To tylko dzieci. Narodziny dobra i zła

Paul Bloom

Wybitny psycholog poznawczy Paul Bloom twierdzi, że zdolność do odróżniania dobra i zła jest w człowieku głęboko zakodowana. Przez wieki, od Johna Lockea po Zygmunta Freuda, filozofowie i psychologowie uważali, że pod względem moralnym człowiek przychodzi na świat jako tabula rasa, niezapisana tablica. Wielu z nas zakłada, że dzieci są z natury egoistyczne, a rolą społeczeństwa zwłaszcza rodziców jest przekształcenie tych małych socjopatów w istoty cywilizowane. Tymczasem Paul Bloom przekonuje, że poczucie moralności towarzyszy nam już od najwcześniejszego dzieciństwa. Powołując się na przełomowe badania prowadzone na Uniwersytecie Yale, wykazuje, że niemowlęta, zanim jeszcze zaczną mówić czy chodzić, oceniają postępowanie innych jako dobre lub złe, odczuwają empatię, okazują współczucie, pocieszają strapionych, a także mają elementarne poczucie sprawiedliwości. W swych rozważaniach nad moralnością dzieci i dorosłych autor odrzuca modny dziś pogląd, że odpowiedzialnością za wybory moralne możemy obciążyć instynktowne odczucia czy nieświadome uprzedzenia. Według Blooma rozumowi zawdzięczamy nie tylko wspaniałe odkrycia naukowe; w obszarze moralności postęp również odbywa się dzięki wykorzystaniu rozsądku i myślenia (zrozumieliśmy na przykład, że niewolnictwo jest niesprawiedliwe). Współczucie, wyobraźnia i niebywała zdolność do racjonalnego myślenia pozwalają nam wykroczyć poza prymitywne poczucie moralności, z którym przychodzimy na świat, i stać się czymś więcej niż małymi dziećmi.  Ta porywająca, błyskotliwa i wnikliwa książka oferuje zupełnie nowe spojrzenie na naszą moralność. Paul Bloom ma talent do ożywiania abstrakcyjnych idei, do swobodnego przechodzenia od Darwina, Herodota i Adama Smitha do Hannibala Lectera, Louisa C.K. i narzeczonej księcia. Ta porywająca, błyskotliwa i wnikliwa książka oferuje zupełnie nowe spojrzenie na naszą moralność.  Bloom to przykład wybitnego naukowca, który potrafi łączyć sprzeczne wyniki badań, ogromną erudycję i prawdziwie ludzkie podejście, tworząc pełen niuansów i chwilami zaskakujący portret natury ludzkiej, który budzi przerażenie i zachwyt. JONATHAN HAIDT, autor książki Prawy umysł. Badania psychologiczne Paula Blooma są niezmiennie olśniewające. Dlatego właśnie sięgamy po jego książki. Później nie możemy się z nimi rozstać, gdyż urzeka nas mądry i swobodny styl opisu tych badań. JIM HOLT, autor książki Krótka historia niczego Odkrycie, jak bogate jest poznawcze i moralne życie małych dzieci, to fascynujące osiągnięcie psychologii XXI wieku. Paul Bloom wnikliwie, a zarazem przystępnie i elegancko wyjaśnia, w jaki sposób przyczynia się ono do lepszego rozumienia natury ludzkiej. STEVEN PINKER, autor książki Piękny styl  To niezwykle ważna książka. Panuje dziś przekonanie, że moralność jest wytworem sztucznym, gdyż odziedziczony po ewolucyjnych przodkach instynkt jest czysto egoistyczny. Poza tym wmawia się nam, że społeczeństwo ludzkie powstało na fundamentach irracjonalnych impulsów, a rozum i nasze wybory nie mają żadnego znaczenia. Tymczasem Bloom, znakomity psycholog eksperymentalny i znawca filozofii, rozprawia się z obydwoma tymi błędami. MARTHA C. NUSSBAUM, autorka książki Political Emotions Cudownie zrozumiała i zabawna Jeżeli chcesz lepiej niż dotychczas rozumieć siebie, swoje dzieci i psychopatę przy sąsiednim biurku przeczytaj tę książkę. SAM HARRIS, autor książki Free Will Książka Paula Blooma to fascynująca podróż w głąb naszego poczucia dobra i zła. Błyskotliwie napisana i elegancka, pokazuje, jak wiele możemy się nauczyć, przyglądając się reakcjom dzieci. Ta lektura na zawsze zmieni nasz sposób patrzenia na niemowlęta. CARL ZIMMER, autor książki The Tangled Bank To nadzwyczaj głęboka wizja rozwoju moralności. Począwszy od niemowlęctwa, ukazuje subtelne przenikanie się wpływów środowiska i genów w kształtowaniu tego, kim jesteśmy. Obowiązkowa lektura dla entuzjastów nauk społecznych i dla rodziców. DAN ARIELY, autor książki Potęga irracjonalności Paul Bloom jest profesorem psychologii na Uniwersytecie Yale. Jest autorem i redaktorem sześciu książek, w tym entuzjastycznie przyjętej How Pleasure Works. Otrzymał wiele nagród za działalność badawczą i dydaktyczną. Publikuje artykuły naukowe i popularnonanukowe, między innymi na łamach The New York Times Magazine, Nature, The New Yorker, The Atlantic, Science, Slate, The Best American Science Writing. Mieszka z żoną i dwoma synami w New Haven, w stanie Connecticut. 

