Austria i relacje polsko-austriackie w XX i XXI wieku. Polityka - kultura - gospodarka

Krzysztof A. Kuczyński, Agnieszka Kisztelińska-Węgrzyńska

Kontekst polski tematu „Austria” był i jest naturalnym zagadnieniem licznych prac. Tematem tym ze strony polskiej zajmowali się m.in.: Henryk Batowski, Józef Buszko, Stefan H. Kaszyński, Jerzy Kozeński, Władysław Stanisław Kucharski, Roman Taborski, Henryk Wereszycki. Są to ludzie nauki z różnych dziedzin: historycy, germaniści i poloniści. Patrząc kompleksowo na dorobek strony polskiej odnośnie do badań nad historią i kulturą Austrii, odbiorca w naszym kraju ma dobre możliwości zapoznania się z tematyką naddunajskiego państwa. Intensywna współpraca polsko-austriacka w XX wieku, która zwielokrotniła się jeszcze zwłaszcza w ostatnich dziesięcioleciach, niezwykle ciekawe zjawiska w kulturze austriackiej minionego stulecia i działalność wielkich postaci polsko-austriackiego „pogranicza” w dziedzinie polityki, gospodarki czy literatury, zachęcają do kolejnych badań bądź niejako je „wymuszają”. Niniejsza publikacja zawiera najnowsze badania charakteryzujące stosunki polsko-austriackie. Wielu autorów z polskich i zagranicznych ośrodków badawczych omawia kluczowe problemy związane z relacjami obu państw w ciągu ostatnich stu lat. Czytelnik znajdzie wśród nich kwestie literaturoznawcze, polonijne, dyplomatyczne, demograficzne, integracyjne, jak i dotyczące bezpieczeństwa energetycznego. 

Bałkany Zachodnie między przeszłością a przyszłością

Paweł Chmielewski, Sławomir Lucjan Szczesio

Książka jest kolejną w serii wydawniczej „Bałkany XX/XXI”. Interdyscyplinarny charakter tej pracy pozwala na przedstawienie przez trzydziestu dwóch znawców problematyki bałkańskiej własnych poglądów na wybrane zagadnienia opisujące proces rozpadu Jugosławii, jego konsekwencji dla obszaru Bałkanów Zachodnich i funkcjonowania państw powstałych na gruzach federacji jugosłowiańskiej. Opisano w niej przyczyny, które doprowadziły do uruchomienia procesu społeczno-politycznej implozji jugosłowiańskiego systemu państwowego, ale również do prześledzenia różnorakich skutków tego zjawiska – zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i międzynarodowym, np.: napięć na tle nacjonalistycznym i religijnym, naruszających fundamentalne wartości moralne, godność ludzką, poszanowanie praw człowieka.

Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego

Albin Głowacki, Sławomir Lucjan Szczesio

W kolejnym tomie z serii „Bałkany XX/XXI” zaprezentowano studia i szkice z zakresu spraw politycznych, społecznych, gospodarczych oraz wojskowych, a także dyplomatycznych i wywiadowczych, dotyczące państw Bałkanów Zachodnich. Autorzy dzielą się refleksjami m. in. o tym, jakie wyzwania stoją jeszcze przed tym regionem, jakie zagrożenia może spowodować dla Europy i świata ewentualna destabilizacja wewnętrzna w tamtych krajach, a także jak destrukcyjną siłą stał się (nie tylko tam) radykalny islam. Zwracają uwagę na to, jak ważną rolę mogą odgrywać. Bałkany Zachodnie w międzynarodowym systemie bezpieczeństwa. Stawiają również pytania o to, co sprawia, że proces zmian na Bałkanach Zachodnich przebiega dość wolno – czy źródło tego stanu rzeczy tkwi tylko w sprawach wewnętrznych, czy jest to problem szerszy, dotyczący także reakcji społeczności międzynarodowej. Dlaczego mocarstwa nie mogą porozumieć się co do tego, jak i po co wspierać te kraje? Dlaczego organizacje międzynarodowe nie są w stanie zapewnić tam pokojowej stabilizacji? Czy możliwe są kolejne, groźne dla ładu europejskiego i pokoju światowego konflikty zbrojne w tym zapalnym regionie? Rozważania nad tymi ważnymi kwestiami mogą zainteresować nie tylko historyków, politologów, prawników, dziennikarzy, ale także polityków i osoby, którym obszar bałkański jest - z różnych powodów - szczególnie bliski.  

Barwy polskości czyli życie burzliwe Tadeusza Bułharyna

Piotr Głuszkowski

Tadeusz Bułharyn to jedna z kluczowych postaci pozwalających zrozumieć polsko-rosyjskie stosunki w I poł. XIX w. oraz dynamikę rozwoju literatury rosyjskiej w okresie od kongresu wiedeńskiego do wojny krymskiej. Służył najpierw w armii rosyjskiej, później zaś wspólnie z Napoleonem walczył przeciw Rosjanom. W obu armiach został odznaczony za męstwo. W 1819 r. osiadł w Petersburgu, gdzie w ciągu dziesięciu lat został uznany za najpoczytniejszego pisarza w Rosji. Współpracował z III oddziałem, wydawał najpopularniejszą gazetę w Cesarstwie Rosyjskim – „Siewiernają Pczełę”. Jest to pierwsza biografia Tadeusza Bułharyna, mimo iż w ciągu ostatnich 25 lat napisano o nim 400 artykułów, a dotyczące go źródła są publikowane od blisko 150 lat. Książka wyjaśnia, dlaczego Aleksander Puszkin i Nikołaj Gogol przez wiele lat zaciekle go zwalczali, Aleksander Gribojedow uważał za najbliższego przyjaciela, Kondratij Rylejew przekazał mu swe utwory, a Adam Mickiewicz dziękował za pomoc i uważał za „męża uczciwego i nieskazitelnego”.   „Był dla mnie długo Bułharyn stereotypem renegata na usługach zaborcy. Właśnie dlatego sądzę, że warto przeczytać jego biografię będącą próbą spokojnego, opartego na źródłach, spojrzenia na blaski i cienie życia tego bezsprzecznie utalentowanego pisarza i publicysty”. prof. Wiktoria Śliwowska (Instytut Historii PAN)   „Ten twórca nowoczesnej powieści rosyjskiej, którego fenomenalna popularność masowa w pewnym okresie przyćmiła sławę Puszkina, został wyparty z rosyjskiej pamięci i nauki w wyniku splotu pewnych okoliczności, które teraz znajdują sumienne wyjaśnienia, przekonująco przedstawione przez Autora tej książki”. prof. Aleksander Lipatow (Instytut Słowianoznawstwa RAN)

