Blizny historii. Geografia granic politycznych współczesnego świata

Stefan Kałuski

Odpowiedzi na pytanie o sens i rolę granic politycznych szukają różne dziedziny nauki: historia, geografia, prawo, politologia. Każda z dziedzin bada ich różne cechy. Czy są one największym absurdem antropogenu, czy doskonałym sposobem organizacji życia społeczeństw? Książka „Blizny historii…” stanowi barwny opis geograficznych aspektów przebiegu i funkcji granic państw. Dokonano ich oceny jako barier przestrzennych, ich przenikalności i przepuszczalności oraz geograficznych uwarunkowań kształtowania się więzi transgranicznych. Przestrzenne zróżnicowanie granic politycznych omówiono w ramach sześciu jednostek terytorialnych (kontynentów) uzupełnionych o granice morskie. Intencją Autora było przygotowanie książki spełniającej kryteria podręcznika akademickiego a zarazem przydatnej dla wszystkich zainteresowanych problemami współczesnego świata.   „Wakacje spędzałem na polskim Spiszu, cudownym skrawku ziemi między Tatrami, Gorcami i Pieninami. Tu właśnie, na rubieżach Polski kształtowały się moje zainteresowania i pasje. Wstyd powiedzieć, że w wyniku nieposłuszeństwa. Gdy jako dwunastolatka rodzice zostawili mnie pod opieką gospodarzy, dostałem dwa zakazy: nie zbliżać się do granicy ani do wnyków na wilki. Trudno o lepszą zachętę. Podsłuchałem, że sidła zastawione są nad potokiem. Specjalnie przygotowanym drągiem niszczyłem te zasadzki, pozostawiając karteczkę (znowu wstyd) z napisem: „Pocałujcie mnie w d… . Wilk”. Resztę czasu spędzałem na wędrówkach wzdłuż granicy państwa. Minęło niemal pół wieku i nic się nie zmieniło. Nadal poznaję nadgraniczne regiony świata, a ustawowy 1% podatku przekazuję na rzecz organizacji chroniącej wilki.” Wywiad dla „Gazety Turystycznej” nr 23 z 2008 roku.   Stefan Kałuski, geograf, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalista w zakresie geografii regionalnej i politycznej. Autor książek, artykułów naukowych i reportaży turystycznych. Uczestnik licznych staży naukowych oraz wyjazdów studyjnych krajowych i zagranicznych. Wykładowca na wyższych uczelniach Austrii, Niemiec, Szwajcarii, Japonii i Nowej Zelandii. Przez 20 lat opiekun Koła Naukowego Studentów Geografii Uniwersytetu Warszawskiego, laureat kilku nagród „Azymut”, przyznawanych przez studentów za najciekawsze wykłady. Współzałożyciel European Geography Association for Students, członek międzynarodowej organizacji Association for Borderlands Studies. Przez blisko 30 lat główny ekspert z zakresu geografii teleturnieju Wielka Gra. Brał udział w pracach Rady Muzeum Azji i Pacyfiku. Jego hobby to podróże, samochody terenowe i fotografowanie.

Maroko - współczesność a historia

Janusz Żebrowski

Maroko to jedno z najciekawszych państw kontynentu afrykańskiego. Od stuleci cieszy się zainteresowaniem podróżników, uczonych i polityków z całego świata. "Kraj zachodzącego słońca" - jak czasem nazywa się to państwo - to ziemia wielu kontrastów - społecznych, przyrodniczych i kulturowych. Przyczyniły się do tego zarówno warunki naturalne Maroka, jak i jego bujna, pełna niezwykłych zwrotów historia, w której wpływy europejskie mieszały się z arabskimi, berberskimi i afrykańskimi, dając w rezultacie oryginalną w swym bogactwie kulturę. Książka obejmuje zarówno wiadomości o dziejach Maroka, jak i o jego współczesności, w tym geografii, gospodarce, turystyce i polityce. Autor książki, który jako dyplomata spędził wiele lat w Maroku, szczególny nacisk położył na rozwój stosunków polsko-marokańskich, co stanowi dodatkowy walor tej niezwykle interesującej opowieści.

