Renesans metforminy

Artur Mamcarz, Wiesława B. Duda-Król

Publikacja poświęcona jest metforminie, leku który skutecznie leczy hiperglikemię, ma działanie metaboliczne, zmniejsza insulinooporność i znakomicie sprawdza się w farmakoterapii chorych z zespołem metabolicznym

Psychiatria w medycynie Dialogi interdyscyplinarne Tom 1

Joanna Rymaszewska, Dominika Dudek

Dostajecie, Drodzy Czytelnicy, niebywale praktyczną pozycję, pozwalającą zrozumieć problemy psychiatryczne w praktyce szeregu specjalności lekarskich. Za wyjątkowo atrakcyjną należy uznać formułę niniejszej książki pod redakcją prof. Joanny Rymaszewskiej i prof. Dominiki Dudek, uznanych autorytetów w dziedzinie psychiatrii. Rozmowy obu Autorek z eksperymentami reprezentującymi wiele innych dziedzin medycyny o problemach psychiatrycznych, z jakimi mają do czynienia w swojej praktyce klinicznej, dla mnie, internisty-kardiologa, były bardzo interesujące i wciągające. każdego lekarza, który na co dzień styka się z problemami psychiatrycznymi u swoich pacjentów - bez względu na specjalność - aby w wolnej chwili sięgnął po tę niezwykle ciekawą pozycję.

Jesień i zima - czas wzmożonych infekcji

Adam J. Sybilski

Zakażenia układu oddechowego występują przez cały rok, ale częstość ich występowania zmienia się w zależności od pory roku i znacznie wzrasta w okresie jesienno-zimowym. Wydaje się, że główne znaczenie dla sezonowości wzrostu zachoro wań na infekcje dróg oddechowych w okresie jesienno-zimowym mają: zwiększone zanieczyszczenie środowiska, zimniejsze powietrze jesienią i zimą niż latem, wychłodzenie spowodowane przez oddychanie wilgotnym i chłodnym powietrzem, nad mierne ogrzewanie mieszkań, wysuszenie powietrza w domach przez ogrzewanie, brak słońca i mniejsza produkcja witaminy D, zmniejszenie się dystansu między ludźmi. Najważniejsza w postępowaniu z infekcjami jesienią i zimą jest profilaktyka, a jej podstawowy element stanowi wzmacnianie układu odpornościowego. Jednak nawet najlepsza profilaktyka nie uchroni nas w 100%. W przypadku pojawienia się infekcji dróg oddechowych należy wdrożyć odpowiednie leczenie. W każdym przypadku infekcji (zwłaszcza o etiologii wirusowej) należy zastosować leczenie objawowe. W kilku specyficznych sytuacjach, w których etiologia jest znana lub podejrzewana, w swoim arsenale mamy leki przyczynowe. Dotyczy to infekcji grypowej (oseltamiwir), infekcji bakteryjnej (antybiotyk, np. amoksycylina z kwasem klawulanowym) oraz zakażenia atypowego (makrolid). Oseltami wir podajemy w grypie i przy jej podejrzeniu. Amoksycylina z kwasem klawulanowym odgrywa szczególną rolę w ambulato ryjnym leczeniu ostrego zapalenia ucha środkowego i pozaszpitalnego zapalenia płuc. Azytromycyna jest lekiem pierwszego rzutu w zakażeniach atypowych (krztusiec, mykoplazma).

Diagnostyka zmian ogniskowych wątroby z zastosowaniem ultrasonograficznych środków kontrastujących - strategia badania

Maciej Jędrzejczyk

Celem pracy jest przedstawienie techniki i strategii badania ultrasonograficznego z zastosowaniem ultrasonograficznych środków kontrastujących w diagnostyce zmian ogniskowych wątroby w zależności od wskazań i obrazu klinicznego.

Przełykowe i pozaprzełykowe objawy choroby refluksowej przełyku - postępowanie w świetle najnowszych wytycznych

