The Victorian Royal Nursery, 1840-1865. Creation, Organisation, Staff, Financing

Mariusz Misztal

The Victorian Royal Nursery attempts to shed more light on the nursery for the children of Queen Victoria. It examines the creation, organisation, and financing of the nursery, with a consideration of the most important individuals who looked after the Royal children, namely the medical staff, wet nurses, monthly nurses, permanent nurses, governesses and subgovernesses. The study is based mostly on the numerous unpublished documents from the Royal Archives at Windsor as well as the hitherto little-known or unknown sources like the journal of the royal accoucheur Dr Robert Ferguson or the diary of head-nurse Mrs Ann Thurston. From the review of The Victorian Royal Nursery, 1840–1865: This is an original and important research project […]. In The Victorian Royal Nursery Mr Misztal brings a scholarly, tightly-focussed approach to a part of the Victorian Royal Household which until now has only received passing references in the literature. This superb study gives a full, definitive account of a part of the life of Queen Victoria which has been largely neglected […]. No one has written in such detail about the royal nursery, and that in itself represents a vital contribution to royal scholarship. The new material which Misztal has discovered sheds new light on the Queen’s mental and emotional state after childbirth… This gives substance to Albert’s later fears about Victoria’s mental state and the rumours that she had inherited the madness of King George III. […] The footnotes are excellent and full of additional material [...]. This is an outstanding piece of research. It is a definitive account, and it will become indispensable. Professor Jane Ridley, author of Bertie: A Life of Edward VII and Queen Victoria: A Short Life

Topics in Applied Psycholinguistics

red. Danuta Gabryś-Barker

Tom Topics in Applied Psycholinguistics pod redakcją Danuty Gabryś-Barker jest zbiorem artykułów badawczych zajmujących się tematyką związaną z przyswajaniem/uczeniem się języka obcego/drugiego z perspektywy badawczej psycholingwistyki stosowanej. Obejmuje artykuły poświecone zagadnieniom przyswajania poszczególnych poziomów języka obcego (fonologia, słownictwo), jak również porusza tematykę związaną z osobowością uczącego się, jego sferą emocji oraz zagadnieniu rozwijania współpracy w grupie, jaką jest klasa. Jest to interesująca pozycja nie tylko ze względu na przedstawioną tematykę, ale również ze względu na różnorodność metod badawczych stosowanych przez poszczególnych autorów w przedstawionych przez nich badaniach, począwszy od tradycyjnych metod do bardziej innowacyjnych. Książka powstała z myślą o studentach, przyszłych nauczycielach języka angielskiego jako obcego, ale będzie też zapewne interesująca dla innych badaczy zajmujących się zagadnieniami z zakresu psycholingwistyki i psycholingwistyki stosowanej.

Transformacja w coachingu. Doświadczenia uczenia się dorosłych

Monika Chmielecka

Autorka traktuje coaching jako jedną z metod edukacji dorosłych i osadza swój wywód teoretyczny na andragogicznych koncepcjach uczenia się. Zaprezentowane badania sytuuje w kontekście teorii transformatywnego uczenia się Jacka Mezirowa. Czytelnik otrzymuje ponadto opis własnych badań empirycznych autorki, przeprowadzonych metodą studium przypadku. Na podstawie wywiadów z trzynastoma osobami poddanymi procesowi coachingu dowiaduje się: jak przebiegał proces uczenia się, jakie były jego konteksty, jakich zmian doświadczyli uczestnicy, a także jakie znaczenie miała osoba coacha. Autorka formułuje też praktyczne wskazówki dla coachów w zakresie warunków ułatwiających proces uczenia się w coachingu. * Największym, wybitnym osiągnięciem autorki jest opracowany przez nią schemat procesu uczenia się w coachingu, porównany następnie z etapami uczenia się opracowanymi na podstawie teorii Mezirowa. Na uznanie zasługują także wskazówki, jakie sformułowała autorka pod adresem praktyków na podstawie wnikliwej analizy wyników swoich badań. Książka wnosi bardzo istotny wkład w teorię i praktykę edukacji dorosłych. Publikację tę uznaję za wybitną. Z recenzji prof. dr hab. Ewy Skibińskiej (UW)