Wielki renesans - Chińska transformacja i jej konsekwencje

Bogdan Góralczyk

WIELKI RENESANS  to rewelacyjne studium  na temat Quo Vadis Sina? Bogdan Góralczyk prezentuje  motywy i aspiracje przywódców  Chin w dążeniu do odzyskania  „niekwestionowanej i należnej” pozycji   pierwszego  mocarstwa globu. Wnikliwie omawia ich strategię i taktykę  z określeniem głównych symbolicznych jej  etapów:  2021, 2035 i  docelowego osiągnięcia celu w 2049r. Wyjątkową wartością  są niezwykle bogate oryginalne źródła chińskie. Są one  przedmiotem głębokiej, krytycznej  analizy tego wybitnego  politologa i sinologa, potrafiącego trafnie odczytać wieloznaczny sens słów, pojęć i określeń  powszechnie tam używanych. Atutem  tej pracy  jest konfrontacja  prezentowanych chińskich ocen z opiniami najwybitniejszych światowych   badaczy. Cechą całego wywodu jest obiektywizm. Jestem głęboko przekonany,  że  ta książka  stanie się  wydarzeniem. Wróżę  jej międzynarodowy rozgłos. Zachęcam, aby stała się „obowiązkową lekturą” dla  komentatorów i badaczy  współczesnych Chin  Jan Rowiński,  emerytowany profesor UW (2002-2013). Absolwent Uniwersytetu Pekińskiego i  Instytutu Dyplomatycznego ChRL.  Długoletni pracownik MSZ i PISM. W Chinach spędził 16 lat. Redaktor zbiorów dokumentów i materiałów polityki zagranicznej i wewnętrznej ChRL.  Autor licznych publikacji w językach  polskim, chińskim, angielskim i rosyjskim Opowieść o chińskim sukcesie, jakiej jeszcze nie było: Góralczyk przebija się przez mury propagandy i warstwy ogranych schematów, pokazując wewnętrzne kulisy przemian, wątpliwości, paradoksy i kręte ścieżki decyzyjne chińskich elit władzy. Tym przekrojowym opracowaniem, opartym przede wszystkim na nieznanych szeroko źródłach chińskich, zadaje cios nie tylko miernej publicystyce, ale i całemu pokoleniu badaczy Chin współczesnych. No bo co jeszcze można dodać do takiej analizy?   dr Marcin Jacoby, sinolog, autor Chin bez makijażu Bogdan Góralczyk, jeden z najlepszych europejskich sinologów, przyzwyczaił nas już do rzadkiej wśród akademików umiejętności łączenia pogłębionej wiedzy z przystępnością stylu, ale największą zaletą tej monumentalnej pracy jest imponująca perspektywa badawcza – świadoma, naukowa obserwacja Chin od pierwszego pobytu w nich zaraz po śmierci Mao do dziś. Autor ma więc rzadkie kompetencje, by należycie ocenić politykę Chin i czyni to w najlepszy możliwy sposób: patrząc na Państwo Środka od wewnątrz, przez pryzmat chińskich idiomów, kategorii oraz idei przy jednocześnie bardzo europejskim podejściu krytycznym. Jeżeli chce się spróbować zrozumieć Chiny i pojąć implikacje zamierzonego powrotu Państwa Środka do wiodącej roli na świecie, trzeba przeczytać tę książkę. dr Michał Lubina, Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ, autor m.in. Niedźwiedź w cieniu smoka. Rosja–Chiny 1991–2014

