Przeciw rozpaczy. O tragicznej wizji świata i sposobach jej przezwyciężania

Wojciech Załuski

 Uważna refleksja nad kondycją człowieka doprowadziła wielu myślicieli do wniosku, że jej najbardziej charakterystycznym rysem jest tragiczność. Poczucie tragiczności egzystencji było szczególnie intensywne wśród starożytnych Greków epoki przedklasycznej, którzy dali mu ponadczasowy wyraz w poematach Homeryckich, zwłaszcza w Iliadzie. Czy jednak przekonanie o tragiczności życia jest uzasadnione? Czy rzeczywiście istnieją przekonywujące racje za tak gorzką oceną ludzkiej egzystencji? Książka nie próbuje dostarczyć jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie; jest ono osobiste, by nie powiedzieć intymne – z rodzaju tych, z którymi każdy musi zmierzyć się samodzielnie i uzyskaną odpowiedź zachować dyskretnie dla siebie, nie próbując do niej przekonywać innych. Może jednak do pewnego stopnia pomóc w systematycznej refleksji nad tym zagadnieniem.

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) u nastolatków. Przewodnik dla rodziców

Dwight Evans, Moira Rynn, Katherine Ellison

Jak zrozumieć i wspierać w rozwoju nastolatka z chorobą afektywną dwubiegunową? Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) u nastolatków łączy w sobie najnowszą dostępną obecnie wiedzę naukową z rozsądnymi, praktycznymi radami rodziców, którzy zetknęli się z tym zaburzeniem nastroju u swoich dzieci. Porusza między innymi przyczyny choroby afektywnej dwubiegunowej, sygnały ostrzegawcze, na które należy zwrócić uwagę, możliwości leczenia dla młodych ludzi oraz praktyczne strategie pomocy nastolatkowi w radzeniu sobie w domu i w szkole. Zawiera także wskazówki, jakim językiem rozmawiać otwarcie o chorobie umysłowej i zdrowiu psychicznym z twoim dzieckiem oraz z każdą inną osobą w Twoim otoczeniu. Im lepiej zrozumiesz chorobę swojego dziecka, tym łatwiej będzie Ci zapewnić mu skuteczne leczenie oraz właściwą edukację, a co za tym idzie zdrowsze i szczęśliwsze życie. To ty możesz spowodować tę kluczową różnicę. Nigdy o tym nie zapominaj.

Selenografia

Krzysztof Prus

seria Piąty wymiar W myśl teorii powszechnego ciążenia Izaaka Newtona wszystkie ciała wzajemnie się przyciągają, tak więc nic nie pozostaje bez wpływu na otoczenie: wszystko ze wszystkim się łączy. Czy ta sama zasada odnosi się do wydarzeń z naszego życia i życia innych? Wypadków z naszej przeszłości i przyszłości? Czy dotyczy naszych ukrytych myśli, naszych marzeń i snów? Jaki związek istnieje pomiędzy wizytą młodego astronoma, zatwardziałego ateisty i ambitnego bawidamka Edmunda Halleya w domu bogobojnego Jana Heweliusza w Gdańsku, a spaleniem w kilka miesięcy później największego obserwatorium ówczesnej Europy? Jaki wpływ na Newtona piszącego osiem lat po tych wypadkach najważniejsze dzieło naukowe nowożytności –Matematyczne podstawy filozofii przyrody – ma konflikt Halleya z ojcem, którego zmasakrowane zwłoki wyłowiono z wody trzy lata wcześniej? Co łączy Wielką Zarazę, która nawiedziła Londyn, z ciągiem niewyjaśnionych śmierci czterech kolejnych współpracowników Heweliusza? Jak mają się do siebie dziewictwo Newtona i niespożyty temperament erotyczny Halleya? Czy to, że pod wpływem gdańskiej wódki Halley niewłaściwie ocenił rzeczywistość i przespał się z niewłaściwą kobietą, wpłynie na odkrycie właściwej zasady rządzącej ruchem Wszechświata? Czy nowa orbita ruchu planet dopomoże Halleyowi odnaleźć Boga i pogodzić się z samym sobą? W myśl teorii powszechnego ciążenia wszystko ze wszystkim się łączy... Selenografia jest debiutem dramaturgicznym Krzysztofa Prusa. Praca zajęła III miejsce w konkursie „Nauka a duchowość”, zorganizowanym przez Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych oraz Tygodnik Powszechny, rozstrzygniętym przez jury w składzie: ks. prof. Michał Heller, ks. Adam Boniecki. 

Struktura rewolucji metanaukowej

Józef Życiński

  Po raz pierwszy prezentujemy polskiemu odbiorcy dzieło, w którym Józef Życiński przedstawia summę swoich wieloletnich badań na gruncie filozofii nauki. W erudycyjnym i usystematyzowanym wywodzie Życiński pokazuje ukryte mechanizmy rządzące ewolucją nauki od jej początków aż po czasy nam współczesne.   Józef Życiński skupił swoją uwagę na jednej rewolucji, i to nie rewolucji przebiegającej w nauce, lecz rewolucji, jaka dokonała się w poglądach na naukę, czyli na rewolucji metanaukowej. Została ona wywołana przez dwie wielkie rewolucje naukowe uwieńczone (ale nie zakończone) powstaniem teorii względności i mechaniki kwantowej. Jeszcze raz okazało się, że nauka jest „częścią większej całości”. To, co się dzieje w nauce, ma oddźwięk – niekiedy bardzo daleko idący – w szeroko rozumianej przestrzeni kultury; szeroko rozumianej, bo obejmującej duże obszary życia współczesności. (…) Życiński zawsze głęboko przeżywał piękno naukowej przygody – piękno i element transcendencji: „Mimo niedoskonałości i braków prawdziwa nauka ma swoje piękno, które ujawnia się w przeobrażeniu tajemnicy w informację”. Samo to przeobrażenie jest piękne i tajemnicze. [Ze Wstępu Michała Hellera]

