irytuje, albo powtarzać dogmatyczne nakazy i zakazy autorów poradników sprzed stulecia, Pinker wykorzystuje naukową wiedzę na temat języka i umysłu, aby pomóc czytelnikowi w trudnej sztuce tworzenia przejrzystej, spójnej i stylowej prozy. Nie wińmy Internetu mówi autor ani dzisiejszej młodzieży. Sztuka pisania nigdy nie była łatwa. Dobre pisarstwo zaczyna się od smakowania znakomitej prozy innych autorów. Wymaga wyobraźni umiejętności podtrzymywania iluzji, że kierujemy spojrzenie czytelnika na jakiś element świata. Pisarz musi przezwyciężyć klątwę wiedzy trudność, jaką wszystkim nam sprawia wyobrażenie sobie, jak to jest, kiedy nie wie się tego, co my wiemy. Dobry pisarz musi rozumieć, w jaki sposób składania językowa przekształca skomplikowaną sieć idei w liniowy ciąg słów. Powinien splatać zdania w spójną całość, tak aby jedno zdanie płynnie przechodziło w następne. Wreszcie, musi umiejętnie stosować reguły poprawnego użycia, odróżniając te, które nadają prozie lekkość i przejrzystość, od mitów i przesądów. Książka Pinkera obfituje w przykłady znakomitego i marnego pisarstwa, unikając pouczającego tonu i spartańskiej surowości klasycznych podręczników. Autor pokazuje, że sztuka pisania może być przyjemnym dążeniem do mistrzostwa i fascynującym tematem rozważań intelektualnych. Książka Piękny styl jest adresowana do wszystkich, którzy zajmują się pisaniem, a także do czytelników, którzy interesują się literaturą i chcieliby się dowiedzieć, w jaki sposób nauka o ludzkim umyśle może nam pomóc w zrozumieniu, jak działa język w swoim najlepszym wydaniu. Znakomity myśliciel, świetny pisarz. () Pinker to prawdziwa gwiazda, a świat nauki ma wielkie szczęście, że pojawił się w nim ktoś taki. Richard Dawkins Ta książka w przejrzysty i pełen wdzięku sposób obala pogląd, że język angielski schodzi na psy. Pinker napisał podręcznik Strunka i Whitea na nowe stulecie, podważając przy tym bezpodstawne twierdzenia, takie jak to, że znany slogan reklamowy Winston tastes good like a cigarette should powinien brzmieć: Winston tastes good as a cigarette should. John McWhorter, autor książek Our Magnificent Bastard Tongue i The Power of Babel On pisze jak anioł.  The Economist Świetna lektura! Tylko Steven Pinker mógł napisać tę znakomitą książkę i, dzięki Bogu, zrobił to. Dobre pisarstwo może zmienić nasz sposób spostrzegania świata pisze autor, a Piękny styl z pewnością zmieni nasz sposób myślenia o dobrym pisarstwie. Ciekawość i radość autora rozświetlają każdą stronę tej książki, a kiedy Pinker pisze, że dobry styl może uczynić świat lepszym, wierzymy mu. Patricia T. OConnor, autorka książek Woe Is I oraz (ze Stewartem Kellermanem), Origins of the Specious Bardzo dobrze, że człowiek obdarzony tak żywym i jasnym umysłem przybliża szerokiej publiczności idee nauki o poznaniu. Douglas Hofstadter, Los Angeles Times Steven Pinker, nagradzany psycholog, kognitywista, intelektualista i popularyzator nauki, jest również przewodniczącym komisji poprawności językowej (Usage Panel) American Heritage Dictionary oraz uznanym autorem takich bestsellerów, jak The Language Instinct, Words and Rules i The Stuff of Thought. Jest profesorem na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Harvarda. Mieszka w Bostonie i w Truro w stanie Massachusetts. Jeden z najwybitniejszych współczesnych myślicieli Pinker został uznany przez Time Magazine's jednym ze 100 Most influential people in the world in 2004 oraz przez magazyn Prospect  a także Magazyn Foreign Policy's jednym ze 100 top public intellectuals (w latach 2005, 2008; 2010 i 2011) oraz uznany przez Magazyn Foreign Policy za jednego z najważniejszych światowych myślicieli.

