Literatura i przyjemności. Szkice o literaturze XX I XXI wieku

red. Barbara Gutkowska, red. Agnieszka Nęcka

Tom Literatura i przyjemności. Szkice o literaturze XX i XXI wieku jest dziewiątym zbiorem z serii Literatura i... Tym razem w centrum uwagi badawczej postawione zostały różne rodzaje przyjemności – poczynając od tych wywoływanych doświadczeniami fizycznymi poprzez odczuwane psychologicznie na rozkoszy lektury skończywszy. Autorzy zamieszczonych tutaj szkiców, interpretując i analizując utwory takich pisarzy, jak między innymi: Bolesław Leśmian, Maria Dąbrowska, Eugeniusz Paukszta, Maria Nurowska, Gaja Grzegorzewska, Katarzyna Bonda, Ignacy Karpowicz, Małgorzata Szejnert, Julia Raczko, Beata Pawlikowska, Marek Tomalik czy Terry Pratchett, skoncentrowali się na źródłach przyjemności, która dla każdego z nas bywa czymś innym. Dla jednych oznacza poznawanie nowych miejsc i ludzi, u innych uczucie zadowolenia wywołane jest jedzeniem i piciem. Jeszcze inni skojarzą ją przede wszystkim z rozkoszą erotyczną lub radością przelewania myśli na papier czy też z lekturową frajdą.   Barbara Gutkowska, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Literatury Współczesnej Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Wybrane publikacje: autorka artykułów i książek poświęconych przede wszystkim prozie XX wieku: Powieści Stanisława Dygata. W czasie i przestrzeni życia i marzenia (Katowice 1996), O „Tangu” i „Emigrantach” Sławomira Mrożka (Katowice 1998), Odczytywanie śladów. W kręgu dwudziestowiecznego autobiografizmu (Katowice 2005), Wyzwania i wyznania. Od Andrzeja Trzebińskiego do Sławomira Mrożka (Katowice 2013). Redaktor serii „Literatura i …”, w której ukazały się dotychczas: Literatura i Ja. Postacie autobiografizmu w literaturze polskiej XX i XXI wieku (Katowice 2007), Literatura i przestrzeń. Postacie autobiografizmu w literaturze XX i XXI wieku (Katowice 2008), Literatura i polityka. Szkice o literaturze XX i XXI wieku (Katowice 2010), Literatura i różne historie. Szkice o literaturze XX i XXI wieku (Katowice 2011), Literatura i perwersje. Szkice o literaturze polskiej XX i XXI wieku (Katowice 2013), Literatura i obiekt/yw(izm). Szkice o literaturze XX i XXI wieku (Katowice 2014). [15.02.2017]   Agnieszka Nęcka, doktor habilitowany nauk humanistycznych w Zakładzie Krytyki i Literatury Ponowoczesnej Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, krytyk literacki, współpracowała m.in. z „FA-artem”, „Nowymi Książkami”, „Opcjami”, „Śląskiem”, „Twórczością”, „Pograniczami”, „Frazą”, „Toposem”, „artPAPIEREM”. Wybrane publikacje: autorka artykułów i książek poświęconych przede wszystkim prozie XX i XXI wieku: Granice przyzwoitości. Doświadczanie intymności w polskiej prozie najnowszej (2006); Starsze, nowsze, najnowsze. Szkice o prozie polskiej XX i XXI wieku (2010); Cielesne o(d)słony. Dyskursy erotyczne w polskiej prozie po 1989 roku (2011); Co ważne i ważniejsze. Notatki o prozie polskiej XXI wieku (2012); Emigracje intymne. O współczesnych polskich narracjach autobiograficznych (2013), „Polifonia. Literatura polska początku XXI wieku” (2015). Redaktorka działu krytyki w „Postscriptum Polonistycznym”. Współredaktorka serii „Literatura i …” oraz „Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych”. [18.10.2019]

Sztuka - edukacja - kultura. Z teorii i praktyki edukacji artystycznej

red. Ewa Linkiewicz, Urszula Szuścik

Monografia pt. Sztuka – Edukacja – Kultura. Z teorii i praktyki edukacji artystycznej prezentuje różnorodne rozważania, zarówno od strony teoretycznej, technologii warsztatu artystycznego, dydaktyki sztuki i innowacyjnych rozwiązań w edukacji artystycznej. Publikacja zmusza czytelnika do refleksji nad miejscem i rolą sztuki w edukacji i wychowaniu we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej bardzo szeroko pojętej. Na ile edukacja artystyczna zmienia się, a na ile jest osadzona w tradycji kształcenia artystycznego, takie pytania formułują Autorzy tekstów. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy teoretyków sztuki, badaczy, dydaktyków sztuki którzy zastanawiają się nad kształtem rozumienia sztuki i jej walorów edukacyjnych we współczesnym kształceniu artystycznym na wszystkich szczeblach nauczania.