Transparentność dokonań uczelni wyższej. Perspektywa zewnętrznych interesariuszy

Jacek Kalinowski

Celem głównym monografii jest identyfikacja poziomu transparentności dokonań polskich uniwersytetów z perspektywy zewnętrznych interesariuszy - w wymiarze finansowym i niefinansowym - oraz odniesienie go do poziomu transparentności dokonań najlepszych uczelni na świecie. Praca ta wpisuje się w mało rozpoznany w literaturze polskiej nurt badań z zakresu wykorzystania systemu rachunkowości w procesie zarządzania uczelniami. Opracowanie jest dojrzałe, ma duże walory poznawcze i praktyczne. Szeroki zakres zawartej w publikacji wiedzy stanowi o jej przydatności dla potrzeb zarządzania zarówno uczelniami publicznymi, jak też niepublicznymi. Przejrzysty układ treści opracowania oraz przemyślany logiczny wywód to niewątpliwe atuty monografii. Recenzowana pozycja zwraca również uwagę swoją wieloaspektowością i kompleksowym potraktowaniem omawianej problematyki. Z recenzji prof. Teresy Martyniuk Monografia jest opracowaniem wartościowym, dojrzałym naukowo [...]. Jest pozycją ważną, stanowiącą głos w dyskusji naukowej na temat transparentności uczelni wyższych z perspektywy zewnętrznych interesariuszy. Badania naukowe przeprowadzone dla potrzeb recenzowanego opracowania są unikalne i innowacyjne (w szczególności zastosowanie zapytania o dostęp do informacji publicznej) oraz istotne w obszarze zarządzania uniwersytetami w Polsce. Zaprezentowane treści mogą stanowić bazę odniesienia do przyszłych badań, których kierunki zostały wskazane w monografii. Z recenzji dr hab. Bogusławy Bek-Gaik, prof. AGH

