Analiza systemów-światów

Wieloński Andrzej

Patronat medialny: Krytyka polityczna, Recykling Idei, Le Monde diplomatique Zwolennicy analizy systemów-światów, której poświęcona jest niniejsza książka, mówili o globalizacji na długo, zanim powstał ten termin – ale nie jako o czymś nowym, lecz jako o czymś, co stanowi podstawę nowoczesnego systemu-świata od chwili jego powstania w szesnastym wieku. System ten ma swoją historię i jest wytworem społecznym, którego pochodzenie trzeba wyjaśnić, trwałe mechanizmy trzeba określić, a nieunikniony ostateczny kryzys – dostrzec. Jednocześnie jednak Autor wierzy, że wyłonienie się tego modelu analizy jest wyrazem rzeczywistego protestu wobec głębokich nierówności systemu-świata, które stanowią charakterystyczną cechę polityczną naszych czasów.

Systemy polityczne wybranych państw Bliskiego Wschodu

Czajkowska Katarzyna, Diawoł-Sitko Anna

Ambicją autorek niniejszej publikacji było stworzyć podręcznik, który w kompleksowy i przystępny sposób przybliża tematykę ustrojów politycznych państw regionu Bliskiego Wschodu. Chociaż Bliski Wschód coraz częściej staje się tematem debaty naukowej i publicystycznej, jego problemy są na tyle złożone, że pozostaje jeszcze wiele miejsca na pogłębioną analizę. Ostatnimi czasy szczególne zainteresowanie budzą przemiany ustrojowe w państwach bliskowschodnich. Padają pytania o przyszłość reżimów autorytarnych, wyrażane są obawy związane z islamizacją życia politycznego. W książce omówiono systemy polityczne wybranych państw regionu, z uwzględnieniem nurtujących je problemów gospodarczych i społecznych. Zastosowano szeroką definicję Bliskiego Wschodu, jako obszaru rozciągającego się wzdłuż południowych i południowo-wschodnich wybrzeży Morza Śródziemnego, od Maroka przez Półwysep Arabski, po Iran. Książka może być nie tylko wartościową pozycją dydaktyczną służącą wykładowcom i studentom, lecz także informatorem wykorzystywanym przez polityków, dziennikarzy i pasjonatów. Została pomyślana jako naukowe uzupełnienie debaty medialnej na temat współczesnych państw Bliskiego Wschodu, przyczynek do lepszego zrozumienia ich podstawowych zasad i instytucji.

Otogizoshi: Księga japońskich opowieści

Osamu Dazai

Fascynująca interpretacja tradycyjnych opowieści japońskich osadzona przez autora w realiach II wojny światowej. Uniwersalne historie o uczuciach i zmaganiach z losem opowiedziane są w ciekawy, intrygujący sposób, a stare opowieści nabierają nowego sensu w obliczu wojennej tragedii. „Otogizōshi. Księga japońskich opowieści” to świetny przykład na książkę, która pozostając na wskroś „japońska” przemawia również do zachodniego czytelnika. Osamu Dazai (właśc. Shūji Tsushima; 1909-1948) to jedna z najważniejszych postaci w literaturze japońskiej. W czasie swojego burzliwego – bo naznaczonego uzależnieniami i licznymi próbami samobójczymi – życia zasłynął jako mistrz nowego stylu, świetnie władający językiem, potrafiący głośno wyrazić stany uczuciowe kolejnych pokoleń młodych Japończyków.

Babilońska literatura mądrości

Krystyna Łyczkowska

Omówienie i prezentacja tekstów tłumaczonych z języka akadyjskiego (pismo klinowe). Na wybór składają się utwory o różnej wadze gatunkowej: od traktatów, pouczeń i przestróg moralnych, przez dysputy, po bajki i humoreski. Odpowiadają one tzw. biblijnej literaturze mądrości, księgom Przysłów, Koheleta i Hioba; historycznie ją jednak wyprzedzają, powstały bowiem w II tysiącleciu p.n.e.

