Polityka filozofii. Eseje

Jan Hartman

"Książka, którą składam w ręce czytelników, jest podwójnie przewrotna. Jej pierwsza część zawiera eseje i artykuły poświęcone kwestiom filozofii polityki. Wszelako na równi z polityką, choć w sposób nieco zakamuflowany, ich tematem jest sama filozofia polityki, osobliwe i trudno zauważalne ograniczenia, którym podlega każda myśl filozoficzna, wynikające z jej aspiracji do pewnego publicznego znaczenia, a więc jej nieuchronna polityczność. Dlatego „filozofia polityki” przechodzi tu w „politykę filozofii” i na tym też polega pierwsza przewrotność. Na czym polega druga? (…) Oddając się sprawie  wolności w uprawianiu filozofii polityki nauczyłem się przeto okiem człowieka wolnego spoglądać na filozofię. Dlatego druga część książki to prace metafilozoficzne, a więc o filozofii samej. Dotyczą różnych spraw, lecz z jedną wspólną intencją wyzwolenia filozofii od niej samej. I to jest również przewrotne. Większość zamieszczonych tu tekstów była już publikowana, o czym dokładnie informuje spis („Źródła tekstów”) na końcu książki. Rzecz jasna, obecnie teksty te ukazują się z pewnymi poprawkami i uzupełnieniami. Wszelako trzy eseje ukazują się drukiem po raz pierwszy właśnie w tej książce. Są to prace następujące: „Dlaczego przestałem być konserwatystą?”, „Logika sporu religijnego” oraz „Ignorancja”. - Jan Hartman

Monografia czasowników dla lektorów języka polskiego i obcokrajowców z megatestem à la carte

Stanisław Mędak

Bohaterem Monografii czasowników dla lektorów języka polskiego i obcokrajowców z megatestem à la carte, jest czasownik polski – podstawa komunikacji językowej. W kilkudziesięciu odsłonach (rozdziałach i podrozdziałach) autor zamieścił więc wiele ciekawych informacji z zakresu morfologii i składni tej części mowy: począwszy od odmiany czasowników regularnych i nieregularnych, czasowników ruchu, poprzez formy nieosobowe, aż po synonimię leksykalną i składniową, czasowniki dwuaspektowe, polisemię i homonimię. Dołączony do monografii zbiór 835 zadań testowych został przygotowany jako pomoc dydaktyczna dla obcokrajowców uczących się języka polskiego. Ten językowy kolaż à la carte, zaadresowany został do uczących się języka polskiego, którzy poznali już podstawy programowe dla poziomów niższych, a ponadto do studentów: – pragnących sprawdzić swoją wiedzę na temat gramatyki języka polskiego oraz potwierdzić umiejętności z zakresu aspektu, wielofunkcyjności czasowników ruchu, łączliwości składniowej i jej zależności, oswoić się z różnymi konstrukcjami składniowymi, poznać współczesną normę językową związaną z trudniejszymi czasownikami; – średnio zaawansowanych, którzy chcą ugruntować wiedzę językową, lepiej zrozumieć zależności systemu języka polskiego, uświadomić sobie braki; – perfekcjonistów, dla których bezbłędne rozwiązanie zadania testowego będzie oznaczać kolejny, znaczny sukces w procesie ujarzmiania żywej materii, czyli polszczyzny; – na koniec językowych purystów, którzy chcieliby znaleźć niebudzące żadnych wątpliwości odpowiedzi na każdy językowy dylemat. KLUCZ DO ZADAŃ – PDF DO POBRANIA NA STRONIE INTERNETOWEJ WYDAWNICTWA

Florencja-muzeum. Miasto i jego sztuka w oczach polskich podróżników

Małgorzata Wrześniak

Florencja – muzeum. Miasto i jego sztuka w oczach polskich podróżników ukazuje ponad 50 relacji skreślonych przez polskich podróżników, którzy odwiedzali Florencję na przestrzeni lat 1540-1825. Wyciągnięte z przepastnych archiwów rękopiśmienne diariusze z podróży autorstwa staropolskich dyplomatów, księży, szlachty i studiującej młodzieży tworzą fascynującą opowieść o mieście, jego mieszkańcach, mecenasach i artystach, a przede wszystkim o tym jak postrzegali ich nasi rodacy przez trzy stulecia, co ich zachwycało, i co krytykowali. Jest to szczególny przewodnik po „polskiej Florencji”, który jak wehikuł czasu przenosi czytelnika w czasy odległe ukazując ich kulturę, sztukę i obyczaje pokazując jednocześnie jak florencki gust przenikał do świadomości podróżnika i jak na niego oddziaływał.    „Proponowana publikacja – co podnosi jej wartość – łącząc warsztat historyka sztuki, historyka i kulturoznawcy jest opracowaniem o charakterze interdyscyplinarnym, prezentującym zupełnie nieznane na polskim gruncie materiały źródłowe. Ich olbrzymi zbiór, przeanalizowany w pierwszej części książki, stanowi podstawę dla ciekawych wniosków na temat mentalności, poziomu estetycznej wrażliwości, zainteresowań i fascynacji podróżujących do Włoch Polaków na przestrzeni od połowy XVI wieku do około 1825 roku”.    Z recenzji ks. prof. dr. hab. Michała Janochy    Małgorzata Wrześniak, doktor nauk humanistycznych, historyk sztuki i tłumacz. Od wielu lat związana z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Zajmuje się teorią sztuki, historią estetyki i doktryn artystycznych, a zwłaszcza historią estetycznego przeżycia staropolskich podróżników. W sposób szczególny interesuje się sztuką i historią Florencji, gdzie organizuje wystawy i prowadzi międzynarodowe seminaria podejmujące złożoną problematykę współczesnych recepcji i przekształceń florenckich arcydzieł.   

