Modelowanie bezpieczeństwa inteligentnych systemów transportowych

Adam Rosiński

Opracowanie powstało na podstawie rozwiązań telematyki transportu, które wsparto wyspecjalizowanymi aplikacjami. Stanowi więc połączenie technologii telekomunikacyjnych i rozwiązań informatycznych, których zadaniem jest uzyskanie określonych korzyści w obszarze szeroko rozumianego transportu (w tym drogowego, kolejowego, lotniczego, morskiego, śródlądowego). Jedną z istotniejszych korzyści jest zwiększenie bezpieczeństwa podróży (rozumianego zarówno jako safety i security). W rozdziale 1 przedstawiono ogólne zagadnienia związane z inteligentnymi systemami transportowymi, przy czym szczególną uwagę zwrócono na bezpieczeństwo. W rozdziale 2 scharakteryzowano szczegółowo inteligentne systemy transportowe i przybliżono aspekty dotyczące wymagań dla tych systemów zawarte w aktach prawnych - krajowych i stosowanych w Unii Europejskiej. Podsumowaniem tego rozdziału jest podanie korzyści z funkcjonowania inteligentnych systemów transportowych. W rozdziale 3 zamieszczono rozważania dotyczące wybranych aspektów bezpieczeństwa inteligentnych systemów transportowych. Zrealizowano to w dwóch kierunkach, czyli w zapewnieniu bezpieczeństwa osób i ładunków oraz w zapewnieniu bezpieczeństwa procesu transportowego. W każdym z podanych obszarów opisano poszczególne systemy wraz z podaniem zalet wdrażanych rozwiązań. W końcowej części tego rozdziału zamieszczono ogólne rozważania dotyczące bezpieczeństwa teleinformatycznego inteligentnych systemów transportowych. W rozdziale 4 przedstawiono wybrane aspekty modelowania poziomu bezpieczeństwa inteligentnych systemów transportowych. Dokonano analizy funkcjonowania inteligentnych systemów transportowych (w trzech obszarach - z uwzględnieniem przesyłania danych, zakłóceń elektromagnetycznych i działań z zakresu utrzymania), a następnie przedstawiono modele umożliwiające obliczenie wartości prawdopodobieństwa przebywania rozpatrywanych ITS w wyróżnionych stanach. Opracowane modele mogą być wykorzystane przez projektantów w celu wdrażania rozwiązań, które będą cechować się odpowiednim poziomem bezpieczeństwa realizowanych procesów transportowych. W rozdziale 5 zawarto podsumowanie i wnioski dotyczące funkcjonowania inteligentnych systemów transportowych oraz opracowanych modeli bezpieczeństwa ITS. Zaproponowano także kierunki dalszych badań.

Koszty pracy a konkurencyjność polskiej gospodarki

Magdalena Kapela

Celem monografii jest wykazanie konieczności innego niż dotychczas spojrzenia na rolę kosztów pracy w kształtowaniu konkurencyjności polskiej gospodarki oraz podziału korzyści wynikających ze współpracy międzynarodowej. Niskie koszty pracy były traktowane jako ważny czynnik wpływający na napływ kapitału zagranicznego, zwłaszcza do branż pracochłonnych. Zwiększały konkurencyjność polskiego eksportu, a także umożliwiły rozwój małych i średnich przedsiębiorstw bazujących na niskich płacach i elastycznych formach zatrudnienia. Polityka ta wspierała model konkurencyjności oparty na niskich kosztach pracy. W monografii została podjęta próba wykazania, że pojawiło się wiele nowych czynników wpływających na koszty pracy w Polsce. Wśród tych czynników wymienić należy głównie: zmiany na rynku pracy (struktura demograficzna i niedobory pracowników, podnoszenie płacy minimalnej, presja na wzrost wynagrodzeń), zmiany strategii konkurencji na rynku krajowym (konkurencja jakością, a nie niskimi kosztami), a także zmiany na rynku międzynarodowym (ważny jest nie tylko poziom i struktura eksportu, ale także role pełnione w międzynarodowym łańcuchu wartości, a także w ostatnim okresie wpływ epidemii koronawirusa na postrzeganie międzynarodowego podziału pracy).   Monografia została podzielona na pięć rozdziałów. W pierwszym zaprezentowano ewolucję poglądów na płace i koszty pracy w głównych teoriach ekonomii. Rozdział drugi poświęcony jest przeglądowi literatury na temat międzynarodowej konkurencyjności. Zaprezentowano m.in. definicje i determinanty konkurencyjności międzynarodowej. Omówiono też podejmowane próby pomiaru konkurencyjności państw w świetle tradycyjnych i najnowszych metod korzystających z danych opartych na wartości dodanej i powiązań w ramach globalnych łańcuchów wartości.   Prezentacja dotychczas przeprowadzonych badań nad związkiem kosztów pracy i międzynarodową konkurencyjnością znajduje się w rozdziale trzecim. Rozdział czwarty poświęcony jest analizie danych statystycznych dotyczących kosztów pracy i głównych kategorii makroekonomicznych w Polsce na tle pozostałych państw Unii Europejskiej. Przedstawione zostały przyczyny relatywnie niskiego poziomu kosztów pracy w Polsce, spadającego udziału kosztów zatrudnienia w PKB oraz rozdźwięku między tempem wzrostu wydajności pracy i kosztów pracy oraz płac. Rozdział kończy się pokazaniem wpływu pandemii COVID-19 na rynek pracy w Polsce.   W ostatnim, piątym rozdziale przedstawione zostały badania własne nad kosztami pracy z punktu widzenia realizacji celów badawczych pracy. Do weryfikacji hipotez badawczych wykorzystano analizę zależności między strukturą BIZ i strukturą eksportu. Podjęto próbę określenia rzeczywistej lokalizacji Polski w globalnym łańcuchu wartości. W zakończeniu wskazano pożądane kierunki działań zmierzających do poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki.

