Obraz w historii i poza historią. Studia z teorii i historii badań nad sztuką

Michał Paweł Haake, Piotr Juszkiewicz, Łukasz Wojciech Kiepuszewski (red.)

Obraz w historii i poza historią to czwarty w cyklu, po tomach Tło i powierzchnia obrazu (2022), Obraz jako obiekt teoretyczny (2020), Obrazy mocne - obrazy słabe (2018), zbiór artykułów poświęcony teorii i historii badań nad sztuką. Monografia jest poświęcona problematyce zogniskowanej wokół dychotomii między historycznym a estetycznym rozumieniem dzieła sztuki. Autorami artykułów w tomie są przedstawiciele wiodących ośrodków badawczych historii sztuki w Polsce, m.in. Maria Poprzęcka (Uniwersytet Warszawski), Anna Markowska (Uniwersytet Wrocławski), Ryszard Kasperowicz (Uniwersytet Warszawski), Piotr Juszkiewicz (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Mariusz Bryl (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Stanisław Czekalski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).

Obraz zwielokrotniony. Reprodukcja fotograficzna i wizualne narracje sztuki awangardowej 1920-1939

Agnieszka Rejniak-Majewska

Książka poświęcona jest twórczości międzywojennych awangard oraz roli, jaką odgrywały w niej media technicznej reprodukcji i procesy transmisji obrazów. Nawiązując do tezy Waltera Benjamina z lat 30. XX wieku, mówiącej, że fotografia i dostępność reprodukcji zmieniły nowoczesne pojęcie sztuki, autorka opisuje, jak użycie reprodukcji i jej upowszechnienie wpływało na nowe sposoby prezentacji sztuki i tworzenie artystycznych sieci wymiany oraz jakie było jej miejsce w świadomości artystycznej pierwszych dekad XX wieku. W początkowych rozdziałach publikacji zostały zarysowane przemiany technik reprodukcyjnych związane z wynalezieniem fotografii, w tym sięgające XIX wieku genealogie idei uniwersalnej kolekcji dzieł sztuki - "muzeum wyobraźni" opartego na fotografii. Poruszając kwestie funkcjonowania reprodukcji w naukowym i popularnym obiegu, autorka rekonstruuje toczące się na ten temat debaty, przybliżając zróżnicowane stanowiska badaczy - historyków i krytyków sztuki - względem fotografii jako zapośredniczającego, transformującego narzędzia. Dalsze rozdziały zawierają szczegółowe analizy wybranych praktyk awangardowych - czasopism artystycznych, almanachów, publikacji teoretycznych i wczesnych prób (auto)historyzac ji sztuki awangardowe j. Ukazują one, jak środki mechanicznej reprodukcji - w większości afirmatywnie przyjmowane przez twórców - stawały się podstawą nowych form wizualnego przekazu oraz elementem retorycznych strategii. Zwracając uwagę na zależności między awangardowymi publikacjami a równoległym rozwojem popularnej prasy ilustrowane j, autorka stara się też uchwycić sposoby sytuowania się działań awangardowych w relacji do szersze j kultury wizualne j badanego okresu.

Obrazek z lat głodowych

Eliza Orzeszkowa

Ob­ra­zek z lat gło­do­wych Po­słu­chaj­cie, pięk­ni pa­no­wie i pa­nie, opo­wiem wam kró­ciut­ką po­wiast­kę. Z błysz­czą­cych wy­żyn wa­szych czy spoj­rze­li­ście kie­dy­kol­wiek w dół, ni­sko, w głąb owych warstw spo­łecz­no­ści, któ­re ciem­ne, nędz­ne, z pięk­na odar­te, pra­cu­ją cięż­ko? Czy­ście wi­dzie­li, ja­kie cier­pie­nia nur­tu­ją na tych dnach głę­bo­kich, ja­kie mę­ki roz­dzie­ra­ją ło­no tej męt­nej dla was fa­li ży­wych lu­dzi?... Wy­ście my­śle­li za­wsze, o pięk­ni i pięk­ne, że w tej gru­bej i szorst­kiej war­stwie sam kał tyl­ko i bez­ro­zum; po cóż więc w nią za­glą­dać? [...]Eliza OrzeszkowaUr. 6 czerwca 1841 r. w Miłkowszczyźnie Zm. 18 maja 1910 r. w Grodnie Najważniejsze dzieła: Nad Niemnem (1888), Cham (1888), Meir Ezofowicz (1878), Gloria victis (1910), Dobra pani (1873), A...B...C... (1873), Niziny (1885), Dziurdziowie (1885) Polska pisarka nurtu pozytywizmu znana pod nazwiskiem męża, Piotra Orzeszko, nazwisko rodowe: Korwin-Pawłowska. Publikowała pod pseudonimami: E.O., Bąk, Wa-Lit-No, Li...ka, Gabriela, Litwinka. Pierwszymi jej tekstami były powieści tendencyjne (Marta 1873); cele swojej wczesnej twórczości przedstawiła w rozprawach: Kilka uwag nad powieścią (1866) i Listy o literaturze (1873). Drugim etapem pisarskim Orzeszkowej był realizm (Nad Niemnem), oscylujący niekiedy w kierunku naturalizmu (Dziurdziowie). Teoretycznoliterackie opracowanie założeń powieści realistycznej znalazło się w rozprawie O powieściach T.T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle (1879). Późne utwory noszą cechy prozy modernistycznej (tom Gloria victis). Najsłynniejsza powieść Orzeszkowej, Nad Niemnem, dotyczy tematu tożsamości narodowej, będąc jednocześnie uczczeniem powstania styczniowego, w którym autorka czynnie brała udział. Samo powstanie było bardzo ważną częścią jej życia - w swoim domu ukrywała ostatniego dyktatora tego zrywu narodowego, Romualda Traugutta, osobiście też organizowała zaopatrzenie i pomoc lekarską dla powstańców. Pisarka utrzymywała ścisłe kontakty ze środowiskiem literackim: M. Konopnicka była jej bliską przyjaciółką jeszcze z pensji; ożywiona korespondencja łączyła Orzeszkową z L. Méyetem i Z. Miłkowskim; była związana z tygodnikiem Bluszcz. Nominowana do Nagrody Nobla w 1905 r., przegrała jednak z H. Sienkiewiczem. Twierdziła, że literatura powinna odpowiadać za los społeczeństwa. autor: Bartłomiej SandomierskiKupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Obrazki