Te chwile

Herbjrg Wassmo

W najnowszej książce Herbjrg Wassmo zostajemy wciągnięci w fascynującą historię, która toczy się przez wiele lat, a właściwie przez całe życie. Podróż jest długa i trudna od dziewczynki, która dorastała w biedzie w Vesterlen, do pisarki u szczytu sławy, należącej do artystycznej elity kraju. Podobnie jak Tora i Dina we wcześniejszych powieściach Wassmo, tak i tutaj powoli wyłania się przed nami postać głównej bohaterki. Wrażliwej i nieskończenie silnej. Serce i ból. Te chwile to z jednej strony fascynujący utwór o dorastaniu i rozwoju, z drugiej zaś ujawnienie drastycznej prawdy o głównej bohaterce, o byłym mężu, matce i ojcu, o mężczyznach, z którymi łączyły ją relacje uczuciowe, a których czytelnik może łatwo zidentyfikować. Doskonale napisana, wyważona, bezwzględnie szczera książka. [...] Dialogi dźwięczą, a postacie w pozornie nieznaczących, ale intensywnych scenach niosą opowieść dalej. Guri Hjeltnes, VG  Wrażliwość to nie kwestia zewnętrznego kształtu, jaki pisarka nadaje swojemu dziełu i samej sobie, to potężna wewnętrzna siła, wydobywająca kolejne zdania z przemyślanej i odczutej głębi. Te zdania nie przemknęły tylko przez głowę Herbjrg Wassmo, zanim zostały przeniesione na papier; one przeniknęły całe jej ciało. [...] Wassmo nie daje nam wykładu. Życie nie zostaje ocenione ani wyjaśnione. Zostaje opowiedziane. To jest właśnie talent pisarski Herbjrg Wassmo. Atle Christensen, Aftenposten "Właśnie  dla  takich  powieści  nauczyłam  się  czytać.  Dla  tej  niesamowitej przyjemności poznawania świetnie skonstruowanych historii, oczekiwania co przyniesie  kolejna  strona,  poczucia  dziwnego  smutku,  gdy  książka  się kończy." Beata Kęczkowska,  "Wysokie Obcasy Extra" Herbjrg Wassmo wybitna norweska pisarka urodzona w 1942 roku w Vesterlen. Zadebiutowała w 1976 zbiorem wierszy Skrzydlaty zespół, ale zasłynęła jako autorka znakomitych powieści, w tym dwóch trylogii poświęconych dwóm bohaterkom: Torze i Dinie. Wielokrotnie nagradzana, otrzymała między innymi prestiżową nagrodę literacką Rady Nordyckiej, Nagrodę Krytyków, Nagrodę Księgarzy oraz Nagrodę im. Amalie Skram. Najbardziej znanym jej dziełem jest Księga Diny, która została zekranizowana w 2002 roku. 