Trudna dorosłość osób z Zespołem Downa

Kaczmarek Bogusława Beata

W prezentowanej publikacji nakreślono Czytelnikowi fundamentalne pytania: co się stanie z ukochanym dzieckiem z Zespołem Downa jeśli zabraknie rodziców? Autorzy poszczególnych tekstów próbują zmierzyć się z nieznanym obszarem ludzkiego doświadczenia i wypełnić go rozwiązaniami, które mogłyby wspomóc tę trudną dorosłość. Oczywiście nie chodzi tu o gotowe recepty, ale o zauważanie problemu i poważne go potraktowanie. Wzrost średniej długości życia w ogólnej populacji powoduje zwiększająca się liczbę osób starszych z ZD, co wiąże się ze średnią długością ich życia, która obecnie wynosi około 57 lat. Przesunięcia demograficzne w gronie osób z ZD wskazuje, że w niedalekiej przyszłości będzie to bardzo liczna grupa ludzi dorosłych, potrzebujących wsparcia. Obecny kryzys systemu edukacji osób niepełnosprawnych intelektualnie, który generalnie nie jest przygotowany na zmieniającą się sytuację, musi nie tylko napawać troską, ale motywować do podjęcia celowych działań. Słowa T. Sobolewskiego (2009) mogą bez wątpienia być ilustracją (wyartykułowanych, bądź też nie) przemyśleń wielu rodziców dorastających i dorosłych dzieci z zespołem Downa. Niebagatelne znacznie ma fakt, że osoby dorosłe z ZD są podwójnie pokrzywdzone przez los, ponieważ śmierć osób najbliższych, jakimi są rodzice, powoduje utratę najbliższego środowiska, konieczność opuszczenia miejsca zamieszkania i przeprowadzenie się do nowej grupy społecznej i nowego miejsca, jakim w Polsce jest najczęściej instytucja Domu Pomocy Społecznej. Sytuacja ludzi starszych z zespołem Downa nasuwa jedno bardzo proste (choć trudne w realizacji) wyzwanie: należy szukać nowych rozwiązań, które dla tych osób oraz ich rodzin będą najlepsze tj. będą spełniały podstawowe prawo każdego człowieka - prawo do godnego życia. To zadanie należy podjąć niezwłocznie. Publikacja podzielona jest na rozdziały poświęcone kolejno problemom biologicznym, psychologicznym, edukacyjnym, społeczno-zawodowym a ostatni refleksjom rodzeństwa dorosłych osób z zespołem Downa. Książka składa się z pięciu części. W pierwszej z nich zaprezentowany zostaje dotychczasowy dorobek myśli socjologicznej w kontekście wstydu (pionierzy tego ujęcia oraz wkład autorów z kręgu interakcjonizmu symbolicznego oraz teorii kontroli społecznej). Część drugą stanowi krytyczna, przedstawiona w duchu psychoanalitycznym prezentacja proponowanego ujęcia wstydu zapoczątkowaną ustaleniami terminologicznymi. Jedna z kluczowych kwestii społecznych współczesnego świata jest agresja. Wyjaśnienie genezy jej powstawania, mechanizmów przejawiania się oraz narastania zyskuje tu wyjaśnienie i uzasadnienie empiryczne w ujęciu spirali wstydu-gniewu, jako oryginalna i przekonywująca próba ukazania związku pomiędzy zakwestionowanym wstydem i agresją. W szczególności badania Lewis nad kłótniami małżeńskimi stanowią tu inspirującą weryfikację dynamicznego procesu narastania agresji. Produktywność podejścia do zagadnień społecznych z perspektywy wstydu zostaje ukazana także w odniesieniu do innych znaczących korelatów, takich jak: obraz siebie czy depresja. Kwestia empirycznej weryfikacji zaproponowanej teorii stanowi poważne wyzwanie badawcze, i ta kwestia zamyka część drugą książki. Część trzecia książki jest wieloaspektową perspektywą ukazującą produktywność i uniwersalny charakter proponowanego ujęcia teoretycznego, ukazując różne, odmienne warianty aplikacyjne. Jednym z takich wariantów jest próba wyjaśnienia casusu dojścia Adolfa Hitlera do władzy oraz społecznego przyzwolenia demokratycznych Niemiec na jego zbrodnicze poczynania. Pomimo ogromnej literatury na ten temat, fenomen Hitlera nie został przekonywująco rozpoznany. Kwestia ta jest dla współczesnego świata demokratycznego szczególnie istotna, pozwala bowiem zdiagnozować i podejmować działania prewencyjne w zbliżonych do sytuacji przedwojennych Niemiec okolicznościach. Casus biograficzny Alfreda Speera, bliskiego współpracownika Hitlera odsłania ważny w teorii aspekt moralny związany z ujęciem wstydu i pozwalający odróżnić wstyd od sytuacyjnego zażenowania. W części trzeciej, podobnie jak to czynił Freud następuje odwołanie do psychologicznego wyjaśnienia charakterystyk zachowań postaci literackich stworzonych przez genialnych pisarzy Tołstoja i Goethego. Odmiennym źródłem inspiracji, wskazującym na fundamentalny charakter wstydu w wyjaśnianiu ludzkich zachowań stanowi odwołanie do egzegetycznych interpretacji z kręgu chrześcijańskiego jakie stanowią biblijne Wygnanie z raju oraz praktyka spowiedzi, rozumiana tu jako próba przeniesienia treści nieświadomych obarczonych wstydem do świadomości. Część czwarta książki, akcentuje znaczenie więzi społecznej, której naruszenie czy załamanie manifestuje się, po stronie osobistej - doświadczeniem wstydu. Następuje tu wyakcentowanie znaczenia związku tego co osobiste a więc wstydu, z tym, co społeczne a mianowicie więzią. W tej części wskazuje się na charakterystyczna dla współczesnych kultury okcydentu dystrofię więzi społecznej oraz skrywane pragnienie jej naprawy. Tworzenie neoplemion (Maffesoli) jest tutaj dobitnym wyrazem tych pragnień. W tej części zgłoszone zostają jeszcze inne przykłady produktywności aplikacyjnej wstydu w odniesieniu do takich ważnych społecznie problemów jak: wyraźnie niski poziom zaufania społecznego w Polsce, generalnie (nie tylko w Polsce) niski poziom ruchliwości społecznej, pionowej tj. z dołu do góry w odniesieniu do przedstawicieli grup o niskim społecznym prestiżu. Część piątą, i ostatnią książki zamykają rozważania na temat ważnych prób podejmowanych w naukach społecznych a mających na celu sformułowanie imponderabiliów w funkcjonowaniu człowieka. Próby takie służą powiększeniu kumulatywności ogromu narastającej wiedzy społecznej oraz uniwersalizacji jej stosowania. Prezentowane ujecie wstydu wpisuje się w te próby konkurując, w jakiejś mierze zwycięsko z innymi, podobnie jak wstyd obrosłymi w liczne próby badawcze i teoretyczne ujęcia, jakimi są: Terror Menagement Theory (TMT) czy Teoria wstrętu (Disgust Theory). Mechanizm konformizmu vs. nonkonformizmu oparty jest na wstydzie (Barbalet). Wstyd stanowił przez wieki podstawowy mechanizm leżący u podstaw praktyki pedagogicznej. Książkę zamykają rozważania a raczej inspiracje pedagogiczne jakie nasuwają się w związku z proponowanym ujęciem wstydu dla szeroko rozumianego wychowania.

