Jan Muszkowski - ludzie, epoka, książki. Tradycje i kontynuacje

Jacek Ladorucki, Grzegorz Czapnik, Zbigniew Gruszka

W książce zanalizowano kolejno: sylwetkę i działalność organizacyjną Jana Muszkowskiego, paradygmaty oraz koncepcje leżące u podstaw jego teorii książki, dzieła naukowe i popularyzatorskie profesora oraz współczesne kontynuacje jego myśli. Ten wybitny teoretyk, nauczyciel i popularyzator wiedzy o książce, był twórcą pierwszego uniwersyteckiego ośrodka badań księgoznawczych, organizatorem akademickiego kształcenia bibliotekarzy. Zawarto edytorskie i bibliograficzne dokonania uczonego. O okolicznościach powstania Życia książki można było się dowiedzieć na podstawie unikalnych dokumentów. Ostatnią publikacją profesora był Pierwszy etap wyższych studiów bibliotekarskich UŁ (1945/46 – 1951/52). Życie i dorobek Muszkowskiego stanowią punkt wyjścia do rozważań nad jego spuścizną i wytworzonym warsztatem badawczym. Niniejsza publikacja ukazuje szeroki zakres badań i działalności związanej z książką, specjalistycznym kształceniem i międzynarodowymi zasługami Jana Muszkowskiego. Zgromadzone artykuły dowodzą żywotności poglądów uczonego, stanowią też hołd środowiska naukowego i zawodowego dla wybitnego profesora w 60. rocznicę jego śmierci.  

Rotifers. Rotifera Monogononta

na Bielańska-Grajner, Jolanta Ejsmont-Karabin, Stanisław Radwan

The editorial series Freshwater Fauna of Poland has existed since 1935. Up to now 22 volumes (in Polish) have been published, treating both vertebrate and invertebrate animals. Particular volumes contain rich general data concerning described taxa and detailed information on species, genera, families and orders. Integral parts of all volumes are identification keys. Thanks to such a way of presentation, monographs of particular faunistic groups are true compendia of the up-to-date state of theoretical and practical knowledge of these animals. The volumes of the series are authored by eminent specialists of the Polish fauna. The present volume, by Professor Irena Bielańska­Grajner (University of Silesia, Katowice), Professor Jolanta Ejsmont-Karabin (University of Białystok and Hydrobiological Station of Polish Academy of Sciences, Mikołajki) and late Professor Stanisław Radwan (University of Life Sciences, Lublin), concerns rotifers (Rotifera) from the order Monogononta. The general part includes such topics as the origin of rotifers, taxonomy and systematics, morphology, anatomy, biology, ecology, zoogeography, and methods of sample collection, preservation, storage, and processing. The systematic part comprises the keys to orders, families and genera, and survey of species, based on illustrations including many original micrographs in colour. In total, over 460 rotifer species found in Poland are presented and characterized, as well as over 140 species which have not yet been recorded from Poland but are known to occur in the neighbouring countries, so may be encountered in Poland in future. This book will be useful not only for those who specialise in rotifer research, but also for other such as zoologists and hydrobiologists, biology students, university teachers and specialists of water quality management and protection practice.  

Zarządzanie obszarami metropolitalnymi wobec globalnych procesów urbanizacji

Justyna Danielewicz

Publikacja poświęcona jest zagadnieniom związanym z ustrojem, organizacją i zarządzaniem obszarami metropolitalnymi. Opracowanie prezentuje całościowe ujęcie problematyki zarządzania metropolitalnego, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji governance jako nowego podejścia do analizowania tych procesów. Koncepcja ta, jej ujęcia i założenia zaprezentowane są w pierwszej części publikacji. Stanowią spójny i kompleksowy opis różnorodnych aspektów współrządzenia w odniesieniu do specyfiki zarządzania obszarami metropolitalnymi. Istotnym walorem opracowania jest prezentowany w następnej części pracy bardzo bogaty przegląd doświadczeń międzynarodowych w zakresie zarządzania metropolitalnego. Omówione przez autorkę przykłady rozwiązań organizacyjnych i zarządczych stosowanych w wybranych krajach europejskich stanowią cenny zbór przykładów współdziałania w partnerstwie wielopodmiotowym, co stanowi istotę koncepcji governance. Nie mniej wartościowy jest przegląd polskich doświadczeń w sferze zarządzania metropolitalnego. Biorąc pod uwagę ułomności polityczne, prawne ale i ekonomiczne systemowych rozwiązań w zakresie zarządzania obszarami metropolitalnymi w Polsce, opracowanie stanowi istotny przyczynek pozwalający na diagnozowanie najważniejszych problemów w tym zakresie. Autorka wiele uwagi poświęca nie tylko usystematyzowaniu głównych problemów zarządzania metropolitalnego w polskich obszarach zurbanizowanych, ale także wskazuje szereg rekomendacji w zakresie form i systemów zarządzania metropolitalnego, opartych na partnerstwie i współdziałaniu wielopodmiotowym. Tym samym praca kompleksowy sposób traktuje zagadnienia zarządzania obszarami metropolitalnymi i stanowi cenny przyczynek do dalszej dyskusji naukowej w tej dziedzinie.  

Biograficzne badania nad twórczością. Teoria i empiria

Monika Modrzejewska-Świgulska

Prezentowany tom dotyczy wybranych teoretycznych aspektów badań nad twórczością wybitną i profesjonalną (w części I) oraz przykładów badań nad biografiami twórców (w części II). Autorzy uzasadniają rolę i wpływ mentorów w rozwoju osób wybitnych, charakteryzują sytuacje kryzysowe, z którymi zmagają się twórcy, wskazują stosowane przez nich strategie zaradcze wobec trudności, a także pokazują sytuacje przełomowe w twórczości. Stawiają również pytania o to, jak prowadzić badania biograficzne, aby spełnić kryteria biografii naukowej; czy biografie nienaukowe są twórcze; jak się powinno pisać biografię osoby wybitnej, jakie jest znaczenie podejścia interdyscyplinarnego do badań biograficznych oraz jakie narzędzia badań są najlepsze. 