Betonowy umysł. Historia twardogłowych towarzyszy z PZPR

Andrzej Brzeziecki

O tych, którzy chcieli rządzić Polską silną ręką. Beton tak o nich mówiono. Ortodoksi, zamordyści, jądro PZPR. Wśród polskich komunistów zawsze byli ludzie, dla których nawet Gomułka był liberałem i sługusem kapitalistów. Byli antysemitami, nie cierpieli inteligentów i wyrażali ostentacyjną wrogość wobec elit. Twardogłowi skupiali w swoich rękach służby specjalne, często też media. To oni rozpętali antyżydowską kampanię w marcu 1968 roku i zawsze opowiadali się za rozwiązaniami siłowymi. Znakomicie wyczuwali nastroje społeczne i potrafili nimi zręcznie manipulować. A jednak nigdy nie zdołali przejąć w komunistycznej Polsce pełni władzy. Moskwa nigdy na nich nie postawiła, choć chętnie się nimi posługiwała. Dlaczego? Andrzej Brzeziecki, autor m.in. nagradzanej Wielkiej gry majora Żychonia, dokładnie analizuje tę nieustanną rozgrywkę o władzę między liberałami a dogmatykami. Prowadzi nas przez zakulisową historię Polski, wciągając w pełne intryg zmagania partyjnych frakcji, kryjących się za fasadową jednomyślnością. Opowiada o tym z dbałością o historyczną rzetelność, ale z dziennikarską ikrą. Na kartach książki pojawia się plejada strasznych, choć nietuzinowych postaci, z budzącym grozę Mieczysławem Moczarem na czele, ale także błędnymi rycerzami komunizmu, dla których nawet Związek Radziecki utracił czar, cynicznymi graczami i bezwzględnymi partyjnymi bonzami. Brzeziecki wnika też w umysły komunistycznych zamordystów pokazuje ich sposób myślenia i postrzegania najważniejszych momentów w historii Polski lat 19441989. Pogrobowcy betonu nie rozpłynęli się w 1989 roku w powietrzu. Nie zniknęły też tęsknoty za władzą silnej ręki, a Betonowy umysł pomaga zrozumieć te inklinacje. Bo choć od dawna nie ma już PZPR, to mechanizmy władzy i polityki są wieczne.

Bezpieczeństwo zdrowotne w nauce i polityce społecznej. Wprowadzenie do dyskusji

Paweł Grzywna

W publikacji podjęto problematykę bezpieczeństwa zdrowotnego analizowanego w nauce o polityce społecznej. Pierwsza część pracy zawiera rozważania natury terminologicznej. Autor dokonuje w niej próby zdefiniowania kategorii bezpieczeństwa między innymi w kontekście wartości i potrzeby społecznej. Przedstawia również analizę bezpieczeństwa z perspektywy podejścia sektorowego, ukazując różnorodność typów bezpieczeństwa i nawiązując do koncepcji human security. Następnie sygnalnie charakteryzuje polityczne konotacje tegoż sektora bezpieczeństwa, które determinują społeczne postrzeganie funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Zasadniczym wątkiem rozważań Autora stały się pojęcia wyznaczające zakres bezpieczeństwa zdrowotnego, do których zaliczył prawo do ochrony zdrowia oraz równość dostępu do świadczeń. Dobór pojęć posłużył następnie do sformułowania zakresu definicyjnego terminu bezpieczeństwa zdrowotnego. W dalszej części publikacji Autor ukazuje sposoby interpretacji pojęcia bezpieczeństwa w nauce o polityce społecznej. Celem rozważań stała się również refleksja nad zasadniczymi kwestiami warunkującymi obszar problemowy bezpieczeństwa zdrowotnego, Autor wyróżnił bowiem podstawowe czynniki, które sprawiają, że bezpieczeństwo zdrowotne znajduje się w polu uwagi polityki społecznej, nakreślił model monitorowania zagrożeń bezpieczeństwa zdrowotnego oraz wskazał rolę kategorii bezpieczeństwa zdrowotnego jako instrumentu poznawczego. Adresatem publikacji jest krąg osób zainteresowanych tematyką bezpieczeństwa zdrowotnego i polityki społecznej, decydentów politycznych, a także instytucji odpowiedzialnych za kształtowanie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli.

