Wokół "Trenów" Jana Kochanowskiego. Szkice historycznoliterackie

Teresa Banaś-Korniak

Książka składa się z szeregu szkiców, poświęconych poezji – zwłaszcza funeralnej – Jana Kochanowskiego (w szczególności "Trenom"). Celem większości zawartych w pracy tekstów jest próba dotarcia do wyobraźni poetyckiej czarnoleskiego poety, wyobraźni zdeterminowanej różnorodnymi czynnikami: kulturowymi, historycznymi, psychologicznymi etc. Pracę rekomenduje najlepiej wypowiedź profesora Alberta Gorzkowskiego (UJ), autora recenzji wydawniczej: ,,[...] Niniejsza książka, stanowiąca zbiór udatnych refleksji na temat "Trenów" Kochanowskiego, a przy tym próbę rzetelnych i dogłębnych studiów historycznoliterackich i historycznokulturowych to cenne dopełnienie [...] poprzednich dysertacji, artykułów i glos [...]”. Publikacja kierowana jest nie tylko do specjalistów dydaktyki uniwersyteckiej i licealnej, ale też do uczniów, studentów i szerokiego grona miłośników polskiej kultury i literatury dawnej.

Dobro małżonków. Identyfikacja elementu "ad validitatem" w orzecznictwie Roty Rzymskiej

Andrzej Pastwa

Treść bonum coniugum należy do najbardziej doniosłych kwestii hermeneutycznych wymagających pogłębionych badań. Podjęcie tematu jest autorską próbą wyjścia naprzeciw temu wyzwaniu. Bezpośredni kontekst badawczy stanowią apele Jana Pawła II i Benedykta XVI do świata kanonistyki o dokonanie adekwatnego „przekładu” personalistycznych idei małżeńskich Soboru Watykańskiego II na praktykę stosowania prawa. Niniejsze studium ma walor zarówno poznawczy, jak i aplikacyjny. Co się tyczy tego pierwszego, na podstawie przesłanek genetyczno-historycznych i epistemologiczno-metodologicznych oraz precyzyjnie wytyczonych hipotez badawczych, Autor dokonuje identyfikacji tytułowego elementu ad validitatem we wzorcowym orzecznictwie Roty Rzymskiej – w związku z aplikacją norm kodeksowych dotyczących niezdolności konsensualnej (kan. 1095, nn. 2–3 KPK) i symulacji zgody małżeńskiej (kan. 1101 § 2 KPK). W szczególności chodzi o sytuowanie przez trybunał apostolski nowego istotnego elementu małżeństwa (z niezmiennym punktem odniesienia w postaci Świętego Augustyna trzech dóbr) w konfiguracjach: dawniej – „nieautonomicznych”, obecnie – „autonomicznych”. Podsumowaniem zasadniczej części badań jest wykaz „kierunkowych” ujęć elementum boni coniugum (prezentacja linii orzeczniczych). O aplikacyjnej wartości monografii najlepiej świadczy położenie akcentu na potrzebę jedności „hermeneutycznej” w przedmiotowej kościelnej jurysprudencji, zwłaszcza przez korygowanie w orzecznictwie trybunałów niższych stopni jurysdykcji niepoprawnego stosowania wspomnianych norm prawnych.

Literatura i chaos. Szkice o literaturze XX i XXI wieku

red. Barbara Gutkowska, Agnieszka Nęcka

Chaos – choć obecny w mówieniu i myśleniu ludzi o świecie od czasów starożytności – stał się istotnym źródłem i składnikiem nowoczesnego artyzmu. Świadczy o tym także fakt, że od końca lat osiemdziesiątych XX wieku związki pomiędzy chaosem, teorią chaosu a literaturą są przedmiotem różnorodnych badań podejmowanych przez literaturoznawców, językoznawców i kulturoznawców. W tomie Literatura i chaos. Szkice o literaturze XX i XXI wieku chaos traktowany jest przede wszystkim jako wielka metafora kulturowa, mająca często przełożenie na poetykę omawianego dzieła literackiego. W konsekwencji tego będąc różnie definiowany (m.in. jako egzystencjalny, konstrukcyjny, epistemologiczny, historyczny, mentalny, biologiczny, popkulturowy, urbanistyczny) i różnie waloryzowany (raz jako życiodajny, aktywizujący podmiotowość, raz jako destrukcyjny i niszczący), chaos stał się kluczowym motywem w opisie sytuacji i kondycji człowieka XX i XXI wieku na podstawie analiz utworów tak odmiennych twórców, jak Bolesław Leśmian, Władysław Broniewski, Ewa Szelburg-Zarembina, Witold Gombrowicz, Leo Lipski, Wiesław Myśliwski, Michał Witkowski, Mariusz Sieniewicz, Jacek Dukaj, Magdalena Tulli, Natasza Goerke, Sławomir Shuty, Joanna Bator, Agnieszka Drotkiewicz, Angelika Kuźniak oraz Terry Pratchett. Publikacja adresowana jest do literaturoznawców, kulturoznawców, studentów nauk humanistycznych oraz wszystkich zainteresowanych literaturą XX i XXI wieku.