Barbara Skrzydło-Radomańska

Choroba refluksowa przełyku należy do najczęstszych chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jak wynika z aktualnych badań, dotyczy ona ok. 20-23% populacji osób dorosłych w krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Największe wyzwania i problemy w leczeniu to nietypowe objawy, objawy pozaprzełykowe i oporność na farmakoterapię, głównie inhibitorami pompy protonowej, które są podstawową grupą leków w tym wskazaniu. Brak skuteczności ich działania dotyczy 17-45% pacjentów. Jeśli mimo zastosowania inhibitorów pompy protonowej dolegliwości się utrzymują, możliwe są podwojenie dawki lub zamiana preparatu na inny, ewentualnie dodanie blokera receptora H2, alginianu, sukralfatu lub leku prokinetycznego. Z tego powodu w ostatnim czasie pojawiły się nowe zalecenia mające zwiększyć skuteczność terapii. W 2021 r. ukazały się łączone wytyczne europejskie i amerykańskie dotyczące postępowania w chorobie refluksowej opornej na leczenie, a w 2022 r. Polskie Towarzystwo Gastroenterologii opublikowało wytyczne leczenia choroby refluksowej. W pracy podsumowano najważniejsze ustalenia powyższych dokumentów.

Inhibitory DPP-4 - fakty i mity

Agnieszka Łebkowska

Inhibitory dipeptydylopeptydazy 4 (DPP-4, dipeptidyl peptidase-4), zwane gliptynami, należą do doustnych leków przeciwhiperglikemicznych, wymienianych w algorytmie leczenia cukrzycy typu 2 (T2DM, type 2 diabetes mellitus). Działają w oparciu o mechanizm inkretynowy i powodują szybkie i całkowite hamowanie enzymu DPP-4, przez co przyczyniają się do wzrostu stężenia endogennych inkretyn - glukagonopodobnego peptydu 1 oraz żołądkowego peptydu hamującego, a to w efekcie zwiększa wydzielanie insuliny, a zmniejsza glukagonu. Według aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego dzięki bezpieczeństwu i dobrej tolerancji inhibitory DPP-4 stanowią wsparcie terapii T2DM na etapie jej intensyfikacji lub też w monoterapii w przypadku przeciwwskazań do stosowania innych grup leków przeciwhiperglikemicznych. W Polsce szeroko dostępne substancje z tej grupy to sitagliptyna i wildagliptyna. Wprowadzenie preparatów generycznych gliptyn oraz korzystne warunki refundacyjne umożliwiły szerszy dostęp do tej grupy leków.

Bezpieczeństwo i skuteczność mirabegronu i solifenacyny w leczeniu nadaktywnego pęcherza moczowego u pacjentów w wieku podeszłym

Tomasz Wiatr, Piotr Chłosta

Objawy ze strony dolnych dróg moczowych, w tym parcia naglące, nietrzymanie moczu spowodowane parciem, częstomocz i nykturia, są powszechne u osób starszych i wiążą się ze znacznym pogorszeniem jakości życia. Gdy postępowanie zachowawcze, takie jak modyfikacja przyjmowania płynów czy trening pęcherza, nie łagodzi objawów, zaleca się wdrożenie postępowania farmakologicznego. Leki antymuskarynowe jako leki pierwszego rzutu w leczeniu pęcherza nadaktywnego blokują aktywność muskarynowych receptorów M2/M3 w pęcherzu i zapewniają znaczące korzyści kliniczne w terapii objawów pęcherza nadaktywnego u osób starszych, lecz ich skutki uboczne są częste, co niejednokrotnie prowadzi do dyskontynuacji leczenia. Mirabegron, agonista receptorA beta 3-adrenergicznego, wykazuje podobną skuteczność jak leki antymuskarynowe bez ryzyka działania antycholinergicznego.

Przypadki kliniczne pacjentów leczonych tadalafilem oraz solifenacyną

Bartosz J. Sapilak

W artykule przedstawiono zasady terapii dwoma lekami urologicznymi - tadalafilem i solifenacyną. Zaprezentowano również przypadki kliniczne omawiające ich praktyczne zastosowanie. Pierwszy wykorzystywany jest głównie w leczeniu zaburzeń wzwodu i przerostu prostaty, drugi w terapii naglącego nietrzymania moczu, częstomoczu i parcia naglącego. Działanie tadalafilu opiera się na selektywnej i odwracalnej inhibicji specyficznej fosfodiesterazy cGMP typu 5. Zahamowanie aktywności enzymu przez tadalafil prowadzi do hamowania rozpadu i nasilenia działania cGMP w ciałach jamistych prącia, co przedłuża relaksację mięśni gładkich i powoduje napływ krwi do tkanek członka, a tym samym pomaga uzyskać i utrzymać wzwód. W tym wskazaniu lek stosujemy doraźnie, nie częściej niż 1-2 razy w tygodniu. W terapii łagodnego przerostu stercza leczenie opiera się na mniejszych dawkach tadalafilu, ale przyjmowanych codziennie.