Namiętności!

Tomasz Zaleśkiewicz, Anna Strużyńska-Kujałowicz, Alina Kolańczyk, Wiesław Łukaszewski, ...

Co nadaje życiu smak? Co sprawia, że bywa ono wyjątkowo emocjonujące? Jakie namiętności targają człowiekiem i decydują o jego wyborach, działaniu i myśleniu? Jakim namiętnościom nie potrafimy się oprzeć? W tej książce można znaleźć błyskotliwe odpowiedzi wybitnych psychologów na te oraz na wiele innych pytań. Cykl spotkań Bliżej Psychologii, a także książki będące ich owocem to realizacja idei, by przybliżać dokonania naukowe laikom i przedstawiać możliwości praktycznego zastosowania wyników badań i eksperymentów naukowych. Psychologia bowiem nie jest magią, współczesną alchemią czy wróżeniem z kart, nie jest też hermetycznie zamkniętą dziedziną, którą można wyizolować z codziennego życia. Być bliżej psychologii to żyć pełniej, mądrzej, lepiej. Chyba warto? Wszystko zawiera się w przekonaniu, że nie można pogodzić z sobą emocji i poznania (serca i rozumu). Jako oczywiste i niewymagające dyskusji przyjmowano, że to, co należy do sfery rozumu, tym samym nie należy do sfery emocji, to zaś, co należy do sfery emocji, nie należy do sfery rozumu. Prymat co zrozumiałe w świetle przyjętych założeń przyznawano emocjom, intuicji, wszelkim ludzkim namiętnościom. Rozum spostrzegano jako niezbyt zdolny do radzenia sobie z problemami ludzkiego losu, w emocjach zaś upatrywano jedynej lub najważniejszej siły sprawczej ludzkiego działania. Szczególnie dotyczyło to namiętności. Wiesław Łukaszewski (fragment Wstępu)