Józef Soszyński

Bieszczady to nie tylko malownicze krajobrazy i ulubiona kraina piechurów. Prawdziwy świat kręci się z dala od turystycznych szlaków, a najlepiej poznaje się go z pierwszej ręki. Wspomnienia Józefa Soszyńskiego, który drugą połowę życia spędził w Bieszczadach są tego najlepszym przykładem. Dwadzieścia krótkich opowiadań to zapis obrazków oddających prawdziwy bieszczadzki koloryt lokalny wraz z jego charakterystycznymi mieszkańcami. Józef Soszyński kolejny raz dzieli się z czytelnikami światem swoich emocji i spostrzeżeń na temat świata, który go otacza. Obrazki" to kontynuacja zapisu wspomnień z życia autora, które poprzedził debiutancki zbiór Sznurek" o dzieciństwie i latach młodości.

Obrazki do kształtowania percepcji słuchowej oraz wymowy cudzoziemców uczących się języka polskiego

Marcin Maciołek

Prezentowana publikacja – zgodnie z tytułem – poświecona jest kształtowaniu słuchu fonematycznego (percepcji słuchowej) oraz poprawnej wymowy obcokrajowców uczących się języka polskiego. Jako narzędzie umożliwiające osiągnięcie tego celu wykorzystano ilustracje prezentujące 63 tzw. pary minimalne (ang. minimal pairs, niem. Minimalpaare), czyli wyrazy różniące się pojedynczą głoską i posiadające odmienne znaczenia. Dobór przykładów – wsparty wieloletnim doświadczeniem autora w nauczaniu języka polskiego jako obcego – podyktowany był najczęściej pojawiającymi się u cudzoziemców uczących się polszczyzny trudnościami w artykulacji polskich dźwięków. Wykorzystane do celów fonodydaktycznych wyrazy, ułożone w leksykalno-brzmieniowe kontrasty, to głównie słownictwo z zakresu poziomu podstawowego, gdyż to właśnie na początku nauki języka obcego najwięcej czasu poświęca się na ogół na kształtowanie prawidłowej wymowy w danym języku, a szczególnie: właściwej artykulacji głosek sprawiających kłopoty uczącym się. Na oddawane do rąk Czytelników materiały składają się: 100 (wydrukowanych na osobnych kartach) obrazków ilustrujących poszczególne pary minimalne oraz przewodnik, zawierający – poza instruktażem dotyczącym sposobu (możliwości) wykorzystania obrazków na zajęciach z języka polskiego jako obcego – wykład naukowo-metodyczny poświęcony, najogólniej rzecz ujmując, kształceniu wyrazistości mowy w procesie nauczania / uczenia się języka obcego. Autor zwraca w nim uwagę na rolę poprawnej wymowy w procesie porozumiewania się, omawia różne podejścia nauczycieli i uczących się co do pracy nad obcą wymową, a także wskazuje obiektywne trudności związane z jej właściwym opanowaniem. Drugą część przewodnika stanowi zgromadzona przez autora obszerna, bo licząca ponad sto pozycji bibliografia, obejmująca wykaz książek oraz artykułów naukowych i metodycznych poświęconych nauczaniu wymowy polskiej cudzoziemców. Prezentowana praca będzie szczególnie przydatna dla nauczycieli, lektorów języka polskiego jako obcego czy szerzej: osób zainteresowanych i/lub naukowo zajmujących się glottodydaktyką polonistyczną. Publikacja z całą pewnością będzie też pomocna w pracy logopedów czy nauczycieli w polskich szkołach, w których coraz więcej jest dzieci imigrantów.

