E-book details

Opowiedzieć Uniwersytet. Łódź akademicka w biografiach wpisanych w losy Uniwersytetu Łódzkiego

Opowiedzieć Uniwersytet. Łódź akademicka w biografiach wpisanych w losy Uniwersytetu Łódzkiego

Kaja Kaźmierska, Katarzyna Waniek, Agata Zysiak

Ebook

Książka powstała na podstawie wspomnień powojennej generacji studentów, a następnie nauczycieli akademickich, którzy reprezentują różne dyscypliny: humanistykę, nauki społeczne, nauki przyrodnicze i nauki ścisłe. Przez pryzmat indywidualnych doświadczeń pokazane zostały istotne procesy społeczne, polityczne i uwarunkowania historyczne kształtujące na przestrzeni dekad ideę univeristas (wspólnoty wartości). W przedstawionych wspomnieniach Czytelnik znajdzie zatem: ślady ważnych wydarzeń historycznych; opisy i komentarze pomocne w rekonstrukcji dynamiki przemian świata akademii w jego wymiarze edukacyjnym, naukowym i badawczym; materiał umożliwiający konfrontację niedawnej przecież przeszłości z teraźniejszością życia uniwersyteckiego. Każdorazowe odwołanie się do czasu studiów niejednokrotnie sprzyja porównaniu tamtego uniwersytetu ze współczesnym. Publikacja zwraca uwagę na znaczenie analiz biograficznych i historii mówionej dla badań nad nauką, a także pokazuje, jak prowadzić je w sposób rzetelny. Podkreślić należy, że miejscem, w którym powstała, jest Łódź – główne centrum polskich badań biograficznych. 

Wstęp 13

Biogramy i fotografie rozmówców 29

Rozdział I. Inicjacja w świat nauki 37
Kłącza inicjujące 39
Okres powojennej odbudowy 68
Studiowanie 82
Wykładowcy 83
Seminaria 91
Egzaminy 97

Rozdział II. Wędrówka z Mistrzem 107
Profesora Adama Szpunara wspomina Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska 110
Profesora Aleksandra Kamińskiego wspomina Olga Czerniawska 113
Profesora Wacława Szuberta wspomina Michał Seweryński 123
Profesora Mieczysława Wallisa wspomina Wanda Nowakowska 128
Profesor Stefanię Skwarczyńską i profesora Bolesława Lewickiego wspomina Ewelina Nurczyńska-Fidelska 130
Profesor Stefanię Skwarczyńską wspomina Teresa Cieślikowska 135
Profesor Antoninę Kłoskowską wspomina Zbigniew Bokszański 136
Profesor Kazimierę Zawistowicz-Adamską wspomina Bronisława Kopczyńska-Jaworska 140
Profesorów Tadeusza Kotarbińskiego, Tadeusza Krońskiego i Bronisława Baczko wspomina Ryszard Panasiuk 141
Profesora Ludwika Straszewicza wspomina Stanisław Liszewski 144
Profesora Konrada Jażdżewskiego wspomina Jerzy Kmieciński 145
Profesora Jana Wojciechowskiego wspomina Jan Ziomek 147
Profesora Witolda Janowskiego wspomina Zbigniew Jakubowski 148
Profesor Annę Chrząszczewską wspomina Romuald Skowroński 148

Rozdział III. Biografia naukowa 151
Początki pracy naukowej 154
Środowisko akademickie 167
Zainteresowania naukowe 178
Wyjazdy zagraniczne 186
Trudności z wyjazdami 188
Różnorodność doświadczeń a dyscypliny nauki 191
Co dzieje się za żelazną kurtyną? 209
Ekspedycje naukowe 212
Studenci i uczniowie 216

Rozdział IV. Konteksty historyczne 225
Odwilż gomułkowska – październik 1956 227
Losy niepokornej socjologii 1951–1965 232
Konsekwencje wydarzeń marcowych 1968 237
Epoka gierkowska – lata siedemdziesiąte 250
Lata osiemdziesiąte i „Solidarność” 252
Strajk studencki 1980–1981: „«Od solidarnościowego odruchu do ideologicznej determinacji» o silnym emocjonalnym podłożu” 255
Okres stanu wojennego 271
Obrady Okrągłego Stołu i transformacja ustrojowa: „ziścił się sen, ale zapowiadała się droga przez mękę” 275
„Niepokojąca współczesność” 278

Rozdział V. Konteksty polityczne 281
Stalinizm 286
Powojenne pokolenie studentów 287
Atmosfera studiowania – relacje między wykładowcami a studentami 287
Atmosfera studiowania – relacje między studentami 293
Organizacje młodzieżowe 298
Świadectwa moralności, inwigilacja i kontrola 303
Ówcześni pracownicy 308
Postawy profesorów 309
Obowiązkowe szkolenia i egzaminy z marksizmu 312
Ideologizacja nauki a kariera akademicka 315
Ingerencje władz w proces edukacyjny 318
Po stalinizmie 324
Nauka a ideologia 324
Na tle innych krajów bloku wschodniego 330
Przestrzenie wolności i konsekwencje niesubordynacji 337
Cenzura 344

Rozdział VI. Miejsca i materialność akademii 351
Topografia Uniwersytetu 352
Warsztat pracy 372
Książki i biblioteka 378
Poza uczelnią 386
Uniwersytet w robotniczym mieście 389
Przestrzenie Uniwersytetu 394

Zamiast zakończenia. Universitas – czym był, czym jest Uniwersytet? 397

Bibliografia 419
Mapa 425
Wykaz skrótów 429
Wykaz fotografii 431
Indeks nazwisk 435
Indeks miejsc w Łodzi 445
Indeks instytucji, organizacji, firm 447
Indeks nazw geograficznych 451

  • Title: Opowiedzieć Uniwersytet. Łódź akademicka w biografiach wpisanych w losy Uniwersytetu Łódzkiego
  • Author: Kaja Kaźmierska, Katarzyna Waniek, Agata Zysiak
  • ISBN: 978-8-3796-9935-3, 9788379699353
  • Date of issue: 2016-02-01
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0ea8
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego