Płacz Antygony. O ludziach powstania styczniowego

Dorota Samborska-Kukuć

Zbiór ośmiu szkiców Płacz Antygony dotyczy różnych narracji (z przeznaczenia fikcjonalnych i niefikcjonalnych) o insurgentach powstania styczniowego. Łączy je przede wszystkim próba wykorzystania prymarnych źródeł historycznych, tj. metryk - dokumentów autentycznych i surowych, w przekazie indyferentnych, jako materiału nie tyle pozwalającego na uznanie referencjalności wiedzy historycznej, ile organizujące go próby odkształcania (i demaskowania przez odsłonięcie mechanizmu) mitów lub modelowania biografii znanych dotąd jedynie w rudymentach. Stwarza się przez to niekiedy nowa narracja, alternatywna wobec poprzedniej (szkic o Marii Piotrowiczowej). Bohaterkami większości tekstów są kobiety: piszące lub opisywane, mówiące swoim głosem lub cudzym słowem, Antygony szukające grobów braci i Amazonki walczące i ginące ja k mężczyźni, heroiny i westalki, gloryfikowane i postponowane. Ze Wstępu Choć znaczna część książki dotyczy marginaliów, odległych od spraw o znaczeniu przesądzają cym o losach narodu, ustalenie faktów ma kapitalne znaczenie - blokuje rozradzanie się mitów opartych na pogłoskach. Takie mity na dłuższą metę są społecznie szkodliwe. Książka ma szansę stać się podstawową lekturą ilustrującą proces światopoglądowego i kulturowego emancypowania się kobiety polskiej w XIX wieku: w stosunku do feministycznej orientacji w humanistyce stanowi rzadki przykład mówienia o rzeczach nowych bez ustawicznego przywoływania wytartych argumentów publicystycznych o widmie Kodeksu Napoleona nad światem polskiej kobiety w XX wieku. Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Budrewicza

Modele wielopoziomowe. Wykorzystanie danych regionalnych w badaniach mikroekonomicznych i socjologicznych

Wojciech Grabowski

W monografii Modele wielopoziomowe. Wykorzystanie danych regionalnych w badaniach mikroekonomicznych i socjologicznych zostały zaprezentowane metody umożliwiające analizę zależności na poziomie indywidualnym w warunkach dostępności kategorii mezoekonomicznych. Omówiono zarówno liniowe, jak i uogólnione liniowe modele wielopoziomowe, a także zaproponowano metody estymacji parametrów wielopoziomowych, wielorównaniowych modeli probitowych oraz modeli wielopoziomowych uwzględniających problem selekcji próby. Zastosowania empiryczne zawarte w publikacji dotyczą takich zagadnień, jak: wynagrodzenia, innowacyjność przedsiębiorstw, sposób reakcji wobec wystąpienia problemu prawnego.

Young Researchers and the Problems of Polish Rural Areas

Katarzyna Zajda

 The aim of this publication is to look at the problems of Polish rural areas from the perspective of the young generation of researchers, to show what problems they are interested in and what study methods and techniques they use to describe the phenomena occurring in Polish villages. The results of their studies were also presented to underscore the importance of these phenomena for the development of knowledge concerning the dynamic transformations in Polish rural areas. The Authors represent different fields of study (sociology, ethnography, economy and geography) from renowned academic centres such as University of Lodz, Institute of Rural and Agricultural Development, Polish Academy of Sciences (IRWiR PAN) in Warsaw, Life Science University of Poznan, Technical University in Warsaw, Institute of Urban Development in Krakow, and Maria Grzegorzewska University. What they have in common is interest in the problems of rural areas and their residents. They focus on the new model of rural development, very often identified with concepts such as multifunctional and sustainable development, on social innovation, the subject of transformations in rural residents’ social roles, including rural women serving public roles, as well as on the strategies of coping with the reality used by residents of marginalized villages. The articles introduce the Readers to selected problems of development of Polish rural areas and help them to understand their complexity.

