Annales Mathematicae Silesianae. T. 22 (2008)

Komitet Redakcyjny

Na treść niniejszego tomu składa się między innymi rozwiązanie równania funkcyjnego pochodzącego od reguły kwadraturowej Gaussa. Jest to najprostsza reguła kwadraturowa zawierająca niewymierne współczynniki węzłów. Równania z tego typu współczynnikami nie były dotąd rozważane, a są to istotne zagadnienia, pozwalają bowiem charakteryzować wielomiany wysokiego stopnia z użyciem małej liczby punktów pośrednich.

Aktywizacja edukacyjna i zawodowa mieszkańców a jakość życia w miastach peryferyjnych

red. Adam Bartoszek, Urszula Swadźba

Prezentowana książka jest owocem projektu badawczego dotyczącego następstw ruchliwości edukacyjnej i zawodowej dla jakości życia w miastach peryferyjnych. Badania terenowe – w których wykorzystano metodę sondażowo-porównawczą – przeprowadzono w Raciborzu i Lublińcu w województwie śląskim oraz w Nysie i Głogówku w województwie opolskim. Podstawą wyboru tych miast były trzy główne kryteria: położenie przestrzenne, obecność ludności rdzennie śląskiej i zróżnicowanie procesów migracji mieszkańców miast poza granice kraju; a także przekształcenia ich struktury gospodarczej z przemysłowej na postprzemysłową. Autorzy poszczególnych rozdziałów zaprezentowali kluczowe dane dla oceny zasobów i dynamiki kapitału ludzkiego w małych i średnich miastach. Opracowanie Bożeny Pastwy stanowi próbę identyfikacji potencjału demograficznego i cech społeczno-kulturowych populacji badanych miast w okresie transformacji. Adam Bartoszek z kolei analizuje edukacyjną i społeczno-zawodową ruchliwość mieszkańców oraz członków elit lokalnych w powiązaniu z oceną warunków życia w swoim mieście. Urszula Swadźba poszukuje odpowiedzi na pytania o czynniki kształtujące aktywność edukacyjną w połączeniu ze strategiami lokalnymi oraz z innowacyjnością zasobów ludzkich z badanych gospodarstw domowych. Rafał Muster przedstawia diagnozę problemów aktywizacji kapitału ludzkiego na lokalnych rynkach pracy wraz z oceną instytucjonalnego oddziaływania na adaptację do ich potrzeb przez osoby bezrobotne i poszukujące zatrudnienia. Charakterystyka zakorzenienia badanych w przestrzeni społeczno-kulturowej prezentowana w kolejnym rozdziale przez Marka Dziewierskiego dopełnia obraz badanych miejscowości. W końcowym rozdziale książki Adam Bartoszek i Urszula Swadźba podsumowują następstwa ruchliwości kapitału ludzkiego dla jakości życia w badanych miastach.

Mikroorganizmy i tworzywa. Skrypt dla studentów

Bożena Nowak, Jolanta Pająk

Niniejszy skrypt jest uzupełnieniem cyklu wykładów na temat prawidłowego gospodarowania odpadami w Europie. Autorki kładą szczególny nacisk na odpady z tworzyw sztucznych, których niewłaściwe zagospodarowanie jest przyczyną marnowania wielu milionów ton surowca rocznie. Podczas zajęć studenci będą mieć sposobność zweryfikowania wiedzy teoretycznej w praktyce, poznania mechanizmów rozkładu tworzyw, w tym roli mikroorganizmów i warunków panujących w różnych środowiskach. Umiejętności nabyte podczas zajęć ułatwią studentom Biotechnologii projektowanie nowych degradowalnych tworzyw, a studentom Ochrony Środowiska pomogą w prawidłowej organizacji gospodarki odpadami.

