Słowianie. Historia, kultury i języki

Marcello Garzaniti, Zofia A. Brzozowska, Piotr Kręzel, Jan M. Wolski

Poza słowiańską przestrzenią kulturową, w wielu ośrodkach akademickich na Zachodzie studia nad polskim językiem, literaturą czy historią prowadzone są zazwyczaj - zarówno na płaszczyźnie naukowej, jak i dydaktycznej - w szerszym nurcie badań slawistycznych. Właśnie z myślą o rozwoju tej specjalności w ramach studiów neofilologicznych na uczelniach włoskich powstało prezentowane kompendium [...] Na polskim, par excellence słowiańskim gruncie prezentowana książka nigdy nie będzie mogła aspirować do roli pierwszego i podstawowego źródła wiedzy na temat dziejów naszej części Europy. [...] Dla rodzimego odbiorcy ma ona jednak zgoła inną wartość: świeżego, oryginalnego, a jednocześnie holistycznego spojrzenia z zewnątrz, opracowanego przez Autora nie-Słowianina z myślą o równie nie-słowiańskich czytelnikach. Jako taka, stanowić będzie nieoceniony materiał dla specjalistów z zakresu historii historiografii czy też studiów interkulturowych, badających zmieniające się z biegiem dekad i stuleci (lub przeciwnie - z jakiegoś powodu spetryfikowane) wyobrażenia na temat Polski i państw ościennych, zawarte w tekstach twórców i uczonych spoza świata słowiańskiego. Biorąc pod uwagę niebywały sukces wydawniczy i czytelniczy prac brytyjskiego historyka, Normana Daviesa - do którego szkoły historiograficznej prof. Marcello Garzaniti świadomie nawiązuje - należy żywić nadzieję, że z podobnie życzliwym przyjęciem szerszych kręgów polskich odbiorców spotka się ujęcie dziejów i kultury Słowian pióra badacza włoskiego. Z pewnością warto zagłębić się w intelektualny świat Autora, choćby poszukując odpowiedzi na pytania: co o nas i o naszych sąsiadach wiedzą slawiści na Zachodzie, w jaki sposób nas postrzegają i jakie czynniki formują ich wyobrażenia na nasz temat? Z Przedmowy

Wodzowie Zenona (474-491) i Anastazjusza I (491-518)

Mirosław J. Leszka, Szymon Wierzbiński

Prezentowana książka nie stanowi studium prozopograficznego, poświęconego wszystkim znanym wodzom działającym za czasów cesarzy Zenona i Anastazjusza. Jej cel jest zdecydowanie skromniejszy - ukazanie Czytelnikowi, nie tylko profesjonaliście , sylwetek piętnastu dowódców bizantyńskich z lat 474-518, którzy z różnych względów przyciągnęli uwagę jej autorów. Publikacja składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiono armię bizantyńską, której oddziałami dowodzili omawiani bohaterowie tej książki. W drugiej, w ogólnym zarysie, scharakteryzowani zostali przeciwnicy, z którymi się oni potykali, a więc Persowie, Goci i Izauryjczycy. Wreszcie część trzecią poświęcono tytułowym wodzom. Na ile pozwoliła na to baza źródłowa, opisano ich pochodzenie, wykształcenie, karierę (wojskową, cywilną), wizerunek w źródłach, rodzinę, ocenę dokonań w sferze militarnej. * W pracy jest wiele propozycji nowego spojrzenia na badany materiał. Autorzy nie unikają polemiki ze współczesnymi badaczami, a ich postulaty są najczęściej przekonujące. Z recenzji prof. Rafała Kosińskiego Uniwersytet w Białymstoku Poczynione w wyniku przeprowadzonych badań ustalenia zostały przedstawione profesjonalnie, a przy tym w formie "przystępnej" dla szerszego grona odbiorców. Z recenzji prof. Ireneusza Milewskiego Uniwersytet Gdański

Bezpieczeństwo publiczne Federacji Rosyjskiej. Analiza wybranych kategorii przestępstw unormowanych w Kodeksie karnym Federacji Rosyjskiej

