Człowiek lokalny. Rozważania umiejscowione

Aleksandra Kunce

Proponowane eseje wyrastają z uważnego wsłuchania się w powiązanie człowieka i miejsca, co, nieco patetycznie, można nazwać dobrym aktem poddaństwa, służby (w) miejscu. W centrum oglądu znajduje się człowiek lokalny, a wraz z nim doświadczenie kulturowe, które skrywa filozofię lokalności i opowieść o miejscu. Czym byłaby idea lokalności? Czy można podróżować bez idei domu? Czy człowiek lokalny ma moc tworzenia świata? Te i inne pytania towarzyszą rozważaniom nad człowiekiem umiejscowionym. Poczucie kryzysu umiejscowienia siebie i braku gruntownego przepracowania idei zadomowienia w doświadczeniu ukierunkowuje nas w stronę afirmacji lokalności i człowieka lokalnego. Nadzieja na rozpoznanie misternych związków między człowiekiem i miejscem jest też rozwijaną nadzieją na wydobycie idei lokalności z uproszczonego obrazu tego, co swojskie, archaiczne, monolityczne i zamknięte. Transformacja myślenia o lokalności i człowieku lokalnym jest podyktowana nadzieją na „zluzowanie” nachalnej współczesnej nobilitacji wykorzenienia, mobilności, globalnego traktu kultury. Za afirmacją, jako gestem potwierdzającym wagę umiejscowienia człowieka, kryje się nadzieja na pokonanie zmityzowanego rozdzielenia człowieka wędrownego i osiadłego. Miejsce, z jego nawarstwioną gęstością doświadczeń, splata to, co wykorzenione i wychodzące, z tym, co przywiązane i zadomowione. Całość stanowi 8 esejów, opatrzonych bogatym materiałem fotograficznym:   W stronę afirmacji lokalności. Wprowadzenie; Człowiek lokalny i moc tworzenia świata; Sprawiedliwi. Punkty doświadczeń; Metropolis, lokalność i brak metafizyczny; Lokalne rzeczy to światowe rzeczy. Śląskie miejsce; To, co na uboczu. Po co na Śląsku chodzi się do upadłych parków?; Kruche i lokalne. Narracja o granicy kulturowej a świat więzi; O lękach wobec gestu nieprzebaczenia. Radykalna lokalizacja myślenia o człowieku.   Lokalna przestrzeń umiejscawia nas w punkcie doświadczeń, czyniąc nas odpowiedzialnym za umiejscowiony gest, ucieleśnione słowo i namacalny ruch. Rozważania nad człowiekiem umiejscowionym prowadzą do rozwijanej idei lokalności, w której, niczym w myśli przepastnej, odnajdujemy na nowo sąsiedztwo z rzeczami najdalszymi, bo będącymi najbliżej.

"Silesian Journal of Legal Studies". Vol. 9

red. Joanna Nowakowska-Małusecka

Kolejny numer czasopisma poświęcony jest dalszym rozważaniom prawniczym, wychodzącym nie tylko poza granice Polski, ale także Europy. Wśród opracowań pojawiły się teksty dotyczące ukraińskiego prawa podatkowego oraz regulacji w zakresie pracy więźniów w nigeryjskim systemie penitencjarnym w kontekście ochrony praw człowieka. Należy także zwrócić uwagę na artykuły poświęcone interpretacji prawa w kontekście pracy orzeczniczej polskich sądów administracyjnych, czy znakom towarowym. W numerze 9 SJLS znalazły się ponadto artykuły z zakresu szeroko ujętego prawa międzynarodowego, poświęcone problematyce ludobójstwa, prawa narodów do samostanowienia czy kwestii uchodźstwa. Tak więc, SJLS zawiera rozważania z zakresu teorii prawa, prawa gospodarczego, prawa międzynarodowego publicznego, praw człowieka oraz prawa Unii Europejskiej. W każdym kolejnym numerze zamieszczane są także sprawozdania z konferencji naukowych, krajowych i zagranicznych, w których uczestniczyli pracownicy i doktoranci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, a także wykaz monografii autorstwa pracowników Wydziału i konferencji organizowanych przez Wydział oraz jego Fundację Facultas Iuridica, która współfinansuje wydanie periodyku. Materiały publikowane w czasopiśmie kierowane są do szerokiego grona prawników, zarówno teoretyków, jak i praktyków, a także do studentów i doktorantów.

