W kręgu czarnego romantyzmu. Inspiracje, motywy, interpretacje

red. Marek Piechota, Julian Strzałkowski, Anna Szumiec

Tom zbiorowy W kręgu czarnego romantyzmu. Inspiracje, motywy, interpretacje jest refleksją na temat literatury czarnego romantyzmu oraz sposobów realizacji tego nurtu w dziełach pochodzących z epok późniejszych. W związku z tym materiał badawczy autorów artykułów jest zróżnicowany, a co za tym idzie, publikacja ma charakter przekrojowy i pozwala w szerszym spektrum zobaczyć omawiane zagadnienie. Atutem książki jest niewątpliwie fakt, że zostały w niej przedstawione metody analizy wcześniej nie stosowane do omawiania utworów czaro-romantycznych (np. analiza jungowska w kontekście Czarnych oczu Ludwika Sztyrmera) oraz interpretacje dzieł dotychczas nie łączonych z czarnym romantyzmem (np. twórczość Brunona Schulza, czy Witolda Gombrowicza).

Kryzysy w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku. Uwarunkowania - przebieg - implikacje

red. Tomasz Kubin, Mieczysław Stolarczyk

Unia Europejska znalazła się w drugiej dekadzie XXI wieku w kryzysie egzystencjalnym. Przyczyną tego stanu było współwystępowanie (nakładanie się) wielu kryzysów i stosunkowo słabe efekty podejmowanych działań zmierzających do ich rozwiązania. Celem badawczym książki jest poddanie analizie najważniejszych kwestii dotyczących głównych przyczyn i przejawów kryzysów występujących w UE w drugiej dekadzie XXI wieku oraz wskazanie na możliwości ich rozwiązania, a także na ich implikacje dla dalszej realizacji europejskiego projektu integracyjnego. Prezentowany praca zbiorowa zawiera dwadzieścia cztery artykuły, które zostały pomieszczone w czterech częściach zatytułowanych: Teoretyczne aspekty kryzysów w Unii Europejskiej, Uwarunkowania kryzysów w Unii Europejskiej, Przejawy kryzysów w Unii Europejskiej oraz Implikacje kryzysów w Unii Europejskiej. Autorami poszczególnych opracowań są badacze z wielu polskich ośrodków akademickich. Opracowanie adresowane jest do szerokiego grona Czytelników. Artykuły zamieszczone w publikacji powinny zainteresować badaczy procesów integracji europejskiej, studentów, dziennikarzy, polityków oraz tych wszystkich, którzy chcieliby poszerzyć swoją wiedzę na temat głównych przyczyn, przejawów i implikacji kryzysów występujących w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku (m.in. kryzysu strefy, euro, kryzysu uchodźczo-migracyjnego, kryzysu polityki bezpieczeństwa i obrony, kryzysu aksjologicznego, kryzysu uznanego (powszechnie akceptowanego) przywództwa Niemiec w UE).

"Nowa Biblioteka. New Library. Usługi, technologie informacyjne i media" 2016, nr 1 (20): Międzynarodowe aspekty bibliotekarstwa

red. Anna Seweryn

Recenzowany kwartalnik naukowy „Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media”, publikowany przez Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zawiera artykuły, komunikaty, materiały, sprawozdania oraz recenzje i omówienia publikacji z zakresu szeroko pojętej bibliologii i informatologii. Od 2013 roku periodyk uwzględniany jest w części B wykazu czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – za publikację przyznawane są 4 punkty. Każdy z tomów czasopisma ma charakter monograficzny.   Prezentowany numer 1/2016, pod redakcją Anny Seweryn, opatrzony jest tytułem „Międzynarodowe aspekty bibliotekarstwa”. Teksty opublikowane w tym tomie można przyporządkować zasadniczo do dwóch grup tematycznych. Pierwszą stanowią artykuły, w których poruszane są wybrane zagadnienia związane ze współpracą bibliotek na płaszczyźnie międzynarodowej. Do tej kategorii można zaliczyć artykuł Anny Matysek, poświęcony działalności międzynarodowych organizacji standaryzacyjnych i normalizacyjnych w zakresie bibliotekarstwa (w ujęciu historycznym i współcześnie); pracę Katarzyny Janczulewicz, dotyczącą transgranicznej współpracy bibliotek i innych instytucji kultury, realizowanej w ramach euroregionów (na przykładzie projektów podjętych przez placówki z województwa śląskiego); oraz tekst Ewy Pali, prezentujący doświadczenia polskich bibliotekarzy, którzy – jako beneficjenci Programu Rozwoju Bibliotek – uczestniczyli w Międzynarodowej Akademii Młodych Bibliotekarzy (International Young Librarians Academy), zorganizowanej w 2012 roku na Łotwie. Odmienny charakter mają teksty Sergiusza Czarzastego i Natalii Wilczek – autorzy ci podjęli problematykę specyfiki działalności bibliotecznej w kontekście międzynarodowych konfliktów zbrojnych, skupiając się na doświadczeniach związanych z odbudową książnic zniszczonych w wyniku działań wojennych w Afganistanie i w Kosowie.