O inteligencji inaczej. Czy jesteśmy mądrzejsi od naszych przodków?

James R. Flynn

Pojęcie efekt Flynna odnosi się do systematycznego wzrostu wyników uzyskiwanych w testach inteligencji (IQ), obserwowanego od początku XX wieku. Czy fakt ten oznacza, że każde kolejne pokolenie jest bardziej inteligentne niż poprzednie? Czy podpowiada nam, w jaki sposób każdy z nas może zwiększyć swoją inteligencję? Profesor Flynn pyta, czym tak naprawdę jest inteligencja, a następnie udziela zaskakującej i pouczającej odpowiedzi na to pytanie. Autor zestawia sztukę spisywania historii poznawczej z naukowym pomiarem inteligencji, przedstawiając nowe dane empiryczne, pokazuje, w jaki sposób możemy stworzyć kompletną teorię inteligencji oraz wysuwa zastrzeżenia do teorii inteligencji wielorakich autorstwa Howarda Gardnera. Ta fascynująca, wyjątkowa książka przerzuca most nad przepaścią oddzielającą nasze umysły od umysłów naszych przodków sprzed stu lat, wnosząc istotny wkład w naszą wiedzę o ludzkiej inteligencji. Flynn przedstawia pierwsze satysfakcjonujące wyjaśnienie imponującego wzrostu wyników uzyskiwanych w testach inteligencji. Unika absurdalnego wniosku, że nasi pradziadowie byli upośledzeni umysłowo, oraz równie niezadowalającej sugestii, że ów wzrost ogranicza się do wyników uzyskiwanych w testach IQ i nie ma żadnych szerszych implikacji.         N. J. Mackintosh, University of  Cambridge Ta książka pełna jest wnikliwych spostrzeżeń dotyczących naszych narzędzi badawczych oraz sposobów, w jakie mierzą one to, co naprawdę ważne względną zdolność mózgu do wykorzystywania pamięci i procesów uczenia się do tego, aby przystosować się do świata takiego, jakim go uczyniliśmy.         The Times James Flynn należy do niewielkiej grupy absolutnie prominentnych badaczy i teoretyków w zakresie problematyki inteligencji. Jego książka jest dziełem nadzwyczaj wartościowym i dzięki temu, że zawiera nową dobrze udokumentowaną wiedzę, i dlatego, że jest w niej mądra refleksja nad właściwościami ludzkiego umysłu. Autor nie kryje rozterek, przedstawia pytania, zachęca do poszukiwania pomysłów.  - Wiesław Łukaszewski, SWPS, Sopot W książce O inteligencji inaczej James Flynn () sugeruje, że nie powinniśmy automatycznie utożsamiać wzrostu IQ ze wzrostem poziomu inteligencji. Twierdzi, że trzeba rozłożyć inteligencję na czynniki pierwsze: rozwiązywanie problemów matematycznych, interpretowanie wielkich dzieł literackich, znajdowanie rozwiązań na poczekaniu, przyswajanie naukowego poglądu na świat, myślenie krytyczne i mądrość. Po przeprowadzeniu takiej dysekcji ujawnia się kilka paradoksów, które Flynn próbuje rozwiązać na stronach tej zajmującej książki. Richard Restak, American Scholar  JAMES R. FLYNN jest profesorem emerytowanym na Uniwersytecie Otago w Nowej Zelandii, który uhonorował go Złotym Medalem za Wybitną Pracę Badawczą. W 2007 roku Międzynarodowe Towarzystwo Badań Inteligencji przyznało mu tytuł Badacza Roku. Jest również wizytującym pracownikiem naukowym Instytutu Hoovera w Stanford, wykłada gościnnie na Universytecie Cornella, wygłosił wykład z serii Stafford Little Lectures na Uniwersytecie Princeton, a jego sylwetkę przedstawiono w Scientific American. Ostatnio opublikował swoje poglądy na temat zależności między rasą a ilorazem inteligencji w książce Where Have All the Liberals Gone? Race,  Class, and Ideals in America (Cambridge, 2008).