Wieki Stare i Nowe. T. 10 (15)

red. Sylwester Fertacz, Agata Aleksandra Kluczek

Tom 10 (15) czasopisma „Wieki Stare i Nowe”, wydawanego przez Instytut Historii UŚ w Katowicach, tradycyjnie już zawiera artykuły podejmujące rozważania z zakresu różnych epok historycznych: od starożytności, przez historię nowożytną, do historii najnowszej. Autorzy, którzy złożyli do tomu swe prace, reprezentują kilka ośrodków naukowych (Łódź, Olsztyn, Rzeszów, Toruń, Wrocław oraz Katowice). Aktualny numer otwiera w dziale Artykuły osadzony w historii Republiki Rzymskiej tekst Norberta Rogosza, który analizuje działalność Marka Antoniusza jako trybuna ludowego w 49 roku p.n.e. Kolejne trzy artykuły dotyczą historii nowożytnej. Sławomir Augusiewicz podejmuje w swych rozważaniach wątek dotyczący stosunków między Brandendurgią-Prusami a Moską w XVII wieku, koncentrując się na poselstwie Petera Hoffmana z 1660 roku. Robert Kołodziej przedstawia sejm z 22 grudnia 1693 roku, w jego obradach, przebiegu i zerwaniu widząc symbol rozkładu wewnętrznego Rzeczypospolitej oraz upadku autorytetu króla. Witold Filipczak omawia działalność szlachty województwa kijowskiego na sejmikach w połowie lat 80. XVIII wieku i dokumentuje wielką aktywność samorządową tej szlachty. Historię najnowszą reprezentuje studium Adriana Uljasza. Jego bohaterem stał się ksiądz Józef Nierostek, cieszyński działacz i męczennik z Majdanka. Numer dopełnia stały dział: Artykuły recenzyjne i recenzje, w którym znalazły się omówienia książek Danuty Kisielewicz Niewola w cieniu Alp. Oflag VII A Murnau (Maciej Fic), Adama Liska Obóz stanisławowski w województwie ruskim w okresie bezkrólewia i wojny o tron polski w latach 1733—1736 (Jerzy Dygdała), Roberta Turcana L’archéologie dans l’antiquité: tourisme, lucre et découvertes (Agata A. Kluczek) oraz pracy zbiorowej W cieniu tragedii wołyńskiej 1943 roku. 70. rocznica mordów Polaków na Kresach Południowo-Wschodnich Rzeczypospolitej pod redakcją Ewy Żurawskiej i Jerzego Sperki (Sylwester Fertacz).

Administracja. Prawo administracyjne. Część ogólna

red. Jolanta Blicharz, red. Lidia Zacharko

Monografia jest skierowana zarówno do pracowników naukowych i studentów wszystkich kierunków, których programy nauczana obejmują problematykę teorii administracji, w tym prawa administracyjnego.

Modelowanie procesu wyszukiwania informacji naukowej. Strategie i interakcje

Arkadiusz Pulikowski

Zasadniczym przedmiotem podjętych w pracy rozważań jest proces wyszukiwania informacji naukowej. W części teoretycznej, na podstawie analizy kilkunastu istniejących koncepcji, przedstawiono propozycje nowych modeli zbierania i wyszukiwania informacji odzwierciedlających zachowania współczesnych użytkowników informacji naukowej. Przedmiotem badań części empirycznej były elementy interfejsu użytkownika ułatwiające prowadzenie interakcji na kolejnych etapach procesu wyszukiwania. Przeprowadzone badania zaowocowały stworzeniem modelu wspierania interakcji użytkownika z systemem. Praca adresowana jest przede wszystkim do specjalistów – badaczy zachowań informacyjnych oraz projektantów systemów informacji naukowej, jednak z powodzeniem może być również wykorzystana jako materiał dydaktyczny przez studentów różnych kierunków.

