Sztuka współpracy. Studium grup artystycznych w czasach PRL

Tomasz Ferenc, Krzysztof Olechnicki, Paulina Rojek-Adamek, Xawery Stańczyk

Książka powstała z myślą o potrzebie ukazania zróżnicowanego kontekstu badania grup artystycznych oraz przybliżeniu historii wybranych kolektywów. Niniejszy tom jest pierwszym i zarazem otwierającym serię monografii poświęconych grupom artystycznym. Zadanie, które sobie postawiliśmy – poza pokazaniem specyfiki konkretnych ugrupowań – ma zapoczątkować dyskusję ukierunkowaną na wypracowanie założeń teoretyczno-metodologicznych badania świata sztuki z perspektywy działania grupowego. * W polskiej socjologii brakuje prac dotyczących grup artystycznych […]. Recenzowana książka wypełnia zatem pewną lukę i może stanowić zaczyn serii dotyczącej  grup artystycznych i socjologicznych aspektów funkcjonowania artystów czy zespołów muzycznych w polskim społeczeństwie. dr hab. Radosław Kossakowski, prof. UG Monografia jest napisana bardzo przystępnym językiem. Czyta się ją z niekłamaną przyjemnością, co odsłania wręcz reporterskie zaangażowanie Autorów. Ów bardzo czytelny i komunikatywny  język nie stoi w sprzeczności z głębokością przekazu i bardzo dobrym osadzeniem teoretycznym pracy. dr hab. Magdalena Szpunar, prof. UJ

The Biographical Experience of Entering the Academic Profession. Popular-Class Lecturers at the Post-Socialist University

Kamil Łuczaj

This book is devoted to upwardly mobile university lecturers or people who "escaped the collective fate of their class". The upward mobility of the academic faculty is under-researched in the peripheries of global knowledge production, although there is a significant interest in the social mobility of students. Up until now, no author has explicitly raised the question of how mobility is possible in a post-socialist higher education system, what emotional mechanisms it involves, and how mobility translates into cultural practices of upwardly mobile individuals.

Koncepcje zajęć terenowych na różnych etapach edukacji geograficznej. Relacje przyroda - człowiek

Elżbieta Szkurłat, Maria Adamczewska

Ideą przygotowania publikacji było przekonanie o podstawowej - aczkolwiek ciągle za mało docenianej - roli obserwacji i badań terenowych na różnych etapach edukacji geograficznej. Osią przewodnią książki są różne koncepcje zajęć w terenie na przykładzie Łodzi i regionu łódzkiego. Ich szeroka tematyka i możliwość doboru miejsc realizacji oraz zróżnicowanie stopnia trudności ukazują wielość walorów poznawczych, kształcących i wychowawczych wybranych przestrzeni Łodzi i jej strefy podmiejskiej w edukacji geograficznej. Proponowane zajęcia są przykładami odchodzenia od podającego wzorca kształcenia, nadal dominującego w dydaktyce szkolnej i akademickiej. Stanowią przeciwieństwo wykładu i narracji podczas kształcenia geograficznego, a dzięki poglądowym i sprawdzonym przykładom zachęcają do przechodzenia od biernego do aktywnego i poszukującego zdobywania wiedzy geograficznej. Ważnym założeniem metodologicznym prezentowanych zajęć terenowych jest ukazanie znaczenia wyboru tematyki, atrakcyjności sformułowania celów obserwacji oraz trafności ich dopasowania do miejsca obserwacji. Zamierzeniem Autorów jest przedstawienie i podkreślenie wspólnej osi łączącej tematykę badań geografów, którą stanowić może eksponowanie relacji przyroda - człowiek podczas zajęć z różnych subdyscyplin geografii. Na uwagę zasługuje znaczenie publikacji w sferze kształtowania u młodego pokolenia pożądanych postaw wobec przyrody oraz dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.

Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture, No. 6 (2016)

Agnieszka Soltysik Monnet

Issue 6 of Text Matters, entitled Gothic Matters and edited by Professor Agnieszka Soltysik Monnet (University of Lausanne), is a collection of essays that explore the relevance of the Gothic genre (and Gothic studies as such) in the first decades of the 21st century. Apart from the informative editorial, the main section contains thirteen scholarly texts that address topics as diverse as the reading of The Monk by M. G. Lewis and Mary Shelley's Frankenstein through the lens of the French Revolution, the EcoGothic analysis of Margaret Fuller's Summer on the Lakes, the notion of Imperial Gothic, the filmic representations of (dismembered) hands, the Gothic in postcolonial writing in the Philippines and the American pastoral tradition, the close ties between the Gothic, globalization and economic crisis (as aptly illustrated by Cormac McCarthy's The Road, as well as two films: Take Shelter and Winter's Bone), gender and genre hybridity in the Supernatural series, vampires (in American Indian myths and in Jim Jarmusch's Only Lovers Left Alive), and, finally, the juxtaposition of zombies with the Big Pharma. The volume also includes three texts gathered in the section appropriately named Intersections. They discuss the images of Trebizond and the Pontos in contemporary literature in English, allusions to Henryk Sienkiewicz's short story "The Lighthouse Keeper of Aspinwall" in "Through the Panama" by Malcolm Lowry, and liminality in Tony Harrison's poetry. The concluding section consists of three reviews (of Ann Radcliffe, Romanticism and the Gothic, edited by Dale Townshend and Angela Wright; Charles I. Armstrong's Reframing Yeats: Genre, Allusion and History; and Anna Pochmara's The Making of the New Negro: Black Authorship, Masculinity, and Sexuality in the Harlem Renaissance) and two interviews (with Bill Gaston and Uilleam Blacker).

Metodologie językoznawstwa 4. Od dialektologii do dialektyki

Piotr Stalmaszczyk

W maju 2004 r. Zakład Teorii Języka i Metodologii Językoznawstwa (obecnie Zakład Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego w Instytucie Anglistyki UŁ) zorganizował seminarium naukowe poświęcone metodologii szeroko pojętych badań nad językiem. Intencją organizatorów było przedstawienie najważniejszych podejść we współczesnych badaniach językoznawczych, a do wygłoszenia wykładów zaproszeni zostali wybitni przedstawiciele reprezentujący językoznawstwo generatywne i kognitywne, teorię relewancji i gramatykę konstrukcji, badacze różnych odmian semantyki i pragmatyki, a także logicy i filozofowie, których badania koncentrują się wokół analiz języka. Spotkanie zaowocowało m.in. publikacją poświęconą podstawom teoretycznym metodologii językoznawstwa. To pierwsze seminarium miało być pierwotnie spotkaniem jednorazowym, ale dyskusje po kolejnych wykładach dobitnie pokazały, że istnieje środowiskowa potrzeba szerokiej wymiany myśli, zarówno pomiędzy samymi językoznawcami (reprezentującymi różne podejścia teoretyczne i różne filologie), jak i przedstawicielami innych dyscyplin. Tak powstała inicjatywa organizowania co dwa lata seminariów podejmujących tematykę metodologiczną i wydawania kolejnych publikacji z tego zakresu. Najnowszy tom nosi podtytuł Od dialektologii do dialektyki. Ta umowna klamra tematyczna obejmuje badania dotyczące słowotwórstwa w gwarach, rozważania dotyczące rodowodu współczesnej pragmatyki, schematów argumentacyjnych w racjonalnej dyskusji, socjolingwistycznych refleksji nad narracją osobistą oraz metodologii badań w przekładzie audiowizualnym. Dwa rozdziały dotyczą problematyki języka migowego: stanu badań nad językami migowymi w kontekście metodologicznym językoznawstwa kognitywnego drugiej generacji oraz analizy suprasegmentalnych wykładników negacji w polskim języku migowym.  

Perswazja w wybranych medytacjach siedemnastowiecznych z klasztoru norbertanek na Zwierzyńcu