Siedmiopiętrowa pagoda. Antologia opowiadań współczesnych pisarzy chińskich

Praca zbiorowa

Kiedy ojczulek Tang opuszczał mieszkanie, jego żona karmiła akurat kury na podwórzu. Wyszedłszy przed bramę, natknął się na Ahu – sąsiada z pierwszego piętra, który jak zwykle majstrował coś przy swojej furgonetce. […] Na widok Tanga uśmiechnął się od ucha do ucha i zawołał: Drugi wujaszku! Choć właśnie tak nakazywały reguły starszeństwa, choć w przeszłości Ahu zwracał się już do niego w ten sposób, Tang wyraźnie przestraszył się tego okrzyku. […] Z początku sądził, że to zakłopotanie było powodem nietypowej dla Ahu grzeczności, […] ale kiedy w parę godzin później wrócił do mieszkania, zrozumiał jak bardzo się mylił. Któż by pomyślał, że pod jego nieobecność w domu zdarzy się taka tragedia? Siedmiopiętrowa pagoda – fragment opowiadania   Samotna, stara pagoda – jedyna pozostałość po dawnych czasach, wypełniająca nieznośną ciszę melodyjnym dźwiękiem dzwonków – do czasu… Tajemnicze zgony gołębi w zasnutym smogiem Pekinie. Niezwykła przyjaźń starej śpiewaczki operowej i ubogiego chłopca, doniosła rola zupy z kiszonki na zachodniochińskiej wsi, codzienne bolączki nocnej zmiany komisariatu policji oraz rozwiązanie zagadki, jak też można zasłużyć sobie na przydomek „Zdechł Ptak”. Te i inne, niezwykle różnorodne wątki znajdziemy w niniejszym tomiku, zawierającym perełki spośród współczesnych opowiadań chińskich, stworzone przez czołowych pisarzy Kraju Środka. To niezwykła podróż przez różne zakątki Chin – nowoczesnych, a jednak wciąż tak tradycyjnych.

Drugie życie Mahometa. Prorok w literaturze zachodniej

Nedim Gürsel

Kiedy w roku 632 naszej ery Mahomet umierał w ramionach swojej młodej żony A’iszy, zaczęło się jego drugie życie: życie w legendzie. Wprawdzie było to życie dalekie od jakiejkolwiek prawdy historycznej, to jednak nie przestaje ono poruszać wyobraźni Zachodu. Chrześcijaństwo przez długi czas widziało w osobie Mahometa oszusta, fałszywego proroka, wręcz Antychrysta. […] Ta „czarna legenda” – jak powiada Anne-Marie Delcambre – jest skrajnie sprzeczna z inną legendą, którą można by określić jako „złotą”, tworzoną w krajach islamu przez wieki w ramach tradycji proroka. […] Między obiema legendami mieści się niezagospodarowana strefa: Mahometa jako postaci literackiej. Ta postać, która nie jest ani dobra ani zła, ani dogmatyczna, ani sarkastyczna, zróżnicowana w zależności od tekstu, pozwalająca autorom dać upust wyobraźni... Fragment Wprowadzenia   Nedim Gürsel to turecki pisarz urodzony w 1951 r. Za swój zbiór opowiadań „Lato bez końca” uhonorowany został najważniejszą nagrodą literacką w Turcji – Nagrodą Akademii Języka Tureckiego. W 2008 r. za inne jego dzieło, „Córki Allaha”, władze tureckie oficjalnie oskarżyły go o bluźnierstwo. Sąd uniewinnił Gürsela. Obecnie pisarz mieszka we Francji, gdzie wykłada współczesną literaturę turecką na Sorbonie, jest również dyrektorem badawczym ds. literatury tureckiej w CNRS.

