Dwie dekady nowej (?) literatury 1989 - 2009

Dorota Siwor (red.), Stanisław Gawliński

W tej interesującej z poznawczego punktu widzenia książce pierwsza grupa tekstów dotyczy zagadnień polskiej poezji po roku 1989, kolejne szkice poświęcone zostały różnym ujęciom historii we współczesnej prozie i dramacie. Tematem trzeciej grupy opracowań stała się problematyka kresów, małych ojczyzn w kontekście tożsamości podmiotu. Kilka szkiców dotyczy arcyważnej z punktu widzenia ich autorów problematyki periodyzacji polskiej literatury współczesnej po roku 1989 oraz jej charakterystycznych cech (...). Sądzę zatem, że czytelnik otrzymuje książkę będącą ciekawą refleksją na temat bieżącej literatury, chociaż ostateczne hierarchie dwudziestolecia 1989-2009 wyłonią się dopiero po dłuższym czasie. Z recenzji prof. dr. hab. Stanisława Stabro

Rzeczywistość filmowa Stanisława Różewicza

Monika Maszewska-Łupiniak

Książka Rzeczywistość filmowa Stanisława Różewicza jest znakomitym, kompetentnym przewodnikiem po twórczości filmowej wybitnego, choć wciąż nie w pełni rozpoznanego i docenionego polskiego twórcy filmowego. Przedstawia Różewicza jako twórcę dysponującego własną, odrębną stylistyką, rozwijaną z filmu na film, a zarazem osobistym, odrębnym widzeniem świata. Praca stanowi przykład oryginalnego potraktowania formuły książki o autorze filmowym". Rzeczywistość filmowa Stanisława Różewicza nie jest ściśle rzecz ujmując monografią. Nie wszystkie filmy zostały potraktowane z równą uwagą, pominięta została twórczość teatralna i telewizyjna reżysera, brak też całościowego ujęcia biograficznego. Autorka wybrała inną drogę: wyszła od skrótowego ujęcia całości, od owej przyjętej wiedzy o twórczości filmowej Różewicza (to część I książki), następnie poddała bardzo dokładnej i precyzyjnej analizie siedem jego najbardziej reprezentatywnych filmów (to część II, popisowa), po czym wnioski z tych analiz zawarła w części III, zatytułowanej Trzecia rzeczywistość" Stanisława Różewicza, która jest syntetycznym podsumowaniem analiz. W ten logiczny i konsekwentny sposób został tu skonstruowany nowy wizerunek twórczości filmowca; tym samym książka Moniki Maszewskiej-Łupiniak stała się wartościową propozycją metodologiczną, godną polecenia każdemu filmoznawcy. Z recenzji wydawniczej prof. Tadeusza Lubelskiego

Natura ludzka w filozofii nowożytnej i współczesnej

Przemysław Spryszak, Red. Justyna Miklaszewska

Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Wśród dyscyplin, dążących do systematycznej odpowiedzi na te pytania, dominuje - pod względem starszeństwa - filozofia, obdarzająca człowieka szczególnym zainteresowaniem od czasu zwrotu antropologicznego, dokonanego w niej przez Sokratesa. Do odrodzenia tradycji Sokratejskiej przyczynił się dwadzieścia wieków później Kartezjusz, a intrygujące pytanie o naturę ludzką nie przestaje być aktualne. Książka ta przybliża wybrane koncepcje antropologiczne i polityczne powstałe w epoce nowożytnej oraz epokach późniejszych; wielość rozpatrywanych stanowisk filozoficznych w naturalny sposób odzwierciedla złożoność i bogactwo samej problematyki. Otrzymaliśmy bardzo interesujący przegląd stanowisk dotyczących jednego z najistotniejszych i najszerzej dyskutowanych problemów filozofii. Zebrane w książce artykuły tworzą ciekawy oraz wielostronny obraz tego, kim jest człowiek, jak można rozumieć jego naturę i co z tego wynika. Dzieło to jawi się więc jako publikacja niezwykle pożyteczna, która wzbogaci życie naukowe i filozoficzną refleksję w naszym kraju. Dr hab. Zbigniew Stawrowski, prof. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Równia wznosząca Pokonaj depresję z pomocą neuronauki

