Podróż bez celu

Fryderyk hr. Skarbek

Podróż bez celu to trzecia powieść autorstwa Fryderyka hrabiego Skarbka wydana w latach 1824-1825, a wznawiana tylko raz, w 1840 r. Niniejsza edycja została przygotowana z myślą o przywróceniu czytelnikowi tego wartościowego i niesłusznie zapomnianego utworu. Chętnym pozwoli ona wybrać się wraz z profesorem ekonomii w literacką podróż na Śląsk i do Saksonii, przypatrzeć się XIX-wiecznemu światu niejako od środka, przez pryzmat spojrzenia pana narratora, po trosze sentymentalnego kochanka, wielbiciela prozy Laurence'a Sterne'a, przede wszystkim jednak społecznika zatroskanego losem współczesnych mu ludzi i dbającego o jak najlepszą drogę rozwoju dla swojej ojczyzny. Wędrówkę tę umili niebanalny humor oraz ciekawe przemyślenia, które w większości po upływie dokładnie dwustu lat pozostają ujmująco aktualne. Edycja Podróży bez celu Fryderyka Skarbka to przedsięwzięcie z wielu powodów zasługujące na uwagę. Mówimy tutaj o jednym z najważniejszych polskich prozaików nie tylko doby późnego oświecenia, ale całego okresu poprzedzającego w naszym powieściopisarstwie nastanie tzw. dojrzałego realizmu, a więc czas przypadający na drugą połowę XIX w. Mimo takiego usytuowania twórczości w procesie ewolucji rodzimej prozy fikcjonalnej, Skarbek pozostaje współcześnie autorem właściwie nieznanym, będąc rozpoznawalnym głównie w kręgu polonistycznym - by nie powiedzieć, że wyłącznie wśród historyków literatury. dr hab. Grzegorz Zając, prof. UJ To niewątpliwie próba zasługująca na uwagę środowiska naukowego, potwierdzona nie tylko dużą pieczołowitością i erudycją autorki, ale także znakomitym opanowaniem warsztatu pracy, nieprzeciętną wiedzą z zakresu historii literatury dawnej, umiejętnością krytycznej selekcji opracowań i dystansu do zawartych w nich tez, a nadto godną podziwu skrupulatnością przy analizie samego dzieła. prof. zw. dr hab. Albert Gorzkowski Olga Radziszewska - absolwentka filologii polskiej i edytorstwa na Wydziale Polonistyki UJ (2018), laureatka stypendium im. S. Pyjasa (2019), koordynatorka projektów programu "Ojczysty - dodaj do ulubionych": Wiśniowsko godka (2017, 2018) oraz Na Przykopie i Zaborku (2019), doktorantka Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UJ. Zajmuje się analizą leksyki i przygotowaniem elektronicznego korpusu powieści polskiej lat 1800-1830.

Dialogi z tradycją. Rozprawy i szkice historycznoliterackie

Henryk Markiewicz

Książka ta omawia stosunek kolejnych pokoleń twórców, krytyków i publicystów polskich do tradycji literackiej, poczynając od romantyzmu, a na międzwojennym dwudziestoleciu kończąc (pominięto jedynie relację Młoda Polska - romantyzm, dawniej już zbadaną). Przedstawione tu zostały różne strategie - rewizje hierarchii autorów i dzieł, odrzucenie przyznawanych im uprzednio wartości i odkrywanie wartości dotąd niedostrzeganych, walka z bezpośrednimi poprzednikami i pietyzm wobec generacji dawniejszej, określenie własnej tożsamości przez negację dziedzictwa lub przeciwnie - obrona nowatorstwa przez odwołanie do jego prekursorów, krótko mówiąc - współdziałanie ciągłości i zerwania w toku przemian literatury polskiej XIX i pierwszej połowy XX wieku.

