340

Дмитро Сікорський

Посібник висвітлює найбільш суттєві аспекти історії практичної і теоретичної педагогіки України у відповідності з програмою «Історія педагогіки» для вищих педагогічних навчальних закладів. Текст книжки вперше широко ілюстровано фотографіями, малюнками, структурно-логічними схемами, уривками з педагогічних творів та документів, вказано на взаємозв2019язки української й зарубіжної педагогіки. Посібник адресовано студентам вищих педагогічних навчальних закладів, працівникам освітньої галузі та всім, хто цікавиться історією української школи й педагогіки.

Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży

Pyżalski Jacek

Książka jest merytorycznie znakomita, nowatorska, a przedstawione w niej wyniki własnych badań potwierdzają wdrażanie przez autora najwyższych standardów metodologii badań empirycznych. Przez najbliższe lata kolejne pokolenia badaczy będą się do nich odwoływać, gdyż nie da się pominąć tej książki w dalszych studiach nad przemocą wśród młodzieży i z udziałem nowych narzędzi komunikacyjnych. Niewątpliwie wpłynie ona także na potrzebę konstruowania nowych teorii socjalizacji i wychowania, a jeśli tak się stanie, to będzie najwyższej rangi wkładem Jacka Pyżalskiego w pedagogikę ponowczesnej doby. Tę publikację nie tylko warto, można, ale należy jak najszybciej przeczytać, jeśli chce się dostrzec to, co naprawdę młodzież wyczynia w wirtualnej przestrzeni, usiłując zarazem wpłynąć na tę rzeczywistą. Książka stanowi pogłębioną naukową monografię problemu agresji realizowanej przez młodzież za pomocą nowych mediów (internetu i telefonów komórkowych). Zawiera wprowadzenie teoretyczne dotyczące nowych mediów, funkcjonowania młodych ludzi w ich świecie oraz aspektów związanych z tzw. komunikacją zapośredniczoną i wpływu nowych mediów na dzieci i młodzież. Czytelnik dowie się z książki nie tylko o rozpowszechnieniu zjawiska, ale także o jego uwarunkowaniach i konsekwencjach. Autor monografii przedstawił szerokie omówienie problematyki bullyingu, cyberbullyingu wraz z charakterystyką roli sprawcy i ofiary, typologii zjawisk i ich współwystępowania. Część badawcza opiera się o trzy duże projekty badawcze reprezentatywne badania polskich gimnazjalistów, badania nauczycieli oraz studentów, w których zostały wykorzystane metody badawcze zarówno o charakterze jakościowym (wywiady, wywiady online, grupy fokusowe), jak i ilościowym (badania kwestionariuszowe). Książkę kończą wnioski dotyczące wychowania młodych ludzi w świecie nowych mediów, w szczególności w obszarze profilaktyki i interwencji związanej z agresją elektroniczną.

Akademickie Centrum Kreatywności. Nauczanie języków obcych w przedszkolu i na etapie wczesnoszkolnym na przykładzie języka niemieckiego. Podstawa programowa - założenia teoretyczne - zasady nauczania - efekty - kompetencje nauczycieli - opinie

red. Jan Iluk

Publikacja stanowi analizę badań w zakresie  realizowanego projektu w ramach programu Ministra pn. „Akademickie Centrum Kreatywności” w ramach projektu systemowego „Wsparcie systemu zarządzania badaniami naukowymi oraz ich wynikami” (Priorytet I, Działanie 1.1., Poddziałanie 1.1.3. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007–2013). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007–2013. Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. Niniejsze opracowanie jest końcowym efektem projektu „Nauczanie języka niemieckiego metodą narracyjną w przedszkolu i na pierwszym etapie edukacyjnym” zrealizowanego w 2015 roku w ramach programu „Akademickie Centrum Kreatywności”. Składa się z publikacji książkowej i płyty CD, przedstawiających różnorodne aspekty projektu oraz jego efektywność. Zawiera ono również istotne opinie studentów realizujących ten program w tzw. szkołach ćwiczeń oraz ich dyrektorów i opiekunów grup. Publikacja ta została w całości sfinansowana ze środków przeznaczonych na ten projekt. (Fragment Wstępu). Wersja elektroniczna nie zawiera płyty CD

Akademickie nauczanie zdalne. Czego nauczyła nas pandemia?