Urlop wypoczynkowy jako instrument realizacji prawa pracownika do odpoczynku

Monika Nowak

Publikacja dotyczy problematyki urlopów wypoczynkowych w kontekście jednego z podstawowych praw pracowniczych - prawa do odpoczynku. Autorka wyjaśnia pojęcie i znaczenie tego prawa, przedstawia jego uzasadnienie, a także wskazuje na podstawowe instrumenty jego realizacji, wśród których główną rolę odgrywa urlop wypoczynkowy, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji rozwiązań prawnych. Dokonała też analizy i oceny poszczególnych elementów konstrukcyjnych prawa do urlopu wypoczynkowego oraz zasad jego udzielania z punktu widzenia podstawowej funkcji tego urlopu, jaką jest wypoczynek. W odróżnieniu od innych opracowań z tego zakresu, zawarte w prezentowanej monografii rozważania nie stanowią jedynie opisu instytucji urlopów wypoczynkowych, ale są próbą oceny stopnia, w jakim instytucja ta urzeczywistnia konstytucyjną i kodeksową zasadę prawa pracy - prawa do odpoczynku. Autorka koncentruje się na odpowiednich unormowaniach kodeksowych, jednak odwołuje się również do szeregu ustaw szczególnych w zakresie prawa urlopowego, dotyczących wybranych grup pracowniczych - zwłaszcza nauczycieli i pracowników tymczasowych. Odnosi się ponadto do międzynarodowych i europejskich rozwiązań prawnych. Książka jest adresowana do szerokiego grona odbiorców zajmujących się prawem pracy - w szczególności do przedstawicieli polskiej nauki prawa pracy, legislatorów, sędziów sądów pracy, adwokatów, radców prawnych, inspektorów pracy czy przedstawicieli związków zawodowych. Pogłębiona analiza przepisów prawa oraz wykorzystanie bogatego orzecznictwa sądowego powoduje, że będzie ona również cennym źródłem wiedzy dla pracodawców, pracowników działów kadr i HR.

Dynamika transgresji twórczych. Studia przypadków pedagogów

Aleksandra Chmielińska

Przedmiotem refleksji teoretycznej oraz badań empirycznych w prezentowanej pracy jest kategoria twórczych transgresji. Słowo „transgresja”, wprowadzone do psychologii przez Józefa Kozieleckiego (1987), odnosi się do takich działań, których nadrzędnym celem jest przekraczanie granic możliwości człowieka, istniejących zarówno w świadomości wewnętrznej, jak i w otaczającej rzeczywistości. Określenie transgresji jako twórczych zawęża obszar tych badań do czynności konstruktywnych, stanowiących źródło rozwoju osobistego, zawodowego oraz działań nowych i cennych w ujęciu społecznym. Ze Wstępu Przedstawiony w pracy projekt badań jakościowych jest niezwykle wartościowy i oryginalny. Istnieje potrzeba podejmowania tego typu eksploracji ze względu na znaczenie tej problematyki dla rozwoju człowieka i planowania możliwych form jego wsparcia w procesach edukacyjnych, a także niedosyt analiz tego typu w polskiej literaturze naukowej. Z recenzji prof. dr hab. Agaty Cudowskiej

System rządów w Republice Chorwacji

Konrad Składowski

Praca dotyczy państwa nieopisywanego do tej pory w polskiej literaturze konstytucyj-nej, zawiera: analizę rodzaju modelu systemu rządów, który obowiązywał w Chorwacji od chwili odbudowy niepodległego państwa po dzień dzisiejszy; przedstawia jego ewolucję oraz opis relacji między normami konstytucyjnymi a praktyką sprawowania władzy i stosowania norm konstytucyjnych. Autor na podstawie analiz wyciąga ciekawe wnioski. Książka podejmuje problematykę obowiązującego systemu rządów rozumianego jako zespół wzajemnych stosunków i zależności zachodzących między organami władzy ustawodawczej i wykonawczej (a także relacje wewnątrz egzekutywy), czyli występujące między parlamentem, głową państwa i Rządem.

