Placebo. Dlaczego działa coś, co nie działa?

Barbara Dolińska

Zjawisko placebo od lat fascynuje i zadziwia, stawiając badaczy przed koniecznością odpowiedzi na kłopotliwe pytanie: dlaczego działa coś, co działać nie powinno? Jak wytłumaczyć efektywność placebo w warunkach, w których konwencjonalna medycyna jest bezradna? Czy to prawda, że placebo bywa tylko niewiele mniej skuteczne niż osławiony prozac? I czy istnieją osobowościowe wyznaczniki podatności na to zjawisko? Ta książka adresowana jest do lekarzy, farmaceutów, psychologów i psychoterapeutów ale nie tylko. Przedstawia bowiem wyczerpująco zastosowania placebo zarówno w medycynie i w badaniach psychologicznych, jak i w sporcie, w którym jak się okazuje zjawisko to może odgrywać ważną rolę. Autorka nie unika przy tym tematów trudnych i niejednoznacznych, takich jak etyczne aspekty stosowania placebo. Współczesna nauka odnotowuje działanie placebo w coraz to nowszych obszarach. Próbuje też wyjaśnić mechanizmy, dzięki którym placebo działa. Po okresie, w którym była właściwie bezsilna, jeśli chodzi o wyjaśnienie omawianego tu zjawiska, i ograniczała się do tego, by w mądrze brzmiące słowa ubierać ludową mądrość wiara czyni cuda, przyszedł wreszcie okres mniej wstydliwy. Nauka, zwłaszcza w ostatnich dekadach, zidentyfikowała bowiem mechanizmy, dzięki którym placebo działa, i choć nadal wiele jest niejasności i kontrowersji, placebo przestało być zjawiskiem całkowicie tajemniczym.    (Fragment książki)  Istnieje pewna grupa zjawisk psychologicznych fascynujących i tajemniczych zarazem. Zjawisk, których zrozumienie może mieć nie tylko duże znaczenie praktyczne, ale także wywrzeć ogromny wpływ na wyjaśnienie mechanizmów regulacji zachowania człowieka. Należą do nich między innymi kontrola nad umieraniem, zdrowotne konsekwencje wykształcenia czy skuteczność placebo. Dane empiryczne na ten temat nie pozostawiają żądnych wątpliwości zjawiska te zachodzą często i bywają bardzo efektywne. Materiał dowodowy jest bogaty, materiał anegdotyczny jeszcze bardziej. Tymczasem samo rozumienie mechanizmu tych zjawisk pozostaje daleko w tyle.  (Z recenzji profesora Wiesława Łukaszewskiego)

