Rzeczy i Zagłada

Bożena Shallcross

Jako jedno z najważniejszych doświadczeń historii XX wieku i modernizmu Zagłada przemawia do nas dzisiaj w języku śladów – jako wizualna migawka, materialny strzęp czy echo traumatycznej pamięci. Owa ocalała reszta jest tekstem Zagłady na równi z pisanymi świadectwami. Książka ta stawia pytanie o to, czym jest reszta i ślady pozostałe po uprzedmiotowionej ofierze i po przerobionej ludzkiej somie, a przede wszystkim jak dalece przerób ludzkich zwłok lub ich rozkład wespół z recyklingiem przedmiotów zacierały istniejącą pomiędzy nimi ontologiczną różnicę. Rozważając lekcję przedmiotu jako niezbywalną część mechanizmu ludobójstwa, sporo uwagi poświęca się dziełom sztuki i artefaktom o wysokiej wartości fiskalnej. Tymczasem Zagłada, pojmowana jako wydarzenie materialne, opowiada też o błahych rzeczach – narzędziach kuchennych, sukniach, walizkach – istotnych dla przetrwania i prawem metonimii świadczących o tożsamości ich użytkowników. Jak nigdy dotąd człowiek był systematycznie pozbawiany takiej właśnie własności. Toteż w narracjach o grabieży rzeczy, ich przechodzeniu z rąk do rąk lub ukrywaniu w szczelinach ciała ujawnia się szczególny rodzaj bliskości z człowiekiem wywołanej granicznym doświadczeniem i przez to doświadczenie zrywanej.  

W trosce o dobrą edukację. Prace dedykowane profesor Jadwidze Kowalikowej z okazji 40-lecia pracy naukowej

Anna Janus-Sitarz

X tom serii „Edukacja nauczycielska polonisty” zawiera 34 teksty dedykowane profesor Jadwidze Kowalikowej z okazji 40-lecia pracy naukowej. Cenne dla dydaktyki języka polskiego dokonania prof. Kowalikowej uhonorowali uniwersyteccy przyjaciele i uczniowie artykułami, które łączy wspólny motyw – troska o dobrą edukację na wszystkich poziomach kształcenia. Prace zamieszczone w jubileuszowym tomie poszerzają wiedzę polonistów w zakresie badań nad językiem, literaturą i kulturą. Książka prezentuje aktualne problemy kształcenia językowego i kompetencji komunikacyjnej (wartościowanie, język młodzieży, neologizmy słowotwórcze w polityce, błędy językowe etc.) oraz kształcenia literacko-kulturowego (nowe spojrzenie na dzieła literatury polskiej i inne teksty kultury).

Między literaturami. Rozmowy z tłumaczami o pisarzach języka niemieckiego

Piotr de Bończa Bukowski, Paweł Zarychta

Tłumacze literatury pięknej wychodzą z cienia, są coraz wyraźniej widoczni i zyskują należną im podmiotowość twórców. Dostrzegamy dziś, że to oni właśnie piszą historie literatur obcych w Polsce, kreują ich obraz, promują kariery zagranicznych twórców. Poruszając się między literaturami, są tłumacze nie tylko ekspertami w dziedzinie kontaktów międzykulturowych i wnikliwymi odbiorcami dzieł tak obcych, jak rodzimych, ale często także wspaniałymi rozmówcami, gotowymi dzielić się swoją wiedzą i opinią. Autorzy tej książki postanowili przedstawić czytelnikom swego rodzaju mówioną historię literatury niemieckojęzycznej w Polsce, przeprowadzając rozmowy z ośmiorgiem wybitnych tłumaczy języka niemieckiego, występujących w roli znawców, komentatorów czy wydawców. W efekcie powstała żywa, wielogłosowa opowieść o rodzimej recepcji literatury Niemiec, Austrii i Szwajcarii widzianej przez pryzmat osobistych doświadczeń, interpretacji i wyborów. Między literaturami… jest pozycją wydawniczą wyjątkową pod wieloma względami. Zaproszeni do dialogu tłumacze, wybitni znawcy sztuki przekładu, wyłaniają się z niego jako zróżnicowane osobowości, wskazujące na złożoność działalności związanej z przekładem. Odkrywają przy tym świat literatury widziany ich oczami. Książka jest barwną mozaiką różnorodnych temperamentów i osobowości, ukazującą złożoność zjawiska przekładu literatury niemieckojęzycznej i jego istotne znaczenie dla kultury. Z recenzji dr hab., prof. UW Joanny Godlewicz-Adamiec Piotr de Bończa Bukowski – jest doktorem habilitowanym nauk humanistycznych, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracuje w Instytucie Filologii Germańskiej UJ, pełniąc funkcję Kierownika Pracowni Translacji. Prowadzi badania nad teorią tłumaczenia, praktyką przekładu literackiego i transferu międzykulturowego oraz historią myśli przekładoznawczej. Jest autorem trzech monografii oraz współredaktorem sześciu tomów zbiorowych. Ostatnio wydał książkę Friedricha Schleiermachera drogi przekładu. W kręgu problemów języka i komunikacji (2020). Przez wiele lat był członkiem Rady Programowej serii Pisarze Języka Niemieckiego, która ukazywała się nakładem Wydawnictwa Literackiego. Paweł Zarychta – jest doktorem nauk humanistycznych, pracownikiem Instytutu Filologii Germańskiej UJ, w wolnych chwilach tłumaczem. W pracy naukowej zajmuje się literaturą niemieckojęzyczną XVIII i XIX w., specjalizuje się w badaniach rękopisów niemieckich z tego okresu. W polu jego zainteresowań leżą ponadto polsko-niemiecki transfer literacki, teoria i praktyka przekładu. Jest autorem monografii Spott und Tadel. Lessings rhetorische Strategien im antiquarischen Streit, współredaktorem siedmiu tomów zbiorowych.  

W krainie Pierzastego Węża. Historia Meksyku od podboju do czasów współczesnych

Karol Derwich

Tequila, burrito, Acapulco, Majowie, „Pancho” Villa, zapatyści… Wielu spotkało się z tymi określeniami - Meksyk staje się państwem coraz lepiej znanym i coraz bliższym. Coraz większa jest też chęć głębszego poznania tego niezwykle interesującego kraju. Pomysł przygotowania niniejszej książki zrodził się pod wpływem wykładów poświęconych problematyce meksykańskiej, realizowanych przez Autora w Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ. Uczestniczą w nich przede wszystkim studenci studiów latynoamerykańskich, ale także i innych kierunków - pragnący poszerzyć swoją wiedzę o Meksyku. Książka ta jest więc próbą wyjścia naprzeciw oczekiwaniom tych wszystkich, którzy z różnych powodów chcą bliżej poznać historię i współczesność tego kraju.    Karol Derwich – adiunkt w Zakładzie Ameryki Łacińskiej Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ. Absolwent studiów magisterskich w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Centrum Studiów Latynoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego. W Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych przygotował rozprawę doktorską poświęconą latynoamerykańskiej polityce Stanów Zjednoczonych. Autor monografii Instrumenty polityki zagranicznej USA wobec państw Ameryki Łacińskiej, 1945 -2000 oraz redaktor tomu Meksyk w XXI wieku. Polityka – społeczeństwo - gospodarka. Uczestnik licznych konferencji krajowych i międzynarodowych, autor artykułów poświęconych współczesnym przemianom politycznym i gospodarczym w Ameryce Łacińskiej oraz stosunkom międzynarodowym w zachodniej półkuli. Obecne zainteresowania naukowe związane są z procesami demokratyzacji w Ameryce Łacińskiej, szczególnie w Meksyku.