Alex Korb

Neuronauka w walce z depresją Depresja przypomina często równię pochyłą, po której z dnia na dzień zsuwamy się w przepaść pełną smutku, zmęczenia i apatii. Z pomocą w takim przypadku może przyjść neuronauka zajmująca się badaniem układu nerwowego. Alex Korb, neuronaukowiec z wieloletnim stażem, w przystępny sposób przybliża wiedzę dotyczącą naszych emocji, myśli i zachowań oraz objaśnia procesy mózgowe będące przyczyną depresji. Autor dowodzi, że choć nie ma jednej efektywnej metody leczenia tej choroby, istnieje wiele prostych sposobów, takich jak codzienny spacer w promieniach słońca czy wypracowanie dobrych przyzwyczajeń, aby zmienić aktywność i skład chemiczny swojego mózgu. Zaproponowane w książce liczne i łatwe w zastosowaniu porady odmieniają sposób funkcjonowania mózgu, a rezultatem tych zmian jest poprawa nastroju, powrót energii życiowej i stopniowe wychodzenie z depresji. Wszystko to stworzy równię wznoszącą w kierunku szczęśliwszego i zdrowszego życia.  „Równia wznosząca…” autorstwa Alexa Korba w jasny i wciągający sposób wyjaśnia neuronaukowe podstawy depresji. Autor rzuca światło na tę tajemniczą i często nierozumianą chorobę, a jednocześnie uświadamia czytelnikowi podstawy funkcjonowania mózgu oraz tego, jak kształtuje on nasze nastroje, motywacje, decyzje i działania, a także jak sam jest przez nie zmieniany. Anson Dorrance, główny trener drużyny UNC-Chapel Hill Women’s Soccer i współautor książki The Vision of a Champion  Publikacja ta zawiera przystępnie napisane neuronaukowe wytłumaczenie przyczyn depresji, jak również przedstawia konkretne kroki, których podjęcie prowadzi na „równię wznoszącą” pozwalającą wyjść z depresji. Korb tłumaczy zagadnienia neuronaukowe w prosty i przejrzysty sposób oraz prezentuje, jak różne zakłócenia w funkcjonowaniu mózgu mogą wywoływać rozmaite objawy depresji. Elyn Saks, profesor i wykładowca prawa, psychologii, psychiatrii oraz nauk behawioralnych na Gould School of Law Uniwersytetu Południowej Kalifornii  Dr Alex Korb jest neuronaukowcem, który zajmuje się badaniem mózgu od ponad piętnastu lat. Stopień doktora z dziedziny neuronauki otrzymał na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles. Obecnie pracuje na wydziale psychiatrii tegoż uniwersytetu. Oprócz pracy naukowej jest konsultantem naukowym w przemyśle biotechnologicznym i farmaceutycznym.  Autor wstępu, dr med. Daniel J. Siegel, pełni funkcję dyrektora wykonawczego Mindsight Institute oraz profesora nadzwyczajnego psychiatrii w Los Angeles School of Medicine Uniwersytetu Kalifornijskiego. Jest autorem wielu książek, między innymi Rozwój umysłu. Jak stajemy się tym, kim jesteśmy (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009) i The Mindful Brain, a także pierwszym redaktorem serii książek z zakresu neurobiologii interpersonalnej wydawnictwa Norton (the Norton Series on Interpersonal Neurobiology).

Metamorfozy i muzea

Joanna Hańderek

Metamorfozy i muzea to praca z zakresu filozofii kultury dotycząca przede wszystkim modi bycia-człowieka-w-świecie. Kultura przedstawiona jako podstawowe środowisko człowieka staje się nie tylko źródłem jego osobowości, ale również egzystencjalnym wyzwaniem, które w pełni świadoma swych projektów jednostka musi podjąć. Bycie w kulturze oznacza zatem przepracowanie doświadczenia świata jak i samego podmiotu. Andre Malraux w omawianym w tej monografii wielowątkowym dziele analizuje podstawowe pojęcie metamorfozy, czyli wszechstronnego modelu interpretacyjnego tego, co filozofowie egzystencji i późniejsi antropolodzy kultury (tak świetnie zaprezentowani w niniejszej pracy) nazwali avanture d existence tj. wolności ludzkiej, unaoczniając przygodę egzystencji w świecie, jak i zmiany zachodzące w samej kulturze, jej kodach, paradygmatach i symbolach. Z kolei metafora muzeum zarówno w światopoglądzie Malraux jak i w prezentowanych tu koncepcjach Clifforda Geertza i Jamesa Clifforda nie tylko stanowi przestrzeń ekspozycji obiektów kulturowych, ale w sensie metaforycznym staje się przedstawieniem samej kultury.