Polski. Master level! 1. Podręcznik do nauki języka polskiego jako obcego (A1)

Marta Gołębiowska, Nina Matyba

Seria GLOTTO - LOGO pod redakcją Anny Żurek Materiał dźwiekowy do pobrania ze strony www: https://universitas.com.pl/produkt/4378/Polski-Master-level-1-Podrecznik-do-nauki-jezyka-polskiego-jako-obcego-A1/ Podręcznik Polski. Master level! to kolejne opracowanie dla uczących się języka polskiego jako obcego wydawane w nowo powstałej serii "Glotto-Logo". Zostało ono napisane z myślą o studentach zagranicznych, którzy podejmują naukę na polskich uczelniach w języku angielskim, jednak codzienna komunikacja - ze względu na kilkuletni pobyt w Polsce - odbywa się w języku kraju tymczasowego zamieszkania. [z Wprowadzenia dr hab. Anny Żurek, prof. UWr] (...) trzeba zaznaczyć, że właśnie to wyraźne sprofilowanie adresata czyni podręcznik atrakcyjnym i bardzo potrzebnym, bowiem na rynku wydawniczym brakuje pozycji do nauczania języka polskiego jako obcego na poziomie A1 przeznaczonych dla osób podejmujących studia w Polsce. [z recenzji dr hab. Małgorzaty Dawidziak-Kładocznej, prof. UWr] Naszym głównym celem było opracowanie pomocy dydaktycznej, która umożliwi uczącym się szybką orientację w sytuacjach życia codziennego i studenckiego. Zrezygnowałyśmy z tradycyjnie przyjętego porządku wprowadzania treści językowych na poziomie A1 i skoncentrowałyśmy się przede wszystkim na leksyce i strukturach przydatnych na co dzień. [Od Autorek] Redaktor serii: dr hab. Anna Żurek, prof. UWr, pracuje na Uniwersytecie Wrocławskim jako badaczka i dydaktyczka, kieruje Szkołą Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców UWr, jest pomysłodawczynią serii wydawniczej "Glotto-Logo", poświęconej zagadnieniom związanym z nauczaniem języka polskiego jako obcego, drugiego, odziedziczonego, a także z wielojęzycznością i logopedią. Jej zainteresowania naukowe obejmują zagadnienia z zakresu: teorii akwizycji języka, bilingwizmu, etykiety językowej, dydaktyki i metodyki języka polskiego jako obcego, komunikacji międzykulturowej oraz edukacji dzieci z doświadczeniem migracyjnym (w tym uchodźczym). Autorki: mgr Marta Gołębiowska - polonistka, glottodydaktyczka, wicedyrektorka Szkoły Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców Uniwersytetu Wrocławskiego. Interesuje się metodyką nauczania języka polskiego osób z pierwszym językiem wschodniosłowiańskim oraz problematyką interferencji językowej i kulturowej w kształceniu cudzoziemców. Autorka wielu artykułów dotyczących kształcenia językowego obcokrajowców oraz zadań testowych na państwowym egzaminie certyfikatowym z języka polskiego jako obcego. Przewodnicząca i egzaminatorka tychże egzaminów. Współautorka zestawu zadań egzaminacyjnych dla osób przygotowujących się do egzaminu państwowego na poziomie B1 pt. Testy na 4 pory roku (2022) oraz podręcznika dla uchodźców z Ukrainy Po prostu polski (2023). Miłośniczka kawy, czekolady oraz wędrówek po górach. mgr Nina Matyba - polonistka, lektorka języka polskiego jako obcego i egzaminatorka na państwowych egzaminach certyfikatowych. Głównymi kierunkami jej zainteresowań są: metodyka nauczania języka polskiego z wykorzystaniem gier językowych oraz nowe technologie w glottodydaktyce polonistycznej. Współautorka skryptów oraz zbiorów gier dla studentów Full-Times Studies na Uniwersytecie Wrocławskim. Od 2015 roku zdobywa doświadczenie w uczeniu grup na różnych poziomach zaawansowania językowego oraz pochodzących z różnych krajów i kręgów kulturowych. Współautorka podręcznika dla uchodźców z Ukrainy Po prostu polski (2023). Nienawidzi mrozu, ale bardzo lubi Mroza.

