Pustelnik

Helena Mniszek

Pustelnik, który dał tytuł tej powieści, to profesor Medard Hruda, obieżyświat, który na koniec, postanowiwszy odmienić swoje życie, zdecydował się zamieszkać w puszczy na Wołyniu, gdzie lecząc ubogich wieśniaków nie stracił jednak kontaktu z wyższymi sferami. Jedną z dam do owych sfer należących jest księżna Bożenna, która profesor nakłania do poświęcenia części majątku na rzecz wspierania ubogich. Prowadzi to do konfliktu pomiędzy książęcymi małżonkami, bowiem mąż jest absolutnie przeciwny realizacji tego niemądrego projektu, tej fanaberii Bożenny, ale nadchodzi czas, gdy wszystko się zmienia...

Zaręczyny Jana Bełzkiego

Józef Weyssenhoff

Ze wstępu: Oczekując czegoś bardzo, człowiek zawczasu wystawia sobie sceny i całe dni przyszłego życia, a gdy te przyjdą, zastają go jednak nieprzygotowanym. Rzeczywistość przynosi w ubocznych szczegółach, w godzinie dnia, w chwilowym nastroju nerwów coś nieobliczalnego, co zadziwia. Ból jeszcze czasem gorzej boli, niż się zapowiadał, a ziszczona pomyślność wydaje się bledszą od przeczutej. Dopiero gdy ustąpi wahanie między wymarzonym obrazem, a rzeczywistym, kiedy upragniony fakt zaczyna już uciekać w poetyczną mgłę chwil dobrych minionych, wtedy wrażenie istotne, oczyszczone z mniej pięknych lub niepotrzebnych szczegółów, ogromnieje w sercu uspokojonym i rozpamiętującym. Ta druga fala szczęścia, jeżeli nie jest mocniejsza, to czyściej rozkoszna, niż pierwsza. Zawsze lubiłem przyglądać się świeżo ubiegłym kolejom mego życia dlatego też piszę dziennik. A dzisiaj, kiedy mam zapisać taki epokowy wypadek, jak własne zaręczyny, kiedy pomyślę, że ta niepochwytna kobieta powiedziała mi poważnie i szczerze, że mnie kocha i przystaje na nasz związek, to jeszcze się pytam, czy to nie sen. Jednak od paru dni trwa to niesłychane szczęście i zaczyna mi się już mieścić w sercu. Ale nie wszystko jest tak, jak sobie wymarzymy niestety...

Kobiety Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego

Każdy wielki umysł nie zniża, lecz podnosi ku sobie wszystko, co ukocha. Poeta, w którym wulkany uczuć rozpalają wyobraźnię, z tym większą łatwością może gorętszymi barwami obrzucić wszystkie szczegóły swego życia, a zwłaszcza te chwile, w których dwoje serc zgodnie uderzyło. Kobieta wówczas ubiera się w szaty jego ducha i jak królowa wróżek tęczowymi jaśnieje kolorami. Po większej części dzieje się to bezwiednie, wypływając z konieczności organizmu umysłowego; stąd też, gdy nadzieje sięgające w niebo zostaną zawiedzione; gdy marzenia rozproszą się jak mgła poranna: poeci zawodzą namiętne skargi i jeszcze namiętniejsze przekleństwa z piersi swych wyrzucają. Serce się krwawi, własne opłakując złudzenia Mickiewicz, którego duch rozjaśniony był całą potęgą myśli świadomej, chociaż w twórczości swojej ulegał bezwiednym nieraz bodźcom wewnętrznym, znał tę prawdę i jasno ją określał. To samo można powiedzieć o pozostałych dwóch wieszczach oraz ich kobietach, które miały wielki wpływ na to, co owi poeci przelali na papier.

Polacy, Czesi i Niemcy

Stanisław Smolka

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu. My, nędzarze w porównaniu z Czechami czy Niemcami, bogatsi jesteśmy doświadczeniem. My nie jedną przeszliśmy Białą Górę dziesięć ich albo więcej mamy za sobą. I w tych przeprawach zdobyliśmy jeden skarb, dla nas nieoceniony a pożyteczny także i dla Czechów i Niemców, na którym właśnie zbywa im bardzo: spokojność wśród burz niepokoju, w zamęcie miarę Nic dziwnego, że im tej cnoty właśnie braknie: w upojeniu, jakiego dzisiaj doznają, patrząc na zdumiewające owoce tych cichych wysiłków całego narodu, których świat cały nie dostrzegał niemal, póki nie ujrzał gmachu, jaki stworzyli z niczego. Upaja ich świadomość tej bujnej, nieokiełznanej siły elementarnej, którą tak łatwo miażdżą wszelkie przeciwności, a która jednak, jak wszelka siła, miarą niehamowana, może się złamać: świadczy o tym, chociażby sama Biała Góra. Nas natomiast twarda konieczność uczy tej wielkiej cnoty, której nie znaliśmy przez tyle wieków. U nas, na siedmiu ósmych częściach dawnych ziem polskich, jedynym polem działania, na którym nam wolno praktykować miłość ojczyzny, jest ścisłe posłuszeństwo tym mądrym a trudnym do wykonania słowom poety; kwintesencją rozumu politycznego miarkowanie najdroższych sercu a uprawnionych dążeń narodowych, bez wyrzekania się jakiejkolwiek cząstki tych wszystkich ideałów, któreśmy po ojcach wzięli w spuściźnie...

