W świecie wygnańców, wdów i sierot. O pewnym wariancie antropologii zaangażowanej

Marcin Kafar

 Zaangażowanie antropologa łączy trzy postawy autobiograficzne ‒ świadectwa, wyznania, wyzwania. Osią pracy jest napięcie między konwencjonalną teorią antropologiczną a przeżyciem, zwłaszcza przeżyciem granicznym choroby, śmierci i cierpienia. Autor odrzuca utrwalony sposób pisania o tych kwestiach, sprowadzający się najczęściej do rejestracji i interpretacji „rytuałów” im towarzyszących, społecznych wyobrażeń czy obrazów medialnych. Ze szlachetną premedytacją stawia przed czytelnikiem „nagą” prawdę przeżycia, jej banalność, marginesowość, jej wstyd i efekt poniżenia. Autor wadzi się z naszą mentalnością, z naszym najgłębszym „ja”, dokonując swoją pracą znaczącej transgresji etycznej. Tym, co wyróżnia autora spośród innych, jest wariant antropologii zaangażowanej przedstawiany ostentacyjnie, ma charakter programowego manifestu, zanurzenia zaangażowania w żywiole autobiograficznym. Trzy postawy jego autobiograficznego „ja” wybrzmiewają wspólnie. Antropologiczny lógos odnajduje w postawie świadectwa argumentacyjną siłę opisu zdarzeń i stawia na „wymowę faktów”. Antropologiczny ethos lokuje się w postawie wyznania, by odpowiednio ukształtowany w swej słownej formie badawczy raport mógł stać się ‒ ujawniającą doświadczenia i przeżycia ‒ przekonującą antyfikcją. Antropologiczny pathos przybiera postawę wyzwania, a czyni to, etycznie umocowany, dla poruszenia innych antropologów jako badaczy‒ludzi.

Wdrażanie scoutingu wiedzy w polskiej uczelni wyższej. Aspekty praktyczne

Magdalena Wiśniewska, Paweł Głodek, Dariusz Trzmielak

 Tematyką niniejszej książki jest wdrażanie i funkcjonowanie systemu scoutingu wiedzy w ramach uczelni wyższej. Zawiera ona szereg modeli wdrażania zmian oraz praktycznych wskazówek, odnoszących się m.in. do zasad działania scoutingu wiedzy, pozyskiwania zasobów niezbędnych dla jego uruchomienia oraz innych wyzwań, którym trzeba sprostać, by osiągnąć jego efektywność. Uczelniany scouting wiedzy to rozwiązanie nowe w warunkach polskich. Stanowi ono ważne uzupełnienie istniejących na uczelniach struktur i działań dotyczących komercjalizacji wiedzy. Jego celem jest systematyczny i aktywny monitoring, a następnie wstępna ocena efektów prac badawczych i innych składników wiedzy. Polega on na wprowadzeniu do struktur organizacyjnych uczelni tzw. scoutów technologicznych. Nie zastępują oni działalności istniejących centrów transferu technologii, ale poprzez swoją pracę wspierają je i podnoszą efektywność ich działań. Scouting wiedzy stosowany jest w wiodących europejskich uczelniach i instytucjach badawczych, m.in. na Uniwersytecie w Oxfordzie, Politechnice w Turynie, Politechnice w Eindhoven czy Biomedicum w Helsinkach. Wśród uczelni wyższych w Polsce pionierem wdrażania uczelnianego scoutingu wiedzy jest Uniwersytet Łódzki. Opracowanie niniejsze stanowi podsumowanie doświadczeń Uniwersytetu Łódzkiego w tym zakresie. Posiada zarówno walory teoretyczne, jak i praktyczne, poszerzając dotychczasową wiedzę związaną z zarządzaniem kapitałem intelektualnym uczelni wyższych.

