Odrodzona Rzeczpospolita na rynkach zamorskich. Handel polsko-arabski w latach 1918-1939

Konrad Banaś

Publikacja dotyczy wymiany handlowej Polski z państwami Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu w okresie międzywojennym. Na tle ogólnej sytuacji odrodzonej Rzeczypospolitej oraz ewolucji relacji handlowych z zagranicą przedstawiono nowy układ geopolityczny w świecie arabskim uwarunkowany stopniem niezależności i potencjałem poszczególnych krajów. Ukazano sytuację polityczną i gospodarkę państw regionu, a także eksport i import między Polską a danym krajem w latach 20. i 30., co pozwoliło na wskazanie dynamiki obrotów handlowych. Podkreślono też rolę transportu i targów w rozwijaniu współpracy handlowej. Książka jest adresowana do historyków orientalistów oraz miłośników Orientu i historii Polski międzywojennej. "To pierwsze w literaturze polskiej tak całościowe i unikalne opracowanie zagadnienia relacji handlowych Polski z regionem Bliskiego Wschodu w okresie międzywojennym. [...] Publikacja będzie stałą pozycją w polskich badaniach nad Orientem i historią Polski w okresie międzywojennym." Z recenzji prof. zw. dr. hab. Jerzego Zdanowskiego W serii powołanej dla uczczenia 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. oraz utrwalenia w polskiej świadomości zbiorowej wiedzy historycznej o genezie i przebiegu odbudowy państwa polskiego ukażą się monografie, biografie i źródła, dla których tematyczną klamrą będzie idea polskiej niepodległości oraz walki o jej urzeczywistnienie i kształt z uwzględnieniem zagadnień polskich i międzynarodowych; politycznych, społecznych i ekonomicznych; walki orężnej i działań dyplomatycznych; wreszcie przedsięwzięć na polu kultury. W serii ukazały się: Przemysław Waingertner, Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej "Zet" i ruch zetowy (1886-1996), wyd. 1 i wyd. 2 Łódzcy bohaterowie 1918 roku, pod redakcją Witolda Jarno i Przemysława Waingertnera Jędrzej Moraczewski, Wspomnienia. Ludzie, czasy i zdarzenia. Część pierwsza: Młodość i praca inżynierska. Tom 1: Lata nauki 1870-1896, opracowanie, wstęp i komentarz Ilona Florczak Joanna Sosnowska, Z dziejów opieki społecznej w Polsce międzywojennej. Półkolonie letnie w Łodzi Niepodległa. Rozważania prawno-ustrojowe w 100. rocznicę odrodzenia suwerennego państwa polskiego, pod redakcją Aldony Domańskiej i Anny Michalak Witold Jamo, Garnizon Wojska Polskiego w Tomaszowie Mazowieckim w latach 1918-1939 Wkrótce ukaże się: Małgorzata Łapa, Polska polityka handlu zagranicznego w latach 1918-1939

Finansowanie działalności innowacyjnej MŚP. Wybrane zagadnienia

Marzena Krawczyk

Unia Europejska przykłada dużą wagę do wzrostu innowacyjności gospodarki europejskiej oraz do sektora MŚP jako motoru rozwoju przedsiębiorczości, kreatywności, w konsekwencji przekładającej się na tempo wzrostu gospodarczego krajów członkowskich. Znaczenie innowacyjności i sektora MŚP zostało przyjęte jako czynniki wzrostu konkurencyjności gospodarki europejskiej zapisane w dokumencie UE zwanym Strategia lizbońska. Między innymi z tego powodu nowe publikacje dotyczące rozwoju MŚP oraz innowacyjności stanowią ważne pozycje na rynku wydawniczym. W krąg takich tematycznych publikacji wpisuje się opracowanie M. Krawczyk obejmujące swym zakresem problematykę innowacyjności rozwoju sektora MŚP ze zwróceniem szczególnej uwagi na źródła finansowania działalności podmiotów tego sektora. 