Krytyka metodologiczna w praktyce tworzenia wiedzy

Jacek Piekarski, Danuta Urbaniak-Zając, Sławomir Pasikowski

Publikacja powstała w związku z VII Seminarium Metodologii Pedagogiki Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, które odbyło się w czerwcu 2018 roku na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego. Jego tematem przewodnim uczyniliśmy krytykę metodologiczną, spostrzegając, że leży ona u podstaw praktyk społecznych zachodzących w środowisku nauki, a także reagując na powszechnie dostrzegany problem, jakim jest słabość czy wręcz zanik krytyki metodologicznej w praktyce życia naukowego. Pytanie - czym jest współcześnie pojmowana krytyka metodologiczna - stanowiło najogólniejsze zagadnienie, na którym zamierzaliśmy oprzeć szczegółowe rozważania i całość dyskusji. Zdawaliśmy sobie sprawę ze złożoności sformułowanego tematu, licząc się z tym, jak kontrowersyjny jest obecnie ogólny wizerunek nauk społecznych - wyobrażenie ich funkcji, społecznego zaangażowania - oraz jak problematyczny staje się status podstawowych kategorii określających właściwości krytycznego myślenia metodologicznego (m.in. rozumienie samej metodologii, praktyki nauki czy jej metody). W przypadku dyscyplin wiedzy traktujących o wychowaniu - kształtowaniu ludzkiej praktyki - przeczuwane i dostrzegane wątpliwości miały i nadal mają szczególnie istotne znaczenie. Redaktorzy

Ewolucja zarządzania. Dyktat struktury, strategii i kultury

Jolanta Bieńkowska, Czesław Sikorski

Autorzy podjęli próbę ukazania ewolucji zarządzania od końca XIX do początku XXI wieku. Dzielą opisywany okres na trzy różniące się etapy - industrialny, modernistyczny i informacyjny. W przystępny sposób przedstawiają, jak zmiana warunków zewnętrznych skutkowała ewolucją narzędzi zarządzania w przestrzeni organizacyjnej. Wychodząc od zmian technicznych, poprzez zmiany społeczno-gospodarcze, prezentacja organizacji osadzona jest w szerszym kontekście. Czytelnik może więc poznać zarówno logikę otoczenia, uczestników organizacji, jak i ich wpływ na logikę jej funkcjonowania. Proponowany model wsparty jest przez jasny i uporządkowany wywód, znajdujący odbicie w strukturze. Rozdziały poświęcone zarządzaniu w przestrzeni organizacyjnej w każdym z okresów powielają logiczną strukturę - w każdym, poza nakreśleniem tła technologiczno-społeczno-gospodarczego, zobrazowane są zmiany zachodzące w obszarze struktury, strategii i kultury organizacyjnej charakterystyczne dla danego okresu. Podstawą do wyodrębnienia okresów poza zmianami technologicznymi jest też odrębna logika kierująca zarządzaniem - czytelnik obserwuje, jak w wyniku rozwoju technologicznego i społecznego w organizacjach zachodzi ewolucja, a najważniejszym instrumentem zarządzania staje się odpowiednio: struktura, strategia i wreszcie kultura. Zmiana ta znajduje odbicie w przejściu od prymatu wydajności, przez prymat konkurencyjności, do obowiązującego dziś prymatu przedsiębiorczości. Na uwagę zasługuje szczególnie opis okresu informacyjnego, który wymusza swoistą syntezę, na pierwszy rzut oka sprzecznych, rozwiązań przyjętych we wcześniejszych okresach. Zaprezentowany model pozwala zrozumieć charakter i logikę zachodzącej ewolucji. Atrakcyjny język czyni publikację wartą polecenia studentom zarządzania, może ona również stanowić cenne źródło wiedzy dla praktyków. Z recenzji prof. nadzw. dr hab. Agnieszki Sitko-Lutek