Trylogia Ojczyzny (Tom 2). Ostatnia ojczyzna

Matteo Righetto

Poniekąd jest to western, bo są tu konie, broń i bandyci; ale zamiast amerykańskiego Zachodu mamy góry Wenecji Euganejskiej, modrzewie i jodły, śnieg i sosny, Valstagna i jaskinie Oliero. To epicka i realistyczna opowieść o utraconej ojczyźnie. "Il Mattino di Padova" Jest chłodny listopad 1898 roku. Surowe góry pomiędzy płaskowyżem Asiago i doliną Brenty wyludniły się niemal całkowicie: większość mieszkańców, borykających się ze straszliwą biedą, opuściło w końcu swoje rodzinne strony, by emigrować do Ameryki w poszukiwaniu szczęścia. Jole skończyła dwadzieścia lat i jest coraz piękniejsza, jej młodsza siostra Antonia poczuła powołanie zakonne i postanowiła zostać mniszką, najmłodszy z rodzeństwa Sergio zapadł na tajemniczą chorobę i jego leczenie powierzono świętej", znachorce z pobliskiej wsi. Chwilowy spokój mieszkańców Nevady zostaje brutalnie zburzony, gdy dwóch bandytów rabuje De Boerom srebro i miedź zdobytą przez głowę rodziny podczas dawnej przemytniczej wyprawy do Austro-Węgier. Jole będzie zmuszona samotnie stawić czoła nieszczęściu. Wiedziona pragnieniem zemsty i uzbrojona w ojcowski karabin, ruszy na grzbiecie swojego nieodłącznego Samsona śladem niegodziwców, by sprawiedliwości stało się zadość. Jej towarzyszami będą gwiazdy i wiatr, droga poprowadzi przez zapierające dech w piersiach krajobrazy. Podczas pościgu do ostatniego tchu Jole stawi czoła piętrzącym się trudnościom nigdy nie tracąc swej żelaznej determinacji. W zgodzie z magią natury i wyznawanymi wartościami podejmie wyprawę, która zmusi ją do pójścia znacznie dalej, niż kiedykolwiek sądziła. Ponieważ w przeciwieństwie do granicy między dwoma państwami, granicy między dobrem a złem nie da się dostrzec samym spojrzeniem. Ostatnia ojczyzna to druga część Trylogii Ojczyzny". Po Duszy granicy Matteo Righetto kontynuuje westernową opowieść o przygodach rodziny De Boerów, w centrum uwagi stawiając ludzkie pragnienie sprawiedliwości i odpłaty za zło. Granica, którą zarówno w pierwszej, jak i drugiej powieści staje się inny, jest metaforą wewnętrznej podróży, pokonywania własnych granic, także etycznych. To także granica między młodością a dorosłością, między rozumem a przemocą. - Francesca Visentin, "Corriere del Veneto" Dynamiczna fabuła, typowa dla westernu, ale z wyraźnie uwypukloną problematyką społeczną, rzucającą światło na przeszłość i tradycję. Natura jest tu główną bohaterką, nieskończenie pocieszającą, mądrą i opiekuńczą wobec tych, którzy wiedzą, jak się do niej odnosić, a nade wszystko jest niezmiennie taka sama i nie zna ludzkich granic. Sięga daleko poza nasze ojczyzny. Różnice, jak zawsze, stwarzają ludzie. - Mary B. Tolusso, "Il Piccolo" Matteo Righetto potrafi utrzymać dynamikę powieści także dzięki swej prozie, powściągliwej, ale bogatej w opisy alpejskiego środowiska. Jednocześnie umie wejrzeć głęboko w charaktery swoich bohaterów, których obdarza głębokim człowieczeństwem. - Fulvio Panzeri, "Avvenire" Czerpiąc z najlepszej tradycji włoskiej powieści historycznej, autor pisze o przeszłości, by opowiedzieć o współczesności, i przesyła nam sygnał nadziei. - Andrea Formagnana, "Montagne360". Matteo Righetto urodził się w 1972 roku w Padwie, gdzie uczy literatury w liceum. Opublikował: Savana padana (Sawanna padewska), La pelle dellorso (Niedźwiedzia skóra, powieść zekranizowaną przez Marca Segato z Markiem Paolinim w roli głównej), Apri gli occhi (Otwórz oczy, nagrodzoną Premio della Montagna Cortina d'Ampezzo). W 2017 roku w wydawnictwie Mondadori opublikował Duszę granicy, pierwszą powieść w cyklu "Trylogii Ojczyzny". Jego książki zostały przetłumaczone na wiele języków, a "Trylogia ojczyzny", przygotowywana do publikacji w kilku krajach, między innymi w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Holandii i Polsce, stała się literackim wydarzeniem.