Natasza Duraj

Zapewnienie bezpieczeństwa publicznego stanowi warunek konieczny utrzymania pożądanego stanu w państwie, który przejawia się w zapobieganiu czynom wymierzonym w dobro kraju, porządek publiczny oraz życie, zdrowie i mienie jego obywateli. Jest to jedno z najważniejszych zadań każdego państwa, a jego ochrona stanowi jedno z najstarszych zadań publicznych, związanych z podstawową funkcją władzy publicznej. W publikacji zaprezentowano szereg istotnych zagadnień związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego w Rosji. Monografia zawiera analizę postanowień Konstytucji Federacji Rosyjskiej, Koncepcji bezpieczeństwa publicznego w Federacji Rosyjskiej oraz rosyjskiego Kodeksu karnego, a część empiryczna pracy oparta została na analizie materiałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej oraz rosyjskiej Prokuratury Generalnej. Książka adresowana jest do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych problematyką kształtowania szeroko rozumianego bezpieczeństwa publicznego, jak również do studentów i słuchaczy studiów podyplomowych na kierunkach bezpieczeństwo publiczne, zarządzanie oraz ekonomia.

Oblicza wojny, t. 8. Narzędzia wojny

Tadeusz Grabarczyk, Jarosław Kita, Magdalena Pogońska-Pol, Myroslav Voloshchuk

Kolejny, ósmy tom z serii Oblicza Wojny w całości dedykowany jest Ukrainie. Publikowane studia obejmują okres od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne. Prezentowane tu artykuły dotyczą przede wszystkim historii ziem dzisiejszej Ukrainy, a ich autorami są historycy, historycy sztuki i politolodzy z Polski, Ukrainy i Wielkiej Brytanii. Podejmowane wątki to m.in. uzbrojenie, propaganda, losy jeńców oraz trwająca od 24 lutego 2022 r. wojna rosyjsko-ukraińska. Artykuły bazują na solidnej podstawie źródłowej oraz prezentują oryginalne poglądy autorów. * The eighth volume of the Faces of War series is dedicated entirely to Ukraine. Published studies cover the period from the early Middle Ages to modern times. The articles presented here primarily focus on the history of the lands that comprise present-day Ukraine. The authors of these articles include historians, art historians, and political scientists from Poland, Ukraine, and the Great Britain. The topics covered encompass armament, propaganda, the fate of prisoners, and the ongoing Russian-Ukrainian war that began on February 24, 2022. The articles are based on a reliable sources and present the authors' original perspectives. * Черговий, восьмий том серії "Обличчя війни" повністю присвячений Україні. Опубліковані тут праці охоплюють період від раннього середньовіччя до нового часу. Представлені статті стосуються передусім історії земель сучасної України, а їх авторами є історики, мистецтвознавці та політологи з Польщі, України та Великої Британії. В їх досліженнях між іншим висвітлюються теми присвячені озброєнню, пропаганді, долі полонених, а також повномасштабному етапу російсько-української війни, яка почалася 24 лютого 2022 року. Статті базуються на надійній джерелах і презентують оригінальні авторські погляди.

Wizualizacje życia codziennego w badaniach interakcjonistycznych / Visualizations of Everyday Life in Interactionist Inquiry

Krzysztof T. Konecki, Anna Kacperczyk

Możemy zrozumieć więcej, gdy zobaczymy więcej. Wzrok jest niezbędny do zrozumienia codziennego życia, będącego dla nas jedynym i bezpośrednio dostępnym światem. Używamy zmysłów, aby pojąć rzeczywistość. [...] Prezentowany album pomyślany jest jako monografia naukowa, w której artystyczne i dokumentalne wizualizacje zjawisk społecznych opatrzone są komentarzem socjologicznym, analizowane i omawiane za pomocą pojęć i narzędzi wywodzących się ze studiów wizualnych, antropologii oraz socjologii. Staramy się przedstawić różnorodne wymiary analiz życia codziennego, odwołując się do socjologicznej i kulturologicznej refleksji nad ich fotograficznymi wizualizacjami. Z Wprowadzenia We can understand more when we see more. Sight is indispensable in understanding the everyday life that is our only directly available world. We use our senses to perceive and to understand it. [...] This album is conceived as a scientific monograph in which artistic and documentary visualizations of social phenomena are provided with a sociological commentary, and are analyzed and discussed with the help of generic concepts and tools derived from visual studies, anthropology, and sociology. We try to present various dimensions of analyses of everyday life with the help of a sociological and cultural reflection on their photographic visualizations. From Introduction