Analiza i konstrukcja. O metodach badania pojęć w Szkole Lwowsko-Warszawskiej

Anna Brożek

Analizę i konstrukcję pojęć powinien stosować w filozofii każdy, kto pojmuje filozofię jako naukę (a nie sztukę), kto preferuje jasność (a nie mętność) myślenia oraz porządek (a nie „głębię”) wypowiedzi. Analizowanie i konstruowanie pojęć, chociaż jest twórczym i porywającym zajęciem, rzadko przynosi wyniki błyskotliwe, znajdujące szeroki oddźwięk. Przeciwnie, stosowanie tej metody spotyka się bardzo często z niezrozumieniem zarówno ze strony zwolenników mętnej głębi, jak i ze strony tych, których zadowalają zawieszone w próżni formalizmy.   W moim głębokim przekonaniu – wbrew jednym i drugim – właśnie głównie dzięki mozolnym wysiłkom analityczno-konstrukcyjnym możliwy jest stopniowy postęp w dyscyplinach filozoficznych. Anna Brożek

Mała księga kosmologii

Lyman Page

Wyprawa do granic wszechświata i granic kosmologii W każdej sekundzie z samych krawędzi obserwowalnego wszechświata dociera do nas słabe promieniowanie – relikt burzliwej młodości kosmosu – zwane mikrofalowym promieniowaniem tła. W Małej księdze kosmologii czołowy badacz tego promieniowania Lyman Page zabiera nas w oszałamiającą podróż po naszej obecnej wiedzy o rozmiarach, budowie i początkach uniwersum. Łącząc najnowsze ustalenia kosmologii obserwacyjnej z przystępnie wprowadzanymi koncepcjami fizycznymi, Page wyjaśnia, jak na podstawie drobnych nieregularności mikrofalowego promieniowania tła kosmologom udało się precyzyjnie zrekonstruować historię kosmosu, ustalić jego kształt, skład, strukturę i tempo ekspansji. Z perspektywy tej wiedzy, zebranej w tzw. standardowym modelu kosmologicznym, widać jednak wyraźnie, jak wiele wciąż nie rozumiemy. Docierając do granic kosmologii, Page dobitnie ukazuje, że przed nami jeszcze mnóstwo fascynujących odkryć.

Jan Woleński. Wierzę w to, co potrafię zrozumieć

Jan Woleński

 Co sądzi o religii? Czy Bóg wybrał go na ateistę? Dlaczego ma słabość do pięknych kobiet? W osobistych rozmowach Jan Woleński odsłania zakamarki swojego filozoficznego umysłu i racjonalnej duszy. Wraca pamięcią do czasów Polski powojennej i ludowej, opowiada o mechanizmach funkcjonowania starego systemu, mierzy się z próbą jego etycznej oceny, rewiduje swoje postawy sprzed lat. Nie stroni przy tym od zaskakujących wyznań, dystansu do samego siebie, szczypty humoru i morza dobrze uzasadnionego racjonalizmu, który przebija z jego postawy.   Ten wywiad-rzeka, przeprowadzony przez Jolantę Workowską, Jacka Prusaka i Sebastiana Kołodziejczyka, to wciągająca podróż od skomplikowanych korzeni czołowego polskiego filozofa, przez życiowe pokusy i złożone filozoficzne zagadnienia, którym próbuje stawić czoła, po wyważoną diagnozę i ocenę dzisiejszych problemów społeczno-obyczajowych.

Triada

Andrzej Muszyński

Trójkąt to uniwersalny symbol szczęścia, medytacji, światła. Wielką Triadą Platońską nazywa się też trzy Wielkie Idee tj. Dobro, Prawdę i Piękno jako objawienie niedostępnej dla umysłu najwyższej idei, Jedni. Triada to literacka wędrówka po trójkącie geograficznym – pomiędzy Jurą Krakowską, Kolumbią a Birmą w poszukiwaniu przestrzeni spotkania świata materialnego i metafizycznego. Każda podróż, także duchowa musi rozpocząć się jednak od wyznaczenia swojej pozycji we Wszechświecie, czemu doskonale służy dynamicznie rozwijająca się, a w Polsce dotąd nieopisana sztuka wizualizacji kosmosu, space art. Z taką perspektywą autor zabiera czytelnika w góry Sierra Nevada w Kolumbii zamieszkane przez Indian Kogi uznanych za najlepiej zachowaną cywilizację prekolumbijską, by zmierzyć się z ich światopoglądem i pojęciem aluny, którego do dziś nie udało się trafnie wyjaśnić badaczom. Aluna wydaje się bowiem wykraczać poza nasz aparat pojęciowy – pomiędzy słowami „nauka”, a „duchowość” ciągle stawiamy spójnik. Swoje zdanie na jego temat mają buddyści, dlatego autor zabiera czytelnika do Birmy, jednego z najbardziej konserwatywnych krajów buddyjskich, opowiadając o zapomnianej sztuce walki, fuzji sacrum i profanum i tajemniczym stworzeniu, które dzieli ludzi, bo pozostaje kwestią wiary. Praca zajęła II miejsce w konkursie „Nauka a duchowość”, zorganizowanym przez Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych oraz Tygodnik Powszechny, rozstrzygniętym przez jury w składzie: ks. prof. Michał Heller, ks. Adam Boniecki. seria PIĄTY WYMIAR