Białoruś. Model państwa i gospodarki

Marcin Domagała, Mateusz Piskorski, Przemysław J. Sieradzan, Marian Szołucha

Prawdopodobnie Białoruś jest tym z naszych sąsiadów, o którym wiemy najmniej. Dotyczy to zresztą nie tylko opracowań naukowych, ale także dziennikarstwa, czy publicystyki. O Białorusi wiedzą najwięcej mieszkańcy przygranicznych województw tzw. ściany wschodniej, którzy za Bug wyprawiają się regularnie w celach czysto handlowych. Impregnowani dzięki temu na nierzetelność przekazów medialnych, są jednym z nielicznych rozsadników niezmanipulowanej informacji o życiu naszego wschodniego sąsiada, a ściślej – o życiu społecznym i problemach codziennych przeciętnych obywateli Białorusi. Pozostałym musi wystarczyć zbitek stereotypów i skojarzeń, składających się na powielany nieskończoną liczbę razy wizerunek „ostatniej dyktatury Europy”[1], jak zazwyczaj przedstawia się naszego wschodniego sąsiada w czołowych polskich mediach. Niniejsza praca ma na celu ukazanie uwarunkowań politycznych, geopolitycznych i międzynarodowych państwa białoruskiego zaróno w porównaniu do innych państw, jak i przez analizę jego historycznych zaszłości.         [1] Retoryka taka widoczna jest również w tytułach niektórych prac naukowej, spośród wydanych ostatnio np. A. Wilson, Belarus. The Last European Dictatorship, Yale 2011. Na fakt, iż takowe określenie stanowi intelektualne nadużycie zwraca uwagę tylko niewielu polskich naukowców, np. W. Konarski zwrócił uwagę, że system ma charakter hybrydalny, posiadając przy tym cechy systemu umożliwiającego funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego, [w:] http://www.pl.boell.org/downloads/Bialorus_stracona_szansa_na_ zmiane_ relacja.pdf, dostęp z dnia 17 IX 2012 r.

Biblioteka Newsweeka. A nie mówiłem?

Tomasz Lis

Tomasz Lis: W tej książce publikuję teksty, które napisałem w czasie ostatnich prawie czterech lat. W większości, przyznaję to z przykrością, celnie  przewiduję to, co się teraz dzieje. Niestety, nie spełniły się głównie przewidywania optymistyczne. Teksty o tym, co może być, czyta się dziś w dużym stopniu jak teksty o tym, co jest. Warto je jednak, tak sądzę, czytać także z myślą o tym, jak być może i jak być powinno. Trudno jest w Polsce coś prorokować. Ale profetycznych zdolności wymaga jedynie przewidywanie detali. Bo to, co się dzieje teraz, w sumie przewidzieć było łatwo. 25 lat obserwowania Jarosława Kaczyńskiego dało naprawdę sporo materiału badawczego. Wystarczyło więc patrzeć, pamiętać i nie karmić się złudzeniami, że tym razem może być inaczej. Tytuł A nie mówiłem? może sugerować zadowolenie z trafności przewidywań. Nic bardziej mylnego. Nie ma powodów do satysfakcji, gdy w Polsce realizuje się scenariusz fatalny. Ale cóż w tym i owym się myliłem, czasem bardzo. Jednak w punkcie najważniejszym co będzie, gdy władzę przejmie PiS Jarosława Kaczyńskiego, jaka będzie prezydentura Andrzeja Dudy i czym będzie premierostwo Beaty Szydło, niestety, się nie pomyliłem. Jak doszliśmy do punktu, w którym jesteśmy? Pisałem o tym przez lata. O tym jest ta książka. "

Bliski Wschód w ogniu. Oblicza konfliktu 1956-2003

Corm Georges

Książka ukazuje arabską społeczność Bliskiego Wschodu, której zarówno podczas kolonizacji, jak i dekolonizacji, nie udało się oprzeć zewnętrznym czynnikom dominacji i manipulacji oraz wewnętrznym – rozpadu i braku solidarności. Dominację francusko-angielską z początku XX wieku zastąpiła dominacja amerykańsko-izraelska. Arabowie dzisiaj, jak zresztą i dawniej, nie są partnerami szanowanymi na scenie międzynarodowej, mimo wielu tragicznych wydarzeń. Począwszy od okresu tureckiego (X wiek), Arabowie zawsze przegrywali zarówno w bitwach, jak i przy stole rokowań. Ilekroć wydawało się, że osiągnęli pewne sukcesy, dostawali się pod wpływ kolejnej potęgi. Autor książki patrzy na problematykę Bliskiego Wschodu przez pryzmat „pokonanych Arabów”. Stara się odtworzyć w dziejach tego narodu różnorodną atmosferę i kontekst różnych epok, które przez ostatnie półwiecze odcisnęły piętno na kulturze Zachodu i Wschodu. Analizuje wydarzenia, jakie zachodziły po obu brzegach Morza Śródziemnego, oraz próbuje rozwikłać skomplikowane kwestie arabskiej tożsamości.

Bośnia i Hercegowina. Kultura, literatura, język, polityka

Anetta Buras-Marciniak

W kolejnym tomie z serii „Bałkany XX/XXI” zaprezentowano przegląd zagadnień związanych ze współczesną Bośnią i Hercegowiną. Poszczególne rozdziały dotyczą różnych kręgów tematycznych: kultury, literatury, języka i polityki. W zamierzeniu autorów publikacja ma stanowić kompendium wiedzy o federacyjnym kraju, powstałym po krwawym rozpadzie Jugosławii. Zebrane studia przybliżają wiedzę o Bośni i Hercegowinie. Badane z perspektywy zewnętrznej zjawiska zachodzące w literaturze Bośni i Hercegowiny, a także kwestie związane z językiem czy uwarunkowaniami polityczno-ekonomicznymi odsłaniają mentalnościowe obciążenie tragiczną wojną ostatniej dekady XX wieku kraju, który w swej strukturze pozostaje niezmiennym pograniczem etnicznym i kulturowym. Z kolei z drugiej strony, z perspektywy wewnętrznej autorów bośniackich, analizy odnoszą się do teraźniejszości i do odległej przeszłości, odkrywając przemilczane bądź reglamentowane w okresie „braterstwa i jedności” federacyjnej Jugosławii tematy osmańskiego dziedzictwa Bośni i Hercegowiny. Z recenzji prof. dr hab. Lilii Moroz-Grzelak (Instytut Slawistyki PAN)

