Czynny żal związany z usiłowaniem w polskim prawie karnym. Analiza dogmatyczna i kryminalnopolityczna

Olga Sitarz

Niniejsza monografia w sposób całościowy prezentuje instytucję czynnego żalu związanego z usiłowaniem. Ze względu na tak sformułowany temat autorka poprzedziła główne rozważania omówieniem historii i funkcji zarówno usiłowania, jak i instytucji czynnego żalu. Zasadniczy trzon pracy stanowi jednak analiza obowiązujących przepisów kształtujących przesłanki i karnoprawnych konsekwencji okazania czynnego żalu na etapie usiłowania. Taki dobór zagadnień pozwolił na wyprowadzenie ogólnej oceny końcowej, czy i na ile przepisy polskiego kodeksu karnego pozwalają na realizację zakładanych celów związanych z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego instytucji czynnego żalu okazanego przed dokonaniem. W Polsce ukazały się dwie monografie dotyczące czynnego żalu, które jednak odnosiły się do wszystkich jego postaci, co powoduje, że rozważania tam przeprowadzone nie są zbyt pogłębione. Książka adresowana jest z jednej strony do teoretyków prawa karnego, z drugiej zaś – do praktyków, którzy w swojej pracy zawodowej mają do czynienia z prawem karnym. Dodać też należy, że chociaż zasadniczym przedmiotem badawczym jest czynny żal, to jednak jego zamierzone powiązanie z usiłowaniem spowodowało, że dość obszerna część publikacji stanowi analizę przepisów dotyczących samego usiłowania.

Damnatio ad bestias i inne kary wykonywane na arenie w antycznym Rzymie

Kubiak Przemysław

W literaturze z zakresu rzymskiego prawa karnego, które od kilkudziesięciu już lat przeżywa (także w Polsce) prawdziwy rozkwit, brakowało monografii o profilu historycznoprawnym na temat kar stosowanych przy okazji organizacji igrzysk. Problematyka igrzysk, walk gladiatorskich czy też martyrologii wczesnych chrześcijan umierających na arenie od zawsze spotykała się z wyjątkowo dużym zainteresowaniem, nie tylko ze strony historyków starożytności, ale i szerszej publiczności. Książka Przemysława Kubiaka znajdzie czytelników nie tylko w kręgu wąskiego grona specjalistów zajmujących się w Polsce prawem rzymskim.  

Informatyka w kryminalistyce. Praktyczny przewodnik. Wydanie II

Darren R. Hayes

Nasilanie się zjawiska cyberprzestępczości sprawia, że prowadzenie dochodzeń kryminalnych wymaga specjalnych umiejętności i wiedzy technicznej. Bez odpowiedniego materiału dowodowego niemożliwe jest oskarżenie i osądzenie winnych. Sytuację utrudnia rozwój technologii: serwisy społecznościowe, urządzenia mobilne czy internet rzeczy są wykorzystywane do popełniania przestępstw na wiele dotychczas nieznanych sposobów. W tych warunkach informatycy śledczy są bardzo potrzebni, a specjaliści dysponujący aktualną wiedzą - wręcz bezcenni. Oto znakomity i w pełni zaktualizowany przewodnik po informatyce śledczej, uwzględniający najnowsze techniki, narzędzia i rozwiązania. W książce omówiono praktyczne aspekty zarówno umiejętności technicznych, jak i spraw ważnych z punktu widzenia prowadzenia dochodzeń w internecie i laboratorium. Opisano istotne zagadnienia dotyczące dokumentacji, dopuszczalności dowodów i innych aspektów prawnych. Szczegółowo zaprezentowano technologie ubieralne, analizy śledcze urządzeń IoT, kwestie komunikacji 5G, analizy śledczej pojazdów i analiz aplikacji mobilnych. Opracowanie uwzględnia też postępy w dziedzinie reagowania na incydenty oraz nowe techniki badania urządzeń mobilnych. Treści zostały uzupełnione praktycznymi zadaniami, realistycznymi przykładami oraz fascynującymi studiami przypadków. Dzięki książce dowiesz się, jak: wygląda praca informatyka śledczego wykorzystywać nowinki technologiczne w procesie zbierania dowodów rozpoznać naruszenia bezpieczeństwa i prawidłowo reagować na incydenty badać oszustwa finansowe analizować technologie ubieralne i urządzenia IoT zapewnić, aby zdobyte dowody zostały uznane w sądzie Wykryj. Znajdź dowody. Zabezpiecz je i zbadaj!