Wiarygodność akademicka w edukacyjnych praktykach

Jacek Piekarski, Danuta Urbaniak-Zając

W prezentowanej publikacji autorzy spoglądają w przeszłość uniwersytetu, by zadać również pytania o współczesny sens podejmowanych wcześniej zobowiązań i sposób wywiązywania się z nich. Zajmują się kwestią różnic dyscyplinarnego podejścia do rzeczywistości i postulują, by różnice te traktować jako drugoplanowe wobec wagi wspólnego zadania, jakim jest pomyślne kształcenie-wychowanie. Proponują „wspólnotę myśli”, przeciwstawioną „wspólnocie instytucjonalnej”, i to z nią wiążą nadzieje na pozytywne zmiany w edukacyjnej praktyce. Drugi zasadniczy temat podejmowany w książce to pytanie o wiarygodność. Autorów interesuje społeczny i kulturowy kontekst kultury akademickiej, która jest, ich zdaniem, w dużej mierze kulturą racjonalizowania niepewności dotyczącej wiedzy, radzenia sobie z jej różnorodnymi odmianami. Podkreślają, że rozwiązywanie dylematów w tym zakresie ma sens egzystencjalny i wpływa na praktykę społeczną. Odnoszą się do zgłaszanych współcześnie wątpliwości dotyczących kultury akademickiej i jej wiarygodności, które sprawiają, że często mówi się już nawet o „zagubieniu” - wskazują na trudności w udzieleniu odpowiedzi na zasadnicze pytania: czym jest nauka, uniwersytet, dyscyplina wiedzy, czy też kim się jest osobiście jako jej zaangażowany uczestnik.  

Wielowymiarowość dobrostanu człowieka i społeczeństw, czyli o tym, jak szlachetne jest zdrowie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Ewie Syrek

red. Ewa Jarosz

Tom gromadzi refleksje i analizy dotyczące szerokiego ujęcia i rozumienia interdyscyplinarnych już dzisiaj terminów takich, jak dobrostan i zdrowie. Rozważania podjęto z perspektywy pedagogicznej i odniesiono do kontekstów indywidualnych i zbiorowych – społecznych. Do tomu swoje wypowiedzi złożyli zarówno główni reprezentanci polskiej pedagogiki, zwłaszcza pedagogiki społecznej, jak i początkujący badacze. W prezentowanych treściach konteksty zdrowia, dobrostanu i ich uwarunkowań rozpatrywane są na poziomie metaspołecznym oraz w świetle mniejszych struktur społecznych (rodzina, środowisko lokalne), a także w pryzmacie indywidualnych biografii i konkretnych wzorów osobowych. Zbiór jest dedykowany jako akademicki hołd profesor Ewie Syrek, jednej z czołowych postaci pedagogiki społecznej i pedagogiki zdrowia w Polsce.

Witaj piesku

Kulisiewicz Beata

Publikacja stanowi połączenie wiedzy teoretycznej i praktycznych wskazówek dotyczących metody wspomagania dzieci w ich rozwoju, jaką jest dogoterapia. Książka ta jest zupełnie nowym ujęciem tematu. Wszystkie dotychczasowe zagadnienia dogoterapii opierały sie przede wszystkim na sferze teoretycznej, podkreślając jej zalety oraz omawiając skuteczność. Publikacja "Witaj, piesku!" zawiera wiele propozycji konkretnych zestawów ćwiczeń, które można wykorzystać na zajęciach z psem podczas zajęć z dziećmi. Stanowi źródło inspiracji własnej pracy terapeutycznej. Część teoretyczna to przegląd literatury przedmiotu, streszczenie najważniejszych doświadczeń o wartościach terapeutycznych, jakie daje człowiekowi towarzystwo zwierząt oraz o szczególnych właściwościach psa w zakresie kontaktowania i komunikowania się z ludźmi. W dalszej części przedstawiono metodykę wspomagania rozwoju umysłowego, zadania, ćwiczenia i zabawy kształtujące metodykę wspomagania rozwoju umysłowego, zadania, ćwiczenia i zabawy kształtujące czynności umysłowe dzieci. Dobór i kolejność przedstawiono według prawidłowości rozwojowych dziecka. W dodatkach zamieszczono kwestionariusz diagnostyczny, kolorowanki, wzór do ćwiczeń grafomotorycznych do wykorzystania podczas zajęć. Publikacja adresowana jest do osób pracujących z dziećmi, nie tylko z dziećmi niepełnosprawnymi, poszukujących dodatkowych, pozytywnych czynników wpływających na proces rozwojowy, zwłaszcza małych dzieci.

W-obec śmierci. Studium intymności sytuacji granicznej

Anna Walczak

Myślenie autorki ma początek w miejscach, gdzie spotyka cierpienie innego i na nie odpowiada. Z tego myślenia zrodzonego z bólu niepewności, świadomości tragiczności, nieodwracalności ludzkiego losu, nieuchronności wyrasta jej poznanie. Jest to szczególny rodzaj poznania: taki, który rzuca światło, wydobywa z cienia tych, od których często odwracamy wzrok; którzy żyjąc, umierają. którzy towarzysząc umierającym, żyją. Jej pismo wychodzi z siebie; wskazuje drogę do tego, co nie-do-pomyślenia, a przecież jest. Czy to w geście przeciwko śmierci, czy naprzeciw śmierci, autorka pisze, by słowem nawiązać więź pomiędzy umownie nazwanymi tu Pierwszym w-obec śmierci i Drugim. Publikacja jest oryginalna w podstawowym sensie tego słowa; zaczyna się od początku, konsekwentnie zbliżając się do początku. Nazwijmy, ostrożnie, ten początek życiem, a wtedy jasne się stanie, że praca jest również życiodajna. Takie książki, jak ta, winny być obowiązkową lekturą dla wszystkich, którzy chcieliby uczyć się bycia dla dobra innego. Inny, zwłaszcza ten, który znajduje się w-obec śmierci, czeka na drugiego, który będzie uważnym czytelnikiem jego u-bywania i dobrym krytykiem swoich u-przedzeń. Z recenzji dr hab. prof. UJ Małgorzaty Opoczyńskiej Książka jest nomen omen intymnym studium obcowania ze śmiercią. gdzie poznajemy sposoby, jak śmierć może manifestować się i objawiać w doświadczeniu osób - umierającej i będącej świadkiem/towarzyszem tej sytuacji granicznej oraz odniesień tej sytuacji granicznej do ciała i cielesności. Zajmowanie się tak zniuansowanymi i delikatnymi kwestiami/sytuacjami/uczuciami wymaga nie lada finezji językowej, a szerzej - metodologicznej. Taką ofertę składa nam, realizuje i w pełni wywiązuje się z niej autorka. Wprost i pośrednio odwołuje się ona do aktualnego stanu badań ze spektrum wielu dziedzin. To wielka wartość tej książki, która napisana jest profesjonalnym/gęstym, ale czytelnym dla wytrawnego i zorientowanego w temacie czytelnika stylem analizy fenomenologicznohermeneutyczno-egzystencjalnej, czasem z piękną literacką. odautorską nutą. Brak takiej, a nawet analogicznej czy zbliżonej publikacji na rynku polskim i światowym - chodzi tu o treść i jej autorskie ujęcie, lecz także styl myślowy zastosowany w pracy. Odwołując się do paradygmatu śladu wykorzystanego w publikacji, może ona zostawić po sobie ów (silny/znaczący) ślad na rynku naukowym; równie ważny jest jej wymiar aplikacyjny w obszarze edukacji, psychologii, medycyny, socjologii, psychoterapii oraz nauk o kulturze. Z recenzji dr. hab. prof. UKSW w Warszawie Andrzeja Pankalli

Wolontariat w Polsce. Raport z badań w latach 2000-2003

Zbigniew Tokarski

Jak wskazują doświadczenia najefektywniejszych organizacji wolontarystycznych, motywacja do wykonywania pracy ochotniczej jest różna altruizm, szukanie bezpieczeństwa, poczucie własnej wartości i ulega ciągłym zmianom. Najczystszą jest miłość i miłosierdzie wobec drugiej osoby. Ostatecznym etapem w służbie drugiemu człowiekowi jest możliwość zostania jego przyjacielem. A przyjaciel to człowiek, który troszczy się, ma wzgląd na drugiego, walczy, kocha sprawiedliwość i jest zaangażowany w działalność na rzecz innych osób.

Wprowadzenie do epistemologii pracy społecznej. Odniesienia do społeczno-pedagogicznej perspektywy poznania pracy społecznej

Arkadiusz Żukiewicz

Przygotowana propozycja rozważań jest drugim tomem tryptyku poświęconego zagadnieniom pracy społecznej (w pierwszym ukazana została jej ontologiczna perspektywa) i stanowi kontynuację namysłu czynionego ze społeczno-pedagogicznego punktu widzenia. Czytelnicy znajdą tu odwołanie do teoretycznych i praktycznych doświadczeń, wywodzonych z aktywności akademickiej oraz bezpośredniej służby społecznej, podejmowanej przez autora publikacji w Polsce, Anglii, Niemczech i Stanach Zjednoczonych. W dalszej kolejności powstanie tom koncentrujący się na problematyce etyki pracy społecznej. Będzie to publikacja zamykająca projekt wprowadzający do dalszej analizy teoretycznych i praktycznych zagadnień służby wpisującej się w obszar pracy społecznej. Książka ta jest adresowana do odbiorców, którzy z perspektywy humanistycznej pragną spoglądać na sprawy człowieka i jego udziału w procesach przebudowywania rzeczywistości życia codziennego. W sposób szczególny może ona służyć teoretykom i praktykom w poszukiwaniu mostów łączących siły ludzkie w służbie Drugiemu Człowiekowi, zawiera bowiem propozycję podejścia badawczego, łączącego się z działalnością społeczną.