Wokół antropologii fundamentalnej Michaela Landmanna

Witold P. Glinkowski

Uchwycona przez Landmanna „luka antropiczna” jest tym, co wyróżnia człowieka, który w odróżnieniu od innych żywych istot jest zarazem twórcą kultury oraz jej beneficjentem. Ta szczególna sytuacja człowieka stanowi konsekwencję jego ontycznego niedoposażenia, na które składa się niewyspecjalizowanie narządów oraz radykalne zredukowanie instynktu. Trzeba jednak od razu uściślić sens omawianego tu terminu, wskazać na jego względność. O ile bowiem określenie „luka” sugeruje jakiś niedostatek, to jest on orzekany w sposób obiektywny jedynie przy założeniu, że kryterium waloryzacji zakorzenione jest w horyzoncie świata animalnego. W przypadku, gdy rozpatrywanie owej „luki” przebiega z uwzględnieniem specyfiki bytu ludzkiego, jej sens ulega modyfikacji – luka przestaje być brakiem, a okazuje się okolicznością umożliwiającą urzeczywistnianie się nowych jakości, nieznanych światu animalnemu. Człowiek bowiem, będąc z jednej strony istotą kreatywną, tworzącą kulturę, a z drugiej, podlegając modelowaniu przez zastane dziedzictwo kulturowych artefaktów, podlega dwóm odrębnym i przeciwnym sobie siłom – nie tylko zresztą im podlega, ale także je generuje.Uchwycona przez Landmanna „luka antropiczna” jest tym, co wyróżnia człowieka, który w odróżnieniu od innych żywych istot jest zarazem twórcą kultury oraz jej beneficjentem. Ta szczególna sytuacja człowieka stanowi konsekwencję jego ontycznego niedoposażenia, na które składa się niewyspecjalizowanie narządów oraz radykalne zredukowanie instynktu. Trzeba jednak od razu uściślić sens omawianego tu terminu, wskazać na jego względność. O ile bowiem określenie „luka” sugeruje jakiś niedostatek, to jest on orzekany w sposób obiektywny jedynie przy założeniu, że kryterium waloryzacji zakorzenione jest w horyzoncie świata animalnego. W przypadku, gdy rozpatrywanie owej „luki” przebiega z uwzględnieniem specyfiki bytu ludzkiego, jej sens ulega modyfikacji – luka przestaje być brakiem, a okazuje się okolicznością umożliwiającą urzeczywistnianie się nowych jakości, nieznanych światu animalnemu. Człowiek bowiem, będąc z jednej strony istotą kreatywną, tworzącą kulturę, a z drugiej, podlegając modelowaniu przez zastane dziedzictwo kulturowych artefaktów, podlega dwóm odrębnym i przeciwnym sobie siłom – nie tylko zresztą im podlega, ale także je generuje.