Obrazki galicyjskie

Iwan Franko

Zbiór klasycznych humorystycznych opowiadań o codzienności i losach mieszkańców terenów dawnej Galicji. Lektura obowiązkowa dla miłośników twórczości Iwana Franki. IWAN FRANKO Jeden z najwybitniejszych pisarzy ukraińskich, jest autorem ponad pięciu tysięcy pozycji bibliograficznych. Urodził się w 1856 roku, w Galicji, szkołę średnią skończył w Drohobyczu, edukację kontynuował na uniwersytecie we Lwowie. Był nie tylko pisarzem i poetą, ale również tłumaczem, dziennikarzem, publicystą, wydawcą, działaczem społecznym i politycznym.

Obrazki więzienne

Maria Konopnicka

Trzy krótkie opowieści o więźniach oraz więźniarkach. W przedstawionych historiach powracają motywy destrukcyjnego wpływu więzienia na osadzonych, okrucieństwa i obojętności sprawujących w nim władzę, wreszcie cierpienia, któremu kres przynosi dopiero śmierć.

Obrazki z natury

Klemens Junosza

Klemens Junosza, właściwie: Klemens Szaniawski (1849-1898) powieściopisarz, nowelista i felietonista polski. Szaniawski celował przede wszystkim w małych formach prozatorskich: noweli, opowiadaniu, obrazku, szkicu. W swoich utworach chętnie portretował środowiska chłopskie, drobnoszlacheckie, ale także mieszczan i Żydów warszawskich. Niniejsza publikacja zawiera utwory: Niekosztowna kuracja i Grabarz książek. Zachęcamy do lektury.

Obrazki z romantyzmu. Szkice o ludziach, tekstach i podróżach

Krystyna Poklewska

Książka Krystyny Poklewskiej, uznanej badaczki epoki romantyzmu, zwłaszcza twórczości Aleksandra Fredry oraz dziewiętnastowiecznej Galicji, jest kolejnym świadectwem Jej wieloletnich i głębokich fascynacji rodzimym romantyzmem. Na publikację składa się wybór tekstów powstałych w latach 1989–2013, w większości uprzednio publikowanych w czasopismach i monografiach zbiorowych. Są to interpretacyjne studia i szkice dotyczące zarówno najważniejszych dzieł polskiej literatury romantycznej, ujmowanych często w kontekście europejskim, jak i równie ciekawych, choć mniej znanych tekstów. Autorka wnikliwie analizuje utwory liryczne, epickie, dramatyczne, publicystyczne oraz prozę dokumentu osobistego, co – przy wielkiej różnorodności problematyki podejmowanej w zbiorze – tworzy interesującą panoramę dorobku rodzimego romantyzmu, postaw i fascynacji jego twórców. Wartość i oryginalność przedstawionych studiów wiąże się z prezentacją indywidualnego punktu widzenia, często polemicznego wobec ugruntowanych literaturoznawczych opinii.

Obrazki z życia

Mikołaj Gogol

Zbiór opowiadań mistrza pióra Mikołaja Gogola. Wszystko, co tworzył Gogol, miał z własnych spostrzeżeń lub ze słyszenia. Nigdy nic nie utworzyłem z wyobraźni powiadał sam autor nie posiadałem tej właściwości. To tylko dobrze się w dziełach moich przedstawiało, com wziął z życia rzeczywistego, z faktów mi znanych. Odgadywać człowieka mogłem tylko wówczas, gdym miał przed sobą najdrobniejsze szczegóły jego zewnętrzności. Nigdy jednak nie malowałem portretu w znaczeniu prostej kopii. Tworzyłem portret, ale tworzyłem wskutek rozmyślania, a nie wyobrażania. Im więcej rzeczy brałem pod rozmysł, tym utwór stawał się wierniejszy, prawdziwszy. Musiałem wiedzieć daleko więcej niż którykolwiek inny pisarz, bo gdym tylko jakie szczegóły pominął, nie wziął pod rozmysł, to fałsz występował w pracy jaskrawiej niż u kogo innego... Dotychczas (tj. do r. 1847) wyobraźnia nie obdarzyła mnie ani jednym godnym uwagi charakterem i nie utworzyła, ani jednej takiej rzeczy, której by wzrok mój nie zauważył gdzie bądź w naturze... Mam taki umysł jak większa część Rosjan, tj. zdolny raczej do wnioskowania, aniżeli do wynajdowania. Geneza więc trzech wybranych tu obrazków tkwi wyłącznie w bezpośredniej obserwacji, dokonanej przez autora.

Obrazy Andaluzji w kinie hiszpańskim (1910-2021)

Joanna Aleksandrowicz

Bogata tradycja i pełne słońca pejzaże Andaluzji niezmiennie przyciągają uwagę filmowców już od początków kina, które zarówno odzwierciedla, jak i aktywnie kształtuje kulturowe obrazy regionu, nierzadko uwikłane w zależności społeczno-polityczne danego czasu. Analiza ponad trzystu hiszpańskich filmów fabularnych z lat 1910–2021 ukazuje zmiany zachodzące w przedstawianiu Andaluzji – od folklorystycznych klisz españolady, traktujących południe jako metonimię całego kraju i egzotyczną atrakcję, po parodystyczny stosunek do tej formuły, poszukiwanie realizmu i lokalnej tożsamości czy wykorzystywanie regionalnych lokacji jedynie jako tła dla narracji o czymś innym.