Dusza, ciało i tabu. Studia nad sakralnością praindoeuropejskiego formantu *u w łacińskiej terminologii anatomicznej

Katarzyna Tilgner

Przedstawiona książka jest pierwszym polskim studium poświeconym funkcji praindoeuropejskiego formantu *u, który miał być w głębokiej przeszłości nacechowany konotacjami związanymi ze sferą świętości i z tabu. Dokonując próby weryfikacji hipotezy dotyczącej domniemanej funkcji formantu *u, autorka koncentruje się na poszukiwaniach jego refleksów w praindoeuropejskich i łacińskich nazwach części ciała. Ich ekscerpcję uwarunkowała m.in. zrekonstruowana przez Richarda Oniansa pierwotna koncepcja rozlokowania duszy, obiektu tabu par excellence. Studium dopełnia analiza potencjalnie tabuizowanych nazw części ciała, postrzeganych w zamierzchłych czasach jako obdarzone ponadnaturalną, apotropeiczną mocą, oraz nazw organów wykorzystywanych jako narzędzie poznania woli bóstw. W książce nie zabrakło również tekstów autorów starożytnych, które odzwierciedlają wyobrażenia Rzymian dotyczące ciała, jego członków i przypisywanych im funkcji, odziedziczonych być może z epoki praindoeuropejskiej, a nieświadomie wykorzystywanych także i przez nas w epoce współczesnej.

Historical Issues in Hamito-Semitic and Indo-European languages. Zagadnienia historyczne w chamito-semickich i indoeuropejskich językach

red. Ireneusz Kida

Tom Zagadnienia historyczne w chamito-semickich i indoeuropejskich językach jest zbiorem dziewięciu artykułów, poświęconym przede wszystkim wybranym zagadnieniom dotyczącym wpływu języków chamito-semickich na niektóre języki indoeuropejskie w odległej przeszłości, ale także poruszającym inne tematy z zakresu językoznawstwa ogólnego (fonologii, dialektologii, zmiany językowej oraz magii).

Filmowe pejzaże Europy

red. Magdalena Kempna-Pieniążek, red. Barbara Kita

Książka Filmowe pejzaże Europy jest przeglądem współczesnego kina europejskiego z perspektywy charakterystycznego ujęcia krajobrazu. W jaki sposób europejscy twórcy wykorzystują pejzaż? Czy jest dla nich znaczący i determinuje wybór odpowiednich środków, sposoby filmowania? Na pytania te odpowiadają autorzy dziesięciu esejów. Każdy z artykułów poddaje pod refleksję zestaw filmów, w których krajobraz odgrywa istotną rolę. Czasem rozumiany jest on w sposób metaforyczny, jako element autorskiej narracji (artykuły Ilony Copik o postindustrialnym pejzażu generującym kwestie społeczne oraz Wojciecha Sitka o filmach „złamanej Brytanii”). Innym razem przedmiotem namysłu jest krajobraz miejski, ujmowany w wymiarze symbolicznym (artykuł Andrzeja Gwoździa, pokazujący, w jaki sposób mur berliński [nie] istniał w kinie oraz esej Przemysława Pieniążka poddający interpretacji infernalny pejzaż filmów Dario Argento). Kompleksowe ujęcie krajobrazu filmowego można odnaleźć w interpretacji kina hiszpańskiego, w którym Joanna Aleksandrowicz zestawia ze sobą pejzaże baskijskie oraz andaluzyjskie. Propozycja Karoliny Kostyry wpisuje się w peregrynację pejzaży natury, będących nieodłącznym elementem filmów coming of age w kinie światowym. Zupełnie inaczej funkcjonują wiejskie romantyczne pejzaże w twórczości Jana Jakuba Kolskiego, stanowiące przedmiot zainteresowania Jakuba Zajdla, który filmowe przywiązanie do nich odnajduje w życiorysie reżysera. Wreszcie Magdalena Kempna-Pieniążek oraz Natalia Gruenpeter zajęły się autorskimi interpretacjami pejzażu w kinie Bruno Dumonta oraz Lucile Hadžihalilović.

Zasada ochrony samorządności terytorialnej. Studium konstytucyjne

Anna Chorążewska

W niniejszej monografii konstytucyjną instytucję samorządu terytorialnego analizuje się przez pryzmat zasady samorządności terytorialnej, ujmowanej w formie studium konstytucyjnego. Takie sformułowanie tytułowej zasady ma ujęcie nie tylko ustrojowoprawne, lecz także funkcjonalne, a następnie w rozważaniach jest rozwijane z perspektywy konstytucyjnego statusu człowieka jako indywiduum, z całą jego godnością deklarowaną przez Konstytucję, z perspektywy statusu konstytucyjnego człowieka jako obligatoryjnego członka wspólnoty samorządowej, z perspektywy statusu wspólnoty samorządowej, statusu wspólnoty narodowościowej, statusu państwa, a także z perspektywy statusu struktur organizacyjnych społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych. Tok wywodu prowadzi do wniosku, że samorząd terytorialny to instytucja głęboko osadzona w strukturze społeczeństwa obywatelskiego, a jako taki powinien mieć ustrojowo zagwarantowaną możliwość naturalnej ewolucji, stosownie do rozwoju i osiągania kolejnych etapów dojrzałości polskiego społeczeństwa obywatelskiego. W konsekwencji regulacja konstytucyjna tytułowej instytucji w założeniu ustrojodawcy nie powinna stanowić czynnika hamującego naturalne procesy zachodzące wraz z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego. Praca może znaleźć zastosowanie  zarówno w sądowej kontroli konstytucyjności działalności prawotwórczej w zakresie prawa samorządowego, w sądowej kontroli wykonywania i stosowania prawa, jak i w procesie dydaktycznym i seminaryjnym. Może być także pomocna w codziennym funkcjonowaniu organizacji społecznych/pozarządowych, organów jednostek samorządu terytorialnego i radnych, a także znaleźć zastosowanie w procesach reformy administracji publicznej i tworzeniu instytucji badania efektywności i skuteczności budowy oraz działania struktur administracji publicznej.

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. T. 21: Kobiety w literaturze Słowian Wschodnich

red. Halina Mazurek, red. Beata Pawletko

Kolejny, 21 tom „Rusycystycznych Studiów Literaturoznawczych” poświęcony jest postaciom kobiet. Nie jest to temat nowy, wykorzystywany był bowiem od wieków w literaturze, a w drugiej połowie XX stulecia i na początku XXI wieku bije rekordy popularności. W literaturach wschodniosłowiańskich temat ten odżył i zaistniał na stałe dopiero po pieriestrojce. Literatura odzwierciedla zmiany zachodzące w życiu narodów wchodzących w skład byłego Związku Radzieckiego, w tym zmiany statusu kobiet. Niniejszy tom jest skromnym udziałem rusycystyki śląskiej w trwającym w świecie naukowym dyskursie o kobietach. Autorzy zamieszczonych w nim tekstów podejmują tematy związane z literackimi postaciami kobiet, kobietami - twórcami bądź z zagadnieniami dotyczącymi badań genderowych. Większość artykułów dotyczy literatury dwudziestowiecznej oraz przełomu XX i XXI wieku. Prezentowane teksty są różnorodne. Opierają się przede wszystkim na interpretacji utworów ciekawych i wyjątkowych ze względu na kreację postaci kobiecej bądź znaczących w dorobku twórczym kobiet pisarzy.