Komunikacja naukowa w Polsce. Partycypacja. Dialog. Zaufanie

Izabela Warwas, Małgorzata Dzimińska, Aneta Krzewińska

Komunikacja naukowa (science communication), definiowana jako przekazywanie treści naukowych szerokiej grupie odbiorców, przeszła długą drogę - od jednokierunkowego przekazu, polegającego na podawaniu faktów naukowych i informacji w odpowiedzi na deficyt wiedzy, poprzez otwarty dialog ze społeczeństwem, aż do pełnego zaangażowania opartego na wielokierunkowej komunikacji, kokreacji i wszechstronnej współpracy. W tym duchu rozwija się model nauki obywatelskiej, która zakłada włączanie obywateli we współtworzenie wiedzy (citizen science). W przekonaniu autorów publikacji stwarza to szansę na zapobieganie rozprzestrzenianiu się dezinformacji i pseudonauki, a także może odegrać znaczącą rolę zarówno w przeciwdziałaniu wykluczeniu naukowemu, jak i w procesie demokratyzacji nauki. Książka ma dwie unikalne cechy. Po pierwsze, zagadnienie komunikacji naukowej zostało po raz pierwszy na polskim gruncie zaprezentowane tak szeroko, kompleksowo, ujmując nie tylko jej koncepcję, lecz także wyniki badań empirycznych. Po drugie, kwestie dotyczące komunikacji badano, wykorzystując do tego konsultacje społeczne inspirowane metodą World Wide Views (WWV). Zastosowano więc unikatowe, włączające obywateli podejście badawcze, które zostało opracowane i zaimplementowane w projekcie międzynarodowym H2020 CONCISE - Communication role on perception and beliefs of EU Citizens about Science.

Łódzki remake poematu Aleksandra Puszkina "Eugeniusz Oniegin"

Anna Warda

Monografia jest interesującym […] osiągnięciem badawczym, które […] wzbogaca wiedzę o gatunku remake’u oraz specyfice przekodowania klasycznego arcydzieła romantycznej literatury rosyjskiej […] na potrzeby ukazania odmiennej kulturowo, industrialnej przestrzeni łódzkiej i mentalności jej mieszkańców. Gorąco polecam publikację […] z uwagi na wszechstronność analizy tekstów i walory warsztatu Autorki, umiejętnie różnicującej postępowanie badawcze i interpretacyjne w odniesieniu do stosowanych praktyk imitacyjnych w ich zróżnicowanych uwarunkowaniach kontekstualnych oraz trafność wyboru narzędzi badawczych. Unikatowa w odniesieniu do polskich badań nad przekodowaniem klasycznego tekstu literackiego na język odmiennej kulturowo przestrzeni i epoki monografia wpisuje się we współczesne badania nad gatunkiem remake’u oraz wielorakimi przeróbkami poematu Puszkina Eugeniusz Oniegin. Poczynione ustalenia dopełniają […] wiedzę o recepcji twórczości Puszkina w środowisku rosyjskojęzycznym poza granicami Rosji i o specyfice artystycznej regionalnych przeróbek Eugeniusza Oniegina. Obrazują proces kształtowania się tzw. łódzkiego tekstu oraz wskazują istotne komponenty jego poetyki. Z recenzji prof. Aliny Orłowskiej (UMCS) Publikacja jest oryginalnym spojrzeniem na recepcję dzieł Aleksandra Puszkina w jej regionalnym wydaniu. […] Uzupełnia lukę w mocno zaniedbanym zagadnieniu, jakim jest obraz Łodzi w rosyjskojęzycznej prasie epoki, a także w obrębie treści, postaw moralnych oraz przejawów kultury promowanej na łamach tego źródła. Zarówno pomysł na książkę, jak i jego realizację oceniam jak najwyżej. Praca jest innowacyjna - porusza ważny i prawie nieruszony w polskiej historiografii problem remake’u dzieł Puszkina, ze szczególnym uwzględnieniem poematu Eugeniusz Oniegin. Ze względu na znaczenie Oniegina w literaturze światowej jego recepcja na ziemiach polskich, w tym remake w prasie rosyjskojęzycznej Łodzi, pokazuje powiązania intelektualne Królestwa Polskiego z metropolią. udane próby budowania przestrzeni porozumienia mentalnego i odwoływania się do wspólnych lektur, które nie tylko służyły rusyfikacji, ale były częścią korpusu poznawczego ówczesnych elit […]. Książka wskazuje na rolę Rosjan w kreowaniu przestrzeni rosyjskojęzycznej Łodzi – przedstawia ich nie tylko jako ludzi handlu, gospodarki i rusyfikatorów, lecz także tych, którym zależało na szukaniu intelektualnych dróg porozumienia z odbiorcą w Królestwie. Z recenzji prof. Tomasza Pudłockiego (UJ)