Seria o Auguście Strinbergu (Tom 2.). Lód

Kristina Ohlsson

Krajobraz tonie w śniegu, a August Strindberg czuje się szczęśliwszy niż kiedykolwiek dotąd. Prowadzony przez niego sklep Starocie Strindberga prężnie się rozwija. A co najlepsze August się zakochał. Jednak pewnej mroźnej styczniowej nocy spokój mieszkańców Hovenäset burzy gwałtowny pożar. Płomienie pochłaniają dwa domki rybackie jeden należący do Augusta, a drugi do samotnego, posuniętego w latach Axela Ehnboma. Współprowadząca śledztwo Maria Martinsson szybko odkrywa, że przyczyną pożaru było podpalenie. Wkrótce okazuje się, że doszło również do morderstwa. Ktoś w Hovenäset skrywa mroczną tajemnicę. Ale niebezpieczeństwo nadciąga też z innej, zupełnie nieoczekiwanej strony. Życie Augusta jest zagrożone. Lód to druga po świetnym Sztormie część napisanego przez Kristinę Ohlsson bestsellerowego cyklu o Auguście Strindbergu. Wciągający cozy crime autorstwa Kristiny Ohlsson (). W powieści Lód Ohlsson mistrzowsko buduje suspens, sięgając po różne techniki opowiadania i różne plany czasowe. Nigdy nie zdradza przy tym za dużo. - NDR, Niemcy Ekscytująca, trzymająca w napięciu lektura na długie zimowe wieczory! - Expressen, Szwecja Nie sposób przeoczyć faktu, że autorka nawiązała silną relację z Hovenäset. Zgrabnie przeskakuje między perspektywą lokalsa a perspektywą osoby, która dopiero niedawno sprowadziła się w te strony oba punkty widzenia zostały oddane bardzo wiarygodnie. W Lodzie mamy też realistyczny opis trudnej sytuacji pewnego rodzeństwa. Sceny z ich udziałem dotykają do żywego i na długo zapadają w pamięć. Mamy ochotę przytulić trzynastoletnią Hillevi, która dźwiga na swoich barkach odpowiedzialność za pięcioletniego braciszka, Sama, ponieważ ich mama sobie nie radzi. W powieści znalazło się również miejsce dla miotającego się między gniewem a melancholią wujka, który mimo swojej nowej roli pozostaje wciąż zabawnym i sympatycznym gościem z pierwszej części cyklu. August Strindberg bez wątpienia stał się już lokalsem i z pewnością możemy wypatrywać jego dalszych przygód. - Göteborgsposten, Szwecja Lód to świetnie wyważony kryminał. () Powieść zawiera pełne sympatii i zrozumienia opisy ludzkich charakterów. Pochłania się ją jednym tchem. () Świetna robota, Kristino Ohlsson. - Smlandsposten, Szwecja Kristina Ohlsson (ur. 1979) jest jedną z najpopularniejszych szwedzkich autorek kryminałów i książek dla dzieci. Zanim została pisarką na pełen etat, pracowała dla OBWE (Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie), szwedzkiej służby bezpieczeństwa i Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Odkąd całkowicie poświęciła się karierze literackiej, jej nazwisko często pojawia się na krajowych i międzynarodowych listach bestsellerów. Jest również ulubienicą krytyków. W 2020 roku rozpoczęła pracę nad nową serią kryminalną o Auguście Strindbergu, której akcja rozgrywa się na klimatycznym zachodnim wybrzeżu Szwecji.

Tożsamość. Trudne pytanie: kim jestem

Piotr Oleś, Tomasz Szkudlarek, Agnieszka Niedźwieńska, Dariusz Doliński, ...

Poczucie tożsamości jest bardzo ważne dla każdego z nas, ale właściwie skąd wiemy, kim jesteśmy? W jaki sposób kształtuje się tożsamość i czemu służy? Czy poczucie własnej tożsamości można budować na podstawie wspomnień? Kiedy zamiast słowa Ja pojawia się słowo My? Dlaczego odczuwamy przynależność do tej, a nie innej grupy ludzi i jakie są tego konsekwencje? Te oraz inne pytania towarzyszyły kolejnej serii spotkań z cyklu Bliżej Psychologii, podczas których ujawniła się cała złożoność tej problematyki. Zapisom rozmów zawartym w tym tomie tradycyjnie już towarzyszą znakomite eseje autorstwa zaproszonych gości, które stanowią źródło nie tylko wiedzy, ale też inspiracji do własnych poszukiwań i refleksji. Niektórzy zapewne skoncentrują się na tym, co nas od siebie różni, być może jednak warto przyjrzeć się także podobieństwom. To one przecież zbliżają nas do siebie. Wiesław Łukaszewski - wybitny autorytet z zakresu psychologii społecznej i psychologii osobowości. Autor wielu istotnych artykułów publikowanych w prestiżowych pismach psychologicznych. Znawca tematyki wytrwałości. Miłośnik dobrej literatury. Obecnie profesor na Wydziale Zamiejscowym Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie, w latach 19932003 przewodniczący Komitetu Nauk Psychologicznych PAN, obecnie członek prezydium Komitetu Nauk Psychologicznych PAN. Od kilku lat współpracuje również z miesięcznikiem Charaktery. Pomysłodawca i współautor dwóch tomów Bliżej Psychologii Manipulacje (2009) oraz Namiętności. Miłość-władza-ryzyko (2011).