Pszczoły i grom w oddali

Riku Onda

Liryczna opowieść o ludzkim geniuszu i potędze muzyki Trwają przesłuchania do międzynarodowego konkursu pianistycznego w japońskim Yoshigae. Dotychczas  żaden z kandydatów nie zachwycił jurorów. Kolejnym uczestnikiem jest Jin Kazama, nikomu nieznany młody pianista z rekomendacją od jednego z największych wirtuozów fortepianu. Jego występ nie tylko wpłynie na przebieg konkursu, lecz także odciśnie głębokie piętno na życiu bohaterów tej historii… Pszczoły i grom w oddali to wielowątkowa powieść z galerią fascynujących postaci. Dwudziestoletnia uczestniczka konkursu Eiden Aya – niegdyś cudowne dziecko fortepianu – wraca na scenę po śmierci matki. Masaru Carlos, Peruwiańczyk japońskiego pochodzenia, po wielu latach odnajduje osobę, dzięki której w dzieciństwie zapałał miłością do muzyki. Takashima Akashi – pracownik sklepu muzycznego – startuje w konkursie, by udowodnić coś sobie i innym. W książce Riku Ondy, przepełnionej pięknymi opisami muzyki, splatają się losy wszystkich postaci, na jaw wychodzą kolejne fakty z ich przeszłości, a napięcie rośnie w miarę zbliżającego się rozstrzygnięcia konkursu. Na podstawie powieści Pszczoły i grom w oddali w 2019 roku powstał film z udziałem Andrzeja Chyry Listen to the Universe w reżyserii Kei Ishikawy.   Wszechświat rozbrzmiewa muzyką! Riku Onda zabiera nas za kulisy – widzimy profesjonalnych pianistów walczących o akceptację, sławę i ten jeden moment muzycznej perfekcji. Pszczoły i grom w oddali to opowieść o poszukiwaniu własnej drogi przy dźwiękach klasycznych utworów Bacha, Mozarta i Chopina. Agata Czapkowska, honbon.pl Riku Onda urodziła się w Aomori w 1964 roku. Studiowała na Uniwersytecie Waseda w Tokio. Na polu literackim zadebiutowała na początku lat dziewięćdziesiątych. Laureatka wielu japońskich nagród literackich, między innymi Nagrody Eijiego Yoshikawy dla debiutujących autorów i Hon’ya Taishō przyznawanej przez japońskich księgarzy. Za Pszczoły i grom w oddali autorka otrzymała w 2017 roku prestiżową Nagrodę Naoki. Jej powieści doczekały się licznych adaptacji filmowych i telewizyjnych. Na podstawie tej książki w 2019 roku powstał film z udziałem Andrzeja Chyry Listen to the Universe w reżyserii Keiego Ishikawy.

Pionierki Internetu

Claire L. Evans

O kobietach, bez których nie byłoby Internetu Najnowsza historia pełna jest opowieści o mężczyznach wizjonerach pracujących w garażu nad wynalazkami, które zmieniły oblicze świata. Rzadko jednak pamięta się o kobietach wizjonerkach, które od zawsze były pionierkami w dziedzinie nowych technologii: od wiktoriańskiej arystokratki Ady Lovelace, autorki pierwszego programu komputerowego, do zainspirowanych cyberpunkiem programistek webowych w latach 90. XX wieku. Claire L. Evans w pasjonujący sposób opowiada o kobietach, dzięki którym możemy dziś korzystać z Internetu, przywracając należne im miejsce w historii. Poznajemy między innymi Grace Hopper, bezkompromisową matematyczkę, która po drugiej wojnie światowej zdemokratyzowała programowanie, wprowadzając język programowania niezależny od architektury komputera, Stacy Horn, która w latach 80. ze swojego mieszkania w Nowym Jorku zarządzała pierwszą na świecie siecią społecznościową, czy Elizabeth „Jake” Feinler, która sprawiła, że Internet stał się czymś więcej niż zbiorem adresów IP. Napisana z ogromnym poczuciem humoru książka Evans nie tylko odkrywa przed nami nieznane dotąd kobiece oblicze historii Internetu, lecz także przedstawia swoje bohaterki jako wzór kompetentnych, nieustępliwych i niezależnych kobiet na miarę XXI wieku. Pionierki Internetu to pean na cześć kobiet, które skonstruowały płytę główną i inne niezbędne części komputera… To zbiór wciągających esejów o  życiu mało znanych matematyczek, wynalazczyń i cyberaktywistek. Evans to wnikliwa i inteligentna obserwatorka rzeczywistości… Jej książka to przewodnik po cyberprzestrzeni, napisany z kobiecej perspektywy, bardzo potrzebnej w dzisiejszych czasach. „New York Times” Zbiór porywających opowieści o kobietach, które przyczyniły się do powstania przemysłu cyfrowego. „Wall Street Journal” W swojej inspirującej książce Claire Evans dokumentuje nieoceniony wkład wielu kobiet w powstanie Internetu. „Scientific American” Nowa historia komputerów z kobiecej perspektywy. „Wired” Claire L. Evans współpracuje z takimi tytułami jak „Vice”, „The Guardian”, „Wired” i „Aeon”, jest także założycielką i redaktorką „Terraform” – należącego do „Vice” działu poświęconego science fiction. Była redaktorką witryny technologicznej „Vice Motherboard”, współpracowała z „Grantland” i pisała dla „National Geographic” bloga Universe poświęconego kulturze popularnej i nauce. Śpiewa w popowej grupie Yacht i mieszka w Los Angeles.