Obrazy, co mogą. Studium przeobrażania świata przez fotografię

Maciej Frąckowiak

Śledziliśmy – także poprzez fotografię – dramat nigeryjskich kobiet, porwanych przez ekstremistyczne Boko Haram. Widzieliśmy, jak imigranci przesyłają smartfonami zdjęcia ze swojej ucieczki do Europy, by w ten sposób uspokoić rodzinę pozostawioną w ojczyźnie. Słyszymy o nowym prawie, które musi uwzględnić wszędobylskie drony i ryzyko związane z używaniem selfie stick. Bilans tych wszystkich przypadków, zwłaszcza odniesiony do wydarzeń, których doświadczamy na co dzień, przekonuje o przemożnym wpływie fotografii na zmianę. Z rzadka polega on jednak na heroicznym naciśnięciu na spust migawki w chwili, która budzi sprzeciw – a im lepiej zdamy sobie z tego sprawę, tym pełniej nauczymy się z niego korzystać. Bo fotografia – odkąd powstała – nie tylko reprezentuje, ale także zmienia świat, a im bardziej jest dojrzała, tym na więcej sposobów to czyni: upowszechnia i wzrusza, utrwala gesty i rytuały, sprzyja nowym technologiom, zmienia prawo i obyczaje. Identyfikacja podstawowych form przeobrażania świata przez fotografię oraz ich skutków to najważniejsze cele tej książki. By tego dokonać, nie sięgamy jednak do rozmów z profesjonalistami ani nie analizujemy ich dokonań. Katalog zmian z udziałem zmiany rekonstruujemy na podstawie ich najbardziej popularnych wyobrażeń, kreujących nasze zbiorowe mniemanie na ten temat – danych i doniesień z internetu. Maciej Frąckowiak – socjolog, doktor nauk społecznych, badacz miasta i kultury wizualnej. Adiunkt na Wydziale Socjologii UAM oraz wykładowca w School of Form Uniwersytetu SWPS. Autor i redaktor tekstów oraz książek naukowych i popularyzatorskich o tej tematyce, takich jak Badania wizualne w działaniu. Antologia tekstów (2012, wspólnie z Krzysztofem Olechnickim), Kolaboratorium. Zmiana i współdziałanie (2012, wspólnie z Lechosławem Olszewskim i Moniką Rosińską), Narzędziownia. Jak badaliśmy niewidzialne miasto? (2012, wspólnie z  Rafałem Drozdowskim, Markiem Krajewskim i Łukaszem Rogowskim), a także Kruche Medium. Rozmowy o fotografii (t. I i II, 2018–2020). Redaktor Działu Badań i Analiz w czasopiśmie o kulturze i projektowaniu „Notes Na 6 Tygodni”. Współpracownik instytucji samorządowych oraz organizacji pozarządowych w zakresie działań animujących miejską przestrzeń, a także debatę na jej temat. Obecnie zainteresowany krajobrazem kulturowym pogranicza oraz rolą kultury w tworzeniu udanych społecznie przestrzeni publicznych.

Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym

Anna Horolets

Książka ta, oparta na analizie prasy z okresu negocjacji akcesyjnych między Polską i Unią Europejską (1998-2002), ukazuje przyczyny trwania i kierunki zmiany mitu centralności Europy w polskim dyskursie publicznym. W tym okresie eurodebata była pragmatycznie skierowana ku bieżącym celom politycznym, jednocześnie będąc debatą o rozwoju i zacofaniu. Korzystając z metod krytycznej analizy dyskursu i interpretacji semiotycznej, autorka demonstruje mechanizmy tworzenia obrazów Europy i Unii Europejskiej, a zarazem definiowania tożsamości polskich przez takie pary opozycji, jak obawy i nadzieje, strach i wstyd albo socjalizm i kapitalizm. Zastosowane w tej książce ujęcie dyskursu jako praktyki społecznej odsłania podwójną rolę prasy. Z jednej strony jest istotnym czynnikiem kształtującym świadomość zbiorową, z drugiej – odzwierciedla najgłębiej zakorzenione w niej mity.

