Ludzkie, niezbyt ludzkie. Esej o podmiotowości prawnej i wyzwaniach XXI wieku

Tomasz Pietrzykowski

„Choć zgodnie ze znanym powiedzeniem wszelkie przewidywania są trudne, zwłaszcza gdy dotyczą przyszłości, istnieją racje, aby spodziewać się, że problemy podmiotowości prawnej staną się jednymi z najpoważniejszych, o ile nie najpoważniejszymi wyzwaniami etycznymi prawa w następnym stuleciu. Z tego względu porządek prawny pod koniec XXI wieku może znacznie bardziej różnić się od prawa obowiązującego u schyłku wieku XX, niż to ostatnie różniło się od prawa XIX-wiecznego. Odpowiednio wczesne podjęcie dyskusji nad właściwym sposobem reakcji prawa na pojawiające się i nabrzmiewające problemy przekraczające konkretne, szczegółowe łamigłówki dogmatycznoprawne stanowi zadanie w pierwszej kolejności teoretyków i filozofów prawa. Muszą oni iść niejako pół kroku przed praktycznymi problemami i potrzebami porządku prawnego, przygotowując grunt pod szczegółowe koncepcje i rozwiązania, których wypracowanie należy już do specjalistów poszczególnych dziedzin i dogmatyk prawniczych. Z takim przekonaniem poruszam w niniejszym eseju problemy rysujące się przed koncepcjami i założeniami, na jakich opiera się prawne ujęcie podmiotowości. Przedstawione dalej rozważania i uwagi stanowią jedynie bardzo wstępny zarys poruszanej w nich problematyki. W żadnym razie nie pretendują do roli gotowej, dojrzałej koncepcji prawniczej. Chodzi raczej o zasygnalizowanie znaczenia problemów, z jakimi prawoznawstwu przyjdzie mierzyć się w nadchodzących latach i dekadach, oraz o zainicjowanie dyskusji nad możliwymi kierunkami, w jakich poszukiwać można dostatecznie satysfakcjonujących rozwiązań. Najważniejszym celem niniejszego eseju jest jednak zwrócenie uwagi prawników na nieuchronność odchodzenia od dotychczasowego, radykalnie antropocentrycznego ujęcia fundamentalnych problemów etyczno-prawnych, wśród których podmiotowość zajmuje miejsce centralne. Jeżeli czytelnik zostanie do tego rodzaju refleksji — nawet krytycznej — w jakikolwiek sposób pobudzony, będę uważał swoje zadanie za wypełnione.” (fragment Wstępu)

Oddziaływanie polityki fiskalnej na wahania koniunktury w Polsce

Piotr Krajewski

Na świecie następuje drastyczne przewartościowanie ugruntowanych w przeszłości ocen dotyczących polityki fiskalnej. Część krajów wysoko rozwiniętych zaangażowała się w radykalne programy keynesistowskiego stymulowania gospodarki, o skali jeszcze kilka lat temu zupełnie niewyobrażalnej. W takiej sytuacji szczególnie ciekawe stają się badania dotyczące polityki fiskalnej prowadzonej przez Polskę. Głównym celem badawczym było oszacowanie siły podażowego oraz popytowego oddziaływania polityki fiskalnej na wahania koniunktury w Polsce. Podjęta analiza dotyczy skutków polityki fiskalnej w ramach cyklu koniunkturalnego. Nie uwzględnia efektów długookresowych, w tym możliwego wpływu polityki fiskalnej na kształtowanie się postępu technicznego. W publikacji poddano weryfikacji następujące hipotezy, dotyczące oddziaływania polityki fiskalnej w polskiej gospodarce: 1) wydatki rządowe silniej wpływają na wahania PKB niż zmiany stóp podatkowych; 2) popytowe oddziaływanie wydatków rządowych na fluktuacje PKB jest silniejsze niż ich oddziaływanie podażowe; 3) zmiany stóp podatkowych wpływają na kształtowanie się fluktuacji produkcji w większym stopniu poprzez efekty podażowe niż popytowe; 4) prowadzona w Polsce polityka fiskalna ma charakter antycykliczny.

Zgromadzenie cieni

V.E. Schwab

Oto ideał powieści fantasy.                                                                                                 Publishers Weekly Upłynęły cztery miesiące, odkąd w ręce Kella wpadł czarny kamień. Cztery miesiące, odkąd przecięły się ścieżki antariego i dziewczyny z Szarego Londynu, Delilah Bard. Cztery miesiące, odkąd książę Rhy został ranny, Kell i Lila pokonali rządzące Białym Londynem bliźniaki Dane, a kamień wraz z umierającym Hollandem wrzucili w otchłań Londynu Czarnego. Pod wieloma względami sytuacja prawie wróciła do normalności, chociaż... Rhy spoważniał, a Kella dręczą wyrzuty sumienia. Antari nie przemyca już przedmiotów między światami jest nerwowy, nawiedzany przez sny z udziałem złowieszczej magii, skupiony na myślach o Lili, która zniknęła mu z oczu w porcie, tak jak zawsze tego pragnęła. Tymczasem w Czerwonym Londynie trwają przygotowania do Igrzysk Żywiołów, spektakularnego i kosztownego międzynarodowego turnieju mającego na celu rozrywkę i zachowanie dobrych stosunków z sąsiednimi mocarstwami. Na zawody przybędzie wielu gości, a wśród nich starzy przyjaciele na pewnym statku pirackim. Jednakże, podczas gdy wszyscy w Czerwonym Londynie skupiają się na czekających ich emocjach sportowych i towarzyszących igrzyskom przyjęciach, w innym Londynie rozkwita życie, a ci, którzy mieli rzekomo odejść na zawsze, powracają. Jak cień, który znika w nocy, lecz pojawia się znów kolejnego dnia, tak odżywać zdaje się Czarny Londyn. Tyle że magia wymaga równowagi, więc by odrodził się Czarny Londyn, inne miasto musi upaść... Bogate szczegóły rozświetlają każdy wymiar niezwykłego miasta zalanego magią, a skomplikowane postacie okazują się intrygującymi osobowościami. W tej barwnej scenerii toczy się trzymająca w napięciu akcja... Schwab już nam każe czekać na dalszy ciąg. Entertainment Weekly Schwab jest fantastyczną pisarką, toteż akcja tej powieści płynie szybko: to świat, w który łatwo się zanurzyć, a cztery Londyny, które mamy szansę odwiedzić, stanowią ucztę dla zmysłów: są żywe, interesujące i szczegółowo pokazane.  Zmyślone światy prezentują się imponująco i już choćby z tego względu warto sięgnąć po tę książkę. io9 Jest tu wszystko: magia i romans, przygoda i intryga, podstęp i oszustwo, a także trochę tajemnic ze świata piratów... Ta powieść przyciągnie zarówno dorosłych czytelników fantasy, jak i tych młodszych, lubujących się w gatunku young adult.  Booklist

Ogródek warzywny

Gawłowska Agnieszka

Ogródki warzywne są wyraźną częścią wiejskiego i działkowego krajobrazu. Coraz częściej również mieszkańcy miast chcą w swoim otoczeniu tworzyć namiastkę sielskiego zacisza i tam przenoszą warzywniki. Moda na zdrowe życie, a także propagowanie jedzenia warzyw wzmagają popularność przydomowych ogródków, które oprócz spełniania zadań użytkowych mogą pełnić funkcje ozdobne. Prezentowany poradnik to doskonała pomoc przy zakładaniu małego warzywnika. Czytelnik dowie się z niego, jak krok po kroku zaplanować miejsce pod uprawę oraz jak sadzić, pielęgnować i zbierać warzywa.

Doświadczenie duchowości. Konteksty filozoficzno-literackie

Anna Walczak, Artur Jocz

Przedmiotem naszych intelektualnych dociekań uczyniliśmy filozofię i literaturę, ponieważ również one - obok religii - roszczą sobie prawo do intelektualnej i artystycznej eksploracji doświadczenia duchowości. Dlatego o doświadczeniu duchowości mówimy w kontekście filozoficzno-literackim. Nie chodziło nam o zrekonstruowanie jakiejś teorii, która uwolni badany przedmiot od przypisywanej mu przez interpretacyjną tradycję niepoznawalności i niejednoznaczności. Nasz zamiar jest o wiele skromniejszy - chcemy mówić o doświadczeniu duchowości dwoma językami: filozofii i literatury. Pierwsza część książki charakteryzuje się zatem większym stopniem ogólności formułowanych rozważań. Natomiast w części drugiej skupiamy się na analizie literackiego doświadcze(a)nia duchowości, czyli jej artystycznych wizualizacjach. Piszemy przede wszystkim o pewnej istotnej potencji literatury, która manifestuje się wykraczaniem poza jej wąsko rozumianą funkcję poetycką. Sprowadza się ona do chęci artystycznego uchwycenia kategorii, która od zawsze była związana z religią i filozofią - duchowości i jej doświadcze(a)nia. W ten sposób zostaje przerzucony swoisty intelektualny most pomiędzy ogółem i szczegółem. Ze Wstępu

Barszalona

Aga Sarzyńska

Barszalona to debiutancka powieść Agi Sarzyńskiej, obieżyświatki, która dwanaście lat temu rzuciła pracę w korporacji i wyjechała z Polski. Mieszkała w Kenii, Tajlandii, Wietnamie i Indiach, a w 2010 roku osiadła w Barcelonie. Aga Sarzyńska portretuje taką stolicę Katalonii, jakiej nie da się znaleźć w przewodnikach. Barszalona przekorna, pikantna i błyskotliwa jak filmy Pedra Almodóvara. Matylda, główna bohaterka książki, zarabia na życie, ucząc angielskiego. Mieszka w Ravalu, kolorowej, cieszącej się złą reputacją dzielnicy Barcelony. Prawie połowa mieszkańców Ravalu to imigranci: od Pakistańczyków, poprzez Filipińczyków i Marokańczyków, na przybyszach z Europy Środkowo-Wschodniej kończąc. Ci, którzy nigdy tu nie mieszkali, uważają to miejsce za brudne i niebezpieczne. Ale Matyldę osobliwe międzynarodowe towarzystwo, pełne życiowych rozbitków, przyciąga i fascynuje. Nie robi na niej wrażenia zła sława tego miejsca ani to, że co rano budzą ją kłócące się pod oknem prostytutki. Przewrotna, niecukierkowa powieść o znajdowaniu swojego miejsca na ziemi? A może historia o tym, że szczęście może być pokręcone i szalone?

Sensacje z dawnych lat. Szkielet na Lesznie

Walery Przyborowski

Szkielet na Lesznie jest powieścią kryminalną, której akcja rozgrywa się w Warszawie w roku 1860. Pewnego dnia miasto obiega wstrząsająca wiadomość. W jednym z dworków przy ulicy Leszno (w dzielnicy Wola), przeznaczonym do rozbiórki, znaleziono ukryty przed laty pod posadzką ludzki szkielet. Rozpoczyna się śledztwo, a informacje o jego przebiegu przekazywane są na bieżąco w dziennikach i stanowią główny temat towarzyskich rozmów. Sprawą niezmiernie zainteresowany jest niejaki Heliglas, emerytowany artysta, który przebywa akurat w Warszawie. Wraz z reporterem Goldsingiem i młodym lekarzem, Władysławem Żubrem, wyrusza do dworku, by obejrzeć znalezisko. Żubr zauważa, że widok szkieletu wywołuje ogromne emocje u śpiewaka. Dlaczego Heliglasowi tak bardzo zależało na odwiedzeniu dworku? Wiele wskazuje na to, że mogło coś go łączyć z ofiarą. Żubr postanawia przeprowadzić własne śledztwo. Czy można jednak po wielu latach od popełnionej zbrodni odnaleźć przestępcę? Jak zmieni się los zmagającego się z nędzą lekarza? Żubr nawet nie podejrzewa, jak bliska okaże się mu sprawa szkieletu na Lesznie

Moje zbrodnie są owocem miłości. Mit Medei w literaturze niemieckojęzycznej

Anna Izabela Wilk

Autorka dokonuje porównania i analizy wybranych utworów podejmujących problem mitu Medei w literaturze niemieckojęzycznej. W kulturze niemieckiej motyw Medei cieszy się szczególną popularnością od połowy lat 70. XX wieku, zostały mu poświęcone liczne inscenizacje teatralne, operowe, opowiadania i powieści. Autorka stawia tezę, że wielki potencjał mitu polega na jego wieloznaczności oraz aktualności. Twórcy umieszczali tragiczną postać dzieciobójczyni w różnych kontekstach, przedstawiając bohaterkę jako opuszczoną kochankę, cudzoziemkę pozbawioną ojczyzny, a nawet ofiarę prześladowań na tle politycznym czy rasowym. * Jaka jest prawdziwa twarz Medei? Czy prawdziwa Medea w ogóle istnieje? Czy ta, którą przedstawił Eurypides, odpowiada jednej mitycznej postaci? Nawet w przypadku mitu nie można mówić o homogenicznej koncepcji tej figury. A może rację ma Christa Wolf, twierdząc, że bohaterka stała się przedmiotem politycznej manipulacji? W prezentowanej publikacji pytania te pozostaną bez odpowiedzi, gdyż znacznie bardziej istotna wydaje się sama recepcja mitu i próba adaptacji mitologicznej materii we współczesnym świecie. Można tu zaobserwować dwie odmienne tendencje: próbę archaizacji i osadzenia w mitycznych realiach, a także akcentowanie boskiego pochodzenia bohaterki; druga to próba uwspółcześnienia przy pomocy umiejscowienia historii dzieciobójczyni we współczesności danego pisarza. Można ewentualnie wymienić jeszcze trzecią grupę lub raczej podgrupę: utwory, które mimo umiejscowienia akcji w czasach antycznych, cechują się zdecydowaną aktualizacją poruszanych problemów. Mit stanowi w nich pewien rodzaj kamuflażu. We wszystkich przypadkach mit traktowano zatem jako kompleks reguł i modeli ludzkich zachowań, które z upływem czasu nie uległy zmianie. Z Podsumuwania