Homo nie całkiem sapiens. O automatyzmach myślenia, nadętych politykach, narzekaniu Polaków i pułapkach moralności

Bogdan Wojciszke, Maciej Rotkiewicz

Każdy w tej książce znajdzie pytanie, które sam chciałby zadać, a co ważniejsze uzyska na nie mądrą odpowiedź. W książce znajdują się odpowiedzi między innymi na następujące pytania: Dlaczego Polacy świętują 11 listopada, a nie 4 czerwca? Czym różni się szef partii politycznej od szefa korporacji? Czy jesteśmy społeczeństwem ludzi wyjątkowo marudnych? Dlaczego zło jest silniejsze od dobra? Kiedy nasz umysł bezlitośnie nas oszukuje? Dlaczego sądów moralnych nie można traktować poważnie? Czy demokracja liberalna przeżywa tylko chorobę, czy fundamentalny kryzys? Czy żyjemy w międzyepoce i co po niej nastąpi? Dlaczego dziś prawica wygrywa, a lewica przegrywa? Czy moralność opiera się na krzywdzie? Czy kult rozumu jest wielkim złudzeniem myśli Zachodu? Czy kobiety z natury są gorsze z matematyki? Dlaczego ludzie z góry zakładają, że są uczciwi? Dlaczego wszyscy ludzie mają zawyżoną samoocenę? Czy można wierzyć badaniom psychologicznym? Czy Philip Zimbardo sfałszował swój słynny eksperyment więzienny? Czy pewne zaczątki odróżniania dobra od zła przynosimy ze sobą na świat? Czy mózg ma płeć? Ludzie od tysięcy lat spoglądali w niebo, starając się przeniknąć tajemnice gwiazd. Tymczasem psychologia istnieje od zaledwie stu dwudziestu lat, tak jakby to, co tuż obok, pod ręką, w naszym bliskim otoczeniu, nie było aż tak interesujące. A przecież świat zarówno ten wokół nas, jak i ten w naszych umysłach staje się coraz bardziej skomplikowany i wciąż stawia przed nami nowe wyzwania. Do tego, by choć trochę go zrozumieć, nie wystarczy nam zdrowy rozsądek ani nasze jednostkowe doświadczenie. Potrzebna jest także dobrze udokumentowana wiedza, między innymi ta płynąca z badań psychologów. O tym, co psychologia ma dziś do powiedzenia na temat władzy, polityki i moralności, kobiet i mężczyzn, dobrych i złych ludzi, naszych zachowań, decyzji i wyborów (nie tylko politycznych), oraz o wielu innych sprawach z profesorem Bogdanem Wojciszke rozmawia Marcin Rotkiewicz. Bogdan Wojciszke profesor psychologii, członek rzeczywisty PAN,  pracownik Uniwersytetu SWPS (Sopot), stypendysta Fundacji Humboldta i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Zainteresowania badawcze: spostrzeganie ludzi, wartości, dynamika związków interpersonalnych, psychologia moralności. Opublikowa 10 książek (między innymi Teoria schematów społecznych, Procesy oceniania ludzi, Psychologia miłości, Psychologia społeczna, Agency and Communion in Social Psychology) i ponad 160 artykułów naukowych. Marcin Rotkiewicz dziennikarz naukowy, od 2001 roku pracuje w tygodniku Polityka. Absolwent dziennikarstwa i filozofii na Uniwersytecie Warszawskim oraz stypendysta Knight Science Journalism Program w Massachusetts Institute of Technology (USA). Popularyzuje wiedzę przede wszystkim na temat biotechnologii, ewolucji człowieka i neuronauki. Interesuje się również teoriami pseudonaukowymi i spiskowymi. Trzykrotnie otrzymał wyróżnienie w konkursie Polskiego Stowarzyszenia Dziennikarzy Naukowych na najlepszy artykuł popularnonaukowy. Opublikował wywiad rzekę z prof. Jerzym Vetulanim Mózg i błazen oraz książkę W królestwie Monszatana. GMO, gluten i szczepionki, za którą otrzymał nagrodę Redaktorów Portalu Mądre Książki.