Hell week. Siedem dni, które odmienią Twoje życie

Erik Bertrand Larssen

Daj z siebie wszystko przez jeden tydzień i odmień swoje życie na zawsze! Mijają dni. Tygodnie. Lata. Jeśli mamy szczęście, dane nam będzie przeżyć bardzo wiele tygodni. A ile tygodni ze swojego życia pamiętasz? Które z nich najwięcej Cię nauczyły? W których najwięcej osiągnąłeś? Które zbliżyły Cię do Twojego celu, spełnienia Twojego marzenia? To jest właśnie kuracja, którą chcę Ci zaaplikować, cywilny wariant mitycznego wojskowego hell weeku. To doświadczenie nauczy Cię wydeptywania własnych ścieżek. Da Ci, choćby częściowo, odpowiedź na pytanie, co naprawdę w Tobie drzemie. Jeśli dożyjesz osiemdziesiątki, będziesz miał za sobą 4160 tygodni. Może właśnie hell week będzie tym tygodniem, w którym nauczysz się najwięcej w swoim życiu? Tym, który najlepiej zapamiętasz? Witaj w piekielnym tygodniu Bertranda. Moim celem było stworzenie cywilnego wariantu wojskowego hell weeku. Piekielnego tygodnia, który może sobie urządzić każdy, niezależnie od tego, czym się zajmuje. Chodzi o to, byś robił to wszystko, co robisz zazwyczaj, tyle tylko, że o wiele lepiej. Piekielny tydzień trenera mentalnego Erika Bertranda Larssena to drobiazgowy, rozpisany na poszczególne dni plan pokazujący, jak można zatrzymać się w codziennej gonitwie i wyjść ze strefy komfortu, wyłamać się z rutyny, sięgnąć po coś więcej. Program polega między innymi na znalezieniu właściwego punktu skupienia, planowaniu zadań i odpowiedniej mobilizacji niezbędnej do ich wykonania. Jeśli w ciągu jednego tygodnia będziesz dawał z siebie wszystko we wszystkich aspektach życia, odkryjesz, że stać Cię na o wiele więcej, niż początkowo myślałeś, i wypracujesz nowe, lepsze nawyki.

Manipulacja

Rafał K. Ohme, Dariusz Doliński, Wiesław Łukaszewski, Tomasz Maruszewski

Motywem przewodnim pierwszego tomu serii "Bliżej psychologii" staną się tytułowe manipulacje. Czym są i co tak naprawdę można zrobić z drugim człowiekiem? Kto czuje się szczególnie uprawniony do manipulowania innymi? Czy istnieją jakieś środki zaradcze, które można zastosować w formie obrony przed manipulacją? W książce, którą chcielibyśmy Państwu polecić, znaleźć można błyskotliwe odpowiedzi na te i wiele innych pytań, które padły podczas pierwszego z cyklu spotkań Bliżej psychologii. W niiejszej książce, oprócz zapisu dyskusji toczonych przez najwybitniejsze osobowości współczesnej polskiej psychologii, znaleźć można eseje uzupełniające i wzbogacające treści poruszane w trakcie spotkań.Zarówno cały cykl spotkań, jak i książki będące ich plonem, to niesamowite odzwierciedlenie idei przewodniej - a mianowicie przybliżania dokonań naukowych laikom oraz odnajdywania praktycznych zastosowań dla wyników naukowych badań i eksperymentów. Psychologia nie jest czarną magią, współczesną alchemią czy wróżeniem z kart - nie jest także hermetycznie zamkniętą sferą, którą można wyizolować z codziennego życia. Być bliżej psychologii - to żyć pełniej, mądrzej, lepiej. Chyba warto?