"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 22, nr 1/2016: Inkluzja edukacyjna. Idee, teorie, koncepcje, modele edukacji włączającej a wybrane aspekty praktyki edukacyjnej

red. Magdalena Bełza, red. Zenon Gajdzica

Prezentowane na łamach 22. tomu „Problemów Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niełnosprawnych” zagadnienia dotyczą przede wszystkim edukacji dzieci i młodzieży z orzeczoną potrzebą kształcenia specjalnego, kontekstowo nawiązując także do wielu innych grup marginalizowanych społecznie. Problematyka tomu, jakkolwiek gruntowanie ulokowana w pedagogice specjalnej i socjologii niepełnosprawności, czerpie wiele z innych obszarów tematycznych związanych z wielokulturowością, różnorodnością, wspólnotowością, podmiotowością. To zaś pozwala rozszerzyć tradycyjny w edukacji dyskurs (zakorzeniony w kategoriach dyskryminacji, wykluczania, marginalizowania) o kategorie Innego/Obcego, folkloru, pogranicza, rezerwatu, emancypacji, społecznych ruchów włączających. Ważnym elementem treści książki są również zagadnienia porządkujące problematykę w perspektywie sieci edukacyjnych, wsparcia, modeli włączania oraz przeglądu badań nad opisywanymi praktykami społecznymi. To zaś stanowi wstęp do zaprezentowania wybranych, praktycznych aspektów edukacji inkluzyjnej, ulokowanych w danych empirycznych. W pracy nie brakuje rozbieżnych koncepcji oraz przeciwnych poglądów na istotę i rolę edukacji włączającej, prezentowanych z odmiennych perspektyw i ukonstytuowanych na zróżnicowanych doświadczeniach. Część z nich nawiązuje do idei, koncepcji oraz przeświadczeń już wyrażonych w naukowym piśmiennictwie, inne stanowią jego rozszerzenie, ugruntowanie lub falsyfikację.

Legitymizacja systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej

Tomasz Kubin

Książka zawiera pogłębioną analizę systemu instytucjonalnego UE w kontekście jego legitymizacji (prawomocności, prawowitości). Podejmuje m.in. takie kwestie jak „deficyt demokracji” i „deficyt legitymizacji” w UE. Punktem wyjścia jest synteza dorobku naukowego dotyczącego wybranych aspektów legitymizacji władzy politycznej. Kolejne dwa rozdziały pracy poświęcone są ewolucji systemu instytucjonalnego UE (WE) w kontekście jego legitymizacji oraz tytułowemu zagadnieniu w wymiarze ,,praktycznym’’ (dotyczącym funkcjonowania instytucji UE) w obecnym stanie prawnym obowiązującym od wejścia w życie traktatu z Lizbony. W dalszych częściach zawarto rozważania teoretyczne dotyczące źródeł legitymizacji systemu instytucjonalnego UE, wpływu trwającego od kilku lat kryzysu gospodarczego i zadłużeniowego na legitymizację instytucji UE oraz wyniki badań opinii publicznej dotyczące prawomocności funkcjonowania instytucji UE. W zakończeniu, oprócz najważniejszych wniosków, przedstawiono potencjalne reformy instytucji UE w kontekście ich legitymizacji. Temat książki ma fundamentalne znaczenie dla studiów europejskich. Praca stanowi rozwinięcie i uzupełnienie treści publikacji poświęconych instytucjom UE oraz w ogóle charakterowi i funkcjonowaniu Unii. Pozwala lepiej zrozumieć m.in. charakter i specyfikę UE, kompetencje przyznane poszczególnym instytucjom UE i ich ewolucję oraz relacje pomiędzy państwami członkowskimi Unii i ich instytucjami a instytucjami UE. Tym, co wyróżnia niniejszą pracę jest m.in. po pierwsze, głębokie osadzenie zagadnienia legitymizacji systemu instytucjonalnego UE w teoretycznym dorobku dotyczącym legitymizacji władzy politycznej z uwzględnieniem i podkreśleniem sygnalizowanej specyfiki UE jako szczególnej organizacji międzynarodowej. Po drugie, uwzględnienie zmian w podstawach prawnych funkcjonowania UE wprowadzonych na mocy traktatu z Lizbony. Po trzecie, przedstawienie zagadnienia legitymizacji systemu instytucjonalnego UE w okolicznościach szczególnych i wyjątkowych, tzn. w warunkach najgłębszego kryzysu gospodarczego z jakim mamy do czynienia od początku procesu integracji. Publikacja jest kierowana do takich czytelników jak naukowcy i nauczyciele akademiccy, studenci a także np. urzędnicy, dziennikarze czy politycy, dla których może być pomocna w zrozumieniu specyfiki charakteru i kompetencji instytucji UE, co z kolei jest konieczne przy podejmowaniu wszelkich decyzji i działań związanych z członkostwem Polski w UE czy przekazywania społeczeństwu informacji na ten temat.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 4