Katarzyna Kaczor-Scheitler

Przedmiotem badań i materiałową podstawą prezentowanej monografii są medytacje zamieszczone w dwóch siedemnastowiecznych kodeksach rękopiśmiennych: Pobudkach do zakonnego życia Teresy Petrycówny, wnuczki renesansowego uczonego Sebastiana Petrycego, oraz Kontemplacyi męki i śmierci Chrystusa Pana i Odkupiciela naszego ku naśladowaniu i używaniu dusze nabożnej z inszemi bardzo uciesznemi według czasu kontemplacyjami i naukami. Pisanej Roku Pańskiego 1662 anonimowej norbertanki. Autorka dysertacji wykazała, że obydwa przekazy wiązały się z kulturą retoryczną siedemnastowiecznego społeczeństwa i powstały w celu perswazyjnym – by kształtować postawy odbiorców rozważań. Zasadniczym narzędziem takiej perswazji było powoływanie się na argument z autorytetu, czyli Biblię, pisma Ojców i Doktorów Kościoła, pisarzy starożytności chrześcijańskiej, siedemnastowieczną literaturę ascetyczno-mistyczną, żywoty świętych, a także egzempla. W zakresie elocutio zaprezentowane zostały słowne formy oddziaływania na odbiorców (literackie środki stylistyczne, wyszukane koncepty oraz obrazy-symbole), sposoby mające nakłonić ich do kształtowania właściwych postaw bądź do podjęcia określonego działania. Norbertańskie medytacje analizowane były z różnych punktów widzenia: jako tekst perswazyjny, jako siedemnastowieczna proza medytacyjna usytuowana w konkretnym obszarze literatury religijnej i pozostająca w związku z innymi dziełami, jako świadectwo ówczesnej religijności i duchowości autorek, wreszcie jako wyraz udziału zakonnic w staropolskiej kulturze literackiej.  

Pochwała złotego środka, czyli o rozwiązaniach pośrednich w gospodarce przestrzennej

Mariusz E. Sokołowicz

Współcześnie w społeczeństwach i gospodarkach nie docenia się wystarczająco dobrodziejstw płynących z rozwiązań pośrednich. Gdy wymaga się od nas bycia najlepszymi, a każde miasto czy region mają ambicje, by stać się największymi, rośnie ryzyko przekroczenia i tak już mocno naruszonych granic wzrostu i frustracji, co znajduje ujście w napięciach politycznych. Odpowiedzią na te zjawiska może być powrót do kultury umiaru - ,,złotego środka" i rozwiązań pośrednich - między doskonałością a bylejakością, bogactwem a biedą, centralizacją a rozproszeniem, władzą a wolnością. Jest to antidotum na skrajności prowadzące do napięć i kryzysów. Laboratoriami tych zmian mogą być samorządy lokalne oparte na wspólnotach działających na rzecz dóbr wspólnych i dyskutujących o wspólnej przyszłości. Autor monografii przekonuje, że przeciętni ludzie są kluczem do współczesnego rozwoju, w tym dalszego rozwoju samorządności terytorialnej. Tytułowa pochwała złotego środka to w gruncie rzeczy pochwała: potencjału wiedzy zwykłych obywateli w zarządzaniu terytorialnym, umiaru w zaspokajaniu potrzeb i korzystaniu z zasobów, klasy średniej jako stabilizatora procesów społecznych, miast plasujących się w środku hierarchii osadniczej jako dobrych miejsc do życia oraz wspólnot lokalnych w gospodarowaniu najbliższą im przestrzenią.

Zarządzanie publiczne w lokalnym sektorze kultury

Wawrzyniec Rudolf

Lokalny sektor kultury to tysiące instytucji kultury (IK) w Polsce - teatrów, muzeów, domów kultury, galerii czy bibliotek. W zdecydowanej większości podmioty te są prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego (JST), z których największe znaczenie mają duże ośrodki miejskie, gdzie koncentrują się funkcje kulturalne całych regionów. W monografii skupiono się na dwóch alternatywnych modelach zarządzania w lokalnym sektorze kultury - rynkowym i relacyjnym. Autor opisuje relację organizator (JST)-dyrektorzy IK, która odgrywa kluczową rolę w prowadzeniu lokalnej polityki rozwoju kultury. Celem książki jest rozpoznanie tej zależności w świetle dwóch teorii: agencji i stewarda. Jakościowe studia przypadków zostały oparte na wywiadach pogłębionych z kilkudziesięcioma przedstawicielami administracji samorządowej oraz niemal wszystkimi menedżerami kultury z wybranego miasta. Badania przeprowadzono w Łodzi, która współcześnie pozycjonuje się jako miasto kultury i sztuki oraz stara się intensywnie włączać kulturę w trajektorię swojego rozwoju. Przywołane opinie środowiska menedżerów kultury jednoznacznie wskazują na potrzebę zredefiniowania popularnego w wielu polskich miastach rynkowego modelu zarządzania sektorem kultury w kierunku szerszego oparcia go na współdziałaniu i zaufaniu.