Przekład jako kontynuacja twórczości własnej. Na przykładzie wybranych translacji Stanisława Barańczaka z języka angielskiego

Monika Kaczorowska

„W przekładach Barańczaka funkcją nadrzędną wobec dopełniającej i polemicznej jest funkcja artystyczna[…]. W wykonaniu Barańczaka przekład poetycki jest rodzajem wypowiedzi o innym utworze poetyckim — metawypowiedzi, w której oryginał jest tematem […]. „Ja” poetyckie Barańczaka (podmiot autorski) jest kategorią nadrzędną wobec wypowiedzi-tłumaczenia: organizuje ją według założeń podobnych do tych, według których konstruuje wypowiedź-własny wiersz.”

Irzykowski i inni. Twórczość Fryderyka Hebbla w Polsce 1890-1939

Katarzyna Sadkowska

Irzykowski i inni to pierwsza i oryginalna próba określenia znaczenia twórczości Fryderyka Hebbla (uznawanego obok Ibsena za prekursora literatury modernistycznej) dla odbiorców polskich w okresie 1890-1939. Przedstawiając studentów germanistyki we Lwowie (jednym z nich był Karol Irzykowski), kierowanej w latach 1883-1910 przez austriackiego profesora Richarda Marię Wernera (m.in. wydawcę dzieł Fryderyka Hebbla), autorka analizuje zjawisko przekazywania idei w relacji mistrz-uczeń, mechanizmy kształtowania (a także instrumentalizowania) literackiego kanonu. Wnikliwy opis spotkania Karola Irzykowskiego z myślą Fryderyka Hebbla, inspirującą Irzykowskiego do określenia własnej formuły nowoczesności, zawiera wiele cennych i nowych spostrzeżeń badawczych. Dodatkowym walorem książki jest wykorzystanie nieznanych, bogatych materiałów archiwalnych, dokumentujących obecność kultury niemieckiej w Galicji do 1939 roku.  

Obywatelki. Kobiety w przestrzeni publicznej we Francji przełomu wieków XVIII i XIX

Tomasz Wysłobocki

Tomasz Wysłobocki zaprasza czytelnika do fascynującej podróży po wydarzeniach rewolucji francuskiej widzianych z perspektywy kobiet oraz myślicieli francuskiego oświecenia, którzy się nad „kwestią kobiecą” pochylali. Na podstawie tekstów z epoki (wspomnień, raportów, traktatów, „kajetów skarg” ) od 1789 roku aż do uchwalenia Kodeksu Cywilnego (1804), Autor ukazał inne, mało znane oblicze tego burzliwego okresu historii Francji. Na kartach tej książki, napisanej ze znawstwem i swadą, ożywają kobiece postaci – obok znanych, jak Maria Antonina i pani Roland, wyłaniają się z cienia pierwsze francuskie wojujące feministki, jak Olympe de Gouges i Théroigne de Méricourt. Dla polskiego czytelnika jest to niepowtarzalna okazja zanurzenia się w ten wyjątkowy rozdział historii.   prof. Regina Bochenek-Franczakowa  (Uniwersytet Jagielloński)   Tomasz Wysłobocki (ur. 1983) – romanista, historyk i literaturoznawca zajmujący się szeroko pojętym oświeceniem francuskim oraz dziejami społeczno-politycznymi Rewolucji Francuskiej. Od początku swej kariery naukowej związany jest z Instytutem Filologii Romanskiej Uniwersytu Wrocławskiego. Rozprawę doktorską napisał pod kierunkiem prof. Krystyny Gabryjelskiej, znawczyni francuskiego klasycyzmu i oświecenia. Jest autorem kilkunastu artykułów naukowych traktujących o przemianach społecznych we Francji przełomu wieków XVIII i XIX.

