Architektura pałacu Goetzów-Okocimskich w Brzesku-Okocimiu

Mateusz Grzęda

Książka podejmuje problematykę XIX-wiecznej architektury mieszkalnej na przykładzie neobarokowego pałacu Goetzów-Okocimskich w Brzesku-Okocimiu wzniesionego w latach 1898-1900. Architektura pałacu rozpatrywana jest tu w kontekście typologicznym i stylowym, skupiając się tym samym na dwóch kluczowych zagadnieniach: przemian w architekturze rezydencjonalnej dokonujących się na przełomie XIX i XX stulecia oraz fenomenu wiedeńskiego neobaroku, w którego lansowaniu znaczącą rolę odegrali projektodawcy gmachu – biuro architektoniczne Fellner & Helmer. Osobna uwaga poświęcona zostaje Leopoldowi Simony’emu, innemu austriackiemu architektowi, który pokierował rozbudową rezydencji w latach 1908-1911. Ważnym kontekstem dla zrozumienia rozwiązań formalnych i funkcjonalnych zastosowanych w pałacu są omówione w książce koncepcje austriackich krytyków architektury, zwłaszcza zaś głównego propagatora neobaroku – Alberta Ilga oraz uwarunkowania rozwoju architektury rezydencjonalnej pod koniec XIX i na początku XX wieku w Galicji. Przeprowadzona analiza prowadzi do konkluzji, iż pałac w Okocimiu był nie tylko wygodną i nowoczesną rezydencją wzniesioną w modnej szacie stylowej dla zamożnego fabrykanta. Wybór form barokowych był tu uzasadniony konotacjami arystokratycznymi, co sugeruje, że mamy w tym przypadku do czynienia z przejawem poszukiwań narodowej tożsamości oraz wczesnego nawiązania do baroku pojętego jako rodzima tradycja architektoniczna.    Mgr Mateusz Grzęda, ur. 1984 – historyk sztuki, doktorant w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, mieszka w Krakowie.

Architektura sakralna dekanatu kępińskiego. Historia i współczesność

Jerzy K. Babiak

Z ogromnym zadowoleniem należy przyjąć ostatnią monografię Jerzego Babiaka nt. Ziemi Kępińskiej. Publikacja objęta została patronatem Towarzystwa Miłośników Ziemi Kępińskiej. Towarzystwo powstało w 1973 r. Jego misją jest pogłębianie wiedzy o regionie oraz przedstawianie dorobku kulturalnego, w tym zwłaszcza rodzimej twórczości artystycznej i społecznej. Wśród zadań TMZK jest także działalność edukacyjno-promocyjna regionu kępińskiego, realizowana poprzez wydawanie publikacji nt. jego historii i walorów kulturowych. Należy podkreślić, że książka w całości jest dziełem autora, który wywodzi się z Ziemi Kępińskiej i mimo że wyjechał z rodzinnego miasta ponad pół wieku temu, nadal utrzymuje z miastem, gdzie spędził młodość, stałe związki.

Arlekin Mahomet albo taradajka latająca. Drama śmieszno-płaczliwo-filozofo-sowizdrzalskie w czterech aktach

Franciszek Zabłocki

Pełen wdzięku utwór polemizujący z wizerunkiem widza teatralnego, znudzonego teatralną i literacką imitacją życia. Jest to dzieło prawie nieznane, ponieważ tekst komedii, utrzymanej w konwencji dellarte, nie trafił nigdy do druku. Tytułowa taradajka to popularna w XVIII wieku bryczka, która w utworze Zabłockiego dodatkowo lata. Dzięki niej bohaterom udaje się uciec przed wierzycielami. Jednak trafiają do bardzo dziwnego miejsca, gdzie wplątują się w intrygę z udziałem rycerza, który stara się o względy królowej oraz jej służącej.

Arms and the Man

George Bernard Shaw

“Arms and the Man” is a play by George Bernard Shaw, an Irish playwright who became the leading dramatist of his generation, and in 1925 was awarded the Nobel Prize in Literature.   Arms and the Man is a humorous play that shows the futility of war and deals comedically with the hypocrisies of human nature. It was published as a part of Plays Pleasant, which also included The Man of Destiny, Candida and You Never Can Tell. Shaw titled the volume Plays Pleasant in order to contrast it with his first book of plays, Plays Unpleasant.  

