Narzędzia polityki zagranicznej Chińskiej Republiki Ludowej

Dominik Mierzejewski, Małgorzata Pietrasiak, Karol Żakowski

Od czasu rozpoczęcia reform wewnętrznych w 1978 r. Chiny weszły na ścieżkę szybkiego wzrostu gospodarczego, stopniowo umacniając swoją pozycję międzynarodową. O ile przez pierwsze dziesięciolecia gwałtownych przemian władze w Pekinie starały się maskować własne ambicje mocarstwowe, o tyle w ostatnich latach można było zauważyć liczne oznaki rosnącej asertywności Chin na arenie międzynarodowej. W książce opisano chińską strategię dyplomatyczną w tym kluczowym okresie, przypadającym na kadencję prezydenta Hu Jintao. Skupiono się na analizie instrumentów wojskowych, gospodarczych, ideologiczno-kulturowych oraz dyplomatycznych, za pomocą których Chiny starały się realizować swoje interesy narodowe za granicą. Autorzy zbadali, w jaki sposób władze w Pekinie – działając poprzez presję lub perswazję – różnicowały narzędzia polityki zagranicznej wobec Stanów Zjednoczonych, Rosji, Japonii, krajów ASEAN, Unii Europejskiej i państw afrykańskich oraz wykorzystywały je w polityce wobec Tajwanu. Pośród środków stosowanych przez Chiny w analizowanym okresie kluczową rolę odgrywały instrumenty ekonomiczne, zaś chińskie zasoby soft power stanowiły jedynie uzupełnienie twardych narzędzi polityki zagranicznej.  

Instytucja prezydenta w polskim i litewskim prawie konstytucyjnym

Dariusz Górecki

Prezentowana publikacja, poswięcona instytucji prezydenta w Polsce i na Litwie, jest owocem współpracy nawiązanej przez pracowników Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego z pracownikami Katedry Prawa Publicznego Uniwersytetu Wileńskiego. W ramach tego współdziałania ukazały się już dwie monografie: Aktualne problemy polskiego i litewskiego prawa konstytucyjnego, Łódź 2015 oraz Lietuvos ir Lenkijos konstitucines teises aktualijos: Parlamentas (Aktualia litewskiego i polskiego prawa konstytucyjnego: parlament), Vilnius 2016. Prof. zw. dr hab. Dariusz Górecki   Zbiór stanowi nie tylko dowód aktywności badawczej autorów, lecz także jest ważną i wartościową pozycją adresowaną do interesujących się problematyką instytucji prezydenta prawników teoretyków i praktyków, politologów oraz studentów. Należy podkreślić, że we współczesnej polskiej literaturze naukowej prace poświęcone pogłębionej refleksji prawno-porównawczej nad pozycją ustrojową i kompetencjami głowy państwa nie są liczne. Książka pod redakcją prof. Dariusza Góreckiego stanowi w tym zakresie istotne uzupełnienie. Prof. zw. dr hab. dr h.c. multi Bogusław Banaszak

Jurysprudencja 12. Refleksyjność prawa. Od teorii społecznej do strategii regulacji i z powrotem

Maciej Pichlak

Młyny sprawiedliwości mielą powoli - prawdopodobnie każdy zna to powiedzenie dotyczące sposobu działania prawa. Szczególnie ciekawe jest w nim jednak nie to, co przysłowie wprost stwierdza, ale co milcząco zakłada. Przyjmuje ono, że sprawiedliwość można porównać do młyna wykonującego kołowy, zdałoby się jałowy, ruch, w wyniku którego powstaje jednak treść nowa jak mąka sypiąca się spod młyńskich żaren, czyli rozstrzygnięcie prawnego zagadnienia. Książka jest próbą uchwycenia tego, jak kołowy ruch prawa może być rozumiany. Jej przedmiotem jest pojęcie refleksyjności prawa, a obszarem poszukiwań - teoria społeczna. Badając kolejne koncepcje z tej dziedziny, autor odsłania przy okazji, na czym polegają związki między teorią a praktyką prawną. Jak się okazuje, również one mają charakter refleksyjny, rodząc potrzebę nieustannej wędrówki od teorii do praktyki i z powrotem.