Teoretyczne zagadnienia bibliologii i informatologii. Studia i szkice

red. Elżbieta Gondek

Teoretyczne zagadnienia bibliologii i informatologii. Studia i szkice pod redakcją Elżbiety Gondek to zbiór rozpraw porządkujących wiedzę o rozwoju dyscyplin zajmujących się książką, jej estetyczną formą, informacją i czytelnictwem. W tytule syntezy użyto współczesnej nazwy dyscypliny, która tradycyjnie nazywana była nauką o książce, lecz pod wpływem rozwoju cyfrowych technik komunikacji systematycznie zmienia przedmiot badań oraz strukturę. Tom zwraca uwagę na ewolucję roli drukarstwa, estetyki książki, bibliografii, nowych technik obiegu informacji w rozwoju kultury książki i jej badaniu. Rozprawy umieszczone w tomie zostały przygotowane wyłącznie przez profesorów z polskich uczelni, specjalistów bibliologii i informatologii. W sumie powstała swoista synteza wiedzy przydatnej badaczom kultury wydawniczej, czytelniczej, komunikacji społecznej, praktykom zajmującym się różnymi aspektami publikowania i handlu książką, zagadnieniami informacji. Osobom studiującym na kierunkach humanistycznych i społecznych, a nawet wszystkim innym, których celem jest znajomość zagadnień kultury książki i rozwoju wymiany informacji o dokumentach w komunikacji za pośrednictwem druku i technologii cyfrowych w Internecie.

Kontynenty. T. 2: Studia i szkice o twórczości Bogdana Czaykowskiego

red. Magdalena Rabizo-Birek, Bożena Szałasta-Rogowska

Monografia zbiorowa Kontynenty. T. 2: Studia i szkice o twórczości Bogdana Czaykowskiego podejmuje próbę wielopłaszczyznowej reinterpretacji dorobku jednego z najciekawszych poetów polskich XX i XXI wieku, o bogatej, dramatycznej biografii. Bogdan Czaykowski (ur. w 1932 roku w Polsce, zm. w 2007 roku w Kanadzie) był między innymi poetą, członkiem londyńskiej grupy poetyckiej Kontynenty, tłumaczem, krytykiem literackim, antologistą, redaktorem wielu prac naukowych, wieloletnim wykładowcą University of British Columbia w Vancouver. Autorzy 27 artykułów zgromadzonych w niniejszej książce proponują wszechstronne spojrzenie na twórczość Bogdana Czaykowskiego – jego poezję, prozę, eseistykę, teksty krytycznoliterackie, socjologiczne, dorobek translatorski i redakcyjny, aktywność epistolografa i interlokutora. W archiwum pisarza pozostało ineditów, w tomie zamieszczono więc także mało znane utwory, na przykład Dzienniczek z Indii, wiersze Epitafium i Żegnanie, ważne szkice krytycznoliterackie, napisane pierwotnie po angielsku, oraz dodatkowo Kalendarium życia i twórczości Bogdana Czaykowskiego i obszerna bibliografia jego dorobku.

Estetyka obrazu filmowego. Szkice badawcze

Jerzy Łukaszewicz

Estetyka obrazu filmowego. Szkice badawcze są próbą odsłonięcia i rekonstrukcji ezoterycznej osobliwości obrazu filmowego czyli jakości wartości estetycznych. Poruszamy się na wielu płaszczyznach badawczych i warto zadać pytanie, czy klarowne zdefiniowanie jakości wartości estetycznych obrazu filmowego jest możliwe? Chodzi tu o sformułowanie "prezentującej naoczności" obrazu filmowego. Które osobliwości obrazu filmowego są źródłowe, a które w świadomości percepcyjnej odbiorcy prezentują się jako "obecne" czyli jako przedmioty poznania? Źródłowość poznania jest osadzona jako przyczyna - bodziec - zdarzenia ekranowego, który manifestuje się w poszukującej myśli odbiorcy dzieła filmowego. Filozoficzne źródła tej osobliwości leżą gdzieś w głębi metafizycznych przestrzeni, jednak są one najbardziej zakryte, a jednocześnie postrzegalne.