Oblicza przeciwnika. Język a rzeczywistość w kategoriach ekspresji, polityki, ideologii

Piotr Czerwiński

Monografia stanowi być może pierwsze tego rodzaju ujęcie poruszanej w niej problematyki. Jej nowatorstwo polega na tym, że „obraz przeciwnika” lub – jak to często jest przyjęte w rosyjskiej literaturze przedmiotu – „obraz wroga” stanowi obiekt wieloaspektowej i wszechstronnej analizy konfrontatywnej: polsko-rosyjskiej i polsko-czeskiej. Warto podkreślić, że analiza ta jest wyłącznie lingwistyczna i to ją głównie odróżnia od wielu opracowań, podobnych tylko z nazwy, w ramach takich dyscyplin, jak: socjologia, politologia, historia, kulturologia, literaturoznawstwo czy psychologia społeczna. Każda część monografii posiada cechy wspólne z pozostałymi, a jednocześnie wyróżnia się właściwościami indywidualnymi. Tytułowe „oblicza przeciwnika” prezentowane są w poszczególnych częściach monografii. Praktycznie każda z nich ukazuje konfrontację odmiennych potrzeb i postaw politycznych. Przeciwnikiem najczęściej jest konkurent polityczny, wróg ideologiczny lub klasowy. Przeciwnika atakuje się w parlamencie, w mediach papierowych i elektronicznych, w Internecie. Wszędzie tam orężem ataku jest język (polski, rosyjski i czeski), za którego pomocą odbywa się rozprawa z przeciwnikiem politycznym lub wrogiem klasowym. Celem wszystkich tych zabiegów jest jego zdominowanie poprzez narzucenie mu swojej woli, swojej ideologii. Podstawowym chwytem prowadzącym do osiągnięcia dominacji nad przeciwnikiem jest jego dyskredytacja, realizowana poprzez wykorzystanie różnorodnych środków językowych, opisanych szczegółowo w poszczególnych częściach monografii.

Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie. T. 2: Wielokulturowość - doświadczanie Innego

red. Aleksandra Gancarz

Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie to inicjatywa wydawnicza pracowników i studentów Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nawiązująca do wielowiekowych cieszyńskich tradycji kształceniowych i publikacyjnych. Redaktorem serii Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie jest Alina Szczurek-Boruta. Drugi tom pt. Wielokulturowość – doświadczanie Innego to interdyscyplinarne forum wymiany myśli studentów i początkujących naukowców. Praca zbiorowa stworzona m.in. przez pedagogów, etnologów, psychologów, filozofów, filologów podejmuje tematykę wielokulturowości w wymiarze społecznym, edukacyjnym, filozoficznym i kulturowym. Autorzy poszczególnych tekstów podejmują temat wielokulturowości jako fenomenu naszych czasów, jak również zwracają uwagę na wybrane grupy społeczne, które na co dzień doświadczają własnej inności, będąc zarazem źródłem doświadczania inności dla swego otoczenia. Publikacja zawiera artykuły naukowe, komunikaty z badań, sprawozdania z konferencji, recenzję pracy naukowej, materiały pomocnicze dla studentów, a także prezentuje doświadczenia krajowe i zagraniczne studentów oraz ukazuje działalność studencką. Praca jest adresowana do studentów i badaczy dyscyplin z obszaru nauk społecznych i humanistycznych. Zainteresować może pedagogów, psychologów, socjologów, filozofów, kulturoznawców oraz osoby zaangażowane praktycznie w budowanie społeczeństwa międzykulturowego – nauczycieli, wychowawców, dziennikarzy, działaczy i aktywistów społecznych.

Folia Philosophica. Vol. 37

red. Tomasz Kubalica, red. Dariusz Kubok