Biblioteki i książki w życiu nastolatków

Agata Walczak-Niewiadomska, Mariola Antczak

Tom studiów z serii NAUKA – DYDAKTYKA – PRAKTYKA prezentuje badania obejmujące działalność i problemy współcześnie istniejących bibliotek, ich znaczenie w kształtowaniu kultury czytelniczej młodego pokolenia, sposobów realizacji tego zadania oraz preferencji czytelniczych dzieci i młodzieży. Autorzy zwracają uwagę na wzajemne oddziaływanie i obustronne relacje między czytelnikami i bibliotekami jako ośrodkami oferującymi dostęp do literatury oraz informacji, podkreślają potrzebę istnienia tych placówek, ich znaczenie dla rozwijania zamiłowań czytelniczych, ukazują niedomagania w zakresie sposobów zachęcania młodego pokolenia do lektury i proponują działania naprawcze. Wypowiedzi te wpisują się w nurt publikacji poświęconych zagadnieniom działalności bibliotek, formom prowadzonej przez nie aktywności, roli pracy bibliotekarzy w życiu czytelniczym i społecznym; są również wyrazem troski o rozwój kultury literackiej młodych ludzi. Podkreślają tym samym potrzebę ciągłego czuwania, nadzorowania i stymulowania u dzieci i młodzieży tej niezwykle ważnej aktywności ludzkiej. Podjętych w tomie rozważań nie da się przecenić. Problem rozbudzania kultury literackiej i skutecznego zachęcenia do satysfakcjonującego obcowania z książką jest otwarty i nadal wymaga przemyśleń i badań. Czytanie, korzystanie z książki (literatury) jest czynnością intymną (nikt nie może jej za nas wykonać), intencjonalną i dowolną: czytamy, kiedy chcemy, gdzie chcemy i taki rodzaj literatury, jaki chcemy, w przeciwieństwie do obcowania z narzucaną przez media kulturą. Z książką obcować można wielokrotnie, a wraz ze wzrostem doświadczenia i kultury literackiej dzieło literackie odkryje przed nami nowe treści i walory. Wreszcie, czytanie, ze względu na to, że jest skomplikowaną czynnością neurofizjologiczną, jest również swoistym ćwiczeniem umysłu, a rozwinięty umysł jest podstawą mądrego istnienia w społeczeństwie. Problem wskazania różnorodnych sposobów zachęcania do satysfakcjonującego obcowania z literaturą, podobnie jak uświadomienie znaczenia i zadań bibliotek w tej kwestii, jest trudny i wymaga szerokiej wiedzy. Autorzy prezentowanych publikacji są teoretykami i praktykami; odwołują się nie tylko do bogatej literatury z zakresu podejmowanej przez nich problematyki, lecz także opierają się na badaniach własnych. Warto zwrócić uwagę na obecność w tomie wypowiedzi badaczy z ośrodków uniwersyteckich Łotwy, Czech i Rosji, uświadamiających ogólnokulturowy i ponadterytorialny charakter podejmowanych problemów.  

Taneczny umysł. Teatr ruchu i tańca w perspektywie neurokognitywistycznej

Tomasz Ciesielski

 Tomasz Ciesielski nie kryje, że zaproponowany przez niego temat – czyli neuroestetyka tańca – „dla większości polskich akademików i praktyków teatralnych jest wciąż jeszcze odległy” i budzi daleko idącą nieufność. Autor odważnie wkracza jednak na tę drogę, formułuje śmiałe hipotezy, nie obawiając się uproszczeń czy błędów. To właśnie stanowi o wartości i oryginalności Tanecznego umysłu. Już sam tytuł zapowiada niezwykłą przygodę intelektualną! Owo „ucieleśnione poznanie”, badane w perspektywie neurokognitywistycznej, wyrasta zarazem z osobistego doświadczenia autora. Łączy on bowiem refleksję naukową, wywiedzioną z szerokiego spektrum współczesnych neuronauk, z doświadczeniem czynnie uprawiającego tę sztukę tancerza. prof. zw. dr hab. Anna Kuligowska-Korzeniewska O tańcu można mówić na wiele sposobów – jak o wszystkim – kłopot z tańcem polega zaś na tym, że zbyt łatwo kilka sposobów zyskało sobie w tym mówieniu pozycję uprzywilejowaną. To dobrze, że trafić możemy na sposób, który tę pozycję podważa. (…) Mam nadzieję, że praca stanie się zaczątkiem owocnej rozmowy i pozwoli jeżeli nie zrozumieć taniec, to w jakimś stopniu do zrozumienia się zbliżyć. dr Jacek Owczarek – choreograf, tancerz Cieszę się, że Tomasz Ciesielski podjął się pisania o tańcu, samemu go praktykując. Z jednej strony dotyka go z perspektywy naukowej, z drugiej – bierze pod uwagę cały komponent doświadczeniowej biologiczności tańca, w tym kwestii umysłu. Pozwala abstrakcyjnemu światu tańca spotkać się z abstrakcyjnym światem nauki poprzez medium ciała i umysłu. (…) W książce została podkreślona potrzeba synchronizacji ciała i umysłu, serca i duszy, intuicji i świadomości – z wiedzą. Iwona Olszowska – tancerka, choreograf, pedagog tańca