Terror we Francji. Geneza francuskiego dżihadu

Gilles Kepel, Antoine Jardin

„Chociaż zjawisko trzeciej fazy dżihadu dotyka całą Europę, we Francji jego przejawy są jednak najgłębsze i najbardziej radykalne, od „założycielskiego aktu terrorystycznego”, którym była masakra dzieci ze szkoły żydowskiej w Tuluzie i ich nauczycieli, dokonana przez francuskiego Algierczyka Mohameda Meraha 19 marca 2012 roku – pięćdziesiąt lat po podpisaniu rozejmu w algierskiej wojnie o niepodległość. Od tego czasu doszło do innych aktów terroru: zabójstwa w styczniu 2015 roku dokonanego w siedzibie tygodnika „Charlie Hebdo” i supermarkecie Kasher, aktu terroryzmu w listopadzie 2015 roku na Stadion Francji i w Bataclan, zabicie białą bronią policjanta i jego towarzyszki w ich domu w czerwcu 2016 roku. Świadczą one o tym, że szczególnym celem dżihadystów jest Francja. Badanie czynników politycznych i społecznych, kulturowych, psychologicznych i religijnych jest ważne nie tylko ze względu na wyzwanie, wobec którego w sposób niezwykle ostry stanęła współczesna Francja w wojnie z dżihadyzmem. To także propozycja wzorca interpretacji mającego wartość ogólną, a służącego przemyśleniu kryzysu cywilizacji, który w naszym wieku wybuchł głośno i brutalnie”. Z Przedmowy do polskiego wydania „Francja i ci, którzy idą jej drogą, muszą wiedzieć, że są głównymi celami Państwa Islamskiego i nadal będą czuć odór śmierci za to, że stanęli na czele krucjaty, za to, że ośmielili się obrażać naszego proroka, przechwalali się zniszczeniem islamu we Francji i uderzali w muzułmanów na ziemi Kalifatu ze swoich samolotów, które w niczym im się nie przysłużyły na cuchnących ulicach Paryża. Ten atak to dopiero początek burzy i ostrzeżenie dla tych, którzy chcą się zastanowić i wyciągnąć lekcję”.                           Komunikat o błogosławionym ataku na Paryż przeciwko Francji krzyżowców,    zamieszczony w sieci 15 listopada 2015 r.

Podręcznik do nauki współczesnego języka mongolskiego

Jan Rogala

Podręcznik ten jest dedykowany osobom zainteresowanym poznawaniem języków obcych oraz innych kultur, a także tym wszystkim, którzy pragną zawodowo zgłębiać tajemnice języka mongolskiego. Pomoże zarówno w indywidualnej, jak i zorganizowanej jego nauce. Kurs rozpoczyna się od poznania alfabetu i poprzez naukę podstawowych, używanych w codziennej komunikacji zwrotów, konstrukcji gramatycznych oraz słownictwa prowadzi do uzyskania średnio zaawansowanych umiejętności i kompetencji językowych. Dzięki dołączonej do podręcznika płycie CD uczący się ma ponadto możliwość osłuchania się i potrenowania właściwej wymowy. Przydatnym w nauce jest również klucz do zadań gramatycznych, uzupełniających każdą lekcję. Mam nadzieję, że podręcznik uczyni naukę języka mongolskiego łatwiejszą i przyjemniejszą.   Dr Jan Rogala

Buduj mosty, nie mury

Enver Djuliman, Lillian Hjorth

Niniejsza książka to efekt dziesięciu lat doświadczenia w nauczaniu o prawach człowieka, zrozumieniu interkulturowym i rozwiązywaniu konfliktów. Dzięki współpracy z norweskim Komitetem Helsińskim opracowaliśmy programy szkoleniowe i szkoliliśmy młodzież, studentów, uchodźców, nauczycieli, dziennikarzy i pracowników sektora publicznego na Bałkanach, na Białorusi, w Rosji, wliczając w to Czeczenię i Inguszetię, USA i – oczywiście – Norwegii. Jesteśmy aktywistami zajmującymi się prawami człowieka. Prawa te reprezentują wartości wyznawane przez wszystkie kraje świata. Ich fundamentem jest to, że wszyscy mają taką samą godność jako ludzie i że nikt nie może być dyskryminowany z powodu płci, koloru skóry, narodowości, przynależności etnicznej, religii, preferencji seksualnych lub innych cech. Prawa człowieka, obok zrozumienia interkulturowego oraz pokojowego rozwiązywania konfliktów, stanowią być może najważniejsze zasoby, jakie ludzie i społeczeństwo powinni posiadać i praktykować w erze globalizacji. Jesteśmy od siebie zależni bardziej niż kiedykolwiek. Jeśli pragniemy pokoju, musimy wspólnie go stworzyć.