Pierwsze kontakty polsko-arabskie

Agata S. Nalborczyk, Mustafa Switat, Jan Tyszkiewicz

Przedstawiamy pierwszy tom artykułów z serii wydawniczej Transfer kultury arabskiej w dziejach Polski pod redakcją naukową dr hab. Agaty S. Nalborczyk i dra Mustafy Switata. Seria ta prezentuje wyniki prac zespołu naukowców różnych dyscyplin, realizującego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki projekt badawczy pt. Transfer kulturowy jako  transdyscyplinarny element nauki o stosunkach międzykulturowych na przykładzie wpływów kultury arabskiej w dziedzictwie kulturowym Polski (projekt nr 2bH 15 0156 83 na lata 2016–2019). W tomie otwierającym serię, zatytułowanym Pierwsze kontakty polsko-arabskie, autorzy poszczególnych opracowań skoncentrowali się na zbadaniu początków transferu kulturowego – na najwcześniejszych (niebezpośrednich) kontaktach kultury arabskiej i polskiej, których rezultatem są arabskojęzyczne relacje o Polsce i Słowianach oraz elementy arabskie w materialnym dziedzictwie kulturowym Polski – arabskie monety i inne źródła archeologiczne, a także rękopisy. Analizy wczesnośredniowiecznych arabskojęzycznych rękopisów jako źródeł historycznych dotyczących Słowiańszczyzny i Polski  dokonał  historyk Jacek Adamczyk. Socjolog Mustafa Switat  zbadał kontrowersje dotyczące pochodzenia podróżnika, piszącego w języku arabskim Żyda z Andaluzji, Ibrahima Ibn Jakuba, jego członkostwa w poselstwie do cesarza Ottona I i celu wyprawy do Europy. O relacjach między Al-Andalus a Słowiańszczyzną (czy raczej między muzułmańskim kalifatem hiszpańskim a Europą Środkowo-Wschodnią) napisał historyk-arabista Mateusz Wilk. Tekst arabisty Bogusława Zagórskiego prezentuje  przegląd elementów arabsko-muzułmańskich w polskim dziedzictwie kulturowym, skupiając się  na rękopisach spisanych w języku arabskim, pozyskanych w efekcie kolekcjonerstwa lub międzynarodowego handlu. Mateusz Bogucki, archeolog-numizmatyk, opracował na podstawie  analizy zawartości skarbów wczesnośredniowiecznych materialne  ślady najstarszych kontaktów Słowian zachodnich z kulturą arabską. Historyk Dariusz  Adamczyk  zbadał źródła  napływu i obiegu srebrnych   dirhamów z okresu IX–XI wieku, których liczne  znaleziska  mogły mieć dla początków państwa polskiego  ogromne znaczenie . Uzupełnieniem badań nad obiegiem arabskich dirhamów jest opisanie przez archeologa Tomasza Nowakiewicza wczesnośredniowiecznych importów ze strefy muzułmańskiej, znalezionych na ziemiach polskich. Poszukiwania elementów (akcentów) arabskich w kulturze materialnej Polski na podstawie źródeł archeologicznych przeprowadziła też Małgorzata Grupa,  archeolog specjalizująca się w analizie zabytków wykonanych z materiałów pochodzenia organicznego, takich jak: drewno, skóra, tkanina etc.

Co się właściwie stało? O kontaktach Zachodu ze światem islamu

Bernard Lewis

Przez wiele wieków islam rozwijał się jako cywilizacja największa, najbardziej oświecona, twórcza i skuteczna. Jednak już w XX wieku na Bliskim Wschodzie i w całym świecie islamu stało się jasne, że w porównaniu ze swoim tysiącletnim rywalem - światem chrześcijańskim - kraje muzułmańskie stały się biedne, słabe i zacofane. Rozwój gospodarczy zamiast dobrobytu przyniósł zubożenie, a nowocześnie wyposażone armie muzułmańskie zamiast zwycięstw ponosiły klęski. W XIX i XX wieku wszyscy widzieli wyższość, a co za tym idzie, dominację Zachodu w każdym aspekcie życia publicznego i, co było bardziej bolesne, prywatnego. Co się właściwie stało? Autor książki Bernard Lewis próbuje w książce odpowiedzieć na to pytanie.

Upadek i śmierć szacha Iranu

Nahavandi Houchang

Autor opisuje końcowe lata panowania Mohammada Rezy Pahlawiego, ostatniego Szacha Iranu, a także losy władcy po opuszczeniu kraju i jego śmierć na wygnaniu. Opowiada o zakulisowych rozgrywkach w otoczeniu monarchy, rozpaczliwych wysiłkach niektórych osób przewidujących upadek, szybko jednak odsuniętych na bok, a przede wszystkim o dwuznacznej roli mocarstw zachodnich oraz ZSRR, które zdradziły swojego wiernego sojusznika. Przedstawia ciąg wydarzeń, które doprowadziły do zwycięstwa fundamentalistów islamskich pod wodzą ajatollaha Chomejniego. Wszystkie te działania toczyły się na tle trawionego śmiertelną chorobą cesarza, który swój kraj ukochał ponad wszystko. Książka podaje fakty, na ogół nieznane polskiemu czytelnikowi, których znajomość jest konieczna dla zrozumienia źródeł i metod działania islamskiego terroryzmu.

Mądrości Proroka

Mahomet

Prorok islamu Mahomet (570-632) przekazał ludzkości objawienie zawarte w Koranie; był autorem licznych maksym, aforyzmów i przypowieści, które muzułmanie nazywają hadisami. Są one źródłem wiedzy o islamie i  podstawach prawa muzułmańskiego: pozwalają zrozumieć, jak kształtowała się myśl muzułmańska i co leży u podstaw wydarzeń w dzisiejszym świecie islamu.