Szekspir na blogu

Monika Sosnowska

W książce zawarto opis badań różnych aspektów twórczości i recepcji dzieł Szekspira na świecie i w Polsce. Jako wynik samodzielnych dociekań są one przedstawione w niekonwencjonalnej i nowoczesnej formie. Metamorfozy kulturowe, jakie zaszły w społeczeństwach zachodnich pod wpływem nowych mediów w przeciągu ostatnich dwóch dekad, objęły zasięgiem również tzw. kulturę wysoką, do której niewątpliwie przez wieki zaliczano twórczość elżbietańskiego dramaturga. Wpisując nazwisko Shakespeare w wyszukiwarkę internetową, okaże się, że jest on popularny niczym niejedna popikona. Powstają strony poświęcone jemu i jego twórczości, tworzone zarówno przez szekspirologów, takich jak Stanley Wells, Michael Best czy Hardy M. Cook i jednostki naukowe np. Shakespeare Birthplace Trust albo International Shakespeare Association, jak i internautów–amatorów zafascynowanych jego twórczością, bądź przypadkowo (jednorazowo) powołujących się na Szekspira. Jednym z rodzajów stron dedykowanych Szekspirowi lub takich, gdzie pojawia się wzmianka z jego nazwiskiem albo odniesieniem do jego sztuki, jest blog. Swobodę i fantazję można a priori uznać za towarzyszące twórczości Szekspira, jak również autorkom niniejszych szkiców. Dodatkowy walor stanowi załączona bibliografia, „Szekspir na blogu i nie tylko”, obejmująca strony internetowe istniejących blogów, dzieł dostępnych w Internecie, witryn informacyjnych, czasopism i bibliotek, stowarzyszeń i organizacji.  

W poszukiwaniu innej historii. Antropologia tekstów opublikowanych na łamach periodyków Instytutu Literackiego w Paryżu

Rafał Stobiecki, Sławomir M. Nowinowski

Polska dała w swej historii dowody zadziwiającego liberalizmu: przyjęła Żydów i nadała im prawa, a w czasach triumfującej gdzie indziej kontrreformacji pozwoliła protestantom na praktykowanie ich wiary i objęła opieką Akademię Mohyły w Kijowie. Ale Polska dała też dowody fanatyzmu religijnego, który spowodował walkę z husytyzmem – co przekreśliło możliwość związania się z Czechami – a później znalazło wyraz w prześladowaniach innowierców. Cechą naszej polityki zagranicznej było stałe uzależnianie się od innych ośrodków: od Watykanu czy od Habsburgów, połączone jednocześnie z ogromną prowincjonalnością. […] Atrakcyjność Polski była zdumiewająca. Potrafiliśmy wchłonąć kolonistów niemieckich, z których powstało polskie mieszczaństwo. Zasymilowaliśmy znaczne odłamy inteligencji żydowskiej. Spolonizowaliśmy również elity litewskie i ukraińskie […]. W tej dziwnej łamigłówce kryją się nasze wielkie szanse. Taką szansą może być nasza polityka wschodnia. Musimy prowadzić samodzielną politykę. Powinniśmy sobie uświadomić, że im mocniejsza będzie nasza pozycja na wschodzie, tym bardziej będziemy się liczyć w Europie Zachodniej. […] Zdając sobie sprawę, że katolicyzm jest wyznaniem znakomitej większości narodu, musimy dbać również o Żydów, mahometan i protestantów oraz prawosławie, które jest wyznaniem wielu obywateli polskich, a zarazem wyznaniem panującym w Rosji, na Ukrainie, na Białorusi. Jest to ogólny zarys wizji Polski Jerzego Giedroycia, o której realizację walczył całe życie.

Władza a społeczeństwo? Od średniowiecza do II wojny światowej

Janusz Skodlarski

Głównym celem autora jest ukazanie ewolucji w relacjach władzy i społeczeństwa od upadku Rzymu do II wojny światowej. Od najdawniejszych czasów do dziś stosunki władzy ze społeczeństwem stanowią podstawowy element dziejów ludzkości. Dążenie do rządzenia, panowania nad innymi, wywodzi się z natury człowieka. I władza, i społeczeństwa miały wpływ na zmianę stosunków społecznych, na kształtowanie się prawa i poziomu egzystencji ludzkiej. W książce autor podejmuje próbę odpowiedzi m. in. na następujące pytania: kto miał większy wpływ na kształtowanie się prawa i poziomu egzystencji ludzkiej, władza czy społeczeństwo? jaki był zakres władzy w poszczególnych systemach ustrojowych? jakie metody i środki były stosowane przez rządzących, a jakie przez społeczeństwo, które z nich były skuteczniejsze? w jakim stopniu władcy i rządzący wychodzili naprzeciw potrzebom społecznym? czy demokracja parlamentarna była w omawianym czasie najlepszym ustrojem? czy demokratyzacja ustroju wpłynęła na stopę życiową społeczeństwa?