Obrazy mimo wszystko

Georges Didi-Huberman

W styczniu 1944 roku więźniom z oddziału Sonderkommando udało się sfotografować proces zagłady w Auschwitz. Do dziś zachowały się cztery fotografie, których historię i fenomenologię stara się opisać Didi-Huberman. Jednocześnie podejmuje kwestię tego, jak historia jako nauka może wykorzystywać źródła wizualne, oraz prowadzi do filozoficznej krytyki tego, co niewyobrażalne, jako pojęcia, z pomocą którego często definiuje się Shoah. Didi-Huberman jest przekonany, że cztery zachowane fotografie umożliwiają nam jednak wyobrażenie sobie doświadczenia obozów śmierci. Jego stanowisko stało się przedmiotem ostrej polemiki. Odpowiadając w drugiej części na padające w niej zarzuty, Didi-Huberman uściśla znaczenie podwójnego porządku obrazu w kontekście jego wartości użytkowej. Przekonująco pokazuje też, jak obraz może mimo wszystko dotknąć rzeczywistości, analizując między innymi Shoah Claude'a Lanzmanna i Historie(s) du cinema Jean-Luca Godarda oraz pojęcie "odkupienia przez obraz" Waltera Benjamina i Siegfrieda Kracauera. Georges Didi-Huberman(ur. 1953) - francuski filozof i historyk sztuki, wykłada w Ecole des hautes etudes en sciences sociales w Paryżu. Główny przedmiot jego badań stanowi historia i teoria obrazów, w ostatnich latach zaś coś, co sam określa mianem polityki wyobraźni. Jego najważniejsze prace to: Invention de l'hysterie. Charcot et l'Iconographie photographique de la Salpetriere (1982); Devant l'image. Questions posees aux fins d'une histoire de l'art (1990); Phasmes. Essais sur l'apparition (1998); Ninfa moderna. Essai sur le drape tombe (2002);L'Image ouverte. Motifs de l'incarnation dans les arts visuels (2007).

Obrazy młodzieży polskiej w dyskursie prasowym. Młodzież o sobie i rzeczywistości społecznej

Karolina Messyasz

Celem niniejszej pracy jest rekonstrukcja dyskursywnego budowania obrazów młodzieży polskiej pojawiających się w przekazach medialnych „Gazety Wyborczej”, „Dziennika. Polska – Europa – Świat”, „Tygodnika Powszechnego” oraz „Przeglądu Politycznego”, a zatem gazet i czasopism o zasięgu ogólnopolskim, które stanowiły przestrzeń dla dyskursu młodzieżowego w latach 1989–2011. Podstawą dla analiz stało się osiem debat z udziałem młodzieży. Rekonstrukcja znaczeń nadawanych przez poszczególnych uczestników dyskursu, sposobów ich porządkowania i klasyfikowania, pozwoliła na odtworzenie poglądów młodzieży dotyczących otaczającego świata, własnego w nim miejsca, oraz tego, co stanowi przedmiot ich obaw, lęków, niepokojów, marzeń, celów życiowych, wartości itp., a w konsekwencji wiedzy o tym, jaka jest treść reprezentacji kolektywnych młodzieży, oraz tego, w jakich warunkach dyskursywnych one powstawały.

Obrazy nieobojętności. Szkice o zaangażowaniu w sztuce

red. Anna Szawerna-Dyrszka, Maciej Tramer, Kasper Pfeifer, Aleksandra Więcek

Poszczególne szkice, dotycząc twórców tak różnych jak Banksy i Bruno Schulz, Bruno Jasieński i Roman Dmowski, Vishal Bhardwaj i Mieczysław Berman, czy też Wacław Nałkowski i Alfred Döblin, ukazują to, co ich łączy – „obrazy nieobojętności” wobec spraw społecznych. Humanistyczna, wielowątkowa analiza tych obrazów dowodzi, że literatura, film, fotografia, reportaż, fotomontaż, teatr, sztuka uliczna bez względu na czas i przestrzeń, w jakich powstają, zawsze pozostają zaangażowane.

Obrazy pamięci i wiedzy. Fotograficzne reprodukcje dzieł w archiwach i narracjach historii sztuki

Magdalena Wróblewska

W książce zaprezentowano – rzadko podejmowane w literaturze dotyczącej tak metodologii historii sztuki, jak i historii fotografii – zagadnienie reprodukcji dzieła sztuki i artefaktu. Jest to o tyle zaskakujące, że fotografia zaczęła się od reprodukcji właśnie, od faksymile innych obrazów, które tworzył od 1822 roku Nicéphore Niépce. W tym samym czasie historia sztuki wyemancypowała jako odrębna dyscyplina akademicka i od początku jej przedstawiciele posługiwali się nowym medium, i w procesie badawczym, dydaktycznym, i w publikacjach swoich prac. Fotografia nie była jednak nigdy medium transparentnym. Magdalena Wróblewska pokazuje szczególnie jej uwikłania w aktualny dyskurs władzy (zwłaszcza w kolonializm) oraz w reżim wiedzy („obiektywność”). Fotograficzna reprodukcja dzieła ukazana została nie jako proste narzędzie, ale medium, współtworzące zarówno przedmiot badań, jak i samą dyscyplinę. Książka Magdaleny Wróblewskiej jest na gruncie polskich badań pionierskim spojrzeniem na fotografię jako na medium ściśle związane z wczesnym rozwojem historii sztuki jako autonomicznej dyscypliny naukowej; nie medium służebne czy pomocnicze, lecz aktywnie współkonstytuujące tę dziedzinę wiedzy. Jest otworzeniem oczu na niezauważane, mimowiedne, lecz, jak się okazuje, tkwiące u samych podstaw naukowego działania czynniki pracy badawczej. Książka ta wnosi bardzo istotny wkład w krytyczną, rewizyjną, lecz w rezultacie niezbędną i ożywczą refleksję nad naszą dyscypliną. prof. dr hab. Maria Poprzęcka Magdalena Wróblewska – historyczka sztuki, pracuje na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2015–2020 kierowała programami badawczymi w Muzeum Warszawy, gdzie zrealizowała m.in. nagrodzony „Sybillą” projekt dotyczący migracji. Stypendystka m.in. Kunsthistorisches Institut in Florenz – Max-Planck-Institut oraz Staatliche Museen zu Berlin (2012–2014), The Ruskin – Library, Museum, and Research Centre, Lancaster University (2014), Henry Moore Institute w Leeds (2015). Za doktorat poświęcony fotograficznym reprodukcjom dzieł otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Historyków Sztuki (2014). Opublikowała m.in. książki Fotografie ruin – ruiny fotografii. 1944–2014 (Warszawa 2014; nagroda w konkursie „Muzeum widzialne” NIMOZ), Practicing Decoloniality in Museums: A Guide with Global Examples (Amsterdam  2021; wraz z C.E. Ariese).

