Wybrane zjawiska i procesy wpływające na rozwój polskiej gospodarki w pierwszej połowie XXI wieku. Projekcje na podstawie systemu modeli makroekonomicznych

Waldemar Florczak, Michał Przybyliński, Iwona Świeczewska, Łucja Tomaszewicz, ...

W publikacji zaprezentowano wyniki badań podjętych w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki pt. „Determinanty rozwoju polskiej gospodarki w XXI wieku. Analiza empiryczna i projekcje na podstawie systemu modeli makroekonomicznych”. Omówiono podstawowe zjawiska i procesy, które ujawniły się w polskiej gospodarce w XXI wieku oraz uzupełniono je projekcjami pokazującymi ich możliwy wpływ na przyszły rozwój gospodarczy Polski. W szczególności zostały przybliżone skutki prognozowanych zmian struktury demograficznej, postępu technologicznego i wzrostu kapitału wiedzy w gospodarce, pogłębiania procesu globalizacji przejawiającego się w zmianach intensywności i struktury polskiego handlu zagranicznego, a także zmian struktur powiązań międzysektorowych na rynkach finansowych. W poszczególnych wariantach symulacyjnych przedstawiono potencjalne zmiany na rynku pracy, zmiany dotyczące struktury i poziomu popytu finalnego, zmiany w procesie produkcji i cyrkulacji dochodów w gospodarce oraz zmiany popytu na instrumenty finansowe i ich podaży na rynkach finansowych. Polska gospodarka wykazuje cechy typowe dla rozwiniętych gospodarek europejskich, dlatego przeprowadzona analiza zjawisk i procesów w niej zachodzących ma charakter uniwersalny.

Deliberacja. Idea - metodologia - praktyka

Aneta Krzewińska

To pierwsza w Polsce książka metodologiczna poświęcona deliberacji. Autorka z idei i praktyki demokracji deliberacyjnej wywodzi techniki, które mogą wzbogacić instrumentarium badaczy społecznych. Prezentuje zarówno przykłady zastosowań technik deliberacyjnych zebrane z całego świata, jak i dzieli się efektami własnych praktycznych przedsięwzięć badawczych. Mimo tej wyraźnej metodologicznej orientacji, nie ucieka od dyskusji na temat kondycji systemów demokratycznych. Książka może być przydatna dla poszukiwaczy teoretycznych podstaw deliberacji oraz dla praktyków potrzebujących nowych narzędzi w swojej pracy badawczej, społecznej lub politycznej. 

Funkcjonowanie łańcuchów dostaw ropy naftowej i gazu ziemnego do Polski. Uwarunkowania infrastrukturalne i geopolityczne

Urszula Motowidlak, Tomasz Motowidlak

W publikacji zostały zaprezentowane rezultaty badań naukowych dotyczących zasadniczych aspektów funkcjonowania łańcuchów dostaw surowców energetycznych i paliw. Przedmiotem rozważań teoretycznych i empirycznych są łańcuchy dostaw ropy naftowej i gazu ziemnego do Polski. Analizę empiryczną podporządkowano zagadnieniu krajowego bezpieczeństwa energetycznego, uwzględniając przy tym jego geopolityczny wymiar. Książka jest adresowana do szerokiego kręgu odbiorców ze świata nauki, praktyków oraz młodzieży akademickiej, którzy interesują się bieżącymi trendami funkcjonowania rynków surowców strategicznych z uwzględnieniem aspektów logistyki.  