Tożsamość w wieku informacji. Media. Internet. Kino

red. Krystyna Doktorowicz

Praca adresowana jest do studentów kierunków medioznawczych, kulturoznawstwa i dziennikarstwa oraz badaczy społecznych i kulturowych skutków zastosowania nowych mediów. Autorzy podejmują problematykę indywidualnej i społecznej tożsamości w kontekście zmiany jaką kreują współczesne media. Zarówno media masowe, jak i sieciowe podlegające procesom cyfryzacji i konwergencji, oferują doświadczenie znacząco wpływające na procesy budowania tożsamości użytkowników tych mediów. Indywidualni użytkownicy, grupy i ruchy społeczne, instytucje, organizacje społeczne i polityczne nie tylko budują nowe narracje tożsamościowe, ale także zyskują szeroką platformę prezentacji własnej tożsamości i jej komunikacji. Praca prezentuje wybrane problemy badawcze bogatej przestrzeni badawczej, która będzie ulegała poszerzeniu wraz z rozwojem nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych i ich zastosowaniem.

Atomy. Od filozoficznej idei do fizycznej realności

Jan Grzegorz Małecki

Książka Atomy: od filozoficznej idei do fizycznej realności omawia ewolucje postrzegania składowych elementów materii, począwszy od czasów antycznych aż do współczesności. Opracowanie nie tylko przedstawia dane historyczne dotyczące rozumienia, sposobu interpretowana i opisu poszczególnych elementów materii, ale także zawiera opis tła historycznego, włączając w to krótką charakterystykę poszczególnych badaczy oraz fakty związane z ich życiem i działalnością. W pracy omówiono postęp nauki związany bezpośrednio ze zmianami rozumienia budowy i składu materii. Ten aspekt jest szczególnie istotny z dydaktycznego punktu widzenia, ponieważ historia rozwoju teorii atomistycznej leży u podstaw historii chemii jako dziedziny. Tym samym prezentowana monografia wpisuje się w potrzeby współczesnej polskiej literatury naukowej. Adresatami publikacji są pracownicy naukowi i studenci wydziałów chemii, farmacji, fizyki i historii.

Ludzie księgi. Wokół wybranych zagadnień wydawnictwa Jakuba Mortkowicza

red. Ewa Jaskółowa

Książka składa się z siedmiu rozdziałów, w których z perspektywy literaturoznawczej pokazano działalność wydawniczą Jakuba Mortkowicza i jego żony Hanny. Uwaga skupiona jest przede wszystkim na wydaniach książek dla młodego odbiorcy ze wskazaniem nowatorstwa myśli pedagogicznej głoszonej przez sama Hanne Mortkowiczowa oraz wpisana w publikacje autorów stale obecnych w planie wydawniczym Mortkowiczów. Zasada, że dzieciom należy dać to, co najlepsze przyświecała działaniom wydawniczym obojga małżonków. Jak była realizowana pokazują kolejne rozdziały omawiające zarówno tematy książek wydawanych przez oficynę Mortkowicza, jak i analiza oraz interpretacja ich w kontekście współczesnego literaturoznawstwa. Autorki kolejnych rozdziałów omawiają więc pisarstwo samej Hanny Mortkowiczowej, pokazują nowatorstwo wydawcy realizującego projekt nowoczesnej książki dla dzieci, omawiają ilustracje do wydań baśni Andersena, pokazują sposoby wprowadzania tematów podróżniczych do świadomości czytelników młodych i dorosłych. Publikacja pokazuje także nowoczesnych twórców literatury, którzy zostali przez wydawcę docenienie, wprowadzeni na rynek wydawniczy i zyskali akceptację czytelników.