Podstawy dynamiki atmosfery

Lech Łobocki

Podręcznik adresowany jest do studentów studiów I i II stopnia kierunków leżących w dyscyplinach inżynierii środowiska i nauk o Ziemi i środowisku, doktorantów, nauczycieli akademickich i pracowników naukowych, zajmujących się meteorologią ogólną, stosowaną i dynamiczną, oceanografią fizyczną, fizyką atmosfery lub geofizyczną dynamiką płynów. Ze względu na obserwowane obecnie różnice w przygotowaniu studentów podejmujących kursy w tym obszarze, sporo miejsca znalazły w książce elementy wiedzy, wykładanej często w ramach odrębnych kursów z matematyki, termodynamiki i dynamiki płynów (rozdziały 1-4 oraz dodatki). Dzięki temu, uspójniono terminologię tych obszarów, wraz z zapisem równań i wzorów i ujednoliceniem stosowanych w nich symboli - co znacznie usprawnia odwoływanie się do wiedzy podstawowej. Zagadnienia specyficzne dla geofizycznej dynamiki płynów omówiono w kolejnych rozdziałach, obejmujących tu zarówno elementarne pojęcia dotyczące form ruchu zrównoważonego i wirowości, jak i dość szczegółowy wykład dwóch podstawowych teorii geofizycznych - teorii płytkiej wody i teorii quasi-geostroficznej, adresowany do średnio zaawansowanych czytelników - po którym następuje omówienie głównych typów niestabilności hydrodynamicznych, obserwowanych w przepływach geofizycznych. Na bazie tej wiedzy, w rozdziale 14 wyjaśniona zostaje ewolucja struktur ruchu w atmosferze - cyrkulacji ogólnej, cyklogenezy umiarkowanych szerokości geograficznej i wiatrów lokalnych. Rozdział 15 poświęcony jest dolnej troposferze - nacechowanego obecnością turbulencji obszarowi, w którym koncentruje się przebywanie i działalność człowieka, i poprzez który zachodzi wymiana masy, pędu i energii między atmosferą, a powierzchnią planety.

System finansowy

Leszek Jerzy Jasiński

W pracy przedstawiono podstawy funkcjonowania systemu finansowego, a jej treść została dobrana odpowiednio do potrzeb dydaktycznych niezbędnych na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. Punktem wyjścia wykładu jest pojęcie pieniądza i pełnione przez niego funkcje. Omówiono zagadnienia dotyczące rynku finansowego, w tym systemu bankowego i rynku kapitałowego. Następnie przedstawiono tematy dotyczące polityki pieniężnej, finansów publicznych, finansów przedsiębiorstw, rozliczeń międzynarodowych oraz kryzysów finansowych.

Makroskopowe przewodniki elektryczne z nanorurek węglowych

Agnieszka Łękawa-Raus

W monografii rozważane są nowe możliwości i ograniczenia związane ze stosowaniem nanorurek węglowych do wykonania makroskopowych przewodników elektrycznych na potrzeby elektrotechniki i elektroniki. Wykazano, że nanorurki węglowe są bardzo ciekawymi materiałami przewodzącymi, które mogłyby być bardzo szeroko stosowane w makroskali. Odpowiednio dobrane techniki wytwarzania makroskopowych przewodników nanorurkowych mogą pozwolić na otrzymanie przewodników o różnych kształtach, wymiarach, właściwościach elektrycznych, mechanicznych, chemicznych, termicznych, stopniu izotropowości, jak również zdolności do dalszego przetwarzania. Przewodniki te mogą być również wolnostojące lub osadzone na podłożach. Praca wskazuje, iż w zależności od przeznaczenia przewodnika i jego pożądanej charakterystyki makroskopowe przewodniki nanorurkowe można wykonywać zarówno z proszków nanorurkowych, jak i czystych makrostruktur nanorurkowych, takich jak włókna, filmy, maty lub dywaniki nanorurkowe. Jak podkreślono, spośród powyższych włókna i filmy są szczególnie ciekawe dla zastosowań elektrycznych, gdyż mogą charakteryzować się bardzo wysoką konduktywnością. Rozważania teoretyczne wskazują, iż przy odpowiedniej optymalizacji morfologii włókien i filmów, przewodniki z nanorurek węglowych mogłyby być lepiej przewodzące niż miedź czy aluminium.

Międzynarodowe różnice ekonomiczne

Leszek Jerzy Jasiński

Gospodarkę globalną tworzą podmioty różnej postaci. Co powoduje, że regiony, kraje i grupy krajów są odmienne w sensie ekonomicznym? Dlaczego niektóre państwa dysponują bogactwem i gospodarczą siłą, a inne są dużo słabsze? Czym tłumaczyć rozbieżności strukturalne? Jak wyjaśniać niejednakowy bieg procesów wzrostu i rozwoju? Co jest przyczyną tego, że stabilność ekonomiczna nie jest powszechna? Zagadnienia te opisywano wiele razy, lecz do końca nie zostały zbadane. Do dalszych analiz zachęcają zachodzące wydarzenia i procesy. Wybrane tematy będziemy omawiać ze świadomością, że nie zostaną wyczerpane. Przywołamy teorie wypracowane na gruncie ekonomii międzynarodowej, gdy uznamy to za uzasadnione, poszukamy nowych interpretacji zjawisk. Interesować nas będą kwestie finansowe, strukturalne i systemowe, równowaga w gospodarce, polityka antycykliczna i zarządzanie. Po przedyskutowaniu spraw pieniężnych zajmiemy się gospodarką realną. Teorię uzupełni materiał statystyczny.

Pojazdy tramwajowe z niezależnie obracającymi się kołami. Wybrane zagadnienia w zakresie modelowania i badania układu pojazd szynowy-tor w zastosowaniu do pojazdów tramwajowych

Andrzej Chudzikiewicz, Mariusz Kostrzewski

Prezentowana praca zawiera wybrane wyniki uzyskane w trakcie realizacji projektu Opracowanie i przetestowanie całkowicie niskopodłogowego tramwaju z niezależnie obracającymi się kołami w skali demonstracyjnej (lider projektu: Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA ) w zakresie Przedsięwzięcia pilotażowego NCBR Wsparcie badań naukowych i prac rozwojowych w skali demonstracyjnej DEMONSTRATOR+, finansowanego przez Naukowe Centrum Badań i Rozwoju. Projekt był wykonywany przez zakład Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA oraz Wydział Transportu PW . Wynikiem tego przedsięwzięcia był prototyp całkowicie niskopodłogowego tramwaju (100% niskiej podłogi) z niezależnie obracającymi się kołami, który po przetestowaniu posłużył następnie do uruchomienia produkcji tramwaju typu Jazz Duo. 80 sztuk tego pojazdu zostało, w wyniku wygranego przez PES -ę przetargu, dostarczonych do Warszawy w latach 2014-2017 i zasiliło tabor ZTM w Warszawie, a także 5 sztuk w Gdańsku. Rozważania zawarte w książce dotyczą takich zagadnień, jak: modelowanie dynamiki ruchu pojazdu z niezależnie obracającymi się kołami z uwzględnieniem rzeczywistych geometrycznych nieregularności toru, modelowanie elementów układu napędowego i sterowania kołami, analiza warunków bezpiecznego ruchu pojazdu w torze, badanie zużycia profili kół i szyn, dobór procedury sterowania oraz parametrów układu sterowania. Publikacja przeznaczona jest dla osób zajmujących się profesjonalnie konstrukcją i badaniami dynamiki pojazdów szynowych, a w szczególności nowoczesnymi pojazdami tramwajowymi. Może być pomocna pracownikom biur konstrukcyjnych, wyższych uczelni oraz studentom w ich pracy naukowo-badawczej.

Odkształcalność gruntów i osiadanie fundamentów

Agnieszka Dąbska, Stanisław Pisarczyk

Podręcznik jest kompleksowym opracowaniem z zakresu mechaniki gruntów i fundamentowania, zawierającym opisy przyczyn i skutków odkształcalności gruntów. Potrzeba jego wydania wynika z wprowadzenia w Polsce nowych norm dotyczących zasad badania i klasyfikacji gruntów oraz obliczania osiadania fundamentów bezpośrednich i posadowionych na palach, stosowanych w różnych obiektach budowlanych (budynkach, budowlach hydrotechnicznych). Dużo miejsca poświęcono metodom obliczania fundamentów bezpośrednich, fudamentów głębokich oraz budowli hydrotechnicznych. Omówiono też stany graniczne użytkowalności i użytkowania. Szczególną uwagę poswięcono zagadnieniu monitoringu przemieszczeń obiektów budowlanych. Podano też przykłady uszkodzeń istniejących obiektów, wynikające z błędów ich posadowienia, i omówiono zastosowane sposoby ich naprawy.