Zakotwiczeni. Jak oswoić układ nerwowy dzięki teorii poliwagalnej

Deb Dana

Zaprzyjaźnij się ze swoim układem nerwowym Nadmiar obowiązków w pracy, kłótnia z partnerem, a nawet obraźliwy komentarz na Facebooku nie stanowią poważnego zagrożenia, jednak nasze ciała reagują na nie, jakby takim były. Odpowiedzialny za to jest nasz autonomiczny układ nerwowy (AUN), który każde niebezpieczeństwo traktuje jednakowo. Opierając się na głównych założeniach teorii poliwagalnej, Deb Dana w zrozumiały sposób wyjaśnia funkcjonowanie AUN i zależność między nim a zdrowiem psychicznym. Autorka tłumaczy, jak dzięki tej wiedzy budować wewnętrzną odporność na stres. Barwne opisy, przykłady i przystępne ćwiczenia prezentują sposoby stymulacji układu nerwowego, tak by jego reakcje były adekwatne do sytuacji i zapewniały równowagę emocjonalną. Książka Zakotwiczeni pomoże zrozumieć związek ciała, umysłu i relacji społecznych z poczuciem bezpieczeństwa, nauczy akceptować reakcje układu nerwowego oraz wykorzystać te umiejętności do systematycznego wzmacniania rezyliencji.   „Deb Dana w przystępny sposób objaśnia słynną teorię poliwagalną Stephena Porgesa. Prowadzi nas przez szereg ćwiczeń, dzięki którym lepiej zrozumiemy autonomiczny układ nerwowy i będziemy mogli wykorzystać jego uzdrawiające moce do łączenia się z samym sobą i z innymi ludźmi”. Gabor Maté, autor książki Kiedy ciało mówi nie. Koszty ukrytego stresu „Autorka proponuje proste ćwiczenia pozwalające zauważyć nasze automatyczne reakcje na sygnały zagrożenia, oswajać je, zmieniać oraz kształtować. Przedstawia wyraziste przykłady i praktyczne eksploracje prowadzące nas do dobrostanu i poczucia bezpieczeństwa”. Linda Graham, autorka Resilience „Książka Deb Dany dla każdego będzie praktyczną pomocą ułatwiającą rozpoznanie i zrozumienie ograniczających nas mechanizmów obronnych. Dzięki niej nauczymy się, jak regularnie zakotwiczać się w życiu i głębokiej miłości”. Kathy Steele, współautorka książki Zaburzenia dysocjacyjne po traumie   Deb Dana - psychoterapeutka specjalizująca się w wykorzystaniu teorii poliwagalnej, wykładowczyni, współzałożycielka Polyvagal Institute, koordynatorka Traumatic Stress Research Consortium w Instytucie Kinseya. Opracowała cykl szkoleń klinicznych  Rhythm of Regulation. W swoich wykładach, przyciągających wielu słuchaczy na całym świecie, objaśnia, jak stosować teorię poliwagalną w terapii osób, które przeżyły traumę. Jej publikacje psychoterapeutyczne to między innymi Teoria poliwagalna w psychoterapii (WUJ 2020) i Teoria poliwagalna w praktyce. Zestaw 50 ćwiczeń (WUJ 2021) oraz The Emergence of Polyvagal-Informed Therapies (wspólnie ze Stephenem W. Porgesem).