Powiedz coś po czesku! Igraszki językowo-literackie

Jacek Baluch

Książka Jacka Balucha, Powiedz coś po czesku!, należy do tego gatunku literackiego humoru, który z powodzeniem uprawiali i Julian Tuwim - w książce Pegaz dęba, i Stanisław Barańczak - w książce Pegaz zdębiał. Skomponowana na kształt quasi-słownika, łączy popularyzację wiedzy filologicznej z zabawą poetycką, uczy i bawi. Podobnie jak w książce Tuwima Cicer cum caule (po łacinie znaczy to po prostu "groch z kapustą", ale brzmi bardziej uczenie), autor umieścił tu całkiem poważne artykuły naukowe (na przykład o tym, że rzekomy najstarszy polski erotyk żakowski, został de facto ułożony i zapisany po czesku) z "hasłami" opisującymi językowe kurioza i anegdoty (można na przykład się dowiedzieć, co po czesku znaczy levobocek i skąd się wzięło powiedzenie to se nevrati).   „Powiedz coś po czesku!” – ileż to razy słyszałem to zdanie?... Już w moich czasach studenckich, w krakowskim Klubie „Pod Jaszczurami”, kiedy na pytanie „Co studiujesz?”, odpowiadałem, że bohemistykę, czyli filologię czeską, moi rozmówcy reagowali spontanicznie: „To powiedz coś po czesku!” I spodziewali się – oczywiście – że to „coś” będzie śmieszne. Takie bowiem panuje wyobrażenie wśród Polaków, że język czeski jest śmieszny i na swój sposób „dziecinny”. Ten stereotyp postrzegania języka czeskiego ma starą tradycję, sięgającą XVI wieku, kiedy to w Dworzaninie polskim Łukasz Górnicki pisał:  „Język czeski jest piękny, ale jakoby troszkę pieszczący, a męsczyźnie mało przystojny”.    Jacek Baluch, ze Wstępu

Teatr świata - świat teatru. Felietony 2016-2017

Krzysztof Orzechowski

„Od dawna czytam felietony Krzysztofa Orzechowskiego z wielką uwagą. Teraz, zebrane w jeden tom, brzmią jeszcze inaczej. Widać, że jest w nich i zapis otaczającego nas świata, i osobliwa empatia kogoś, kto widział i przeżył wiele. Pisane są na dodatek z tak niemodną dziś elegancją, którą bardzo lubię i cenię. Książka dla ludzi myślących i – wrażliwych”. Józef „Żuk” Opalski   „Felietony Krzysztofa Orzechowskiego pisane są z miłości do teatru. Autor porusza tematy bardzo różne – czy będą to np. zwyczaje świąteczne, czy los osób niepełnosprawnych – lecz zawsze rozpatruje je w aspekcie sztuki teatralnej. Czerpiąc z wieloletniego doświadczenia, stawia pytania zasadnicze, trudne, nieraz mówi ostro, ale zawsze życzliwie – z troską o dziedzinę sztuki, której poświęcił życie”. Zofia Gołubiew   „Krzysztof Orzechowski zna teatr od tylu podszewek, że każdy jego tekst odsłania kulisy jakiegoś zwykle słabo dostrzeganego problemu. Równocześnie Orzechowski nie jest fundamentalistą, teoretykiem, zwolennikiem jedynej słusznej estetyki. Reaguje spontanicznie: jeśli coś go zachwyca – to zachwyca, jeśli irytuje – to irytuje. Jego felietony to felietony praktyka, który szuka źródeł awarii i pomyłek, ale z radością wita sukcesy i udane spektakle. Książka dla tych, którzy lubią myśleć o teatrze jako o wielu zwierciadłach, w których przegląda się świat”. Maciej Wojtyszko   „Książka Krzysztofa Orzechowskiego to niezwykła wyprawa nie tylko w cenną i godną utrwalenia przeszłość teatru, ale także w jego równie ważną aktualność. To właśnie z połączenia tych dwóch czasów – minionego i dzisiejszego – rodzi się głęboki sens zapisanych tu przemyśleń”. Anna Burzyńska