Obrazy spod powiek

Agata Błachnio

Książka narodziła się z pasji do podróży i fotografowania. To próba opisu wrażeń, miejsc, spotkań z ludźmi. Spacer po zakątkach Izraela i Jordanii. Uchwycenie chwili, kolorów Starej Jerozolimy, magii arabskiego suku, zapachu sziszy i widoku ascetycznych, kamiennych domów i bruku dzielnic żydowskich. Mieniącego się piasku Pustyni Wadi Rum, którego barwa o róznych porach dnia i nocy jest inna. Kolorów Petry, magicznych skał w paski o przeróżnych barwach. Błękitu tafli Morza Martwego wśród jasnych piasków wszechogarniającego pustkowia. Gwaru targów i krzyków sprzedawców. Kolorowych, pysznych i dojrzałych owoców. Błysku szczęścia w oczach ulicznych sklepikarzy. Zawodzących muezinów, którzy co rano budzą miasto, wzywając muzułmanów do modlitwy. Jest to doświadczenie podróży. Zachwyt inną kulturą, innymi zwyczajami, ludźmi.   Gdy w mój pierwszy piątkowy wieczór w Jerozolimie siedziałam na wypolerowanych przez tysiące stóp schodach przed Bramą Damasceńską, patrzyłam, jak miasto się zmienia. Jak z ulic znikają stragany, a każdy idzie czcić swojego Boga. Obserwowałam Żydów pędzących pod Ścianę Płaczu, z unoszącymi się na wietrze pejsami i rozwianymi połami chałatów. Kilka godzin wcześniej widziałam muzułmanów, śpiesznie udających się na Wzgórze Świątynne, a wśród nich młodego chłopaka, który z czułością prowadził pod rękę swojego dziadka w kufii. Przypomniałam sobie, jak równo o godzinie piętnastej między ciasno upchanymi straganami na Via Dolorosa przeciskali się chrześcijanie, jeszcze raz przeżywając mękę Jezusa. Już wtedy wiedziałam, że to nie jest zwyczajne miejsce. Jerozolima to magia i tajemnica. Byłam pewna, że tu wrócę. Nie przeczuwałam jednak, że będę chciała wracać ciągle. (fragment książki)   Książka Agaty Błachnio jest intymnym zapisem, w którym autorka zwierza się ze swoich emocji odczywanych w trakcie spotkań z obiektami kulturowymi i z miejscowymi ludźmi; ilustrowanym świetnymi, własnymi fotografiami. Emocje te nie zostały zarejestrowane w postaci "sweet foci", jak robią to miliony turystów, lecz są subtelnie zanalizowane (jak przystało na psychologa!) jako stany ducha i ciała autorki. Ona sama nie figuruje na żadnej fotografii; chowa się i przemawia do nas zza obiektywu językiem słów. Taka charakterystyka stanowi o oryginalności tego dzieła na rynku książek podróżniczych i przez to może znaleźć grono zainteresowanych czytelników, a nawet fanów. prof. Paweł Boski, psycholog kulturowy   Ta książka jest jak album z fotografiami. Czytając, przed oczami przesuwają się postaci, miejsca, historie. Polecam tym, którzy już tu byli jak i tym, którzy chcieliby dopiero pojechać. Piotr Trybalski, fotograf i podróżnik   Agata Błachnio – psycholog i logopeda. Choć od dziecka marzyła by być zawodowym fotografem, na co dzień zajmuje się pracą naukową – bada tajniki Internetu, zachowania kierowców na drodze i postawy wobec osób jąkających się. Autorka kilkudziesięciu prac naukowych. Współtwórca Laboratorium badawczego LAB A & A, prowadzącego międzynarodową współpracę. Jej pasją są podróże, z których czerpie energię do pracy i pomagają stawiania czoła codziennym problemom. Gdy miała rok odbyła swoją pierwszą podróż zagraniczną do Bułgarii na kemping. Odwiedziła ponad 30 państw w Europie, Azji i Afryce. Izrael i Włochy to kraje, które skradły jej serce i do których chętnie wraca. Podróżując realizuje swoją drugą pasję, którą jest fotografia. Autorka wystawy fotograficznej Izrael wielu kultur. Najchętniej odwiedza miejsca z dala od utartych, turystycznych szlaków. W każdej miejscowości najpierw kieruje się na targ, najlepiej odzwierciedlający życia miasta. Uważa, że nie można poznać innej kultury bez spróbowania lokalnej kuchni. W życiu przyświeca jej maksyma: If you don’t like where you are change it.