Tomasz Grzyb, Anna M. Ziółkowska

Nauczanie zdalne, które z powodu pandemii stało się rzeczywistością zarówno uczniów i studentów, jak też nauczycieli i wykładowców akademickich, ma swoją specyfikę. Jednym odpowiada, innym zupełnie nie. Jednak po doświadczeniach pandemicznych wydaje się niemal pewne, że kształcenie na odległość będzie coraz powszechniejsze, a nawet stanie się integralną częścią nowej normalności". Pojawiają się również głosy, że z czasem może całkowicie zastąpić nauczanie stacjonarne. Mimo że nie znamy jeszcze długofalowych skutków edukacji zdalnej, warto przyjrzeć się jej podstawowym zaletom oraz ograniczeniom, wskazywanym przez psychologów. Autorzy książki pod redakcją Tomasza Grzyba i Anny Ziółkowskiej analizują zdalne nauczanie z perspektywy psychologicznej, technicznej i społecznej. Książka jest pokłosiem rozważań, czy edukacja zdalna jest pandemicznym złem koniecznym, z którym wypada się pogodzić i go przeczekiwać (albo szukać sposobów jej optymalizacji), czy może raczej jest szansą na rozwój, a więc szansą na wyjście poza (nawet te najlepsze) schematy edukacji tradycyjnej. Autorzy upatrują w edukacji zdalnej szansę rozwoju, choć nie lekceważą też jej ciemnych stron. Książka zawiera szeroki wachlarz zagadnień i oferuje (choć w niejednakowym stopniu) sporo praktycznych rekomendacji przydatnych w edukacji zdalnej. Może być wykorzystana z pożytkiem nie tylko przez wykładowców akademickich, ale także przez wszystkich nauczycieli pracujących online. Byłoby dobrze, aby poznali ją również uczniowie i studenci, bo daje ona wyobrażenie o złożoności problemów, jakie stają przed każdym, kto z konieczności lub z wyboru angażuje się w edukację zdalną i kto rozumie, że edukacja różni się od tankowania na stacjach benzynowych. Wiesław Łukaszewski Partnerem merytorycznym wydania książki jest Uniwersytet SWPS

Aktywność asystentów rodziny. Analiza narracji w ujęciu transwersalnym

Izabela Kamińska-Jatczak

Monografia zawiera rozważania dotyczące aktywności asystentów rodzinnych. Autorka podejmuje próbę połączenia teorii naukowej - transwersalnej analizy aktywności Jeana-Marie Barbiera - z rozważaniami asystentów z pola praktyki. Jest to jednocześnie przykład wykorzystania koncepcji metateoretycznej do podejmowania refleksji nad praktyką. Publikacja może zaciekawić zarówno teoretyków, jak i refleksyjnych praktyków zajmujących się pracą socjalną z rodziną. Pierwsi mogą odnaleźć propozycję holistycznego i transwersalnego podejścia do analizowania aktywności, w którym uwzględniono różne jej przestrzenie, a drudzy - przykłady słownictwa, za pomocą którego będą mogli opisywać to, co robią w praktyce, nadając swoim wypowiedziom intencję naukową. Książka jest adresowana do osób poszukujących pogłębionego, naukowego namysłu nad praktyką pracy socjalnej.

Asystentura rodziny. Teoria, praktyka, badania

Monika Kornaszewska-Polak (red.)

Monografię podzielono na dwie części. W pierwszej z nich zawarto szerokie rozważania dotyczące warunków pracy asystenta rodziny i kontekstu środowiskowego tej pracy, a także obowiązków, jakie na zawód ten nakłada ustawa z 2011 r. W drugiej części monografii zaprezentowano wyniki badań, które przeprowadzono wiosną 2015 r. na terenie dwunastu miejskich ośrodków pomocy społecznej regionu Górnego Śląska. Część teoretyczna pt. Zadania i wyzwania asystentury rodzin jako nowej profesji w dziedzinie pracy socjalnej zawiera dziesięć rozdziałów podejmujących kwestie historycznych i współczesnych czynników kształtujących pracę asystentów rodzin. Ramy teoretyczne dla podejmowanych tematów stanowią Rozdział 1, Rozdział 2 oraz Rozdział 10. W pierwszym rozdziale została przedstawiona analiza współczesnej rodziny z podkreśleniem obecnego kontekstu kulturowego oraz ze wskazaniem obszarów problemowych, z którymi rodzina często sobie nie radzi. Niemożliwość sprostania problemom powoduje u członków rodzin różnorodne dysfunkcje, w rozwiązaniu których ma pomóc asystent. Jego rola, zadania, kompetencje i metody pracy zostały przedstawione w drugim rozdziale, wskazano w nim także na te początki asystentury, które wyznaczyły kształt pracy obecnie zatrudnionym asystentom rodzin. W dalszym toku rozważań części teoretycznej przyjrzano się zagadnieniom szczegółowym związanym ze specyfiką pracy asystenta w różnych środowiskach.   Kwestie szczegółowe dotyczące obowiązków asystenta rodzin podjęły kolejne rozdziały opisujące z jednej strony historyczne korzenie pomagania, z uwzględnieniem ich chrześcijańskich pierwowzorów (Rozdział 3), oraz z drugiej strony – współczesny kontekst środowiskowy i instytucjonalny. Sukces w pracy z rodziną zależy w dużej mierze od współpracy z pracownikami socjalnymi w ramach tego samego ośrodka OPS oraz z różnymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny na terenie gminy (Rozdział 4). Autorki poszczególnych rozdziałów skupiły się na wskazaniu zarówno opisów trudnej sytuacji życiowej środowisk dysfunkcyjnych, jak i na podkreśleniu praktycznych aspektów warsztatu pracy asystentów rodzin w tych środowiskach. W kolejnych rozdziałach podjęto następujące zagadnienia problemowe występujące w rodzinach: równoległe występowanie wielu trudności (wieloproblemowość), nowe formy życia małżeńsko-rodzinnego, trudności opiekuńczo-wychowawcze, problem alkoholowy czy trudności środowisk, w których zamieszkują osoby niepełnosprawne (dzieci lub rodzice) (Rozdziały 5–9). Opis praktycznych aspektów pracy asystenta w wymienionych obszarach ma służyć budowaniu kompetencji trafnego stawiania diagnozy sytuacji rodziny. Podsumowanie zagadnień teoretycznych znajduje się w Rozdziale 10, który ukazuje aktualne wyzwania stojące przed asystentami rodzin. W rozdziale tym analizowana jest skuteczność asystentury opierającej się na określonym warsztacie pracy (metody i narzędzia) oraz zagrożenia dla pracy asystenta będące pochodną warunków, w jakich wykonuje on swoje obowiązki. Poruszono również kwestie postulatów optymalizacji pracy asystenta oraz przyszłości tego zawodu. Konfrontacja trudności zgłaszanych przez środowisko z tymi, które doświadczają asystenci rodzin oraz ich przełożeni, stała się odniesieniem dla przeprowadzenia badań terenowych. W części badawczej pt. Uwarunkowania pracy asystentów rodzin w środowisku śląskim przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań, w toku których przebadano 88 asystentów z dwunastu ośrodków OPS oraz ich przełożonych. Celem badań było sporządzenie psychologicznego portretu asystenta rodziny, gdyż czynnik osobowy odgrywa w tej profesji fundamentalną rolę. Wyniki badań prezentują sylwetkę asystenta rodziny, jego charakterystykę osobowościową oraz szereg czynników kształtujących jego pracę, zarówno wewnętrznych motywatorów, jak i zewnętrznych narzędzi służących wykonywaniu tego zawodu. Ankieta przeprowadzona z asystentami oraz wywiad udzielony przez kierowników zespołów asystentów pozwoliły na wskazanie najbardziej newralgicznych obszarów pracy asystentów oraz nakreślenie perspektyw tego nowego zawodu. Na końcu monografii znajdują się aneksy, bibliografie oraz indeks rzeczowy, pomocne w korzystaniu z tej pracy na zasadach podręcznika akademickiego. Aneksy zawierają: wzory dokumentów do pracy asystenta, opis zjawisk: wypalenia zawodowego, wyuczonej bezradności i pracy terapeutycznej asystentów, kwestionariusze wykorzystane w badaniu oraz wykaz ośrodków kształcących asystentów rodzin w Polsce. W bibliografiach zawarto literaturę cytowaną w monografii oraz szerszą literaturę dotyczącą asystentury rodzin, niecytowaną w publikacji. Indeks rzeczowy ułatwia poruszanie się po książce według interesujących czytelnika zagadnień.

Autokreacja małżonków bezdzietnych do wielowymiarowego rodzicielstwa adopcyjnego. Perspektywa pedagogiczno-antropologiczna

Arkadiusz Wąsiński

Autor publikacji podjął tematykę rodzicielstwa adopcyjnego małżeństw doświadczających niepowodzenia prokreacyjnego i związanej z tym niezamierzonej bezdzietności. Zaprezentował własną koncepcję autokreacji małżonków do wielowymiarowego rodzicielstwa. Proces autokreacji ujmowany całościowo obejmuje świadomą pracę nad sobą małżonków, transformatywne uczenie się biograficzne, autoformacyjne kierowanie własnym rozwojem osobowym oraz samokształtowanie ja rodzica adopcyjnego w horyzoncie agatologicznym i aksjologicznym. Złożony, wielowymiarowy charakter autokreacji został ujęty na gruncie integralnej koncepcji człowieka, a problematykę usytuowano także w kontekście antropologicznym, aksjologicznym i egzystencjalnym.

Bazgrota w twórczości plastycznej dziecka

Urszula Szuścik

W publikacji przedstawiono założenia, badania i ich wynik nad  bazgrotą dzieci 2, 3-letnich. Celem badań była próba wyjaśnienia genezy bazgroty dziecięcej i jej przemiany przez stymulację percepcji wzrokowej. Bazgrotę dziecięcą można traktować jako rodzaj specyficznego doświadczenia dziecka. Najbardziej właściwe dla tej fazy rozwoju ekspresji plastycznej dziecka jest spojrzenie na tę aktywność poprzez dynamikę kształtowania się doświadczenia dziecka w toku przeprowadzonego przeze Autorkę eksperymentu. Praca składa się z trzech głównych rozdziałów i trzech obszernych aneksów. Zagadnienie bazgroty w rozwoju ekspresji plastycznej dziecka zostało omówione w pierwszym rozdziale pracy, odnosząc się do koncepcji rozwoju twórczości plastycznej i percepcji wzrokowej szczególnie Rudolfa Arnheima i Victora Lowenfelda oraz innych badaczy. Opisano również rozwój wartości wizualno-plastycznych w bazgrocie dziecięcej, jak: linię, plamę barwną, koło i bryłę. Bazgrota dziecięca była inspiracją dla wielu artystów, dlatego omówiono ten wątek w tym rozdziale. Szukając odpowiedzi na te problemy Autorka zestawiła wybrane przykłady bazgrot dziecięcych i dzieł sztuki. W rozdziale drugim pracy przedstawiono założenia badań, problemy badawcze, przyjęte hipotezy, charakterystykę grupy, procedurę badań, zmienne i wskaźniki. Do ich weryfikacji Autorka przyjęła metodę eksperymentu naturalnego pedagogicznego, technikę grup równoległych. Badania przeprowadzono w dwóch grupach eksperymentalnych i dwóch grupach kontrolnych w grupie dzieci przedszkolnych 2 i 3-letnich. W ramach badań przeprowadzono 15 ćwiczeń eksperymentalnych z dziećmi w oparciu o jakości wizualno-plastyczne (wzory percepcyjne). W rozdziale trzecim pracy została przedstawiona analiza ilościowa i jakościowa wyników badań, której materiał prezentuje Aneks 1 (analiza ilościowa), Aneks 2 (analiza jakościowa) i Aneks 3 ilustruje wyniki badań – prace plastyczne dzieci z przeprowadzonego eksperymentu. Całość pracy zamykają wnioski z badań jak i wnioski dla praktyki pedagogicznej. Praca jest skierowana do nauczycieli, rodziców, opiekunów, artystów i osób zainteresowanych najwcześniejszym rozwojem twórczości plastycznej dziecka, jakim jest bazgrota i jej znaczenia dla dalszego rozwoju twórczości plastycznej dziecka.

Biografia i badanie biografii. Tom 3. Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty

Elżbieta Dubas, Joanna Stelmaszczyk

 Biografie i badanie biografii zyskują na znaczeniu w sytuacji permanentnej zmiany, w jakiej przyszło nam współcześnie żyć. Pozwalają nam zbliżyć się do świata poszczególnych jednostek, by na tej podstawie formułować hipotezy i wnioski dotyczące przebiegu procesów uczenia się. Konieczność całożyciowego uczenia się podnosi znaczenie tej wiedzy, jednocześnie uświadamia nam, jak ważna jest umiejętność uczenia się z biografii własnej i innych. W procesach uczenia się biograficznego tkwi bowiem potencjał, jaki możemy wykorzystać do rozwiązywania problemów życia osobistego i zawodowego, dalszego rozwoju. Ta wiedza jest cenna zarówno dla uczących się, jak i tych, którzy mają ich wspierać w rozumieniu i korzystaniu z procesów i efektów całożyciowego uczenia się. Książka jest rezultatem badań prowadzonych w latach 2011–2013 przez pedagogów, socjologów i psychologów z różnych uczelni, które koordynował łódzki ośrodek badań biograficznych. Ma także interdyscyplinarny charakter. Zawiera ciekawy materiał, prezentujący różne rodzaje i aspekty biografii edukacyjnych. Znajdziemy w niej wątki metodologiczne, teoretyczne i empiryczne, które mogą wykorzystać w swej pracy naukowej i dydaktycznej nauczyciele dorosłych. Adresatami książki są nie tylko studenci nauk społecznych, pracownicy naukowi, ale także praktycy oraz osoby szukające inspiracji do uczenia się z biografii własnej i innych.

Biografie rodzinne i uczenie się

Elżbieta Dubas, Arkadiusz Wąsiński, Aneta Słowik

Publikacja Biografie rodzinne i uczenie się, będąca ósmym tomem w serii Biografia i Badanie Biografii, stanowi oryginalne ujęcie refleksji nad rodziną, wiążące się z wyeksponowaniem biografii rodzinnych jako symbolicznej przestrzeni kształtowania się indywidualnych biografii członków wspólnoty rodzinnej oraz ich biograficznego uczenia się. Uwzględnia ono złożoną, subtelną i pod wieloma względami nieoczywistą naturę przenikania się procesów indywidualnych i zbiorowych zachodzących w realiach wspólnoty rodzinnej. Walorem niniejszej publikacji jest połączenie rozmaitych perspektyw teoretycznych i badawczych zogniskowanych wokół różnych ujęć biografii rodzinnych i procesów biograficznego uczenia się osadzonych w realiach życia rodzinnego. Odsłaniają one odmienności kulturowe refleksji nad rodziną rozwijane przez polskich i zagranicznych badaczy zajmujących się tą tematyką. Wyeksponowanie biograficznej perspektywy rodziny jest w tym kontekście interesujące poznawczo zarówno w dyskursie andragogicznym, jak i pedagogicznym, w których nie zyskała ona jak dotąd pogłębionego rozpoznania. Badanie aspektów edukacyjnych zawartych w biografiach rodzinnych może sprzyjać poszerzaniu andragogicznej teorii uczenia się dorosłych oraz może być wykorzystane w praktyce edukacji dorosłych, w tym edukacji rodzinnej.

Biospołeczne uwarunkowania uczestnictwa w kulturze fizycznej i zdrowotnej osób w różnym wieku

Anna Makarczuk, Anna Maszorek-Szymala, Jolanta E. Kowalska, Arkadiusz Kaźmierczak

Prezentowana publikacja dotyczy uniwersalnych zagadnień wartości kultury fizycznej w procesie kształcenia i wychowania, pedagogicznych i historycznych przejawów idei olimpijskiej, współczesnych problemów promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, a także zdrowotnych uwarunkowań aktywności ruchowej. Autorzy - specjaliści z zakresu pedagogiki, nauk medycznych i nauk o kulturze fizycznej - podejmują m.in. problematykę związaną z pozytywnym wpływem ruchu na ludzki organizm w różnych okresach życia: począwszy od wczesnego dzieciństwa, poprzez życie dorosłe, aż po starość.

By dziecko było geniuszem

Andrukowicz Wiesław

Pojawiające się do tej pory różnego rodzaju książki, podręczniki czy poradniki dotyczące rozwoju zdolności, talentu czy geniuszu człowieka miały oczywiście nie wszystkie jedną zasadniczą wadę: kurczowo trzymały się bądź to jednej dyscypliny wiedzy (najczęściej psychologii lub/i pedagogiki), bądź to zredukowanego obszaru problemów (rozwoju umysłowego, percepcyjnego, emocjonalnego, intuicyjnego). Przypominało to czasami podawanie przepisów w książce kucharskiej. Tyle że każdy, kto chociaż raz gotował lub piekł ad hoc, mając nawet bardzo dobry model działania, przekonał się, iż trudno być od razu kulinarnym geniuszem. Na ogół musiał stwierdzić, że albo nie ma określonych zdolności percepcyjnych, albo operacyjnych, albo brakuje mu pewnej wiedzy o produktach, narzędziach i technikach oraz ich właściwościach, albo, wreszcie, brakuje mu odpowiedniej motywacji do podejmowania tego rodzaju czynności. Okazuje się, iż stworzenie w miarę optymalnego podręcznika wymaga szerszego przygotowania z kilku, a nawet z bardzo wielu dyscyplin naukowych (nie mówiąc o subdyscyplinach) głębokiego wglądu w kulturę, a w zasadzie w to, co transkulturowe, jak również konkretnych obserwacji i doświadczeń w wielu różnych praktykach i dziedzinach życia. Stąd niniejsza książka nie jest typowym poradnikiem odpowiadającym na praktyczne pytania typu jak, nie jest również typowym podręcznikiem historiozoficznym zbierającym wszystkie możliwe teorie i pytania typu co, a tym bardziej nie jest typowym dziełem zasad i reguł kanonicznych odpowiadających apodyktycznie na najważniejsze pytania typu dlaczego. Chociaż w jakiejś mierze stara się odpowiedzieć na nie wszystkie jednocześnie, jakby powiedział Erich Fromm, w metajęzyku logiki paradoksalnej, aby w każdym kroku rodzica, opiekuna, wychowawcy i nauczyciela ukazywać możliwie największą głębię i dynamikę rozwoju oraz strukturalną złożoność przeciwstawnych procesów edukacyjnych. Z jednej strony, ma prowadzić do ukazania najnowszych tendencji, strategii i technik stymulowania zdolności, a z drugiej wzbudzić refleksję nad historią tego, co istotne w edukacji człowieka; z jednej strony, ma pokazać wielowątkową i wielowarstwową rolę edukowanych, a z drugiej przedstawić bardzo złożoną i odpowiedzialną rolę edukujących w procesie współtworzenia osobowości dziecka na miarę jego talentu, a nawet geniuszu. Powinno to zainteresować nie tylko faktycznych rodziców i wychowawców, ale również potencjalnych rodziców i tych, którzy mogą i powinni z nimi współpracować: studentów pedagogiki, nauczycieli, opiekunów społecznych, urzędników, dziennikarzy czy polityków, w trudnym procesie optymalnego rozwijania i formowania każdej ludzkiej istoty...[...] Niniejsza książka rozczaruje tego czytelnika, który oczekuje na podstawie atrakcyjnego jej tytułu gotowych (p)odpowiedzi, wskazówek czy metod, dzięki którym mógłby uczynić ze swojego dziecka geniusza. Autor sam o książce pisze tak: Z jednej strony ma ona prowadzić do ukazania najnowszych tendencji, strategii i technik stymulowania zdolności, a z drugiej strony ma wzbudzić refleksję nad historią tego, co istotne w edukacji człowieka, z jednej strony ma pokazać wielowątkową i wielowarstwową rolę edukowanych, z drugiej strony bardzo złożoną i odpowiedzialną rolę edukujących, w procesie współtworzenia osobowości dziecka na miarę jego talentu, a nawet geniuszu.

"Chowanna" 2014. T. 1 (42): Jakość życia młodego pokolenia w perspektywie psychopedagogicznej i społecznej

red. Ewa Syrek, Ewa Wysocka

Red. naczelny Ewa Syrek, red. części monograficznej Ewa Wysocka Prezentowany Czytelnikowi tom jest w jego części monograficznej próbą przedstawienia sposobu doświadczania życia i oceny jego jakości w sposób wielowymiarowy (holistyczny), interdyscyplinarny (ujęcie psychopedagogiczne i społeczne), a także uwzględniający wyznaczniki opisujące (wymiary i poziom) oraz czynniki determinujące (kulturowe, psychologiczne, społeczne) kształt świata i życia dostępnego młodemu pokoleniu. Młode pokolenie, współcześnie epatowane ideologią sukcesu, wzmacnianą ideologią egalitaryzmu i uprawomocnianą ideą indywidualizmu, a przy tym traktowane jako kategoria kulturowo i społecznie najbardziej znacząca (terror młodości, nadzieja świata) ma prawo żywić przekonanie, że żyje w świecie wielkich możliwości, które nie są niczym ograniczane. Dowodzą tego stwierdzane przez socjologów cechy funkcjonowania tego pokolenia, a głównie: wzrost aspiracji edukacyjnych i statusowych, wzrost oczekiwań związanych z jakością życia (poziom życia), pragmatyzm i „pierwotny” optymizm, aktywne postawy zawodowe i życiowe. Część monograficzną niniejszego tomu „Chowanny” stanowią opracowania zróżnicowane, w różny sposób funkcjonalnie powiązane z jakością życia: opracowania teoretyczne, analizy empiryczne, doniesienia z badań i próby konstruowania warsztatu pomiaru jakości życia młodego pokolenia, przygotowane przez osoby z różnych ośrodków naukowych i o różnym doświadczeniu badawczym (głównie młode, ze względu na przedmiot zainteresowań, jakim jest młode pokolenie). Na część tekstów rozproszonych tomu składają się artykuły, których autorzy rozważają między innymi postawy wobec osób jąkających się, uwarunkowania rozwoju ludzkiej potencjalności, ekshibicjonizm społeczny w przestrzeni wirtualnej, jakość życia osób z niepełnosprawnością intelektualną.

"Chowanna" 2017. T. 1 (48): Niebezpieczna humanistyka - wywrotny wymiar pedagogiki i edukacji

red. Krzysztof Maliszewski, red. Ewa Syrek

Część monograficzna tomu 1/2017 „Chowanny” pod redakcją Krzysztofa Maliszewskiego zatytułowana Niebezpieczna humanistyka – wywrotny wymiar pedagogiki i edukacji to projekt pomyślany jako namysł nad optyką humanistyczną w pedagogice i jako próba wygenerowania w przestrzeni publicznej ważkich głosów o wywrotowym charakterze humanistyki w sytuacji, gdy ona sama zdaje się współcześnie nader wywrotna. Sugerowany w tytule subwersywny potencjał humanistyki poujmowany jest dwojako. Po pierwsze, chodzi o niebezpieczeństwo stwarzane przez nauki humanistyczne i edukację humanistyczną dla – używając terminu Charlesa Taylora – imaginariów społecznych; rewitalizacja humanistyki grozi wywróceniem samooczywistości wielu praktyk współczesnych. Warto więc przemyśleć rebelię wpisaną w humanistykę, rozważać tezę Hansa-Georga Gadamera, że o naukowości humanistyki decyduje bardziej tradycja kształcenia niż nowoczesna metodyczność, ponownie (a dla wielu po raz pierwszy) zastanawiać się nad przełomem antypozytywistycznym oraz kontekstem relacji między naukami humanistycznymi i naukami społecznymi; wreszcie istotnie pomyśleć hermeneutykę, nie tyle jako jednego z narzędzi, jakie mamy do wyboru, ale jako źródła humanistyki (w tym pedagogiki). Po drugie chodzi o niebezpieczeństwo, jakie humanistyka stanowi dla egzystencji, mogąc ją nagle (lub z wolna) wywrócić, podcinając dotychczasową pozycję jednostki, niekiedy jedną myślą, słowem, dźwiękiem, obrazem, dotknięciem… Tu ważnym staje się badanie biograficznej perspektywy uchwytywania komplikacji życia, rolą literatury i sztuki w poszerzaniu egzystencji czy dostrzeganie psychoanalitycznego potencjału humanistyki. Część tekstów rozporoszonych tomu 1/2017 tematycznie odnosi się m.in. do statusu nauk społecznych, kontekstów pedagogiki zdrowia, zagadnienia wypalenia zawodowego, poziomu stresu wśród nauczycieli, kompetencji społecznych.