Tu i teraz. Dylematy artysty-pedagoga wobec paradygmatycznych reorientacji sztuki ponowoczesnej

red. Aleksandra Giełdoń-Paszek, Ryszard Solik

Niniejsza publikacja wpisuje się w obszar refleksji dotyczący heterogenicznej rzeczywistości współczesnej sztuki oraz różnopostaciowości praktyki artystycznej, a ścisłej rzecz ujmując, koncentruje się wokół wyzwań i dylematów jakie rzeczywistość sztuki ponowoczesnej niesie dla dydaktyki artystycznej i kształcenia o sztuce. Przychodzi bowiem dzisiejszym artystom / artystom-pedagogom, uczącym sztuki i o sztuce, ale także teoretykom sztuki mierzyć się z niemającą precedensu różnorodnością artystycznych propozycji i manifestacji oraz ekspansywnością poszukiwań twórczych, eksplorujących wszelkie możliwe terytoria. Stąd też pomieszczone w publikacji teksty skupiają się na analizie wybranych zagadnień, problemów, dylematów i wyzwań umiejscowionych w horyzoncie współczesnych dyskursów sztuki i dydaktyki artystycznej. Wśród nich należy podkreślić: kulturowe konteksty i uwarunkowania współczesnej praktyki i dydaktyki artystycznej, dylematy i wyzwania wieloparadygmatyczności, problem indywidualizacji działań artystycznych, dylematy wartościowania sztuki w kontekście otwartości i nieograniczoności twórczych poszukiwań, komplementarność praktyki i refleksji, eksperyment i jego artystyczny rezonans. Różnorodność zagadnień idzie tu w parze z różnorodnością oglądu, która wyrasta z odmiennych perspektyw i doświadczeń związanych zarówno z praktyką i dydaktyką artystyczną, jak i z dyskursem nauki. Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców zajmujących się sztuką i współczesną kulturą, w szczególności kształceniem i dydaktyką artystyczną, ale także przedstawicieli dyscyplin pokrewnych oraz studentów kierunków artystycznych.

Twórczość, pasja, Uniwersytet. Kategoria zaangażowania w dydaktyce akademickiej

Jarosław Płuciennik, Kinga Klimczak

Z doświadczenia wiemy, że najlepsze efekty przynosi uczenie się przez działanie, tworzenie i kreowanie, poprzez aktywne uczestniczenie w danym projekcie. Im więcej pasji wkładamy w proces dydaktyczny, tym lepsze jego efekty. Im bardziej angażujemy się w to, co robimy, tym łatwiej nam to przychodzi. Zaangażowanie zdaje się być pojęciem kluczowym dla osiągania dobrych efektów kształcenia się, winno więc stać w centrum procesu nauczania - tę tezę starają się udowodnić autorzy zamieszczonych w publikacji tekstów. W Aneksie znajdują się scenariusze zajęć nagrodzone i wyróżnione w ramach konkursu Twórz zespoły – zaangażuj – stwórz warunki uczenia się, który odbył się na Uniwersytecie Łódzkim w ramach projektu Twórczy Uniwersytet. 

Uczenie się dorosłych w zabawie

Wojciech Świtalski

Książka zawiera refleksję teoretyczną i wyniki projektu badawczego na temat zjawiska uczenia się dorosłych w zabawie. Czytelnik znajdzie w niej pogłębioną analizę ustaleń naukowych polskich i zagranicznych badaczy dotyczących ludycznej sfery aktywności człowieka w kontekście nauk społecznych, a także odniesienie do praktyki edukacyjnej. Publikacja może zainteresować zarówno teoretyków zajmujących się koncepcjami wyjaśniającymi procesy uczenia się człowieka, jak i osoby na co dzień realizujące zadania szkoleniowe czy oświatowe.