Wieki Stare i Nowe. Tom specjalny: Ludzie i elity pogranicza

Ryszard Kaczmarek

Tematyka tomu specjalnego „Wieków Starych i Nowych” koncentruje się wokół trzech głównych problemów badawczych: Elity regionalne na Kresach Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej przed I wojną światową, a więc w czasie kształtowania się nowoczesnych ruchów narodowych i państw narodowych. Polityka narodowościowa na pograniczach dawnej monarchii naddunajskiej oraz jej następstwa dla dziejów Europy Środkowo-Wschodniej w 20-leciu międzywojennym. Tragiczne zaostrzenie się konfliktów narodowościowych na pograniczach przed II wojną światową i w jej trakcie oraz uczestnictwo i wpływ elit regionalnych na te procesy. Biorąc pod uwagę tak zarysowaną tematykę, redaktorzy kierują tom przede wszystkim do zawodowych historyków i osób hobbystycznie badających przeszłość, a w tym zakresie zajmujących się szeroko pojętą problematyką „kresową” oraz odnoszącą się do wszelkich pograniczy. Interesujące wnioski znajdą w publikacji także socjologowie, politolodzy, a nawet badacze psychologii społecznej, szczególnie ci, którzy swoje wnioski opierają na badaniach nad procesami zachodzącymi w przeszłości.

Czytaj po polsku. T. 16: Władysław Stanisław Reymont:

Zaadapt. i oprac. Magdalena Nowak-Kaczmarek, Paulina Stasiak

Seria: Czytaj po polsku (16), ISSN 2720-5800 Powieść Chłopi, za którą Władysław Stanisław Reymont otrzymał Nagrodę Nobla, składa się z czterech części, odpowiadających porom roku w kolejności: jesień, zima, wiosna, lato. Autor uwzględnił wszystkie pory, jednak akcja powieści obejmuje dziesięć, a nie dwanaście, miesięcy. Początkowo wydawana w odcinkach w "Tygodniku Ilustrowanym", doczekała się także pełnej publikacji książkowej. Była wielokrotnie wznawiana. Miejscem akcji jest wymyślona przez autora wieś Lipce. Utwór ukazuje zainteresowanie Reymonta życiem zbiorowości chłopskiej, a także podporządkowanie się ludności wiejskiej siłom natury. Język utworu, często potoczny, obfituje w elementy dialektalne, niejednokrotnie autor czerpie również z ludowych piosenek i przyśpiewek. Reymont umiejętnie stosuje, niezbyt intensywną, aby nie zniechęcić czytelnika, stylizację gwarową. Pierwszy tom w znacznej mierze przedstawia relację oraz drogę do małżeństwa Macieja Boryny i o wiele od niego młodszej Jagny Dominikówny (Paczesiówny). Powieść zawiera wiele wątków związanych z wiejskimi obrzędami i życiem chłopów. Fragmenty odnoszące się do natury można odczytywać w nowy sposób. Mogą być inspiracją do rozmów o ekologii i zmianach, które zaszły od momentu publikacji utworu do czasów współczesnych.

Czytaj po polsku. T. 5: Andrzej Sapkowski: "Wiedźmin". Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla zaawansowanych (poziom C2). Wyd. 2

oprac. Jagna Malejka

Prezentowane publikacje zapoczątkowują w popularnej wśród czytelników serii „Czytaj po polsku” nowy etap – książek przeznaczonych dla osób znających język polski na poziomie zaawansowanym, pragnących sprawdzić oraz doskonalić dotychczasową wiedzę. Zawierają nie, jak dotąd, tylko streszczenie utworu, ale pełną, autorską jego wersję wraz z przypisami objaśniającymi trudniejsze wyrazy – neologizmy stworzone przez autora, słowa rzadko używane, czy archaizmy. Za pomocą obszernego zestawu ćwiczeń czytelnik utrwala nowo poznane słownictwo, poznaje kontekst kulturowy i poszerza swą wiedzę językoznawczą. Podział ćwiczeń na grupy tematyczne pozwala skupić się na odpowiednich zagadnieniach: sprawdzeniu stopnia zrozumienia przeczytanego tekstu, gramatyce, ćwiczeniach w mówieniu i pisaniu. Nowością wydanych pozycji dla osób znających język polski na poziomie zaawansowanym jest także możliwość zapoznania się z twórczością autorów współczesnych (A. Sapkowski, R. Kapuściński, N. Goerke) oraz zetknięcia się z różnymi gatunkami literackimi (opowiadanie fantasy, reportaż).