"Chowanna" 2017. T. 2 (49): Zagadnienie oporu w perspektywie interdyscyplinarnej - między emancypacją a stagnacją

red. Ewa Bielska, Ewa Syrek

Część monograficzna tomu 2/2017 „Chowanny” pod redakcją Ewy Bielskiej została zatytułowana Zagadnienie oporu w perspektywie  interdyscyplinarnej –  między emanacją a stagnacją. Jej celem jest utworzenie interdyscyplinarnego forum wymiany refleksji dotyczącej kategorii oporu. Efektem współpracy z licznym gronem badaczy tejże problematyki reprezentujących dyscypliny takie, jak psychologia, socjologia, pedagogika, jest możliwość zaprezentowania zróżnicowanych kontekstów ulokowania refleksji nad oporem we współczesnych naukach społecznych. Egzemplifikacje dotyczą tutaj refleksji w studiach z zakresu psychologii klinicznej, psychoterapii, teorii i praktyki profesji pomocowych,  studiów z zakresu resocjalizacji i szeroko rozumianej teorii i praktyki związanej z treatment (czy też differentia treatment). Podjęte rozważania problematyki oporu odnoszą się także do socjologicznego ujęcia praktyk kulturowych o charakterze kontestacji, oporu wobec zmiany w przestrzeni edukacyjnej oraz oporu wobec normatywnych matryc kulturowych. Część tekstów rozporoszonych tomu tematycznie odnosi się m.in. do takich zagadnień, jak stosunek studentów pedagogiki do wybranych instytucji kontroli społecznej, satysfakcja młodzieży akademickiej ze sposobu funkcjonowania jej rodziny pochodzenia, medialne wzory kultury zdrowotnej, aktywność fizyczna, percepcja lęku przed śmiercią, zdrowotne i społeczne zagrożenia wynikające z uzależnień od czynności, pojęcie uzależnienia w środowisku lokalnym, peryferie społeczne jako przestrzeń profilaktyki zachowań ryzykownych, kulturowe źródła dydaktyki szkolnej, osobisty w perspektywie modelu elastyczności psychologicznej.

"Chowanna" 2018. T. 1 (50): Perspektywy edukacji małego dziecka w kontekście zmian oświatowych

red. Alina Budniak, Ewa Syrek

Część monograficzna tomu 1/2018 „Chowanny” pod redakcją Aliny Budniak została zatytułowana Perspektywy edukacji małego dziecka w kontekście zmian oświatowych. Treści zawartych tu rozważań odnoszą się do kształtu, celów, zakresu, przebiegu i znaczenia edukacji małego dziecka; stanowią głos w dyskusji i wyraz troski o jej stan w trakcie bezustannie trwających szkolnych reform. Z jednej strony ogromny rozwój zakresu wiedzy merytorycznej, łatwość dostępu do różnych źródeł informacji, przemiany celów i ideałów wychowania na przestrzeni lat, rozwój wiedzy psychologicznej i pedagogicznej na temat możliwości uczenia się dzieci, a z drugiej kilkukrotne zmiany podstaw programowych, zasad organizacji kształcenia w szkołach, narzucenie obowiązku szkolnego dla dzieci sześcioletnich, a następnie odstąpienie od niego, ekspansywna działalność wydawnictw oferujących szkolne podręczniki i liczne materiały edukacyjne, sukcesywne wprowadzenie jednolitego („rządowego”) zestawu podręczników dla klas początkowych, a po ledwie kilku latach rezygnacja z niego – to zaledwie parę przykładów ciągłego dokonywania zmian, często bez możliwości sprawdzenia efektów dopiero co podjętych działań. O ile poszukiwanie lepszych, bardziej efektywnych metod edukacji, atrakcyjnych dla dzieci, odpowiadających ich potrzebom sposobów działania jest zadaniem koniecznym każdego nauczyciela, o tyle ilość narzucanych zmian, ich często chaotyczne wprowadzanie, brak możliwości i czasu do właściwego przygotowania się do nowych zadań mogą wywoływać niepokój, zagubienie i dezorganizację pracy szkoły i nauczycieli. Przedstawione w części monograficznej postulaty wskazują na konieczne uzupełnienie zagadnień programowych czy działań nauczycieli w sytuacji permanentnych przeobrażeń i przebudowy systemu oświaty. Dział tekstów rozporoszonych tomu 1/2018 tematycznie odnosi się m.in. do takich zagadnień, jak nadzór pedagogiczny, postawy rodzicielskie, otwartość na karierę międzynarodową młodych dorosłych, wizerunek starości i osób starszych czy płciowość.