Bóg Rzeczy Małych

Arundhati Roy

Klasyczna historia o miłości na przekór podziałom społecznym Odznaczająca się kunsztowną narracją, głęboko poruszająca historia o miłości i śmierci, szaleństwie i nadziei, radości i utraconym dzieciństwie to prawdziwe arcydzieło liryzmu. Jest to książka niezwykła, dociera bowiem do najgłębszych pokładów psychiki i odkrywa najbardziej intymne przeżycia. Arundhati Roy w Bogu Rzeczy Małych wykazała niezwykłą odwagę w pokonywaniu obyczajowych i społecznych tabu, w demaskowaniu świata pozornych wartości. Bóg rzeczy małych to prawdziwe arcydzieło, książka pod każdym względem wyjątkowa i nie ma wątpliwości, że potomność umieści ją w czołówce najwybitniejszych powieści. Harpers & Queen Wspaniała powieść Arundhati Roy opowiada głównie o okaleczonych uczuciach. Mówi o eksplodującej, intensywnej miłości w najbardziej podstawowych relacjach pomiędzy matką i synem, mężczyzną i kobietą, bratem i siostrą. O miłości, w której od początku tkwiły ziarna szaleństwa, złudzenia, ucieczki, rozpaczy i okrutnej śmierci. Jak mówi Rahel, narratorka powieści: Równie dobrze można by dowodzić, że naprawdę zaczęło się to tysiące lat temu... Że tak naprawdę zaczęło się to w dniach, kiedy ustanowiono Prawa Miłości. Prawa, które ustalają, kogo należy kochać. I jak bardzo. Outlook POWIEŚĆ WYRÓŻNIONA NAGRODĄ BOOKERA

Brazylia w systemie międzynarodowym. Role średniego mocarstwa nowego typu

Monika Sawicka

Między 2003 i 2014 rokiem Brazylia mogła sprawiać wrażenie gwiazdy międzynarodowej sceny politycznej. Latynoamerykański gigant podjął starania o budowę globalnych koalicji państw rozwijających się, stał się wschodzącym głosem w dialogu nad międzynarodową współpracą na rzecz rozwoju w Afryce i uczestnikiem rozmów nad sytuacją na Bliskim Wschodzie. Te inicjatywy, wpisujące się w ramy współpracy państw Globalnego Południa, przyczyniły się do nazwania prezydenta Luli da Silvy (2003–2010) „najpopularniejszym politykiem na Ziemi”, samą zaś Brazylię coraz częściej zaczęto wskazywać jako aktora stojącego u progu wielkomocarstwowości. Po 2011 roku zarzucono jednak największemu państwu Ameryki Łacińskiej nadwyrężenie aktywności dyplomatycznej, a nawet nazwano Brazylię „dyplomatycznym karłem”. Choć kraj ten stał się w XXI wieku ważnym globalnym graczem, wyzwania związane z pełnieniem omówionych w tej książce ról międzynarodowych sugerują, że trafne może być uznanie Brazylii za mocarstwo średnie nowego typu. Mając na celu wkład do debaty nad pozycją międzynarodową Brazylii, książka będzie jednocześnie atrakcyjną lekturą dla czytelników zainteresowanych stosunkami międzynarodowymi i przede wszystkim Brazylią, jej miejscem i rolami we współczesnym świecie. Monika Sawicka – absolwentka stosunków międzynarodowych i filologii portugalskiej UJ, doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce. Pracuje w Zakładzie Ameryki Łacińskiej Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ. Współredaktor naukowa tomu Migraciones y diásporas de América Latina. Perspectiva histórica y contemporánea (Kraków 2017) i autorka artykułów poświęconych polityce zagranicznej Brazylii, w tym brazylijskiej współpracy rozwojowej. Jej zainteresowania naukowe skupiają się na polityce zagranicznej i wewnętrznej Brazylii, międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju i analizie polityki zagranicznej państwa.

Building the Diverse Community. Beyond Regionalism in East Asia

Dominik Mierzejwski, Grzegorz Bywalec

The processes in East and South Asian became a peculiar subject for global community of international relations in the field. The presented volume is a collection of papers dealing with the processes of regionalization in East and South Asia. We collected papers from different academic unit both from Europe and Asia. Taking regionalization as a core subject of the volume the readers will discover the complexity of ongoing processes in East and South Asia. We present collection of papers from a very different perspectives starting from the theoretical debates, through economic dimensions of integration to policical and military scope of regionalization in East and South Asia. The whole volume presents the diversity of understanding among international relations scholars community. By shaping the diverse view we can possess the better and in depth understanding of East Asia. 

Cel: Andrzej Duda. Przemysł pogardy kontra prezydent zmiany

Sławomir Kmiecik

Andrzej Duda dla środowisk lewicowo-liberalnych i największych polskich mediów jest jak postać z sennego koszmaru. Wbrew stereotypowi prawicowca to polityk młody, wykształcony, wierny tradycji, ale niestroniący od zdobyczy nowoczesności, do tego lojalny i lubiany. Te i inne grzechy nowego prezydenta RP sprawiają, że od chwili przystąpienia do batalii o najważniejszy urząd w państwie znajduje się on w ogniu niewybrednych ataków. Mechanizmy działania tej nowej fali przemysłu pogardy ukazuje niniejsza książka. Autor nie tylko przedstawia w niej sylwetkę polskiego prezydenta dom rodzinny, lata nauki i pracy, ukochaną żonę i córkę, zainteresowanie polityką i drogę ku prezydenturze ale także gromadzi szeroki wybór przykładów na to, jak próbuje się go znieważać, pozbawić szacunku oraz poparcia rodaków. Książka ta podsuwa czytelnikowi pytania o źródła i konsekwencje przemysłu pogardy w wersji 2.0.

Changing Determinants of Foreign Policy in East Asian Countries

Karol Żakowski

The monograph provides knowledge on the complex nature of both external and internal determinants influencing foreign policies of East Asian countries. Through a range of case studies on Japan, China, Taiwan and North Korea, the authors analyze international relations in East Asia as a mosaic of intertwining processes of globalization and regionalization, interests of global and regional powers, local social and economic conditions, national institutional arrangements, and even personal factors. They argue that sometimes a sudden change of one small element in this mosaic suffices to influence the whole system. Instead of providing a simplified interpretation of the analyzed processes, the monograph tries to illustrate them in their entire complexity. 

Chciałbym przekrzyczeć kurtynę żelazną. "Lwów i Wilno" 1946-1950

Stanisław Cat-Mackiewicz

Dziennikarz polski ma dwie drogi przed sobą: albo schlebiać polskiemu wishful thinking i powtarzać androny, którymi karmi się polska wyobraźnia i na których opiera swe plany polityczne, które wobec tego wykorzystywane są przez różne prowokacje obce, albo przeciwstawić się mylnym założeniom, iluzjom i frazesom, wykorzystywanym przez obcą prowokację, i tłumaczyć rzeczywisty, realny bieg wypadków politycznych. W pierwszym wypadku, gdy się gada bezsensowne frazesy, ma się w społeczeństwie polskim mir i autorytet, w wypadku drugim słyszy się oskarżenia o brak patriotyzmu. Stanisław Cat-Mackiewicz   Publicystyka Mackiewicza z lat 1946–1950 zachowała niewiarygodną wręcz aktualność. I nie chodzi tu tylko o te uniwersalne reguły polityki, których wskazywania był mistrzem, co podnoszone jest bodaj w każdym komentarzu do jego twórczości. Na łamach „Lwowa i Wilna” Cat zabiera głos w sprawach, które obecnie, w drugiej dekadzie XXI wieku, ożywiają polską debatę publiczną: od sporów historycznych o politykę Becka i powstanie warszawskie, po Międzymorze, relacje polsko-amerykańskie i – last but not least – przyszłą wojnę między mocarstwami… Jan Sadkiewicz

Chiny w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych w latach 1911-1918

Jan Pajor

Książka dotyczy istotnej kwestii w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych – miejsca, jakie zajmowały w niej Chiny w latach 1911–1918. Autor przedstawia różne aspekty tego zagadnienia na tle przemian zachodzących w obu państwach oraz zmagań dyplomatycznych w dobie I wojny światowej. Bardzo oryginalne ujęcie tematu oparte na dokumentach z National Archives w College Park i Library of Congress w Waszyngtonie. „Praca Jana Pajora jest pierwszą w języku polskim monografią dotyczącą zagadnienia niezmiernie istotnego – wczesnego etapu relacji między dwoma krajami, z których pierwszy stał się szybko największym mocarstwem XX wieku, a drugi, acz dopiero pod koniec stulecia, wyrósł na największe wyzwanie dla jego hegemonii. Sięgnąć do niej powinni wszyscy zainteresowani historią, ponieważ prezentuje wysoki poziom merytoryczny, została napisana w przystępny sposób, jest znakomicie podbudowana źródłowo i dotyczy kwestii w historiografii polskiej praktycznie nieobecnej, a ważnej.” Z recenzji dr. hab. Jakuba Polita, UJ

Chiny. Wielki Skok w mgłę

Gabriel Gresillon

W końcu Chiny zrobiły swój Wielki Skok, choć w sposób, który raczej wzburzyłby Wielkiego Sternika. Dziś Państwo Środka to druga co do wielkości gospodarka na świecie, największy eksporter, „wschodząca” potęga, z bogacącą się klasą średnią i szczelnie zamkniętym systemem politycznym odziedziczonym po epoce komunizmu.  Te same Chiny grzęzną jednak w coraz głębszej mgle niepewności. Wzrost jest bezsporny, ale jakim kosztem? Swobodny dostęp do dóbr – zgoda, lecz za jaką cenę? Rozwój – nie ma wątpliwości, czy jednak aby na pewno pokojowy? Wadliwy system finansowy, koncentracja władzy, zabójczy miejski smog, pułapka średniego dochodu, zanieczyszczenie wód i gleb, ograbiane i pacyfikowane mniejszości, drastyczne nierówności społeczne – cały obecny model Państwa Środka się chwieje. Dodajmy do tego agresywną politykę zagraniczną, próby kontroli mediów również poza granicami swego państwa, jawne kontestowanie wartości demokratycznych i praw jednostki. Istnieje chińskie zagrożenie − twierdzi Gabriel Grésillon, wieloletni korespondent z Pekinu − i wszyscy musimy być tego świadomi.

Chińska sieć zła

Benedict Rogers

Niezwykła książka człowieka, który z Chinami związał większość swojego dorosłego życia. Przymus, kontrola i ludobójstwo w komunistycznych Chinach w relacji naocznego świadka. Jeden kraj, dwa systemy fikcja wolności w Hongkongu Chrześcijaństwo pod ostrzałem. Intensyfikacja prześladowań wyznawców Jezusa Tybet - masakra w krainie śniegu Ludobójstwo Ujgurów. Nazywajmy to zgodnie z prawdą Zagrożenia dla Tajwanu. Dlaczego wolny świat powinien bronić wyspy Współudział Pekinu w zbrodniach przeciwko ludzkości w Mjanmie (Birmie) Jak Chiny wspierają Koreę Północną Książka Benedicta Rogersa jest doskonałym reportażem o odkrywaniu komunistycznej natury Chin przez elity Zachodu. Faktyczne przekreślenie przez Pekin zasady jeden kraj, dwa systemy ma konsekwencje dla całego świata. Rogers doskonale przedstawia wzmagającą się arogancję komunistycznych władz w Pekinie i nikogo nie powinno dziwić, iż książka Chińska sieć zła została tam zakazana. ANNA FOTYGA była minister Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Ta znakomita książka jednego z czołowych brytyjskich działaczy na rzecz praw człowieka w Chinach i Azji jest ostrym głosem potępienia coraz brutalniejszego traktowania swoich obywateli przez reżim w Pekinie. Lord CHRIS PATTEN, ostatni brytyjski gubernator Hongkongu Chińska sieć zła pokazuje nam, co się dzieje, gdy my w wolnym świecie odwracamy wzrok. IAIN DUNCAN SMITH, poseł do parlamentu Wielkiej Brytanii

CHIŃSKA TRANSFORMACJA - Pakiet 2 książek

Bogdan Góralczyk, Andrzej Bolesta

1) Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje WIELKI RENESANS to rewelacyjne studium na temat Quo Vadis Sina? Bogdan Góralczyk prezentuje motywy i aspiracje przywódców Chin w dążeniu do odzyskania „niekwestionowanej i należnej” pozycji pierwszego mocarstwa globu. Wnikliwie omawia ich strategię i taktykę z określeniem głównych symbolicznych jej etapów: 2021, 2035 i docelowego osiągnięcia celu w 2049r. Wyjątkową wartością są niezwykle bogate oryginalne źródła chińskie. Są one przedmiotem głębokiej, krytycznej analizy tego wybitnego politologa i sinologa, potrafiącego trafnie odczytać wieloznaczny sens słów, pojęć i określeń powszechnie tam używanych. Atutem tej pracy jest konfrontacja prezentowanych chińskich ocen z opiniami najwybitniejszych światowych badaczy. Cechą całego wywodu jest obiektywizm. Jestem głęboko przekonany, że ta książka stanie się wydarzeniem. Wróżę jej międzynarodowy rozgłos. Zachęcam, aby stała się „obowiązkową lekturą” dla komentatorów i badaczy współczesnych Chin Jan Rowiński, emerytowany profesor UW (2002-2013). Absolwent Uniwersytetu Pekińskiego i Instytutu Dyplomatycznego ChRL. Długoletni pracownik MSZ i PISM. W Chinach spędził 16 lat. Redaktor zbiorów dokumentów i materiałów polityki zagranicznej i wewnętrznej ChRL. Autor licznych publikacji w językach polskim, chińskim, angielskim i rosyjskim. Opowieść o chińskim sukcesie, jakiej jeszcze nie było: Góralczyk przebija się przez mury propagandy i warstwy ogranych schematów, pokazując wewnętrzne kulisy przemian, wątpliwości, paradoksy i kręte ścieżki decyzyjne chińskich elit władzy. Tym przekrojowym opracowaniem, opartym przede wszystkim na nieznanych szeroko źródłach chińskich, zadaje cios nie tylko miernej publicystyce, ale i całemu pokoleniu badaczy Chin współczesnych. No bo co jeszcze można dodać do takiej analizy? dr Marcin Jacoby, sinolog, autor Chin bez makijażu Bogdan Góralczyk, jeden z najlepszych europejskich sinologów, przyzwyczaił nas już do rzadkiej wśród akademików umiejętności łączenia pogłębionej wiedzy z przystępnością stylu, ale największą zaletą tej monumentalnej pracy jest imponująca perspektywa badawcza – świadoma, naukowa obserwacja Chin od pierwszego pobytu w nich zaraz po śmierci Mao do dziś. Autor ma więc rzadkie kompetencje, by należycie ocenić politykę Chin i czyni to w najlepszy możliwy sposób: patrząc na Państwo Środka od wewnątrz, przez pryzmat chińskich idiomów, kategorii oraz idei przy jednocześnie bardzo europejskim podejściu krytycznym. Jeżeli chce się spróbować zrozumieć Chiny i pojąć implikacje zamierzonego powrotu Państwa Środka do wiodącej roli na świecie, trzeba przeczytać tę książkę. dr Michał Lubina, Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ, autor m.in. Niedźwiedź w cieniu smoka. Rosja–Chiny 1991–2014 Bogdan Góralczyk – politolog, sinolog, dyplomata, publicysta. Profesor w Centrum Europejskim Uniwersytetu Warszawskiego (od 2016 r. dyrektor). Od pierwszej wizyty w Chinach w 1976 r. obserwator i analityk zmian dokonujących się w Państwie Środka oraz w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej (Tajlandia i Birma – Mjanma, gdzie był ambasadorem), śledzonych metodycznie podczas licznych wyjazdów studyjnych. Prezentowana książka stanowi podsumowanie wiedzy na ten temat i ukazuje się w czterdziestą rocznicę zainicjowania chińskiego programu reform, któremu Autor świadomie towarzyszył. Inne zainteresowania badawcze: procesy, zmiany i kryzysy na terenie UE, ze specjalnym uwzględnieniem regionu Europy Środkowej i Węgier (z uwagi na znajomość języka i długoletnią służbę dyplomatyczną w tym kraju); kształtujący się nowy ład światowy i wpływ nań ze strony wschodzących rynków. 2) Chiny w okresie transformacji Książka jest analizą procesu odrodzenia i modernizacji Chin. Stanowi próbę odpowiedzi na pytania o źródła i następstwa tego procesu, także w wymiarze ogólnoświatowym. Odrodzenie i modernizacja Chin są jednym z najważniejszych fenomenów współczesności. Sukces lub niepowodzenie Chińczyków nie tylko w znacznym stopniu zaważy na ich przyszłości, lecz także wpłynie na bieg historii świata w XXI wieku. Gdzie tkwią źródła metamorfozy ostatniego ćwierćwiecza po tragicznych doświadczeniach Rewolucji Kulturalnej? Jaki jest charakter i specyfika procesu reform i otwarcia na świat zewnętrzny, zapoczątkowanego przed 28 laty przez Deng Xiaopinga? Na czym polega tajemnica dotychczasowego sukcesu Chin? Jakie są główne zagrożenia? W swojej książce Andrzej Bolesta podejmuje te zagadnienia, nie unikając odpowiedzi na trudne pytania. Nie używa przy tym tak typowej dla omawiania tematyki chińskiej alternatywy: czarne-białe. Jego wywód jest logiczny, rzeczowy, oparty na rzetelnej wiedzy, zdobywanej także w Chinach. Książka ta jest bardzo potrzebna w zrozumieniu tego, co dzieje się dzisiaj w przeżywającym drugą młodość starożytnym Państwie Środka. Prof. dr hab. Jan Rowiński, Uniwersytet Warszawski Książka Andrzeja Bolesty jest pierwszą na rynku pozycją, która przybliży polskiemu czytelnikowi istotę obecnych przemian w Chinach. Autor porusza w niej ważne kwestie reform systemowych i polityki rozwojowej, działań umożliwiających Chińskiej Republice Ludowej rozwój społeczno-gospodarczy. J. E. Yuan Guisen, Ambasador Chińskiej Republiki Ludowej w Polsce