Obrazy stolic europejskich w piśmiennictwie polskim

Adam Tyszka

Tom posiada charakter pionierski i interdyscyplinarny, jest owocem współpracy szerokiego grona badaczy literatury, historyków i kulturoznawców reprezentujących uniwersytety polskie, placówki PAN oraz uczelnie akademickie. Celem tomu jest naukowy opis portretów stolic, zawartych w rodzimej literaturze pięknej, publicystyce, epistolografii, pamiętnikarstwie i diarystyce. Przedmiot rozważań stanowią wyłącznie (dawne i obecne) stolice państw. [...] W swoich artykułach badacze skupiają się nie tylko na kwestiach topograficzno-etnograficznych. W równym stopniu interesuje ich symboliczno-metaforyczna wymowa literackich obrazów stolic. Z tego powodu niejednokrotnie wkraczają w obszary zainteresowań religii, filozofii, etyki, psychologii, historii, polityki.

Obrona konieczna

Ed Ruggero

W Europie, w wyniku zamachu bombowego ginie rodzina amerykańskiego oficera, w Neapolu zamordowanych zostaje trzech marynarzy VI Floty Marynarki USA... Do zamachu przyznaje się, bliżej nieznana, skrajnie prawicowa Partia Nowych Niemiec, która żąda wycofania się sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych z Europy... Kiedy prezydent USA nie ugina się pod żądaniami terrorystów, finansowany przez Moskwę szef PNN, Heinrich Wolf, postanawia przenieść wojnę z Ameryką na drugą stronę Atlantyku... W Obronie koniecznej Ruggero pokazał nam pełen przerażającego realizmu świat międzynarodowego terroryzmu i ludzi, którzy z nim walczą...

Obrona niedorzeczności, pokory, romansu brukowego i innych rzeczy wzgardzonych

Gilbert Keith Chesterton

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. W duszach współczesnych zamiera kult piękna i miłości. Człowiek dzisiejszy traci z oczu ziemię, a nieba nie dosięga. Sprawdza się tu odwieczna mądrość ludów wszelkich ras i religii, że przez przyrodę i byt ziemski wiedzie jedyna droga do nieskończonej szczęśliwości raju. Związek bowiem istoty ludzkiej z ziemią nie jest przekleństwem, ale błogosławionym szlakiem radosnej pełni życia, dokonania przeznaczeń naturalnych człowieka. Prawdy to stare, ale ich treść zawsze na nowo dusze pokoleń niepokoi. Oderwany od nich duch błądzi między błękitem nieba a wielobarwnym oceanem urody ziemi. W takim położeniu jest dusza współczesnego inteligenta. Porwany tętnem cywilizacji zatraca on poczucie piękna kształtów ziemskich, widzi w niebie w dzień tylko szarosiną barwę, a w nocy świecące punkty gwiazd, pozbawione uroku i poezji, które posiadały kiedyś dla oczu człowieka pierwotnego A przecie tak być nie musi. Dziełko zawiera nastepujące rozdziały: Przedmowa tłumacza. Wstęp. Obrona romansu brukowego. Obrona niedorzeczności. Obrona planet. Obrona farsy. Obrona pokory. Obrona nierozważanych ślubów. Obrona szkieletów. Obrona jawności. Obrona pasterek z porcelany. Obrona pożytecznej informacji. Obrona heraldyki. Obrona rzeczy brzydkich. Obrona gwary. Obrona miłości do dzieci. Obrona detektywnych opowieści. Obrona patriotyzmu. Książka zasługująca na polecenie i przemyślenie, dogłębne, wszystkiego, co nam autor w niej chciał przekazać. Polecamy!

Obrona rozumu

Gilbert Keith Chesterton

Zbiór 72 błyskotliwych esejów kultowego brytyjskiego pisarza, konwertyty, kandydata na ołtarze, którego genialne pióro nawróciło prawdopodobnie setki dusz na katolicyzm. Jeśli nie siłą argumentu, to siłą poczucia humoru:) Niniejszy zbiór tekstów poświęcony jest zdrowemu rozsądkowi. Można go czytać osobno, lub do kompletu w serii razem z Obroną Człowieka, Obroną Świata i Obroną Wiary. FRAGMENT: Dzisiaj po południu, około godziny drugiej dwadzieścia jeden, odkryłem, że szparag to sekret arystokracji. Usiłowałem włożyć do ust długie, wiotkie, szparagowe pędy, kiedy znienacka przyszła mi do głowy pewna myśl. Skutek był taki, że myśl trafiła we właściwe miejsce, ale szparagi nie. Dla arystokracji jest niesłychanie ważne, żeby wyprzedzać własne czasy. Inaczej mówiąc, zawsze musi istnieć coś nowego, znanego tylko nielicznym. Musi być hasło dostępu, i trzeba je często zmieniać. Co więcej, hasło musi być zupełnie irracjonalne, bo inaczej ktoś je rozszyfruje, nawet nie będąc wtajemniczony. Z tego właśnie powodu jest sprawą elementarną, żeby każdy towarzyski ceremoniał na pewnym szczeblu społecznym był, w tym przynajmniej znaczeniu, sztucznie wydumany. Chodzi o to, by człowiek mógł go poznać tylko tak, jak żołnierz poznaje hasło: bo ktoś mu powiedział. Roboczy przykład, najlepiej znany nam, przedstawicielom klasy średniej, to sposób jedzenia szparaga. Naprawdę trudno o coś, co mniej by się nadawało do jedzenia palcami niż szparag. Projekt dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Obrona skandynawska