red. Andrzej Górny, red. Justyna Kijonka, red. Agata Zygmunt

Tematyka czwartego tomu "Górnośląskich Studiów Socjologicznych. Seria Nowa" nawiązuje do zagadnień poruszanych w "Górnośląskich Studiach Socjologicznych", wydawanych niegdyś przez nieistniejący już Śląski Instytut Naukowy. W tomie zaprezentowane zostały między innymi wyniki badań i naukowe dociekania "młodych naukowców" – doktorantów i doktorów, dotyczące wciąż obecnych i wzbudzających wiele dyskusji problemów kształtowania się tożsamości mieszkańców Górnego Śląska. Tożsamość ujmowana zarówno w perspektywie kulturowej, charakterystycznej dla zbiorowości narodowych, regionalnych, religijnych czy innych, jak i w perspektywie osobowości jednostkowej należy współcześnie do najczęściej podejmowanych tematów badawczych socjologii. Jest jednym z modnych tematów badań, wskazujących, że w świecie globalizacji i aksjologicznej wichrowatości kultury nie zniknęły pytania o doświadczenie ciągłości i trwania pamięci zbiorowej, społecznej odpowiedzialności za dziedzictwo przeszłych pokoleń, emocjonalnych zobowiązań wobec ojczyzny prywatnej czy ideologicznej, o kształty przyszłości niewyobcowanej z bogactwa kulturowej tradycji.

Nauczyciel w "polu" szkolnym - w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji

Małgorzata Zalewska-Bujak

Książka pt. „Nauczyciel w polu szkolnym – w świetle teorii Pierre̕a Bourdieu i nauczycielskich narracji” stanowi próbę naświetlenia nauczycielskiej perspektywy spoglądania na otaczającą ich rzeczywistość zawodową. Autorka, zainteresowana tym, jak nauczyciele sami rozpoznają swoje umiejscowienie w polu szkolnym, postanowiła oddać im głos i dzięki prowadzonym wywiadom sięgnąć do ich codzienności związanej z wykonywaną profesją. Intencjonalne dotarcie do zawodowych doświadczeń nauczycieli zaowocowało ukazaniem tego, co spotyka ich w świecie szkoły. Pozwoliło także spojrzeć niejako „oczyma rozmówców” zarówno na napotkanych w nim ludzi i sytuacje, jak i na podejmowane przez nich samych działania, na normy, którymi się kierują, oraz rozpoznać znaczenia, które przypisują codziennym zdarzeniom, procesom i strukturom zawodowego życia. Zastosowana przez autorkę perspektywa teoretyczna Pierre’a Bourdieu do interpretacji tego, co nauczyciele odsłonili w swoich opowieściach, okazała się niezwykle przydatna w dokonanym opisie i interpretacji naczelnych kategorii, wyłaniających się z przedstawianych analiz zgromadzonego materiału badawczego, wśród których znalazła się między innymi urzeczywistniająca się w szkolnym polu przemoc symboliczna (dokonywanej zarówno na uczniach, jak i na nauczycielach) oraz realizująca się w nim reprodukcja społecznej rzeczywistości. Publikacja adresowane jest nie tylko do grona akademików, ale również do szerszej sfery publicznej, gdyż pokazuje między innymi, jakie mechanizmy zawiadują szkolnym polem i w jaki sposób są one odczytywane przez nauczycieli, jakie są źródła i formy stosowanej wobec nich przemocy symbolicznej oraz jakie strategie stosują, aby utrzymać się w zawodzie. Książka, w nadziei autorki, może stanowić źródło pogłębienia „przestrzeni myślenia” o nauczycielach umiejscowionych w polu szkolnym.

Wprowadzenie do teologii katolickiej

Jan Słomka

Wprowadzenie do teologii katolickiej; zgodnie z tytułem; przeznaczone jest przede wszystkim dla tych; którzy rozpoczynają studiowanie teologii. Stanowi ono pierwsze; ogólne spojrzenie na przedmiot podejmowanych studiów. Również już zaawansowani w studiowaniu teologii mogą; mamy nadzieję; z zaciekawianiem przeczytać niniejszą książkę; aby skonfrontować swoje wyobrażenia o teologii z tu przedstawionymi. Być może okaże się ono interesujące także dla zainteresowanych teologią; ale niezamierzających jej studiować; a nawet dla tych; którzy (już) nie uważają się za chrześcijan. Chrześcijaństwo stanowi ważną część życia; także społecznego. W Europie chrześcijaństwo; a w Polsce przede wszystkim katolicyzm; współtworzą naszą tożsamość. Wiadomości o życiu Kościoła; rozstrzygnięciach doktrynalnych; decyzjach papieża czy biskupów raz po raz pojawiają się pośród informacji medialnych. Wprowadzenie do teologii katolickiej może pomóc lepiej te wiadomości rozumieć. Taka różnorodność adresatów musi spowodować; że dla żadnego z nich tekst w całości nie będzie interesujący czy zrozumiały. Trudno; ale jeśli jednak jakiś fragment tego opracowania pomoże Czytelnikowi lepiej zrozumieć; czym jest teologia – spełni swoje zadanie. /fragment wstępu/