Teatr historii lokalnych w Europie Środkowej

red. Ewa Wąchocka

Współczesne teatry — zwłaszcza w mniejszych ośrodkach — coraz częściej angażują się w życie lokalnych społeczności. W proponowanych spektaklach chętnie podejmują tematy związane z historią oraz kulturową i etniczną tożsamością miejsca, w którym działają. Twórcy teatralni poddają refleksji działanie mechanizmów pamięci, przywołują przeżycia indywidualne i zbiorowe, nieuwzględnione w ogólnodostępnej wersji historii. Zazwyczaj jest to tzw. historia lokalna, przyspieszona historia wydarzeniowa, najczęściej powiązana jednak (bo trudno przecież te nurty od siebie oddzielić) z dziejami o ponadlokalnym znaczeniu, które biegły trajektorią wojen, upadku i powstawania mocarstw, kształtowania się politycznych makrostruktur — oglądanymi z pozycji miejscowej społeczności. I jest też historia codzienna, w której czas płynął powoli, w rytmie „długiego trwania”; scena, na której rozgrywały się niezauważalnie procesy zmiany i rozwoju, rodziły się niedostrzegalne zrazu wzorce i praktyki wspólnotowe, nigdy w kronikach nie odnotowane. W rzeczywistości zdominowanej przez procesy globalizacyjne, działalność teatrów — polegająca na odkrywaniu miejscowych legend i budowaniu wspólnotowych narracji — okazuje się istotnym elementem w tworzeniu tożsamości grupy, miejsca czy regionu. W pewnym sensie wpisuje się również w odżywające ideologie narodowościowe. Twórcy teatralni nie tylko podejmują tematy związane z kulturową i etniczną tożsamością miejsca, ale również wprowadzają do teatru problematykę społeczną, ekonomiczną czy polityczną. Tym samym spektakle stają się forum dla mniejszości etnicznych i narodowych. Artyści za pośrednictwem sztuki udzielają głosu grupom marginalizowanym ze względów ekonomicznych czy społecznych. Teatr związany z miejscem zaczyna więc odgrywać istotną rolę w życiu społecznym. Tej szeroko rozumianej lokalności i związkom teatru z miejscem, w którym funkcjonuje, była poświęcona międzynarodowa konferencja naukowa „Teatr historii lokalnych w Europie Środkowej”, zorganizowana przez Zakład Teatru i Dramatu Instytutu Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Śląskiego we wrześniu 2014 r., której książka jest pokłosiem. Partnerami projektu, wspartego finansowo przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki, byli: Instytut Wiedzy Filmowej i Teatralnej Słowackiej Akademii Nauk, Katedra Studiów Teatralnych, Filmowych i Medialnych Uniwersytetu im. Palackiego w Ołomuńcu oraz Węgierskie Muzeum i Instytut Teatru w Budapeszcie. W rozmowie o współczesnym teatrze, który zajmuje się lokalnością, zaproponowaliśmy zagadnienia związane z teatrem jako formą manifestowania zarówno kultury mniejszości, jak i tożsamości miejsca — w opozycji do mechanizmów globalizacji; poświęcone budowaniu i odzyskiwaniu przez teatr utraconej tożsamości grupy; polityce pamięci i praktykom upamiętniającym, a także formom przywracania pamięci miejsca, ludzi i społeczności, co jednocześnie czyni z teatru archiwum alternatywne do archiwów oficjalnych, pozwalające na rewizję oficjalnej historii wpajanej w procesie edukacji. Ostatnią grupę zagadnień stanowiły zjawiska związane z zaangażowaniem teatru w działalność terapeutyczną oraz jego uwikłaniem w lokalną historię i politykę. (Fragment Wstępu).

Myśleć Kafką. Teksty i konteksty

Mariusz Jochemczyk, Józef Olejniczak, Miłosz Piotrowiak

Seria: Oikos. Komparatystyka Literacka i Kulturowa (5), ISSN 2720-1104 Kafki i jego dzieła nie da się interpretować w jednoznaczny sposób, nie da się jego tekstów przyporządkować do któregokolwiek z nurtów literatury (czy szerzej - sztuki) nowoczesnej. Taka jednoznaczna interpretacja oraz ścisłe przyporządkowanie byłyby unieruchomieniem potencji i dynamiki ciągle w tym dziele tkwiących. Stałby się Kafka wtedy jeszcze jednym zasuszonym motylem na szpilce w szklanej gablocie kolekcjonera motylich trupów. Zafascynowanego, to prawda, światem natury i biegającego po łąkach z siatką... Tego chcieliśmy w szkicach zebranych w niniejszej książce uniknąć. Czy się udało? Esej jest przybliżaniem się, "krążeniem wokół", jest świadectwem podejmowania prób przybliżania się, także prób oswajania. Ruch myśli odbywa się tu zasadniczo w ramach dwóch odrębnych obiegów intelektualnych. Tom stanowi bowiem całość dwudzielną - łączącą szczegółowy ogląd wybranych utworów Franza Kafki (ujęcie interpretacyjne) z szerokim przeglądem tematów kontekstowych (doświadczenie somatyczne, pacyfizm i stosunek do wojny, transformacje, przepływy-wpływy, metamorfozy, aporie, paradoksy współczesnej wiedzy itd.).