Ku szczytom. Historia i nieodparty urok gór

Henrik Svensen

Fascynująca podróż do serca gór. Opowieść o nierozerwalnej więzi między człowiekiem a naturą. Góry odgrywały zawsze w dziejach świata niezwykle ważną rolę i budziły fascynację ludzi. Potężne masywy górskie i strome szczyty wywoływały lęk i obawę, ale dostrzegano w nich także piękno i symboliczne znaczenia. Przez wieki zmieniał się także stosunek ludzkości do gór: bywały obiektem kultu, stanowiły naturalną barierę, budziły zainteresowanie artystów i poetów, a także fascynację naukowców, podróżników i wspinaczy. Autor opowiada w przystępny sposób nie tylko o bliskich mu od dziecka górach Norwegii, ale także o najpiękniejszych i najbardziej fascynujących masywach górskich na całym świecie. Dowiadujemy się między innymi o tym, jak istnienie gór interpretowali przez lata naukowcy oraz geolodzy i jakimi tropami próbowali dociekać przyczyn ich istnienia. W opowieść tą autor wplata również swoje osobiste zmagania związane z odkrywaniem gór, wędrowaniem na dużych wysokościach i pokonywaniem własnych słabości. Góra stoi oto owiana białą, postrzępioną aurą tajemniczości, jakby jej wierzchołek zrodził się z samego błękitu nieba. Siły, które wyniosły ją z oceanu i ukształtowały, ulotniły się, nie pozostawiając po sobie śladu. Nie starcza nam słów, aby opisać znikanie tych sił, nie mamy też teorii na temat ich działania innych niż te, które wynikają z ciągłych i niezadowalających badań. John Ruskin (1904) O autorze: Henrik Svensen (ur. 1970), doktor geologii Uniwersytetu w Oslo. Obecnie pracownik naukowy i wykładowca Wydziału Nauk o Ziemi w Instytucie Dynamiki i Rozwoju Ziemi. Autor licznych artykułów naukowych oraz tekstów w norweskich gazetach i czasopismach popularyzujących wiedzę naukową. Za swoje osiągnięcia w dziedzinie popularyzacji nauki otrzymał w 2015 roku nagrodę od Norweskiego Towarzystwa Geologicznego, a w 2017 roku od Norweskiej Rady ds. Badań Naukowych. Autor bloga oraz książek popularnonaukowych tłumaczonych na wiele języków.

Książka na wojnie. Czytanie w ogniu walki

Andrew Pettegree

Mistrzowska (według The Sunday Times) opowieść o tym, w jaki sposób wykorzystywano książki w wojnach XX stulecia jako broń i jako argumenty na rzecz pokoju. O książkach i o wojnie zazwyczaj nie mówimy jednym tchem. Te pierwsze bowiem należą do najwspanialszych wynalazków ludzkości, te drugie do tych najbardziej przerażających. Tymczasem Andrew Pettegree znawca europejskiej reformacji, historyk książki, mediów i przemian, jakim ulegały przez dekady i stulecia dowodzi, że oba zjawiska są ze sobą ściśle powiązane. W Książce na wojnie poddaje głębokiej analizie rozmaite role odgrywane przez książki w konfliktach zbrojnych na całym świecie. Winston Churchill korzystał z przewodnika turystycznego, gdy planował kampanię norweską, osamotnione rodziny szukały pociechy w bibliotekach, kiedy ich bliscy walczyli w okopach, a w czasie zimnej wojny obie strony używały książek, aby rozpowszechniać swoje wizje świata. Jako źródło pociechy bądź praktycznych wskazówek, krytycznej analizy albo propagandy książki kształtowały współczesną historię militarną, na dobre i na złe. Książka na wojnie, łącząc wnikliwą analizę i znakomite pisarstwo,wyjaśnia potężną moc (i niejednoznaczną rolę) słowa pisanego na wojnie. W tym mistrzowskim studium Andrew Pettegree ()bada, w jaki sposób wykorzystuje się książki w czasie kryzysów. Kathryn Hughes, The Sunday Times Fascynująca analiza roli, jaką w dziejach ludzkości odgrywają biblioteki i zawartość ich półek. The Irish Times Wnikliwa, wiarygodna i nadzwyczaj zajmująca. Znakomita książka Andrew Pettegree urzeknie każdego, dla kogo książki niezależnie od okoliczności stanowią nieodłączną i konieczną część życia. David Kynaston Andrew Pettegree jest profesorem historii nowożytnej na Uniwersytecie w St Andrews, autorem (między innymi) The Book in the Renaissance, The Invention of News: How the World Came to Know About Itself i Marki Luter, a także współautorem (wraz z Arthurem der Weduwenem) The Bookshop of the World. Searching for Markets in the Dutch Golden Age i Bibliotek. Kruchej historii. Przez kilka lat piastował stanowisko wiceprzewodniczącego Królewskiego Towarzystwa Historycznego, a od roku 2011 kieruje projektem Universal Short Title Catalogue, którego był pomysłodawcą.