Epistula privata. Przyczynek do badania niewysławialnego w mowie pisanej

Julia Marczyńska

Zawarte w mojej książce dociekania filozoficzne dotyczą niezwykłego zjawiska, jakim jest list prywatny - epistula privata. Jest on zapisaną wypowiedzią, rozłożoną w czasie, rozmową z nieobecnym, który w sposób nieodgadniony uobecnia się w chwili, kiedy otrzymujemy na nasz list odpowiedź (a ściślej - kiedy ją czytamy). W akcie czytania litery przekształcają się w sens, ale w liście prywatnym jest coś ponad to: przekształcają się w dźwięk znanego głosu. Autor listu przemawia własnym głosem (pod warunkiem, że list jest prywatny i autora znamy). List przemawia ustnie, jak mawiali Grecy, "żywym głosem", nawet wówczas, gdy autora wśród żywych już nie ma. W liście jest coś jeszcze, co w epoce listów elektronicznych i wszelkiego rodzaju komunikatorów już nie występuje - oczekiwanie na odpowiedź. Takie oczekiwanie może trwać kilka dni, a nawet tygodni lub miesięcy, niekiedy lat. Co dzieje się w tym czasie z prowadzoną w listach rozmową? Za sprawą swoich cech szczególnych korespondencja prywatna wytwarza niezwykłe warunki, w których język ukazuje swoje ukryte moce. W listach prywatnych potrafimy przekazywać sobie treści niewysławialne. Julia Marczyńska Perspektywa rozprawy jest dwoista: spojrzenie filozofów [Platon, Heidegger, Wittgenstein, Husserl, Ricoeur, Gadamer, Derrida] spotyka się tu bowiem ze spojrzeniem lingwistów, głównie Ferdinanda de Saussure'a oraz Romana Jakobsona. Taka wyraźnie strukturalistyczna opcja językoznawcza sprawdza się oczywiście w podjętym badaniu nad "niewysławialnością" czy niewysłowieniem [...]. Dużo jednak istotniejsze są - rzecz jasna - przewodnie pytania tej pracy. [...] Koncentrują się one przede wszystkim na jednym pojęciu - na pojęciu granicy języka [...]. Nie chodzi [...] o samo tylko przywołanie i ukazanie granicy. Chodzi o coś więcej: o transgresję i [...] dowiadujemy się, że ostatnie z przywołanych przez Autorkę pytań: "Czy możliwe jest przekroczenie granic języka?" jest najważniejsze, o ile nie doprawdy jedyne, że właśnie namysłowi nad nim poświęcona jest w istocie cała rozprawa [...]. I że prowadzi ono w obszar tego, co niewysławialne - ściślej: w pewien szczególny jego fragment czy też fenomen, jakim jest epistula privata. Termin epistula (z dopowiedzeniem: privata) wiedzie, mocą swych genetycznych pokrewieństw, obecnych jeszcze w greckich pierwocinach wyrazu, ku skojarzeniom z wiedzą, wiarą, bliskością i mnóstwem innych sensów, zakorzenionych w mowie, a także - najzwyczajniej - w samej conditio humana. Jego forma natomiast zawsze przyzywa dialog, nie tylko zresztą platoński: "czas listu" jest czasem rozmowy. Z recenzji prof. dr. hab. Zbigniewa Mikołejko

W cieniu Brechta. Niemieckojęzyczny dramat powojenny 1945-1995

Małgorzata Sugiera

Autorka przedstawia rodzaj portretów kilkunastu wybranych dramatopisarzy tego kręgu językowego: od Friedricha Durrenmatta i Maxa Frischa poczynając, poprzez Heinera Mulera, Tankreda Dorsta, Petera Handkego, Thomasa Bernharda i Botho Sraussa, na Elfriede Jelinek i Wernerze Schwabie kończąc. Punktem odniesienia pozostaje twórczość Brechta, która dosłownym i metaforycznym cieniem kładzie się na całe powojenne 50 lat dramatu i teatru.