Liberalizacja handlu międzynarodowego a środowisko przyrodnicze. Przykład Unii Europejskiej

Anetta Kuna-Marszałek

Książka stanowi ważny wkład w rozwój badań nad środowiskowymi implikacjami liberalizacji handlu. Na polskim rynku wydawniczym jest to pierwsza zwarta pozycja ekonomiczna na ten temat. Poddano w niej krytycznej ocenie dotychczasowy interdyscyplinarny dorobek teoretyczno-empiryczny, a także zaprezentowano autorski model ukazujący zależności między liberalizacją handlu a wielkością emisji wybranych zanieczyszczeń w krajach Unii Europejskiej. Publikacja jest przeznaczona dla osób zainteresowanych problematyką handlu zagranicznego i środowiska przyrodniczego - zarówno pracowników naukowych, ekspertów i praktyków w tych dziedzinach, jak i wszystkich, którym problematyka zanieczyszczenia przyrody jest szczególnie bliska.

Modelowanie niepewności krótkoterminowego popytu na energię elektryczną z wykorzystaniem sieci neuronowych i neuronowo-rozmytych

Witold Bartkiewicz

    Cechy charakterystyczne energii elektrycznej jako towaru, takie jak brak praktycznych możliwości jej magazynowania na poważniejszą skalę, konieczność nieustannego równoważenia wytwarzania i odbioru energii, powodują, że niepewność popytowa stanowi jeden z ważnych czynników wpływających na powstawanie ryzyka działania przedsiębiorstwa energetycznego. Dążenie do redukcji tej niepewności jest jednym z głównych powodów usilnego poszukiwania jak najdokładniejszych metod krótkoterminowego prognozowania zapotrzebowania na energię elektryczną. Najlepsza nawet prognoza stanowi jednak jedynie oszacowanie, obarczone niepewnością. Kwestia modelowania tej niepewności, określenia rozkładu prawdopodobieństwa prognozy dla konkretnego przypadku, jest często zaniedbywana, a przecież stanowi ona podstawowy element oszacowania ryzyka działań i decyzji opierających się na sporządzonej prognozie.     W prezentowanej pracy Autor analizuje metody szacowania niepewności dla licznych modeli neuronowych i neuronowo-rozmytych, badając ich przydatność w wielu zadaniach krótkoterminowej prognozy zapotrzebowania na energię. Przedyskutowana została również problematyka wykorzystania uzyskanych oszacowań rozkładów prawdopodobieństwa prognozy w odniesieniu do podstawowych typów problemów decyzyjnych występujących w handlu energią elektryczną.

Franco i Stalin. Związek Sowiecki w polityce Hiszpanii w okresie drugiej wojny światowej

Bartosz Kaczorowski

Nieczęsto w historii stosunków międzynarodowych zdarzało się, by za swojego największego wroga dany rząd uznawał państwo oddalone odeń o kilka tysięcy kilometrów. Taka sytuacja wystąpiła jednak w przypadku Hiszpanii generała Francisco Franco, która w okresie drugiej wojny światowej prowadziła skrajnie antysowiecką politykę. Moskwa była konsekwentnie traktowana przez Madryt jako niebezpieczeństwo nie tylko dla jego niezależności i dla władzy obozu narodowego, ale także dla dalszych losów europejskiej cywilizacji. Stanowisko to wynikało zarówno z ideowego antyko¬munizmu najważniejszych postaci hiszpańskiej sceny politycznej, jak i z silnego poczucia zagrożenia ze strony państwa Józefa Stalina oraz inspirowanego przez nie ruchu komunistycznego. Hiszpański antykomunizm wyraźnie utrudniał relacje z zachodnimi sojusznikami ZSRR, doprowadzając do wielu sporów w kontaktach z Wielką Brytanią czy Stanami Zjednoczonymi i przyczyniając się w końcu do izolacji międzynarodowej kraju Franco. Autor odpowiada na pytanie, jakie motywy kierowały generałem Franco, aby w ogóle zajmować się problemem sowieckim i tym samym doprowadzać do pewnego ochłodzenia w stosunkach z Waszyngtonem i Londynem. Czy Franco w ekspansji komunizmu widział nie tyle zagrożenie dla własnego kraju, ile dla całej Europy? Czy nieprzejednany stosunek do Związku Sowieckiego wynikał jedynie z chłodnej politycznej analizy czy też zawierał w sobie pierwiastek irracjonalny, metafizyczny czy wręcz religijny?