Wybór pism filozoficznych. Wydanie drugie

Ralph Waldo Emerson

Taki wybór pism i taka, dobrze przemyślana, konstrukcja ich układu pozwala nie tylko prześledzić ewolucję twórczości ich autora, ująć ją w jej immanentnym ruchu i w jej całości, lecz także dostrzec związane z nią trudności i napięcia (np. między całościową quasi-panteistyczną wizją świata a silnym indywidualizmem). Obraz myśli Emersona, jaki wyłania się z niniejszego wyboru jego pism, jest obrazem myśli żywej, która nie tylko ma wartość historyczną, ale w wielu swych aspektach wciąż zachowuje istotną aktualność (problem ugruntowania indywidualizmu w społeczeństwach poddanych silnym mechanizmom konformizmu, kwestia pogodzenia w warunkach społeczeństwa demokratycznego wolności suwerennej jednostki i równości społecznej, idea nieposłuszeństwa obywatelskiego). Ralph Waldo Emerson – twórca koncepcji „self-reliance” (poleganie na sobie) – jest najwybitniejszym przedstawicielem amerykańskiego transcendentalizmu, łączącym „platoński idealizm z jankeskim realizmem”. Jako wybitny myśliciel, moralista i poeta wywarł wielki wpływ na literaturę i filozofię Stanów Zjednoczonych. Proponowany wybór tekstów, najbardziej reprezentatywnych dla twórczości Emersona, obejmuje jego eseje, odczyty, wiersze i fragmenty przemówień, w których znajduje wyraz metafizyka i antropologia twórcy, emersonowskie rozumienie powołania uczonego, walka Emersona o nowe pojmowanie przez Amerykanów własnej kultury duchowej, apel do młodzieży, by uczyniła życie Ameryki bogatszym i piękniejszym.  

Samorządowa polityka społeczna. Wyzwania i działania

Justyna Przywojska

Książka wpisuje się w nurt rozważań na temat aktualnych procesów i zjawisk zachodzących w lokalnych i regionalnych społecznościach. Jej celem jest ukazanie różnych aspektów funkcjonowania samorządu terytorialnego w ramach przysługującego mu prawa do tworzenia własnych rozwiązań i strategii w obszarze polityki społecznej. Autorzy zaprezentowali istotne problemy społeczne i możliwe metody radzenia sobie z nimi w skali lokalnej i regionalnej. 

Ku harmonii? Poetyckie style słuchania muzyki w wierszach polskich autorów po 1945 roku

Jerzy Wiśniewski

Na książkę tę składają się interpretacje literackich przedstawień muzyki w wybranych utworach polskich poetów z drugiej połowy wieku XX i początku następnego stulecia. O jej powstaniu zdecydowała fascynacja dwoma odrębnymi dziedzinami twórczości artystycznej – poezją oraz muzyką. Książka składa się z trzech części. W pierwszej zamieszczono teksty poświęcone Jarosławowi Iwaszkiewiczowi, Mironowi Białoszewskiemu i Aleksandrowi Watowi. W części drugiej znalazły się interpretacje utworów Julii Hartwig, Wojciecha Wencla, Bolesława Taborskiego oraz tekst o poetyckim dialogu Adama Zagajewskiego ze Zbigniewem Herbertem, natomiast w trzeciej – studia o wierszu Witolda Wirpszy i o utworach Wisławy

Społeczeństwo Królestwa Polskiego wobec patologii społecznych w latach 1864-1914

Aneta Bołdyrew

Przemiany społeczno-ekonomiczne w Królestwie Polskim w latach 1864–1914, obok pozytywnych konsekwencji, niosły ze sobą polaryzację społeczeństwa, eskalację biedy i zjawisk dewiacyjnych. Niniejsza publikacja jest poświęcona rozwijającym się w tym czasie patologiom społecznym, które w badanym okresie i współcześnie są uważane za szczególnie groźne: alkoholizmowi, prostytucji, „handlowi żywym towarem”, dzieciobójstwu, porzucaniu dzieci, aborcji, krzywdzeniu i zaniedbywaniu dzieci prowadzącemu do powstania grupy „dzieci ulicy” oraz demoralizacji i przestępczości nieletnich. Analizie poddano opinie i poglądy społeczeństwa Królestwa Polskiego na temat uwarunkowań tych zjawisk, ich przejawów i konsekwencji. Równolegle przedmiot badań stanowiły inicjatywy społeczne o charakterze profilaktycznym, edukacyjnym i opiekuńczo-wychowawczym na rzecz osób najuboższych, opuszczonych, zaniedbanych, wykazujących zachowania patologiczne. Celem pracy było także określenie skuteczności owych działań i ich znaczenia w modernizacji życia społecznego na przełomie XIX i XX w. Metodologię badań historyczno-pedagogicznych starano się połączyć z metodami badań idei, myśli i praktyk pedagogicznych. Złożoność podejmowanego zagadnienia spowodowała, że zasadne było sięgnięcie do ustaleń specjalistów z pokrewnych dyscyplin naukowych – pedagogów, historyków społecznych, historyków prawa i medycyny, literaturoznawców. Wzbogaciło to pracę, będącą monografią o charakterze historyczno-pedagogicznym, o interdyscyplinarną refleksję nad badanymi zjawiskami.