Instytucja odpowiedzialności posiłkowej w polskim prawie karnym skarbowym

Katarzyna Rydz-Sybilak

Instytucja odpowiedzialności posiłkowej stosowana wcześniej fakultatywnie stała się obecnie obligatoryjna w razie wystąpienia przesłanek ją warunkujących. Jest ona szczególną formą odpowiedzialności przewidzianą w kodeksie karnym skarbowym. Systemowo jest odpowiedzialnością inną niż odpowiedzialność karna powszechna za własne działanie lub zaniechanie. Typowy dla prawa karnego aspekt indywidualizacji ponoszenia kary za swoje przewinienia podlega w prawie karnym skarbowym modyfikacjom. Zakłada bowiem możliwość przeniesienia wykonania kar i środków karnych o charakterze finansowym – ze sprawcy na inny podmiot. Rodzi się zatem pytanie o charakter oraz wymiar omawianej instytucji. Pomocny dla wyjaśnienia tej kwestii jest niewątpliwie sam charakter prawa karnego skarbowego i wiodący w nim prym walor kompensacji, będący priorytetem, dla podstawowej w prawie karnym powszechnym, represji. Oczywiście głównym zadaniem prawa karnego skarbowego jest przecież w istocie dążenie do zapewnienia wpływów przynależnych Skarbowi Państwa z różnych tytułów prawnych, tak więc egzekwowanie należności staje się głównym celem i zadaniem nadrzędnym, nawet nad karno-wychowawczym aspektem prewencyjnym celów wszystkich kar i środków karnych. Książka jest syntetycznym, jak również całościowym ujęciem zagadnień dotyczących statusu oraz uprawnień podmiotu mającego ponosić odpowiedzialność posiłkową, jak również kumulacji jego roli z inną stroną, czy też quasi-stroną postępowania karnego skarbowego. 

Kodeks wykroczeń

Agnieszka Kaszok

Kodeks Wykroczeń stanowi fundament prawny regulujący postępowanie w przypadkach naruszeń prawa, które nie kwalifikują się jako przestępstwa. Kodeks ten służy jako podstawa dla egzekwowania porządku publicznego oraz utrzymania spokoju społecznego. Wprowadza klarowne zasady, normy i sankcje dla osób dopuszczających się wykroczeń, mając na celu zapewnienie bezpieczeństwa oraz ochronę interesów społeczności lokalnej. Poprzez Kodeks Wykroczeń społeczeństwo określa granice akceptowalnego zachowania, promując równowagę między wolnością jednostki a potrzebą zapewnienia porządku publicznego.

Kumulacja procesowych ról uczestników polskiego postępowania karnego

Radosław Olszewski

 Kumulacja procesowych uczestników polskiego postępowania karnego to zespół zagadnień dotyczących złożonych układów procesowych, pochodnych wobec pozycji poszczególnych uczestników procesu karnego. Różnie zatem należy oceniać sytuacje, gdy podmiot wykonuje określone czynności w zależności od innych jego ról procesowych, które albo mogą zostać mu narzucone, albo są wynikiem wyboru przez uczestnika określonej formy udziału w postępowaniu. Te uwarunkowania, jak starano się wykazać w niniejszym opracowaniu, nie zawsze występują jednocześnie, mogą one bowiem mieć miejsce w ramach jednego procesu, ale w różnych jego stadiach i etapach, co może powodować, że nie zawsze mają one oczywisty charakter.

(Nie)skuteczność resocjalizacji nieletnich sprawców czynów karalnych

Maciej Bernasiewicz, Marek Łukasiewicz, Monika Noszczyk-Bernasiewicz

W książce zaprezentowano wyniki badań przeprowadzonych za pomocą wywiadów pogłębionych z osadzonymi z zakładów karnych, którzy dawniej byli już podsądnymi sądów dla nieletnich. Są to zatem osoby, które z prawnokarnego punktu widzenia dowodzą porażki w polu prowadzonej wobec nich w przeszłości resocjalizacji. Założono jednak, co finalnie okazało się słusznym przypuszczeniem, że osoby takie mogą dostarczyć ważnych informacji o skutecznej resocjalizacji, ponieważ mają zarówno pozytywne, jak i negatywne doświadczenia z resocjalizacją w okresie, gdy były nieletnie. Jako osoby osadzone dysponują unikatową wiedzą na temat tego, z czego nie udało im się skorzystać w zakresie oferowanej im resocjalizacji i dlaczego doszło w ich życiu do przestępczości powrotnej.

Pitaval krakowski

Janusz Szwaja, Stanisław Salmonowicz, Stanisław Waltoś

Tytuł książki nie jest oryginalny. Pitaval to nie tylko nazwisko słynnego prawnika francuskiego, który w roku 1734 zapoczątkował w Paryżu serię słynnych wydawnictw pod tytułem Causes célčbres et intéressantes, obejmującą opisy głośnych procesów karnych. To także wywodząca się z czasów tego właśnie wydawcy potoczna nazwa zbioru opisów procesów karnych. Tytuł nie jest oryginalny jeszcze z innego powodu. W Polsce opublikowano już liczne pitavale pióra Stanisława Szenica, Wandy Falkowskiej, Kazimierza Larskiego, Barbary Seidler, Mieczysława Szerera, by wymienić tylko niektóre. Pitaval krakowski jest nawiązaniem do tej serii. Opisane zostały sprawy rozpatrzone tylko do 1939 r. Decydowała o tym konieczność zachowania dystansu czasowego. Są jednak – zdaniem autorów – pewne różnice dzielące tę książkę od innych pitavali. Chodzi przede wszystkim o dobór tematu. Zamierzeniem autorów było zebranie takich spraw sądowych, które w pewnym okresie były najgłośniejsze, które – choć czasem nie przedstawiały zagadek kryminalnych – świadczyły o ówczesnym układzie stosunków społecznych i stopniu rozwoju kultury społeczeństwa. Jest to zbiór spraw krakowskich, a więc tych, które rozegrały się w mieście Krakowie i które były rozpoznawane w zasadzie przez sądy krakowskie. W obręb pracy weszły tylko procesy kryminalne. Tak się już bowiem utarło, że pitavale to zbiory takich właśnie procesów. Opisywane procesy sądowe zostały przedstawione na tle środowiska krakowskiego, połączone z ówczesnymi wydarzeniami i ukazane w scenerii starego Krakowa. W związku z tym nieuniknione stało się niekiedy wyrażenie własnego poglądu krytycznego na dotychczasowy sposób interpretacji historycznej lub prawniczej opisywanych zdarzeń.

Pitawal łódzki. Głośne procesy karne od początku XX wieku do wybuchu II wojny światowej

Kazimierz Badziak, Justyna Badziak

Publikacja stanowi pierwsze dla Łodzi i regionu całościowe opracowanie o charakterze pitawalu dokumentacyjnego. Główny nurt rozważań podejmowanych w książce koncentruje się na obszernym opisie trzynastu wybranych procesów karnych z pierwszej połowy XX wieku - od zabójstwa fabrykanta Juliusza Kunitzera (1905 r.) do sprawy Marii Zajdlowej (1938 r.). Z dużą starannością zebrano materiały rozproszone w archiwalnych aktach sądowych, starych gazetach codziennych i czasopismach oraz w innych źródłach, a następnie zestawiono je z opisem realiów - politycznych, ekonomicznych, społecznych, kulturalnych - właściwych dla danej rzeczywistości historycznej. W ten sposób udało się oddać tendencje epoki, w której żyli bohaterowie prezentowanych wydarzeń i to, co nimi kierowało bądź mogło kierować. Niezwykle interesujące jest również całościowe spojrzenie na ówczesny wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych. Każdy proces to swoisty wyimek z dziejów politycznych, nastawienia społecznego i poglądów na obowiązujący porządek prawny. Opracowanie wzbogacają archiwalne zdjęcia bądź wycinki z prasy, przedstawiające m.in. strony opisywanych procesów. Książka przeznaczona jest głównie dla historyków i prawników, jednak z uwagi na syntetyczne ujęcie oraz przystępny język zainteresuje wszystkich miłośników historii Łodzi i regionu.

Po co nam kryminologia? Księga Jubileuszowa Profesor Ireny Rzeplińskiej

Witold Klaus (red. nauk.), Dagmara Woźniakowska-Fajst (red. nauk.), Paulina Wiktorska (red. nauk.), Konrad Buczkowski (red. nauk.)

Książka zawiera teksty kilkudziesięciu kryminologów z Polski i Europy, dedykowanych Profesor Irenie Rzeplińskiej z okazji jej jubileuszu. Pytanie o sens i istotę badań kryminologicznych nieustająco towarzyszy Profesor Irenie Rzeplińskiej oraz jej uczniom, współpracownikom i przyjaciołom w ich pracy naukowo-badawczej i edukacyjnej. Próba odpowiedzi na to pytanie zmusza do zastanowienia się, jaki jest cel prowadzonych badań empirycznych czy rozważań teoretycznych i do czego mogą przydać się wyniki tych badań. Wiedza, jakiej dostarczają badania kryminologiczne, jest niewątpliwie potrzebna w sytuacji, gdy poczucie zagrożenia przestępczością jest jednym z podstawowych lęków współczesnych społeczeństw. Dzięki niej można pomóc w tworzeniu skutecznych strategii zapobiegania przestępczości, w kreowaniu optymalnej polityki karnej oraz w realizowaniu programów rozwiązywania problemów społecznych współczesnych społeczeństw. Książka pomoże czytelnikom otworzyć nowe horyzonty myślenia o przestępczości, jej zapobieganiu i kontrolowaniu, a także dostarczy interesujących odpowiedzi na pozornie proste pytanie: po co nam kryminologia?

Problemy Prawa Karnego. T. 26

red. Kazimierz Marszał

Na treść niniejszego tomu składają się studia i artykuły dotyczące: funkcjonowania zakazu reformationis in peius w związku z zaskarżeniem orzeczenia rozstrzygającego o roszczeniach cywilnych dochodzonych w postępowaniu karnym; uprawnień pokrzywdzonego na etapie wykonywania rozstrzygnięć w brytyjskim systemie prawa karnego; uchylenia zakazu prasowej publikacji danych osobowych i wizerunku a proces karny; obliczania terminów tymczasowego aresztowania; problemów kontroli formalnej aktu oskarżenia wniesionego przez oskarżyciela publicznego w polskim procesie karnym; Wincentego Skrzetuskiego poglądów na prawo karne oraz prawa karnego Ukrainy w kodeksie z 1743 r.

Problemy teorii kryminalizacji. Studium z zakresu prawa karnego i konstytucyjnego

Jan Kulesza

Książka zawiera pierwsze w polskiej doktrynie opracowanie monograficzne poświęcone teorii kryminalizacji, uwzględniającej całościowo element uzgadniania kontekstu konstytucyjnego stanowienia norm prawnokarnych. W pracy wykazano, że kryminalizacja stanowi ingerencję w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wolności jednostki, a w związku z tym podlega rygorom klauzuli limitacyjnej art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Teoria kryminalizacji musi zatem uwzględniać przede wszystkim wymogi zasady proporcjonalności sensu largo oraz innych składowych wspomnianej klauzuli, w szczególności ograniczenia wynikające z zasady państwa demokratycznego. W związku z koniecznością uzgadniania kontekstu konstytucyjnego odniesiono funkcjonujące w doktrynie karnistycznej zasady i pojęcia związane z pojęciem przestępstwa i procesem kryminalizacji do elementów warunkujących proces kryminalizacji wynikających z Konstytucji. Rozważania zostały przeprowadzone na gruncie polskiego prawa karnego i konstytucyjnego oraz uzupełnione o punkt widzenia doktryn niemieckiej, szwajcarskiej i austriackiej w zakresie wpływu zasady proporcjonalności sensu largo na proces kryminalizacji. Odwołano się także do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz Bundesverfassungsgerichtu.

Przestępczość i poczucie bezpieczeństwa w przestrzeni miasta. Przykład Łodzi

Stanisław Mordwa

 Podmiot badań niniejszej pracy jest dwojakiej natury. Z jednej strony są to przestępstwa (ujawnione, czyli zarejestrowane przez statystyki policyjne oraz tzw. nieujawnione, czyli ciemna liczba przestępstw określona w wyniku badań wiktymizacyjnych), z drugiej zaś strony są to również ankietowani mieszkańcy Łodzi, których pytano o różne kwestie związane z przestępczością. Przedmiotem badań jest natomiast zróżnicowanie przestrzenne przestępstw oraz poczucia bezpieczeństwa. Przedmiot ten wynika z ogólnego celu przyjętego dla podjętych rozważań, jakim jest analiza związków i relacji między zróżnicowaniem przestrzennym przestępstw i zdarzeń policyjnych dokonanych w Łodzi w latach 2006–2010 oraz postaw mieszkańców łączących się z percepcją przestępczości i z poczuciem bezpieczeństwa, wyrażonych w badaniach ankietowych z 2010

Przypadki kryminalne. Oblicza Dextera - dyskusja nad sprawstwem, winą, karą

Zbiorowy

Wśród Autorów publikacji są osoby zaangażowane w walkę z przestępczością, ochronę i pomoc pokrzywdzonym i ich rodzinom. Są to funkcjonariusze służb mundurowych i wymiaru sprawiedliwości, kuratorzy sądowi, członkowie grup poszukiwawczych, dziennikarze, biegli z zakresu nauk sądowych, naukowcy i praktycy z zakresu badania przestępczości. Niektóre teksty mają bardzo naukowy charakter, inne opisują problemy pojawiające się w działaniach faktycznych albo sprawy, które czekają na swoje rozwiązanie. Dlatego niektóre teksty napisane są w rygorze tekstu naukowego, inne w postaci popularnonaukowej lub doniesienia z działań faktycznych. Do Autorów należy także zaliczyć Dariusza Piekarskiego, którego grafiki uzupełniają każdy tekst. Chwila refleksji jest potrzebna, kiedy przychodzi nam rozważyć sprawstwo, winę i karę. Przy tym wszystkim pamiętać należy, że serial „Dexter” to dobre kino kryminalne, mające wielu fanów. Intrygujący bohater, nietuzinkowa, wręcz prowokacyjna fabuła osadzona w realiach amerykańskiego wielokulturowego społeczeństwa XXI w., znakomite dialogi i silne osobowościowo postaci to walory tego obrazu. Serial „Dexter” to jednak przede wszystkim film, fikcja fabularna. Zarazem film, który ze względu na swą popularność prowokuje do ważnych społecznie dyskusji. dr Joanna Stojer-Polańska, dr Paulina M. Wiśniewska

Skazani na wychowanie. Stosowanie środków izolacyjnych wobec nieletnich

Justyna Włodarczyk-Madejska

Książka została poświęcona zagadnieniu realizacji dyrektyw ustawowych przy orzekaniu środków o charakterze izolacyjnym, tj. umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub skierowania do zakładu poprawczego. Zgodnie z Europejską konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolnościach pozbawienie wolności nieletniego może nastąpić zarówno na etapie kończącym postępowanie, jak i w toku postępowania, które de facto do takiego pozbawienia zmierza. Nieletniego można także pozbawić wolności wskutek skazania przez właściwy sąd. Możliwość taką przewiduje zarówno Kodeks karny w art. 10 § 210, jak i ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich w art. 94. Bezsporna wydaje się również możliwość pozbawienia wolności nieletniego, który zachorował na chorobę zakaźną, jak i umieszczenie w zakładzie leczniczym nieletniego, u którego stwierdzono upośledzenie umysłowe, chorobę psychiczną, inne zaburzenia psychiczne, nałogowo używającego alkoholu lub innych środków celem wprowadzenia się w stan odurzenia, a zatem sytuacja, o której mowa w Ustawie o postepowaniu w sprawach nieletnich (art. 12).   Publikacja składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy z nich omawia modele postępowania z nieletnimi. W drugim zamieszczono opis metodologii przeprowadzonych badań oraz badanych prób. Rozdział trzeci dotyczy zbierania informacji o nieletnim w praktyce polskich sądów. Ostatni rozdział jest natomiast poświęcony dyrektywie dobra dziecka i indywidualizacji w praktyce orzeczniczej polskich sądów. Obie dyrektywy mają znaczenie dla stosowania środków wobec nieletnich, w tym również i tych o charakterze izolacyjnym.

Stulecie krakowskich detektywów. Wydanie nowe, zmienione i rozszerzone

Jan Widacki

Od czasu pierwszego wydania Stulecia krakowskich detektywów  w 1987 r. nauki sądowe znacznie się rozwinęły. Genetyka sądowa zrewolucjonizowała badanie śladów biologicznych. Dziś z innej perspektywy niż ta możliwa przed ponad trzydziestu laty patrzymy na dokonania epoki, którą nazwałem „stuleciem krakowskich detektywów”. Gdy pisałem tę książkę w latach osiemdziesiątych XX wieku, miałem zupełnie inne doświadczenia z kryminalistyką i medycyną sądową. Były to doświadczenia biegłego sądowego i nauczyciela akademickiego. Teraz do tych doświadczeń doszło ponad 25-letnie doświadczenie obrońcy w sprawach karnych. To zmienia ocenę wielu zdarzeń z epoki opisywanej w tej książce. Ale też ułatwia wyłuskanie z materiału historycznego tego, co najwartościowsze.  Jest to więc w znaczącej mierze książka nowa, choć zachowująca pewne elementy stałe, niezmienne, niezależne od doświadczenia  i dystansu, z jakiego na nie patrzymy. Dopóki  proces karny prowadzą ludzie, a nie roboty, bardziej lub mniej wyszukane i zaawansowane technologicznie narzędzia i metody wciąż mają tylko wartość pomocniczą. Nic nie zastąpi inteligencji tego, który tymi narzędziami czy metodami się posługuje. Nic nie zastąpi jego uczciwości i cywilnej odwagi.  Nikt też nie zastąpi biegłego, mającego oparcie w nauce, także tej instytucjonalnej, i nic nie zastąpi niezawisłości sędziowskiej, niezbędnej do uczciwego wyrokowania. Z „Przedmowy do obecnego wydania”   Jan Widacki

The Key Issues of Polish Penal Law

Krzysztof Indecki, Justyna Jurewicz

Humanism is also reflected in the Penal Code provisions concerning sentencing. These provisions require sentencing courts to take into account the personal traits and circumstances of the offender, his mode of living prior to committing the act and his behaviour after the offence. At the same time, the court is obliged to take into account the purpose of punishment, both with regards to its social impact and its preventive and re-educational aims in respect of the convict (art. 53 of the Penal Code). Based upon the principle of humanism the Code gives ground to the system of justice to less severe treatment of the offender who is responsible for an accidental offence, the negligence offence or when it is reasonable expecting that the offender, treated less severely, will not commit a new offence in the nearest future. The legal instruments for less severe treatment of an accidental offender include for example conditional discontinuance of proceedings concerning the offence – first of all – it should not be socially damaging (arts. 66–68). The book gives a view on the principles of Polish penal law. It consists of two parts which are divided due to the topics: general and special part of penal law. The authors present the commentary to the main institutions of Polish Penal Code. They show the most important provisions in the background of the doctrine and jurisprudence. The book is addressed both to the foreigners and the Poles who needs to improve their English in law. 

Wojskowe postępowanie karne w II Rzeczypospolitej (1918-1939)

Tomasz Szczygieł

Monografia opisuje przebieg postępowania karnego przed organami wojskowego wymiaru sprawiedliwości II Rzeczypospolitej w latach 1918-1939. Jest to praca pionierska. Przedstawiona w niej problematyka nie była dotychczas przedmiotem badań naukowych. Istotne miejsce w monografii zajmuje charakterystyka poszczególnych instytucji ówczesnego prawa karnego wojskowego procesowego, zwłaszcza tych, które występowały tylko na gruncie tej dziedziny prawa, jak choćby właściwego dowódcy (zwierzchnika sądowo-karnego), prokuratora wojskowego, żandarmerii i oficera sądowego. Osoby zainteresowane kształtowaniem się polskiego systemu prawnego po 1918 roku znajdą w niej również opis przebiegu prac unifikacyjnych i kodyfikacyjnych wojskowego postępowania karnego, ze wskazaniem i charakterystyką głównych źródeł tego prawa oraz ich przemian na przestrzeni lat funkcjonowania. W książce znajdziemy również obszerny rozdział poświęcony genezie i ustrojowi międzywojennego sądownictwa wojskowego oraz wykonaniu kary. Całość problematyki uzupełnia materiał fotograficzny ukazujący osoby, miejsca i wydarzenia związane z funkcjonowaniem wojskowego wymiaru sprawiedliwości. W monografii znajdziemy również prawnoporównawcze odniesienia do innych systemów prawnych, w tym common law, oraz porównania z funkcjonowaniem powszechnego prawa i wymiaru sprawiedliwości w Polsce tamtego okresu. W zakończeniu z kolei, Autor odniósł się do wciąż aktualnych problemów odrębności sądownictwa wojskowego i procesu karnego wojskowego oraz jego ewentualnych dalszych losów w systemie prawa karnego procesowego. Książka adresowana jest zarówno do historyków prawa jak i wszystkich zainteresowanych historią polskiego wymiaru sprawiedliwości. Ze względu na szeroko eksponowaną metodę dogmatyczną, monografia powinna zainteresować także prawników zajmujących się aktualnie obowiązującymi regulacjami prawnymi z zakresu prawa i postępowania karnego.

Wprowadzenie do entomologii sądowej

Elżbieta Kaczorowska, Agnieszka Draber-Mońko

Początki entomologii sądowej jako nauki sięgają XIII wieku. W Europie podwaliny pod nią położyli francuscy dziewiętnastowieczni uczeni, tacy jak Bergeret i Megnin, a rozwój jej przypadł na drugą połowę XX wieku. Jest to nauka, która opiera się przede wszystkim na znajomości ekologii i biologii rozwoju owadów (Insecta) kolonizujących zwłoki pozostające na różnych etapach rozkładu. Dzięki temu może być wykorzystywana podczas prób odtwarzania daty zgonu i okoliczności śmierci. Z pomocy entomologów sądowych coraz częściej korzystają śledczy całego świata, w tym i Polski. Oddajemy Państwu pierwsze w Polsce opracowanie dotyczące entomologii sądowej, przeznaczone zarówno dla profesjonalnych pracowników sądownictwa, jak i studentów oraz osób zajmujących się kryminalistyką amatorsko.

Współczesne problemy i perspektywy więziennictwa. Księga jubileuszowa z okazji dziesięciolecia działalności Studenckiego Naukowego Koła Penitencjarnego przy Zakładzie Prawa Karnego Wykonawczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego

Aldona Nawój-Śleszyński, Aleksandra Leszczyńska

Celowość wydania omawianego tu opracowania nie budzi wątpliwości zwłaszcza z dwóch powodów. Stanowią je podsumowanie dziesięcioletniego okresu działalności Studenckiego Naukowego Koła Penitencjarnego, utworzonego przy Zakładzie Prawa Karnego Wykonawczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, oraz zaprezentowanie w nim wielu wartościowych i ciekawych tekstów. [...] Poza autorami pracującymi naukowo wśród autorów znaleźli się też sędziowie, a także inni pracownicy związani z wymiarem sprawiedliwości. Na podkreślenie zasługuje fakt, że autorami części opracowań byli również studenci. Z recenzji prof. Teodora Szymanowskiego

Wybrane problemy indywidualizacji wykonywania kary pozbawienia wolności i środków probacyjnych

Aldona Nawój-Śleszyński, Joanna Łuczak

Monografia dotyczy realizacji w praktyce zasady indywidualizacji w wykonywaniu kar kryminalnych, w szczególności kary pozbawienia wolności i niektórych środków probacyjnych. Ma ona charakter interdyscyplinarny i została napisana przez specjalistów z zakresu prawa karnego, prawa karnego wykonawczego, psychologii oraz pedagogiki resocjalizacyjnej. W części pierwszej autorzy przybliżają rolę diagnozy penitencjarnej, specyfikę postępowania wobec niektórych grup skazanych na karę pozbawienia wolności (m.in. uzależnionych od alkoholu, sprawców przestępstw popełnionych w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, niepełnosprawnych fizycznie, wymagających szczególnej ochrony w warunkach zwiększonej izolacji i zabezpieczeń, odbywających karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego), problematykę niekonwencjonalnych środków oddziaływania wobec określonych grup skazanych i ochronę ich praw podmiotowych w warunkach więziennych. W części drugiej omówiono wykonywanie niektórych środków probacyjnych, oddziaływania resocjalizacyjne, postawy skazanych objętych tymi środkami oraz zadania kuratorów sądowych. Ponadto w książce znalazły się dwa artykuły przygotowane z okazji jubileuszu 20-lecia istnienia Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Łodzi, współpracującego z Zakładem Prawa Karnego Wykonawczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacja może zainteresować zarówno teoretyków, jak i praktyków zajmujących się problematyką wykonywania kary pozbawienia wolności i środków probacyjnych, w szczególności wychowawców więziennych, kadrę oddziałów terapeutycznych, kuratorów sądowych, sędziów penitencjarnych oraz studentów prawa, pedagogiki resocjalizacyjnej i psychologii.

Wytwarzanie i kolportaż fałszywych banknotów w Polsce na przykładzie woj. śląskiego w latach 1995-1999

Andrzej Cichy

Monografia ta posiada walor naukowy w takim sensie, jak to zdefiniował K. Ajdukiewicz; bo porządkuje problematykę, ujawnia nowe, dotąd nie stawiane problemy i wskazuje rozwiązania lub drogi poszukiwań tych rozwiązań. Przy tym podniesiono w niej ważne, dotąd mało w ten sposób rozważane problemy. Monografia posiada istotny walor praktyczny. Stanowi zbiór informacji użytecznych dla ekspertów, funkcjonariuszy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości; a zapewne i dla pracowników instytucji finansowych (banków, etc.). (z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Widły)

Z Dziejów Prawa. T. 7 (15)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Kolejny tom Z Dziejów Prawa zawiera przede wszystkim teksty części referatów, jakie zostały wygłoszone w trakcie zorganizowanego przez Katedrę Historii Prawa Uniwersytetu Śląskiego II Sympozjum Historyków Państwa i Prawa Polskiego, które odbyło się 19 września 2013 r. Tematyka zawartych w tomie artykułów związana jest z ewolucją prawa od czasów wczesno-nowożytnych aż do czasów współczesnych. W tekstach dotyczących dawnej Polski autorzy omówili m.in. problemy związane z treścią i formą paktów konwentów, przekształcaniem się miejskiego prawa spadkowego do końca XVI wieku w Polsce, ewolucji odpowiedzialności za polowanie w cudzej puszczy czy też kształtowaniu się systemu biurokratycznego w czasach stanisławowskich. Drugą grupę stanowią prace poświęcone problemowi ewolucji prawa w XX wieku. Artykuły dotyczą zarówno zagadnień doktrynalnych, jak i dogmatyki prawa. Autorzy przybliżyli w nich kwestie związane z poglądami polskich prawników okresu międzywojennego na ewolucję radzieckiego prawa cywilnego, z przemianami jakim podlegała instytucja oskarżyciela posiłkowego w polskiej procedurze karnej, problematyką najmu lokali mieszkalnych w Polsce Ludowej, a także ewolucją rozstrzygania sporów kompetencyjnych na ziemiach polskich w XX i XXI w. Obok tekstów pokonferencyjnych znajdziemy również artykuły poświęcone działalności translatorskiej Wincentego Skrzetuskiego, prace omawiające niektóre aspekty wojskowego procesu karnego II RP oraz opracowanie przybliżające polskiemu czytelnikowi prace nad kodyfikacją prawa pracy w Republice Czeskiej. Całość zamyka Kronika oraz spis publikacji pracowników Katedry Historii Prawa za rok 2014.

Zabójstwo a niepoczytalność

Filip Bolechała

Zabójstwo jest czynem, który stanowi dynamiczny rezultat kombinacji i wzajemnego oddziaływania wielu różnorodnych czynników, zarówno tych, mających swoje źródło w osobie sprawcy, jak i będących efektem konkretnej sytuacji, w której się on znalazł. Dlatego też sprawcy zabójstw są uznawani za grupę zróżnicowaną, heterogenną pod względem struktury osobowości, procesów motywacyjnych, związków i relacji z ofiarą czy też sposobu działania. Nieliczną, lecz interesującą część tej grupy stanowią osoby niepoczytalne, dokonujące zabójstw pod wpływem choroby psychicznej lub pewnych szczególnych zaburzeń psychiki. Ich czyny są przeważnie nagłe, niespodziewane i niezgodne z prezentowanymi wcześniej właściwościami osobowości.