Modernizm artystyczny i powtórzenie. Próba reinterpretacji

Tomasz Załuski

Często przyjmuje się, że modernizm artystyczny ukonstytuował się w opozycji do powtórzenia, że zyskał tożsamość dzięki wykluczeniu go ze wszystkich swych sfer, rządzonych nakazem inwencji oraz kreacji tego, co nowe. Punktem wyjścia książki Modernizm artystyczny i powtórzenie. Próba reinterpretacji jest pytanie o to, czy wykluczenie powtórzenia w sztuce nowoczesnej było i - co ważniejsze - w ogóle mogło być efektywne. W oparciu o inspiracje płynące z filozofii Deleuze'a i Derridy, jak również ze współczesnego dyskursu estetycznego autor rozwija projekt "heurystyki powtórzenia", ukazując powtórzenie - zawsze paradoksalnie powiązane ze zdarzeniem różnicy bądź inności - jako konstytutywny wymiar kluczowych praktyk i zagadnień modernizmu. Odkrycie wielości różnorodnych, jednostkowych postaci powtórzenia pociąga za sobą reinterpretację takich choćby zagadnień, jak rewolucja modernistyczna, unizm czy sztuka in situ. W efekcie pozwala spojrzeć w odmienny sposób na modernizm jako wewnętrznie złożone dziedzictwo, którego przyszłość pozostaje dziś do rozstrzygnięcia bądź teź wynalezienia.     Tomasz Załuski - ukończył historię sztuki i filozofię na Uniwersytecie Łódzkim. Pracownik Zakładu Teorii i Historii Sztuki w Akademii Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi. Autor i tłumacz tekstów poświęconych m.in. współczesnej filozofii francuskiej oraz sztuce modernistycznej i współczesnej.  

"Lecz nie było już świata...". Miłość i śmierć. Wiersze - wyd. 2 rozszerzone

Bolesław Leśmian

Mija osiemdziesiąta rocznica śmierci Bolesława Leśmiana i zarazem sto czterdziesta rocznica jego urodzin. Mimo upływu lat twórczość autora Sadu rozstajnego (1912), Łąki (1920), Napoju cienistego (1936) oraz Dziejby leśnej (1938) fascynuje nadal. Więcej: fascynuje coraz bardziej! Dzisiaj mamy już pewność, że miejsce Leśmiana jest na szczycie Parnasu polskiej literatury, obok takich twórców jak Jan Kochanowski, Adam Mickiewicz, Cyprian Kamil Norwid czy Wisława Szymborska i Czesław Miłosz. A jednocześnie uświadamiamy sobie, że jego poezja ciągle i uporczywie wymyka się analizom i refleksjom literaturoznawczym; nie poddaje się też historycznoliterackiej kwalifikacji. Leśmian był zawsze poetą osobnym, za życia - prawie nieobecnym. W dwudziestoleciu międzywojennym uważano go za młodopolskiego epigona, nierozumiejącego współczesności. Wiele lat po śmierci poety Czesław Miłosz pisał: "Ważną nauką powinna być pomyłka mojego pokolenia co do Leśmiana, bo przesłonił go nam jego język młodopolski, a więc staroświecki (...), czyli byliśmy jak sprzedawca w sklepie konfekcji męskiej, który osądza dobro i zło według kroju ubrania". Być może jest tak, że to właśnie Leśmian przeniósł model wrażliwości literackiej polskiego modernizmu w przyszłość - w sposób najbardziej wiarygodny, najpełniejszy i najbardziej przejmujący. Poezja Leśmiana stawia pytania najbardziej fundamentalne. Dotyczą one istoty Boga, Miłości, Śmierci, Niebytu i Zaświatów. Dla twórcy Dwojga ludzieńków granice pomiędzy tymi pojęciami nie istnieją. W tej poezji Świat oraz Byt nie są warunkiem koniecznym dla zaistnienia Miłości. Kochankowie po śmierci "sił resztką dotrwali do wiosny, do lata,/ By powrócić na ziemię - lecz nie było już świata"... Z upływem lat poezja Leśmiana staje się coraz większą filozoficzną łamigłówką w poetyckim stanie skupienia. Ale przede wszystkim - budzi w nas ciągle, może nawet coraz intensywniej, egzystencjalny niepokój, rodzaj tęsknoty za światem ciszy i niebytu, których natury nie jesteśmy w stanie rozpoznać, chociaż wiemy, że istnieją i są na wyciągnięcie ręki. Poeta zbliża się w swojej twórczości do tej tajemnicy i to w stopniu, który był udziałem niewielu polskich pisarzy. Czyni to w sposób, który uwiarygodnia siłę poezji i siłę polskiego słowa, na zasadach, które on sam i na własny rachunek tworzy. Ten tom wierszy Bolesława Leśmiana, wraz z refleksją na ich temat najwybitniejszych polskich "leśmianologów", oddajemy do rąk Państwa - w nadziei, że wzbudzą one Państwa zachwyt i zainicjują refleksję: pytanie o... SENS. Andrzej Nowakowski

Jan Wielki. Krakowski malarz z drugiej połowy wieku XV

97883-242-1596-6

Monografia wybitnego, średniowiecznego malarza cechowego, autora m.in. malowanych skrzydeł poliptyku dla kościoła parafialnego Św. Andrzeja w Olkuszu. Autor przedstawia wiadomości o życiu artysty, omawia jego dorobek twórczy, ikonografię dzieł malarskich. Następnie charakteryzuje styl jego malarstwa oraz definiuje (niepoślednie, tuż obok Wita Stwosza) miejsce w ówczesnym krakowskim środowisku artystycznym.