Ci, którzy przekonać nie umieją. Idea porozumienia polsko-niemieckiego w publicystyce Władysława Studnickiego i wileńskiego Słowa (do 1939)

Jan Sadkiewicz

Sojusz polsko-niemiecki A.D. 1939 z innej perspektywy   Władysław Studnicki i Stanisław Cat-Mackiewicz w walce o sojusz polsko-niemiecki w czasie, kiedy nie była to jeszcze historia alternatywna – ich publicystyczne zmagania w książce „Ci, którzy przekonać nie umieją”. Idea porozumienia polsko-niemieckiego w publicystyce Władysława Studnickiego i wileńskiego „Słowa” (do 1939) opisuje Jan Sadkiewicz, rekonstruując koncepcję polsko-niemieckiego sojuszu przeciwko ZSRR stworzoną na długo przed klęską 1939 roku. Opowieść o ludziach, którzy przewidzieli pakt Ribbentrop-Mołotow i zaproponowali sposób na uniknięcie wojny na dwa fronty...

Ciągłość i zmiana w świecie islamu

Izabela Kończak, Marta Woźniak-Bobińska

Książka traktuje o „Arabskiej Wiośnie”, historycznych i współczesnych relacjach Polaków z mieszkańcami Bliskiego Wschodu, prawie i bioetyce muzułmańskiej, arabskich społecznościach i muzułmańskich mniejszościach w Europie Zachodniej oraz w rosyjskojęzycznym kręgu kulturowym. Z jednej strony tradycjonalizm widoczny jest w życiu społecznym na Bliskim Wschodzie. Z drugiej – Arabowie chętnie korzystają z obcych wynalazków: anten satelitarnych, telefonów komórkowych, smartfonów i tabletów, zaś młodzież arabska ogląda zachodnie seriale i słucha zachodniej muzyki. Właśnie młodzież była siłą napędową „Arabskiej Wiosny”, która wybuchła na Bliskim Wschodzie w 2011 roku. Wielu europejskich komentatorów widziało w niej wyraźne opowiedzenie się arabskich społeczeństw po stronie nowoczesności. Szybko jednak nastąpił zwrot ku tradycji. Ujawnili się fundamentaliści różnej proweniencji, którzy pogłębili destabilizację regionu. Napięcie między tym, co religijne i świeckie, dawne i nowe, rdzenne i zapożyczone ujawniło się z całą mocą. W Europie odżyły dawne lęki przed islamem. Nasiliła się więc potrzeba mówienia o muzułmanach w sposób spokojny i merytoryczny.  