Cudowna kuracja. Jak stać się szczęśliwszym w 31 dni

Ragnhild Bang-Nes

Szczęście jest czymś w rodzaju biochemii i neurofizjologii, czymś, co wydaje się magiczne. Magicznie dobre. Pozytywnym, często głębokim i wszechogarniającym uczuciem, którego większość z nas szuka, o którym marzy i chciałaby, żeby trwało jak najdłużej. I szczęście może trwać przez długie okresy życia niczym stale towarzyszący, emocjonalny ton. Ale najczęściej rozbłyska na krótko, w nieregularnych odstępach czasu i w zbyt małych dawkach. Kuracja, która gwarantuje poprawę jakości życia w zaledwie cztery tygodnie. Dla tych, którzy pragną uczynić swoje życie lepszym i odczuwać szczęście każdego dnia. Pozytywne doświadczenia korzystnie wpływają na nasze zdrowie, umacniają przyjaźnie i wydłużają życie. Pozbywanie się niepokoju i zmartwień stanowi antidotum na stres. Tylko jak to zrobić? Jak zyskać więcej pozytywnych doświadczeń i zaznać więcej szczęścia w życiu? Psycholożka i badaczka Ragnhild Bang Nes prowadziła badania nad szczęściem przez ponad 16 lat. W swojej książce, opracowanej jako czterotygodniowa kuracja z codziennymi ćwiczeniami i konkretnymi wskazówkami, pokazuje nam, jak korzystać z doświadczeń naukowców na co dzień, aby stać się szczęśliwszym. Każdy z 31 rozdziałów a wśród nich np. Nawigowanie ku przyszłości, Równowaga, Baw się i twórz wspomnienia stanowią odrębną całość, zatem kolejność ich czytania jest całkowicie dowolna. Ragnhild Bang Nes jest psycholożką, pracuje w Norweskim Instytucie Zdrowia Publicznego i jako profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie w Oslo. W 2017 roku otrzymała przyznawaną przez Towarzystwo Psychologiczne nagrodę Odkrycie roku za innowacyjne badania nad szczęściem, dobrostanem i jakością życia.

Byłam po drugiej stronie lustra. Wygrana walka ze schizofrenią

Arnhild Lauveng

Autorka zabiera nas w świat głosów i halucynacji, szczurów i wilków pokazując, w jaki sposób symptomy wyrażają własną logikę i znaczenie.  Opis jej walki o wyzdrowienie, wspomaganej przez służbę zdrowia oraz przez matkę i siostrę, które nigdy nie straciły nadziei, to mocna lektura. Książka o zwycięstwie, w które wierzyli tylko nieliczni.Jest to książka o nadziei. O tym, że nawet wtedy, gdy nie ma już żadnego wyjścia, kiedy jesteś pod ścianą, warto wierzyć zarówno w siebie samego, jak i w dary ślepego losu. Arnhild Lauveng pokazuje, że czasem (bynajmniej nie zawsze) niemożliwe staje się możliwe. To wiadomość szczególnie cenna dla bliskiego otoczenia ludzi chorych. prof. Wiesław Łukaszewski, SWPS  Doświadczenia Arnhild Lauveng pozwalają zrozumieć i nadać sens przeżyciom towarzyszącym chorobie, co czyni lekturę książki pasjonującą i wiarygodną. Autorka z subiektywnej perspektywy ogląda zachowania otoczenia, z pozycji eksperta podpowiada, co dodawało jej sił, a co osłabiało w walce ze schizofrenią.  dr Andrzej Cechnicki, Krajowy Koordynator Programu Schizofrenia Otwórzcie Drzwi  wulkan tryskający energią, zdrowym rozsądkiem oraz radością pisania () tak wciągająca książka, że nie daje się jej odłożyć, mimo świadomości, że skończy się dobrze autorka sama przecież napisała tę opowieść. Liv Riiser, Vrt Land Książka robi niesamowite wrażenie dzięki szczególnemu połączeniu mądrej retrospekcji z wisielczym humorem () Arnhild Lauveng doskonale opisuje w niej problemy psychiatrii, zarówno z punktu widzenia specjalisty, jak i zwykłego człowieka.  Hanne Andrea Kraugerud, Dagens Nringsliv  Książka stała się bestsellerem i została przełożona na dziewięć języków: fiński, islandzki, rosyjski, szwedzki, duński, hiszpański, holenderski, niemiecki i polski.

Człowiek - instrukcja obsługi. Przewodnik po zachowaniach społecznych

Hanna Brycz

Najważniejsze odkrycia psychologii spisane i wyjaśnione w jednej małej książeczce. Czy uważasz, że piękni ludzie są również mądrzy? Czy własne porażki tłumaczysz sytuacją, a sukcesy zdolnościami? Czy często używasz sformułowania wiedziałem, że tak będzie? Czy Twoja pamięć jest tendencyjna? Czy uważasz, że po serii nieszczęść musi pojawić się w końcu szczęśliwy los? Ludzie zazwyczaj podobnie odpowiadają na wszystkie te pytania. Dlatego właśnie psychologowie w wyniku wieloletnich badań mogli sformułować pewne prawa psychologiczne, które pokazują jak zazwyczaj postępujemy oraz błędy jakie zazwyczaj popełniamy. Psychologowie odkryli również, że znajomość u siebie samego przynajmniej niektórych praw psychologicznych, a także powszechnie popełnianych błędów,  ułatwia życie: pozwala dokończyć zadania mimo zmęczenia, ułatwia akceptację choroby i leczenie (przedłuża życie), zwiększa wytrwałość dążeń w obliczu porażki, słowem sprzyja samoregulacji. Nie chodzi tu jednak  o stałą obecność w myślach własnych ułomności ani o natychmiastową zmianę siebie! Przeciwnie idzie o  zrozumienie swych (nawet błędnych) zachowań i ich akceptację. Prawidłowościom psychologicznym ulegamy wszyscy, wszyscy popełniamy błędy. Jednak sam fakt lepszego poznania siebie wpływa pozytywnie na wiele obszarów naszego życia.  Recenzowana książka wpisuje się w nurt poszukiwań sposobów pomocy ludziom w odnajdowaniu w sobie dróg autoterapii. Każdy chciałby poprawić sobie życie, umieć zaradzić złym emocjom, posiadać dar  wykorzystania własnych myśli i swojego JA dla pozbycia się złych emocji. Aby tak mogło się stać niekoniecznie trzeba udać się do psychoterapeuty. Można pójść drogą poznania doświadczeń psychologów, którzy w wielu przeprowadzonych badaniach odkrywają zbiór uniwersalnych prawd (prawidłowości), którym ludzie ulegają. Z recenzji prof. Terasy Słaby