Walek na jarmarku

Hieronim Derdowski

Hieronim Derdowski (kaszb. Hieronim Derdowsczi lub Jarosz Derdowsczi; ur. 9 marca 1852 w Wielu w ówczesnym powiecie chojnickim, zm. 13 sierpnia 1902 w Winonie, Minnesota, USA) poeta kaszubski, humorysta, dziennikarz, wydawca prasy emigracyjnej w USA. Z powodu szykan władz pruskich wyemigrował w 1885 do Stanów Zjednoczonych, gdzie w środowiskach polonijnych prowadził działalność społeczną i dziennikarską. W Detroit redagował Gazetę Narodową i Pielgrzyma Polskiego, zaś w Winonie od 1886 Wiarusa. Jest autorem licznych utworów pisanych zarówno w dialekcie kaszubsklim, jak i po polsku. Niniejsza książeczka to zabawne, chociaz podszyte nutką goryczny przygody niejakiego Walka, który w swoich wędrówkach przeżywał liczne przygody. Tomik zawiera opowiadania: Zamiast przedmowy, Gorzkie żale czeladnika krawieckiego, Walek się oporządza, Walek staje się Jasnym Panem, Jak częstował Walek i jak jego częstowano, Przygoda z niedźwiedziem, panem burmistrzem i łykami. Siła złego na jednego. Nie ma złego, co by na dobre nie wyszło. A oto fragment wprowadzenia: Pewien czeladnik krawieckiego fachu, Co nie miał nigdzie chroniącego dachu, Rzucił na plecy swój tłumoczek lekki. I poszedł szczęścia szukać w świat daleki. Ale to szczęście nie każdemu sprzyja A poczciwego najczęściej omija, Więc i nasz krawiec po długim tułaniu Powrócił zimą w latowem ubraniu.

Geneza i rozwój nihilizmu w Rosji

Ks. Stanisław Załęski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu Dlaczego i po co dzisiaj rozprawiać i pisać o nihilizmie? U nas go nie widać, w Rosji już znaków życia nie daje, kogo więc dzisiaj ta kwestia może obchodzić? Można tak odpowiedzieć: nihilizm rosyjski, choć ma swe bardzo odrębne cechy, jest jednak w każdym razie odłamem tej wielkiej ogólnoeuropejskiej kwestii socjalnej, która od ponad stulecia urządza życie już nie tylko Europejczyków, ale i całego świata. Dlatego jak można sądzić aby pewne zjawiska zachodzące dzisiaj tak w życiu społecznym, jak i politycznym, należy sięgnąć i do takich korzeni, jakie stanowi nihilizm rosyjski. A wtedy wiele spraw się rozjaśni, wiele będzie można pojąć, a nawet spróbować przewidzieć jak mogą się potoczyć losy świata. Byle czytać bez uprzedzeń i z prawdziwym zrozumieniem.

Gorgiasz

Platon

Gorgiasz z Leontinoi (ur. ok. 480, zm. ok. 385 p.n.e.) grecki filozof, retor, teoretyk wymowy należący do 10 najwybitniejszych mówców w Starożytnej Grecji, prekursor teorii sztuki, jeden z czołowych sofistów. Pochodził z Leontinoj na Sycylii. Był uczniem Empedoklesa i nauczycielem Tukidydesa. W 427 p.n.e. przybył do Aten, by w imieniu ojczystej polis prosić o pomoc przeciw Syrakuzom. Zawarł tam wiele znajomości z ludźmi bogatymi i wpływowymi. Sam też wpływał na sprawy bieżące przez swoją siłę wymowy. Dyskurs był dla niego jedynie środkiem służącym do wpływania na ludzi i ich namiętności, pozwalający osiągnąć zamierzony cel (co w późniejszych czasach nazwane zostało erystyką). Jest bohaterem platońskiego dialogu Gorgiasz. (za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Gorgiasz)

Mała księżniczka

Frances Hodgson Burnett

Siedmioletnia Sara Crewe, wychowana w Indiach przez czułego i pobłażliwego ojca, kapitana Ralfa Crewe, zostaje wysłana do Londynu, gdzie ma uczyć się na pensji dla dziewcząt prowadzonej przez Marię Minchin. Będąc pod wrażeniem fortuny Crewego i mając nadzieję na jak najdłuższy pobyt Sary na pensji, panna Minchin pozwala jej na o wiele więcej niż innym uczennicom. Sara ma swoją pokojówkę, salon, kucyka i ekstrawagancką garderobę, ponadto może robić wszystko, na co ma ochotę i stale jest komplementowana i przedstawiana jako wzorowa uczennica. Jej prestiż jeszcze wzrasta, gdy kapitan Crewe zostaje współwłaścicielem kilku kopalni diamentów. Mimo tak wyjątkowej pozycji Sara pozostaje skromna i kulturalna, doskonale się uczy i przyjaźnie odnosi się do wszystkich w szkole. W dniu jedenastych urodzin jej życie nagle się jednak zmienia. Prawnik kapitana Crewe przynosi wiadomość o nagłym bankructwie i śmierci ojca Sary, co sprawia, że panna Minchin postanawia zamienić dotychczasową "pokazową wychowankę" w służącą... (opis za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Ma%C5%82a_ksi%C4%99%C5%BCniczka)