"Cóż tam, panie, w polityce?" Czyli o wzajemnym postrzeganiu dziennikarzy i polityków w mediach

Katarzyna Brzoza-Kolorz, Dagmara Głuszek-Szafraniec, Patrycja Szostok-Nowacka

Z recenzji dr hab. Agnieszki Szymańskiej: „Niniejsza książka jest przede wszystkim bardzo obszernym studium przekazu polskich mediów w kluczowym dla (…) sytuacji w Polsce roku wyborczym 2015. Podwójne wybory, które w rezultacie przyniosły tzw. dobrą zmianę, były bowiem czasem, w którym polityczne karty w rozgrywce o przyszłość Polski i kierunek jej dalszego rozwoju zostały rozdane na nowo. (…) wartość książki oddawanej do rąk czytelników odnosi się do jej wymiaru dokumentacyjnego. Jej treść składa się bowiem na niezwykle wnikliwy opis czasu, który objęła badaniem. Opis ponad wszelką wątpliwość rzetelny i bezstronny, a o takie publikacje dzisiaj najtrudniej. Jestem przekonana, że książka ta nie tylko jest interesująca dla nas dziś, ale będzie stanowić cenne źródło informacji na temat historycznego dla Polski roku 2015 dla wielu przyszłych pokoleń badaczy polskiej sfery publicznej oraz relacji mediów i polityki. Jej lektura powinna dać do myślenia poza tym nie tylko medioznawcom i politologom, ale nade wszystko ludziom mediów i samym politykom.”   Katarzyna Brzoza-Kolorz, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół następujących zagadnień: komunikowanie społeczne, komunikowanie polityczne, women’s media studies i system komunikowania lokalnego. Członkini Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej (PTKS) i European Consortium for Political Research (ECPR). Uczestniczka ponad 20 konferencji naukowych. Autorka kilkunastu artykułów opublikowanych w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych m.in. Entertainizacja polityki, „Zeszyty Prasoznawcze” nr 2/2014; Kobiety świata polityki na okładkach wybranych polskich tygodników w latach 2014-2015, „Polityka i Społeczeństwo” 1(15) / 2017, Obraz polityczek w okresie wyborów parlamentarnych w 2015 roku w polskich tygodnikach opinii a teoria zagłuszanej grupy, „Political Preferences” 17/2017. [20.02.2020] Dagmara Głuszek-Szafraniec, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ, stypendystka programu Erasmus na Georg-August Universität (RFN), była redaktor mediów niemieckojęzycznych. Wykonawca w projektach finansowanych przez NCN (również w OPUS 6  pt. Miejsce religii w sferze publicznej. Tożsamości religijne w wieloreligijnych regionach Europy Środkowo-Wschodniej na przykładzie wybranych regionów Polski, Ukrainy i Słowacji [Nr: 2012/07/B/HS6/02509]). Autorka artykułów nt. mediów na świecie, m.in. Hiszpańska partia Podemos a mediatyzacja polityki, „Politeja” 4(49)/2017; Media w hiszpańskiej wspólnocie Galicji. Proces degalicyzacji mediów, „Zeszyty Prasoznawcze” 3(227)/2016, System mediów w Hiszpanii. Różnice regionalne, „Zeszyty Prasoznawcze” 4(240)/2019 oraz współautorka publikacji nt. medialnych obrazów rzeczywistości, m.in. Medialna abdykacja. Od ustąpienia Benedykta XVI do wyboru papieża Franciszka (Katowice, 2015) [20.02.2020] Patrycja Szostok-Nowacka, doktor habilitowana, prof. UŚ w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ. Była wykonawcą w dwóch grantach naukowych: „Obraz wyborów do Parlamentu Europejskiego w polskich mediach. Analiza zawartości mediów” – grant KBN pod kierownictwem M. Kolczyńskiego nr 116211936 oraz „Obraz Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej (2011) w wybranych tytułach prasy polskiej” – grant NCN pod kierownictwem M. Kolczyńskiego nr 2011/01/B/HS5/00524. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień psychologii komunikowania, ze szczególnym uwzględnieniem jego lokalnego wymiaru oraz komunikowania politycznego. W swojej pracy naukowej realizuje przede wszystkim projekty empiryczne, oparte głównie na analizie zawartości mediów oraz badaniach społecznego odbioru komunikowania. [20.02.2020]

Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw

Miron Lakomy

Prezentowana praca stanowi próbę omówienia skuteczności środków teleinformatycznych jako instrumentów polityki zagranicznej państw. W przeprowadzonej analizie, biorącej pod uwagę zarówno aspekty rywalizacji, jak i współpracy rządów w cyberprzestrzeni, wykorzystano elementy teorii polityki zagranicznej. W rozprawie omówiono przede wszystkim istotę i etapy rewolucji cyfrowej, która doprowadziła do wykształcenia się przestrzeni teleinformatycznej. Następnie scharakteryzowano jej najważniejsze cechy, zarówno w ujęciu technicznym, jak i politologicznym. Na tej podstawie, podjęto próbę stworzenia uproszczonej typologii zagrożeń teleinformatycznych dla bezpieczeństwa państw, obejmującej takie zjawiska jak haking, haktywizm czy cyberterroryzm. Wreszcie, dokonano analizy najbardziej doniosłych przykładów rywalizacji i współpracy państw w cyberprzestrzeni. Z jednej strony, omówiono m.in. wydarzenia w Estonii w kwietniu i maju 2007 roku, w Gruzji w sierpniu 2008 roku czy w Iranie od 2010 roku (Stuxnet). Z drugiej strony, scharakteryzowano także przejawy kooperacji państw w tej dziedzinie, na przykładzie m.in. Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, NATO czy Unii Afrykańskiej. Praca ta jest skierowana przede wszystkim do przedstawicieli nauk o polityce i nauk o bezpieczeństwie, decydentów polityki zagranicznej, przedstawicieli służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo teleinformatyczne RP, dziennikarzy, a także studentów politologii, bezpieczeństwa narodowego, stosunków międzynarodowych bądź kierunków pokrewnych. Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 2 (232) listopad 2015. Recenzja książki ukazała się: na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 1 (206) styczeń 2016, w czasopiśmie „Nowe Książki” 6/2016, s. 74–75 (Michał Baranowski: Cyfrowa wojna i pokój).