Język polski? Chcę i mogę! Część I: A1 - wyd. II poprawione

Beata Sałęga-Bielowicz, Edyta Gałat

Wydanie II poprawione Materiał dźwiękowy do pobrania z https://www.universitas.com.pl/pl/ksiazki/2382-jezyk-polski-chce-i-moge-cz-i-wyd2-p-oprawione.html Analiza zawartości podręcznika pozwala zgodzić się z tym, co Autorki napisały we wstępie, czyli że - bez szkody dla rozwoju kompetencji komunikacyjnej - rozbudowany został komponent gramatyczny (Autorki mówią o "dowartościowaniu komponentu gramatycznego"); że wykorzystano uwspółcześnione listy frekwencyjne - jeśli chodzi o zawartość leksykalną; że kryterium istotnym w tworzeniu materiałów było kryterium użyteczności - stąd przywołanie wielu kolokwializmów (raczej: słownictwa współczesnego, na które składają się i potocyzmy, i - czasem - elementy slangowe), ale i elementów języków specjalistycznych (dopasowanie tychże do poziomu nie jest proste, ale Autorkom udaje się to zrobić!). (...) Niniejsze materiały odzwierciedlają doświadczenie i warsztat Autorek, potrafiących przygotować świetny program, dopasowany do potrzeb konkretnych odbiorców. Zaproponowany przez E. Gałat i B. Sałęgę-Bielowicz rozkład materiału (= brak sztywnej struktury) pozwala nauczycielom na dopasowanie zawartości do potrzeb wskazanej grupy uczniów. Z drugiej strony trzyma w ryzach tych lektorów, którzy jeszcze nie nauczyli się dyscypliny w pracy z podręcznikiem kursowym. Spokojna, skromna, ale estetyczna szata graficzna jest na tyle poważna, by skupić uwagę uczących się na zawartości merytorycznej, i na tyle bogata, by móc postawić podręcznik na tej samej półce, co najlepsze (starsze) materiały dydaktyczne w naszej branży. Dr Piotr Kajak, Uniwersytet Warszawski Na pochwałę zasługuje logiczny i spójny układ podręcznika. Każda jednostka lekcyjna jest przemyślana pod względem merytorycznym i metodycznym. Przyjazna i czytelna forma graficzna, różnorodny, szeroki i ciekawy dobór materiałów (tekstów, ćwiczeń, objaśnień gramatycznych itp.), bogato zilustrowane lekcje, dołączony do nich komponent socjokulturowy i kulturoznawczy to niewątpliwie ogromne atuty opracowania. (...) Duża liczba zadań z pewnością ułatwi pracę lektorom (nie muszą uzupełniać podręcznika dodatkowymi materiałami), zaś użytkownikom pozwoli na skuteczniejsze opanowanie podsystemów języka polskiego. (...) Godna podkreślenia jest także dbałość o konsekwentne realizowanie założeń programowych, o równomierne rozwijanie wszystkich sprawności. Autorki nie zapominają również o nauce poprawnej pisowni i wymowy tak potrzebnych w praktyce językowej. Realizując kryterium przydatności nauczanych treści i pamiętając o zmieniających się realiach, w części poświęconej pisaniu wprowadzają - obok form przewidzianych w programie dla poziomu A1 - blog jako coraz popularniejszą formę wypowiedzi. Zachwyci to bez wątpienia użytkowników i zachęci ich do nauki pisania (sprawności wciąż deficytowej) oraz podejmowania prób samodzielnego redagowania tekstów po polsku. Dr Grażyna Przechodzka, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Edyta Gałat - absolwentka filologii orientalnej Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiów podyplomowych na Wydziale Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiów podyplomowych w Centrum Jakości Politechniki Krakowskiej na kierunku Zarządzanie Zasobami Ludzkimi. Licencjonowany egzaminator Telc z języka polskiego jako obcego B1-B2, członek Komisji ds. Jakości Kształcenia na Politechnice Krakowskiej. Lektor języka polskiego od 1997 r., współpracowała z Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ, Szkołą Języka i Kultury Polskiej UJ, a także krakowskimi prywatnymi szkołami. W Międzynarodowym Centrum Kształcenia pracuje jako wykładowca języka polskiego od 2004 r. Prowadzi zajęcia ze słownictwa specjalistycznego, kursy dla studentów różnych programów, lektoraty, a także koordynuje pracę lektorów. Jest współautorką kursu języka polskiego na platformie e-learningowej Politechniki Krakowskiej, a także skryptów z materiałami przeznaczonymi na roczny kurs polskiego dla studentów MCK PK. Beata Sałęga-Bielowicz - absolwentka filologii polskiej UP (1995 r.). W 1996 r. ukończyła Kurs Przygotowawczy dla kandydatów na lektorów jpjo na UJ. Od 1996 r. zaczyna współpracę z UJ w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie (dawniej: Instytut Polonijny) oraz Szkołą Języka i Kultury Polskiej UJ jako lektor języka polskiego jako obcego, gdzie prowadzi zajęcia na wszystkich poziomach zaawansowania o różnej intensywności. Prowadzi także zajęcia indywidualne, w tym z różnych specjalistycznych odmian polszczyzny. Od 1998 r. - członek Stowarzyszenia Polskich i Zagranicznych Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego Jako Obcego BRISTOL. Do maja 2018 r. była zatrudniona jako lektor języka polskiego jako obcego w Konsulacie Generalnym USA w Krakowie. Od 2008 r. prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Pedagogicznym na studiach podyplomowych: Nauczanie języka polskiego jako obcego. Od września 2018 do lipca 2024 r. visiting professor w Dalian University of Foreign Languages w Chinach. Stypendystka NAWA (2019-2024).