Jerzy Konikowski

Jak powinien trenować początkujący szachista, który poznał zasady królewskiej gry, ale już na początku swych partii wpada w kłopoty? Co grać, kiedy nie wchodzą w rachubę uniwersalne i szeroko rozpracowane obrony sycylijska i francuska? Jakie stosować otwarcia czarnym kolorem przeciwko najpopularniejszemu ruchowi 1.e2-e4!?   Warto sięgnąć po obronę skandynawską 1...d5!. Centralne posunięcie pionkiem prowadzi do ciekawej gry z szerokim spektrum motywów strategiczno-taktycznych oraz świetnymi kontrszansami czarnych. Książka omawia obronę skandynawską z punktu widzenia obu stron. Dostarcza niezbędnych i zarazem wyczerpujących informacji, tak by można było szybko zapoznać się z istotnymi ideami tego otwarcia, przećwiczyć je i zastosować w praktyce turniejowej. Czytelnik znajdzie tu liczne warianty i plany gry dla obu stron, a także 43 przykładowe partie wzięte z praktyki turniejowej, których przeanalizowanie pomoże w lepszym zrozumieniu niuansów obrony skandynawskiej.   Książka jest skierowana do tych sympatyków królewskiej gry, którzy mają w planie włączenie obrony skandynawskiej czarnym kolorem do swojego repertuaru otwarć lub już ją stosowali, ale chcą pogłębić swoją wiedzę.   Jerzy Konikowski jest mistrzem szachowym i doświadczonym szkoleniowcem I klasy. W latach 1978–1981 był trenerem kadry narodowej Polskiego Związku Szachowego. Pod jego kierunkiem drużyna kobiet zdobyła brązowy medal na olimpiadzie na Malcie w 1980 roku. Jest uznanym teoretykiem szachowym. Jego liczne fachowe książki oraz artykuły ukazały się w Polsce, Niemczech, USA, Hiszpanii, Włoszech, Holandii, Czechach, Luksemburgu i Danii.

Obrona Sokratesa

Platon

Apologia, czyli Obrona Sokratesa Jakie na was, Ateńczycy, uczynili wrażenie moi oskarżyciele, nie wiem. Co do mnie, słysząc ich, ledwom nie zapomniał o sobie; tak mocno mówili do przekonania, choć prawdy, słowem mówiąc, żadnej nie wyrzekli. Najbardziej zaś z wielu fałszów, które wymyślili, nad tym się zdziwiłem, gdy mówili, że wam się strzec potrzeba, byście się nie dali uwieść mojej wymowie. Że się nie powstydzili tego, iż zaraz na miejscu ode mnie inaczej przekonani zostaną, gdy się bynajmniej nie pokażę wymownym, sądzę, że dali przez to dowód największej swojej bezczelności; chyba, że wymownym nazywają tego, kto prawdę mówi. [...]PlatonUr. 427 p.n.e. w Atenach (a. na Eginie) Zm. 347 p.n.e. w Atenach Najważniejsze dzieła: Obrona Sokratesa, Kriton, Fedon, Uczta, Fajdros, Gorgiasz, Timajos, Państwo, Prawa Właśc. Arystokles. Filozof grecki, twórca systemu zw. idealizmem. Twierdził, że idee (szczególnie pojęcia ogólne, dotyczące etyki i logiki) istnieją jako czyste, niezmienne prawzory podlegających zmianom zjawisk materialnych; rzeczywistość idei uznawał za jedynie prawdziwą. Założyciel szkoły zw. Akademią Platońską w Atenach (387 r. p.n.e.). Wywodził się z arystokracji ateńskiej (przez matkę był spokrewniony z Solonem), co miało wpływ na jego antydemokratyczne poglądy: w swoim Państwie hierarchiczność ustroju wywodził z ,,naturalnej" nierówności dusz ludzkich, zależnej od pochodzenia społecznego. Ostatecznie swoje stanowisko polityczne utwierdził w związku ze skazaniem na śmierć w demokratycznym procesie swego mistrza, Sokratesa. Po tym wydarzeniu wraz z grupą przyjaciół na 12 lat opuścił rodzinne polis. W większości napisanych przez Platona dialogów filozoficznych występuje postać Sokratesa; trudno jednak rozstrzygnąć, w jakim stopniu wygłaszane przez tę postać poglądy relacjonują stanowisko Sokratesa, a w jakim stanowią autorską interpretację Platona. Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.