Kiedy mężczyźni źle się zachowują. Ukryte korzenie oszustw, molestowania i przemocy seksualnej

David M. Buss

Wybitny psycholog, David M. Buss, przedstawia nową teorię konfliktu płci i pokazuje, w jaki sposób ów konflikt rozgrywa się w barach, sypialniach i salach konferencyjnych. Konflikt płci przenika pradawne religie od zakazu pożądania żony bliźniego po obowiązki seksualne w małżeństwie. Jest zapisany w prawach, które dyktują, kto z kim może uprawiać seks. Jego przejawy kształtują naszą moralność seksualną, wywołując wyrazy najwyższego uznania lub pełne pogardy potępienie. Jest źródłem podwójnych standardów, które plenią się we wszystkich kulturach świata nawet tych, w których panuje egalitaryzm płciowy. Mimo że wszyscy borykamy się z konfliktem płci, na ogół widzimy tylko czubek góry lodowej oszustwa podczas randek, niestosowne zaloty polityka, powolny rozpad niegdyś szczęśliwego małżeństwa albo dramatyczne zerwanie. Książka Kiedy mężczyźni źle się zachowują pokazuje, że owa wojna płci sięga głębiej i jest bardziej wszechobecna, niż sądziliśmy. Ujawnia ukryte korzenie konfliktu płci sięgające zamierzchłych czasów w ewolucji człowieka które kształtują naszą psychologię seksualną. Przedstawia nową, całościową teorię tego zjawiska i oferuje praktyczne rady kobietom i mężczyznom, którzy pragną go uniknąć. O autorze: DAVID M. BUSS jest amerykańskim profesorem psychologii, specjalizuje się w psychologii ewolucyjnej. Wykłada psychologię na Uniwersytecie Stanu Teksas w Austin. Jest autorem kilku książek, takich jak Ewolucja pożądania, Zazdrość, Niebezpieczna namiętność, Morderca za ścianą oraz Dlaczego kobiety uprawiają seks (wraz z Cindy Meston). Publikował w takich tytułach prasowych, jak New York Times i Los Angeles Times. Jako ekspert w dziedzinie łączenia się w pary występował w CBC This Morning, 20/20, Dateline, NBCs Today i w wielu innych programach. Jest laureatem licznych nagród. Został wymieniony wśród pięćdziesięciu najbardziej wpływowych psychologów na świecie. Recenzje: Fascynująca. Próba zrozumienia molestowania seksualnego, przemocy seksualnej czy zwykłego małżeńskiego nieszczęścia i przeciwdziałania tym zjawiskom bez proponowanej przez Bussa perspektywy ewolucyjnej byłaby niczym próba zrozumienia i zwalczania epidemii bez teorii zarazków. Jonathan Haidt, autor Prawego umysłu i współautor The Coddling of the American Mind Zaniepokojenie opinii publicznej agresją seksualną jest przejawem istotnego postępu moralnego, ale nasza kultura intelektualna ma trudności w zrozumieniu tego zjawiska, ponieważ kurczowo trzyma się mitów i dogmatów sprzecznych z nauką, zdrowym rozsądkiem i praktycznym doświadczeniem. Buss zbiera to wszystko w całość w swojej fascynującej, nadzwyczaj aktualnej książce, która pomaga nam zrozumieć te problemy i lepiej się przygotować do walki z nimi. Steven Pinker, autor książki Nowe Oświecenie, Piękny Styl Niewiele jest tematów, które interesują nas bardziej niż natura relacji między płciami, a David Buss od dawna przoduje w przekształcaniu tego zainteresowania w rzetelną naukę opartą na ustaleniach empirycznych i osadzoną w myśleniu ewolucyjnym. Książka Kiedy mężczyźni źle się zachowują stanowi ważny wkład w tę dziedzinę. Robert Sapolsky, autor książki Behave Bezkompromisowe spojrzenie na konflikt płci i na to, co możemy z nim zrobić. Ta przystępna książka wyjaśnia, dlaczego konflikt między mężczyznami i kobietami jest nieunikniony, ale przymus i przemoc seksualna wcale nie. Celem Bussa jest wyeliminowanie przemocy wobec kobiet, a jego książka przedstawia drogi do osiągnięcia tego celu. Leda Cosmides, dyrektorka Centrum Psychologii Ewolucyjnej na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara Poruszająca, prowokująca i skłaniająca do refleksji. Ta książka zabiera nas w ważną, choć często niepokojącą podróż w głąb siebie. Tracey Chapman, wykładowczyni genetyki ewolucyjnej na Uniwersytecie Anglii Wschodniej Ta książka, oparta na mocnych podstawach teoretycznych, jest pełna żywych przykładów i oferuje wszechstronne wyjaśnienie genezy ludzkich zachowań seksualnych oraz ich współczesnych przejawów. Pomaga nam zrozumieć wiele rozpowszechnionych, niepokojących zachowań. Wnikliwa i prowokująca. Nicholas A. Christakis, autor książki Apollos Arrow David Buss potwierdza swoją nadzwyczajną umiejętność wyjaśniania nawet najbardziej złożonych i trudnych tematów. Jego intrygująca, zajmująca książka oferuje odważne, szczere spojrzenie na konflikt płci, które kładzie podwaliny pod poprawę zachowania. Lektura obowiązkowa. Cindy M. Meston, wykładowczyni psychologii klinicznej na Uniwersytecie Stanu Teksas w Austin, współautorka książki Dlaczego kobiety uprawiają seks.

Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ. Dlaczego tak ważne są szkoła i kultura

Richard E. Nisbett

Kto jest bardziej inteligentny, Azjaci czy mieszkańcy Zachodu? Czy rzeczywiście Ludzie Księgi uzyskują lepsze rezultaty w nauce? Czy grupowe różnice w wynikach testów można uzasadniać czynnikami genetycznymi? Co mogą zrobić rodzice, by podnieść poziom inteligencji swoich dzieci? Co sprawia, że niektóre narodowości wyróżniają się w inżynierii, a inne w nauce? Czy szkoły mogą zlikwidować różnice w osiągnięciach edukacyjnych pomiędzy przedstawicielami różnych klas społecznych i ras?  Od pesymistycznych tez książki "The Bell Curve" po bardziej współczesne kontrowersje wokół poglądów genetyka Jamesa Watsona na temat rasy i inteligencji konsekwentnie nie brano pod uwagę jednego czynnika kultury. Podobnie jak kiedyś Stephen Jay Gould w książce "The Mismeasure of Man", wybitny psycholog społeczny Richard E. Nisbett mierzy się z poglądem, iż o inteligencji przesądza biologia, twierdząc, że to głównie kultura odpowiada za kształtowanie naszego potencjału. Intelekt nie zależy jego zdaniem przede wszystkim od genów, lecz determinuje go zwłaszcza oddziaływanie społeczne. Niezliczone dane wyjaśniające, dlaczego dzięki szkołom rozwijamy się intelektualnie, jak przynależność do danej klasy społecznej wpływa na iloraz inteligencji oraz jak czynniki kulturowe decydują o tym, że różne grupy mają odmienne predyspozycje, sprawiają, że książka Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ z pewnością zajmie należne jej miejsce wśród literatury przedmiotu. Nisbett zdecydowanie podkreśla potrzebę gruntownej zmiany naszego podejścia do edukacji, twierdząc, że to czynniki podatne na zmiany i możliwe do kontrolowania, jak szkoły i otoczenie społeczne, a nie wrodzony kod genetyczny, odpowiadają za nasz rozwój intelektualny. Jako pierwsza istotna publikacja tak jednoznacznie i zdecydowanie opowiadająca się za centralną rolą kultury w kształtowaniu możliwości poznawczych, książka ta z pewnością na nowo rozpali burzliwą debatę na temat roli i odpowiedzialnego udziału społeczeństwa w formowaniu ilorazu inteligencji, a w rezultacie przyniesie daleko idące konsekwencje dla systemu oświaty, gospodarki i całego społeczeństwa.  Fragmenty recenzji: "Książka Nisbetta to niezwykle ważna analiza czynników determinujących iloraz inteligencji, zasługująca na to, by wywrzeć istotny wpływ na politykę edukacyjną. Rozmach i klarowność argumentacji sprawia, że jest lektura obowiązkowa nie tylko dla osób zajmujących się naukami społecznymi, ale także dla szerokiego grona czytelników". Daniel Osheron "Ta książka to wspaniałe antidotum na dominujący pogląd, iż nasze geny uniemożliwiają nam zwiększenie inteligencji i poprawę wyników w nauce. Jej szczególnym atutem jest niezłomność w przekonywaniu, że przypadki faktycznego podwyższenia możliwości poznawczych przeważają nad matematycznymi dowodami, że jest to niemożliwe". James R. Flynn