Ars inspiratio. Studia dedykowane Profesor Eleonorze Jedlińskiej

Aneta Pawłowska, Krzysztof Stefański, Magdalena Milerowska

Prezentowany zbiór studiów jest dedykowany Profesor Eleonorze Jedlińskiej, wybitnej historyczce sztuki, znakomitej nauczycielce i wieloletniej kierowniczce Katedry Historii Malarstwa i Rzeźby Uniwersytetu Łódzkiego. Książka odzwierciedla różnorodne nurty współczesnej humanistyki, ze szczególnym uwzględnieniem historii sztuki. Podzielona została na trzy części zatytułowane: SPOJRZENIE W PRZESZŁOŚĆ, W KRĘGU SZTUKI ŻYDOWSKIEJ oraz SZTUKA NOWA, SPOJRZENIE W PRZYSZŁOŚĆ. Problematyka ta konweniuje z badaniami Pani Profesor obejmującymi zagadnienia z zakresu teorii i metodologii historii sztuki, sztuki żydowskiej oraz sztuki wobec Zagłady. Teksty zawarte w tomie zainteresują nie tylko historyków sztuki, ale również kulturoznawców, filozofów, historyków i architektów.

Art déco

Irma Kozina

Książka w przystępny sposób prezentuje rozpowszechniony w latach 1919−1939 styl art déco. Autorka – historyk sztuki – opisała, jak artdekowski styl objawiał się w malarstwie, grafice, architekturze oraz życiu codziennym. Opisy wzbogacono o liczne fotografie i reprodukcje.

Art déco. Historia. Sztuka. Ludzie

Irma Kozina

Nowy język plastyczny, jakim było art déco, powstał na skutek zmęczenia ograniczeniami i restrykcjami okresu wojennego. Artyści odczuwali potrzebę tworzenia opartego na dekoracyjności oraz bogactwie wzorów i materiałów. Ich twórczość łączyła pewne cechy tradycji z innowacjami inżynieryjnymi ery maszyn. Prezentowany album to bogato ilustrowana  opowieść o świecie lat dwudziestych, trzydziestych i czterdziestych XX wieku. Obecny wówczas styl art déco rozwinął się przede wszystkim w obrębie sztuk wizualnych: w architekturze, rzeźbie, malarstwie, grafice użytkowej i rzemiośle artystycznym.

Artystki i surrealizm. Women Artists and the Surrealist Movement

Whitney Chadwick

Pionierska książka "Artystki i surrealizm" Whitney Chadwick to najbardziej wszechstronne omówienie życia, myśli i dzieł niezwykłych kobiet, które stały się ważną częścią ruchu surrealistycznego. Leonora Carrington, Leonor Fini, Frida Kahlo, Dorothea Tanning i wiele innych artystek to ikony tamtej epoki a zarazem odważne dziewczyny, które nie pozwoliły się zamknąć w roli modelek i muz, lecz podążyły własną ścieżką, by poprzez surrealizm osiągnąć dojrzałość twórczą oraz to, co wówczas nazywano wyzwoleniem ducha. Historie ich życia oraz ich dokonania zostały tutaj przedstawione na tle burzliwych lat dwudziestych, trzydziestych i czterdziestych XX wieku, w cieniu wojny, która skazała surrealizm na wygnanie za ocean do Nowego Jorku i do Meksyku. Whitney Chadwick, autorka Kobiet, sztuki i społeczeństwa, publikacji przyjętej z uznaniem zarówno przez krytyków sztuki, jak i przez czytelników, w trakcie prowadzenia swoich badań rozmawiała i korespondowała z większością bohaterek tej książki. Poza bogactwem ilustracji włączyła do niej również liczne dokumenty, nigdy wcześniej niepublikowane, do tej pory nieznane szerszej publiczności, a nawet ekspertom w dziedzinie surrealizmu. Te przełomowe badania odmieniły krytycznoartystyczne losy surrealistek i stały się podstawą do całkowitej rewizji ich historii. Książka Whitney Chadwick zaś zyskała status klasycznego opracowania poświęconego artystkom surrealizmu. Na tym źródle opierają się dzisiaj osoby, które same sztukę uprawiają, jak i te, które zajmują się jej krytyką i historią. W historii kultury surrealizm bez wątpienia był rewolucją. Dziś, gdy mija sto lat od chwili ogłoszenia słynnego manifestu André Bretona, przyszedł wreszcie czas na to, by również surrealistkom przywrócić należne im miejsce. Te kobiety łączyły w sobie miłość do życia z miłością do sztuki, a ich pasja jest nadal żywa, czego najlepszym dowodem stała się ta książka.