Relacje międzypokoleniowe we współczesnych polskich rodzinach

Piotr Szukalski

Książka jest wielogłosem w sprawie relacji rodzinnych we współczesnej Polsce. Składają się na nią teksty dotyczące: społeczno-ekonomicznych uwarunkowań relacji międzypokoleniowych w rodzinie; starości w polskiej rodzinie; relacji międzypokoleniowych z perspektywy gerontologicznej; sieci rodzinnych seniorów oczekujących na miejsca w domach pomocy społecznej; relacji między dziadkami a wnukami na podstawie dziewiętnastowiecznych pamiętników; międzypokoleniowego przekazu kulturowego w rodzinach wiejskich województwa podlaskiego; wspólnych cech i różnic uczestnictwa rodzin wielopokoleniowych wiejskich w kulturze audiowizualnej; zakłóceń relacji międzypokoleniowych w rodzinie (na przykładzie studium wielokrotnego przypadku); relacji interpersonalnych z bliskimi w zestawieniu z jakością życia oraz opis genogramu jako narzędzia służącego do badania relacji międzypokoleniowych w rodzinie, związanych ze zdrowiem kobiet ciężarnych. Z przeglądu tych różnorodnych tekstów można wysnuć bardziej ogólnie wnioski. Badacze zjawisk społecznych są coraz bardziej świadomi złożoności więzi łączących różne grupy społeczne. Dotyczy to również rodziny, będącej jedną z takich grup. Pomijając występujące obecnie głębokie przemiany jakościowe, jakim rodzina podlega, coraz bardziej widoczna jest jeszcze inna płaszczyzna zmian - przeobrażająca się demografia rodziny, sygnalizowana zmianą form życia małżeńsko-rodzinnego, małodzietnością, odraczaniem momentu wystąpienia kluczowych zmian statusu rodzinnego i wydłużaniem się trwania karier rodzinnych, lecz również i wydłużeniem genealogicznego lineażu. W miejsce dwupokoleniowej, a krótkookresowo trzypokoleniowej rodziny, występującej w przeszłości, pojawia się jako norma rodzina trzypokoleniowa, przekształcająca się okresowo w czterogeneracyjną. Współegzystencja trzech, czterech, a sporadycznie i pięciu, pokoleń jest zjawiskiem nowym, zachęcającym do zastanowienia się nad jego przyszłymi konsekwencjami. Prezentowane w niniejszym tomie opracowania łączy chęć podjęcia próby opisu tego, jak we współczesnej Polsce wyglądają w rodzinie relacje, więź, solidarność i umowy międzypokoleniowe. Jest to zatem jedna z pierwszych prób naukowego spojrzenia na zagadnienia międzypokoleniowości w polskich rodzinach, ewidentne zaś „skrzywienie gerontologiczne” - tj. uwypuklenie relacji intergeneracyjnych prezentowanych z perspektywy starszego pokolenia - niniejszego tomu jest jedynie wynikiem świadomości znaczenia relacji międzypokoleniowych w rodzinie dla jakości życia seniorów w środowisku badaczy zajmujących się problemami osób starszych, starzenia się i starości.  

Nowa przestrzeń mieszkaniowa. Lofty i rezydencje w Łodzi

Jerzy Dzieciuchowicz

W okresie transformacji systemowej w miastach polskich środowisko mieszkaniowe podlegało ciągłym, różnokierunkowym zmianom. Doszło wówczas do powstania licznych enklaw nowych przestrzeni mieszkaniowych, skupiających nowoczesne budownictwo mieszkaniowe, które wyróżnia nowa forma, wyposażenie i wysoki standard mieszkania. W książce poddano analizie nowe przestrzenie mieszkaniowe na przykładzie loftów „U Scheiblera” i nowych rezydencji oddanych do użytku w Łodzi po 1989 r. Opisano w niej współczesne formy budownictwa mieszkaniowego w Łodzi (takie jak lofty, rezydencje). Budownictwo to, zwłaszcza lofty, ma swoją ciekawą historię, powstało w obiektach sprzed blisko 200 lat, które pełniły dawniej inne funkcje (przemysłowe), a obecnie zostały zaadaptowane na mieszkania z tzw. „górnej półki”. Tego rodzaju budownictwo, na taką skalę, spotkać można tylko w Łodzi, a niewiele jest podobnych miast w Europie. Dokonując analizy tych form budownictwa, przedstawiono zarówno ich uwarunkowania historyczne, jak i społeczno-ekonomiczne. Cel pracy, którym było ustalenie cech wyróżniających nową przestrzeń mieszkaniową i ocena jej atrakcyjności, został osiągnięty. Zebrano obszerny materiał statystyczny, kartograficzny, fotograficzny, który uzupełnia część empiryczną opracowania. Z uwagi na wysoki poziom i rzadkość tego typu prac w literaturze naukowej (głównie geograficznej) praca zainteresuję osoby zajmujące się tą problematyką zarówno od strony naukowej, jak i praktycznej. 

Modele biznesu przedsiębiorstw. Analiza i raportowanie

Jan Michalak

W warunkach nieciągłości zmian w otoczeniu, rosnącej presji konkurencji i konieczności poszukiwania efektywnych rozwiązań kreujących wartość dodaną dla interesariuszy koncepcja modelu biznesu staje się coraz bardziej atrakcyjnym podejściem do zintegrowanego zarządzania strategicznego i operacyjnego przedsiębiorstwem. Niniejsza publikacja - jako jedna z pierwszych w polskim piśmiennictwie - jest poświęcona kompleksowej analizie modeli biznesu przedsiębiorstw, a także odzwierciedleniu mechanizmów ich funkcjonowania w sprawozdaniach finansowych i raportach biznesowych. Zostały tu przedstawione zarówno popularne, jak i mniej znane metody analizy modeli biznesu: szablon modelu biznesowego (business model canvas) A. Osterwaldera i V. Pigneura, trójkąt modelu biznesu O. Gassmana, analiza struktury strategicznego systemu audytu i mapy wartości. Zaproponowano oraz zilustrowano na przykładach sposoby oceny trwałości modelu biznesu z trzech perspektyw: ekonomicznej, społecznej i ekologicznej, a także scharakteryzowano czynniki utrudniające zmianę konstrukcji modeli biznesu. Ponadto, w książce można znaleźć analizy wpływu modeli biznesu na kształtowanie obrazu jednostki w rachunkowości zarządczej i finansowej oraz zakresu informacji generowanych w różnego typu raportach, również zintegrowanych. W celu wzbogacenia rozważań koncepcyjnych zamieszczono wyniki badań empirycznych dotyczące treści rocznych raportów spółek notowanych na London Stock Exchange, zintegrowanych raportów wybranych spółek z Holandii, Niemiec, Hiszpanii i Polski, a także dziesięć studiów przypadków opisujących debiuty i dalsze losy spółek na alternatywnym rynku papierów wartościowych NewConnect prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu prezentacji modeli biznesu w dokumentach informacyjnych. Publikacja jest adresowana do pracowników naukowych, menedżerów przedsiębiorstw, analityków biznesu, studentów z wyższych roczników studiów i słuchaczy studiów podyplomowych z zakresu zarządzania.

Tanatoturystyka. Od przestrzeni śmierci do przestrzeni turystycznej

Sławoj Tanaś

Intensywny rozwój światowej turystyki determinuje organizację przestrzeni turystycznych będących rezultatem zmieniających się w czasie potrzeb konsumpcyjnych turysty, które decydują o odkrywaniu nowych obszarów dla turystyki, choć znanych wcześniej, to nie zawsze z nią identyfikowanych. We współczesnej turystyce kulturowej, w ramach której turysta odwiedza miejsca stanowiące lub prezentujące materialne i niematerialne dziedzictwo historyczne i artystyczne, powszechna jest m.in. śmierć. Podróże turystyczne, w ramach których odwiedzane są przestrzenie śmierci nazwano tanatoturystyką. Tanatoturystykę można uznać za swego rodzaju pomost pomiędzy śmiercią a życiem, pomiędzy umarłymi a żywymi. Turysta jest zachęcany do kontemplacji śmierci mającej wymiar nie tylko religijny, ale również, a może przede wszystkim, społeczny. Śmierć wzbudza zarówno lęk, respekt, jak i zdystansowany uśmiech. Turystyka jest w stanie wygenerować każdy z zamierzonych skutków, w zależności od potrzeb i zasobów, jakimi dysponują i turyści, i organizatorzy atrakcji turystycznych. Popkulturowe i rozrywkowe produkty turystyczne wielokrotnie wykorzystują aspekt śmierci, jej obraz i symbolikę w celu wywołania określonych wrażeń i emocji. Zamki strachu, muzea śmierci, inscenizacje egzekucji i tortur, podróże do stref zagrożenia życia są niewątpliwie przykładem diametralnie innego, w ocenie wielu kontrowersyjnego lub nieprzyzwoitego, wykorzystania przestrzeni śmierci do celów komercyjnych. Niezależnie, czy w wymiarze kultury wysokiej czy popularnej zawsze przekaz płynący do turysty ma dla niego wymierne znaczenie. Tanatoturystyka, stanowiąca rodzaj turystyki kulturowej, wpływa na poszerzenie świadomości społecznej, odkrywanie dziedzictwa przez przekraczanie granic kulturowych, rozbudzanie rozmaitych potrzeb, identyfikację, wartościowanie oraz interpretację kultur. Kontakt z przestrzenią śmierci może być dla turysty stymulujący, poprzez odkrywanie nieznanego dla niego świata, wielokrotnie niezrozumiałego i rodzącego obawy.  

Twórczość, zatrudnialność, uniwersytet

Jarosław Płuciennik, Maria Czajkowska, Michał Wróblewski

Publikacja z cyklu badań nad twórczym uniwersytetem. Autorzy zajmują się aktualnymi tendencjami w szkolnictwie wyższym, które powinno przygotowywać absolwentów do wejścia na rynek pracy. Potrzeba kształtowania postaw i umiejętności staje się dla współczesnych uczelni ważniejsza niż dostarczanie wiedzy. Istnieją postawy i umiejętności uniwersalne, ale pojawia się wiele nowych. Współpraca szkół wyższych ze światem biznesu obejmuje różnorodne działania, m.in. tworzenie rad biznesu przy konkretnych jednostkach, włączanie praktyków do rad kierunków i specjalności, powierzanie im prowadzenia zajęć. Jest to szczególnie istotne dla kierunków, które wybrały profil praktyczny w ramach studiów pierwszego stopnia, przygotowujących do podjęcia pracy zawodowej. Coraz częściej absolwenci studiów licencjackich decydują się na stałą pracę, odkładając kształcenie magisterskie „na później” bądź realizują je w trybie studiów zaocznych. [...] Odpowiedzią na potrzeby rynku jest takie przekształcanie programów studiów, aby - umożliwiając osiąganie założonych efektów kształcenia - wypełniały istniejącą lukę kompetencyjną. Efektem tych działań ma być zwiększenie zatrudnialności absolwentów. Nie jest to droga ani łatwa, ani szybka, wydaje się wszak jedyną z możliwych. Szkoły wyższe muszą nią kroczyć, jeśli chcą konkurować z uczelniami w Europie i na świecie. Z Wprowadzenia