Udręka życia. Jak ludzie radzą sobie z lękiem przed śmiercią

Wiesław Łukaszewski

Kolejna książka w znakomitej serii Mistrzowie Psychologii, tym razem autorstwa cenionego polskiego psychologa, profesora Wiesława Łukaszewskiego. Czy ludzie myślą o śmierci? Czy zwykły człowiek boi się jej? Dlaczego niektórzy decydują się na samobójstwo? Czym jest teoria opanowania trwogi?  "Uspokajam: nie napisałem książki o śmierci. Nie jest to książka ani o śmierci, ani o umieraniu. To książka o tym, że ludzie chcąc lub nie chcąc niekiedy myślą o śmierci. Trudno byłoby temu zaprzeczyć. Ludzie przejmują się śmiercią, nie jest im ona obojętna. Więcej, myśli o śmierci prawie zawsze i prawie u wszystkich wzbudzają przykre skojarzenia i przykre emocje.To jest książka o tym, co dzieje się z ludźmi (w ludziach), którym myśli o śmierci przyszły do głowy. O tym, jak radzą sobie z przykrymi emocjami, i o tym, co daje im ukojenie. Także o tym, co wzmaga niepokoje dotyczące śmierci, co myśli o śmierci czyni bardziej dostępnymi, a niekiedy wręcz natrętnymi".  "Kontakt ze śmiercią prawie zawsze budzi Ja. Nawet Ja najbardziej otorbione, najbardziej harde i nieczułe. Śmierć nieodmiennie ma ton osobisty. Nieważne, czy chodzi o zabitego drozda, czy o kota zmasakrowanego przez samochód, czy wreszcie o człowieka, który zasłabł na ulicy i nikt nie zdołał go uratować. Nie musi to być nasz drozd lub kot, nie musi to być bliski nam człowiek.Być może ten osobisty ton pojawia sie zawsze wtedy, gdy stykamy się z czymś nieuchronnym, nieodwracalnym, niezależnym od naszych pragnień i naszych działań. A śmierć w największym stopniu spełnia to wszystko. Musi się zda rzyć, choć nie zawsze musi się zdarzyć w tym właśnie momencie. Wręcza nam bilet w jedną stronę. Nie wiemy, dokąd. Wiemy tylko, że tam, a nie tutaj. W jej obliczu najbardziej uniwersalna strategia walcz lub uciekaj staje się całkowicie bezużyteczna. Jak napisał Vladimir Nabokov, śmierć to samotność. I dla tych, którzy umierają, i dla tych, którzy pozostają z poczuciem straty".  Fragmenty Wstępu

Uprzedzenia, wrogość czy społeczna harmonia?

Maria Jarymowicz, Hanna Szuster

We współczesnym świecie jest wiele niepokojących zjawisk, które stanowią źródło uprzedzeń i wrogości. Niebagatelną rolę odgrywają w tym media i kształtowany przez nie obraz życia społecznego, który często nieświadomie uznajemy za prawdziwy. Większa świadomość i refleksyjne myślenie mogą nam ułatwić poruszanie się w tym świecie, unikać pułapek, oddzielać to, co jest, od tego, co się tylko wydaje. A to z kolei sprzyja otwartości i budowaniu harmonii społecznej, która wbrew pozorom ciągle jest możliwa. Ważnym drogowskazem może być tutaj psychologia i wiedza gromadzona przez nią od dziesięcioleci, nieustannie wzbogacana i weryfikowana. Dzięki tej wiedzy można bardziej przenikliwie patrzeć na to, co się dzieje wokół nas (a także w nas samych), przyglądać się temu, co nas dzieli, a co łączy, i czynić ten świat choć odrobinę lepszym. Dla wszystkich. Dla każdego z nas. Z recenzji wydawniczej: Dawno nie czytałam tak fascynującej książki psychologów, napisanej dla szerokiego grona czytelników, opartej na głębokiej wiedzy i przemyśleniach o życiu społecznym, połączonych z wrażliwością na to, co się dzieje. Autorki z niewątpliwym darem popularyzacji czynią psychologiczną wiedzę atrakcyjną, ale też doskonale pokazują, że jest ona społecznie użyteczna, wręcz niezbędna. To, co piszą, jest ciekawe, intelektualnie stymulujące, a zarazem rodzi wspaniałe przekonanie, że intelekt czemuś służy, że nie jest tylko wartością samą w sobie, hołubioną przez jednych, a pogardzaną przez innych. Pomysł autorek na książkę dotyczy dynamiki dobra i zła. Dynamika ta wydaje się prosta, lecz w istocie jakże jest skomplikowana! Autorki temu trudnemu zadaniu sprostały doskonale, odwołując się do relacji pomiędzy myśleniem refleksyjnym i automatycznym oraz do znaczenia emocji zarówno pierwotnych, jak i wtórnych. Ich książka to prawdziwa éloge (pochwała) refleksji nad sobą, nad innymi ludźmi i nad tym, co się dzieje w świecie wokół nas. Ewa Drozda-Senkowska, professeure classe exceptionnelle Université de Paris Descartes