Reformy ekonomiczne i polityczne a rozwój gospodarczy Indii (1991-2012)

Grzegorz Bywalec

Jedną z najważniejszych kwestii teoretycznych ekonomii oraz polityki gospodarczej po II wojnie światowej stał się rozwój ponad 100 krajów, które wyzwoliły się spod kolonialnego panowania i/lub innego rodzaju uzależnienia od wysoko rozwiniętych krajów kapitalistycznych i rozpoczęły samodzielny byt państwowy. Na ich obszarze zamieszkiwało niemal 70 proc. ludności świata. Były to – poza wyjątkami – kraje bardzo zacofane gospodarczo. Do grupy tej należały również Indie. Ze względu na swoją odmienność trudno porównywalne z innymi państwami postkolonialnymi. Ich nietypowość wynikała przede wszystkim z ogromnej liczby mieszkańców, jej dużej dynamiki wzrostowej, zróżnicowania etnicznego, religijnego, językowego oraz specyficznej, utrwalanej przez tysiąclecia struktury społecznej i systemu wartości. Przed władzami niepodległych Indii stanęły ogromne wyzwania. Najważniejszym było skonstruowanie odpowiedniego modelu gospodarki. Na początku lat 90. XX w. Indie przeprowadziły wielkie reformy ustroju gospodarczego i politycznego. Polegały one na liberalizacji i deregulacji gospodarki oraz utworzeniu demokratycznego samorządu lokalnego. Ich efektem był szybki rozwój gospodarczy, wskutek czego w połowie drugiej dekady XXI w. indyjska gospodarka pod względem PKB znalazła się na trzecim miejscu na świecie (po Chinach i USA). Niniejsza praca jest pierwszą w Polsce monografią przedstawiającą genezę, istotę, przebieg oraz – przede wszystkim – gospodarcze i społeczne skutki tych reform. 

Pomiędzy reformami. Edukacja początkowa w polskich reformach oświatowych w latach 1932-1961

Dorota Radzikowska

W pracy zawarta została analiza reform programowo-strukturalnych wprowadzanych w Polsce na pierwszym szczeblu kształcenia w szkole podstawowej w latach 1932–1961, przy czym ciężar badań koncentruje się głównie na założeniach reform, w mniejszym zaś stopniu na rzeczywistych zmianach w systemie edukacji, jakie zaszły pod ich wpływem. Ponieważ etap edukacji początkowej rozpoczyna organizowany przez szkołę proces wszechstronnego rozwoju uczniów, zadania nauczania początkowego rozpatrywane są tutaj w ścisłym związku z zadaniami szkoły podstawowej jako szkoły ogólnokształcącej. Wśród kryteriów analizowania kolejnych reform znalazły się: źródła, uwarunkowania i ogólne założenia reformy, miejsce edukacji początkowej w strukturze systemu oświatowego, cele i zadania tej edukacji w świetle założeń reformy, a także treści i programy nauczania dopuszczone do użytku na szczeblu edukacji początkowej wraz z metodami nauczania, formami organizacyjnymi pracy oraz środkami dydaktycznymi zalecanymi przez autorów programów i opracowań metodycznych. Zakres chronologiczny pracy zamyka się w latach 1932–1961, jednak dla określenia kontekstu i pełniejszego zobrazowania opisywanych reform oraz wskazania na ewolucyjny charakter zmian konieczne było odwołanie do przeszłości, pokazujące zasadnicze tendencje, które poprzedzały pierwszą charakteryzowaną w pracy reformę. 

Polszczyzna dziewiętnastowiecznych salonów

Elżbieta Umińska-Tytoń

Publikacja ukazuje etykietę językową dziewiętnastowiecznych salonów polskich. Materia językowa usytuowana została na szerszym tle kulturowym epoki, co rozszerza krąg odbiorców o czytelników niejęzykoznawców, a tym samym propaguje wiedzę o języku jako integralnym składniku przestrzeni społecznej określonej epoki. Salon był miejscem, gdzie kształtowano i stosowano wyższe formy zachowania, także językowego. Służyło to poczuciu elitarności, podkreślało dystans dzielący grupę osób bywałych na salonach od reszty społeczeństwa. Wyszukane formy grzeczności były ważnym sposobem tego wyróżnienia. Niemniej istotną rolę pełniło słownictwo. Jak wiadomo, jest to warstwa języka, która najlepiej odzwierciedla strukturę społeczną jego użytkowników. Zatem swoista leksyka charakterystyczna dla komunikacji salonowej, będzie także przedmiotem opisu. Opis polszczyzny salonowej wydaje się potrzebny z kilku powodów: 1. Brak w dotychczasowych badaniach nad językiem XIX w. prac zajmujących się jego ówczesnym zróżnicowaniem społecznym. W ogóle opisowi stylistycznych i socjalnych odmian języka polskiego w XIX w. poświęcono dotąd niewiele miejsca. W polu zainteresowań językoznawców znalazły się jedynie gwary miejskie (warszawska i krakowska) oraz – w różnym zakresie – styl potoczny. Język elit tamtych czasów nie doczekał się dotąd opracowania. 2. Badany typ kontaktu ukazuje bogactwo stylistyczne naszego języka, który dziś coraz silniej ulega naporowi wszechogarniającej potoczności. 3. Zamierzony opis utrwala odchodzący w przeszłość sposób posługiwania się językiem wyszukanym, eleganckim, dbałym o formy.