Historia tanga dla początkujących i zaawansowanych

Ewa Stala

Historia tanga dla początkujących i zaawansowanych to pozycja dla wszystkich zainteresowanych tym tańcem w mniejszym lub większym stopniu – stąd też podział wewnętrzny na dwie główne części. Część pierwsza, dla początkujących, swoista „nota biograficzna” tanga, jest opowieścią o jego narodzinach i ewolucji aż po dzień dzisiejszy, usytuowaną w kontekście historycznym, geograficznym i społecznym. Część druga, dla zaawansowanych, składa się z serii krótkich szkiców na temat obecności tanga w literaturze, kinie, sztukach plastycznych, jego filozofii, obecności w innych krajach, specyficznego języka tangowych tekstów i ich ewolucji, powstania i działalności Narodowej Akademii Tanga, wreszcie – prezentacji kilku czołowych artystów tego gatunku. Dodatkowym atutem książki są archiwalne fotografie pochodzące z zasobów Narodowego Archiwum w Buenos Aires. Jest to pierwsza na polskim rynku wydawniczym monografia poświęcona temu pięknemu i coraz popularniejszemu zjawisku kulturowemu, ale też próba pokazania, że tango to dużo więcej niż taniec.   Fakt, że wśród ponad czterdziestu pozycji, z jakich składa się Bibliografia książki, praktycznie nie ma polskich tytułów (…), dobitnie przemawia za koniecznością publikacji w Polsce tego erudycyjnego przewodnika retrospektywnego, oprowadzającego po szeroko pojętej historii społecznej i kulturowej tanga. Historia tanga dla początkujących i zaawansowanych staje się jedynym w swoim rodzaju, unikalnym studium „narodowego dziedzictwa artystycznego”, „autentycznego wyrazu narodu argentyńskiego” czy, innymi słowy, idealnego produktu eksportowego, jakim Argentyna podzieliła się z resztą świata. dr hab. Anna Sawicka 

O starożytnościach litewskich. Mitologizacja historii w XIX-wiecznym piśmiennictwie byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego

Małgorzata Litwinowicz-Droździel

Pasje starożytnicze chyba nigdy nie były tak silne i powszechne jak w XIX wieku, w żadnym też stuleciu nie odkryto tylu pogańskich bogów. "Starożytności litewskie" to książka o czterech miłośnikach litewskiej dawności. Bohaterami poszczególnych opowieści są Józef Ignacy Kraszewski, Teodor Narbutt, Simonas Daukantas i Ludwik Adam Jucewicz. Śledząc ich starożytnicze pisma, znaleziska i wynalazki, przyglądamy się jednocześnie temu jak z narracji o najdawniejszych dziejach rodzi się nowoczesna litewska świadomość narodowa.   Dr Małgorzata Litwinowicz-Droździel pracuje w Instytucie Kultury Polskiej  na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zajmuje się historią kultury polskiej i litewskiej XIX wieku.

Dramaturgia Tadeusza Rittnera - rewizje

Sabina Brzozowska

Tadeusz Rittner długo "czekał" na taką monografistkę. Sabina Brzozowska od pewnego czasu poświęcała swoją uwagę badawczą twórczości tego niedocenionego dramaturga. Monografia Dramaturgia Tadeusza Rittnera - rewizje, efekt jej wielostronnych peregrynacji naukowych, stanowi znakomitą merytorycznie propozycję nowych odczytań dzieł Rittnera, na wielu polach rewidującą niegdysiejsze (obecnie już przestarzałe) ustalenia Zbigniewa Raszewskiego. Książka Brzozowskiej prezentuje bardzo wysoki poziom naukowy, ogromnie dużo wnosi do wiedzy o przedmiocie, ujawnia świetne połączenie kompetencji historycznoliterackich z historycznokulturowymi oraz z wiedzą z dziedziny historii teatru polskiego i obcego, stanowi nadto wzorcowy przykład napisanej mistrzowskim językiem naukowej narracji. Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Sobieraja Sabina Brzozowska - profesor Uniwersytetu Opolskiego, historyczka literatury, autorka monografii Klasycyzm i motywy antyczne w poezji Młodej Polski (2000), Człowiek i historia w dramatach Tadeusza Micińskiego (2009), W zwierciadle idei. Literatura Młodej Polski - konteksty (2018) oraz studiów o literaturze przełomu XIX i XX wieku publikowanych m.in. w "Pamiętniku Literackim", "Pamiętniku Teatralnym", "Tekstach Drugich", "Wielogłosie", a także w tomach zbiorowych i specjalistycznych słownikach. Współautorka opracowania antologii Myśl teatralna doby postyczniowej (2016), współredaktorka kilku monografii zbiorowych. W 2021 roku zorganizowała międzynarodową konferencję "Literatura polska i modernizm austriacki. Inspiracje, powinowactwa, dysonanse (w setną rocznicę śmierci Tadeusza Rittnera)", której pokłosie ukazało się na łamach pisma "Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza" 2021.