Edukacja alternatywna

Melosik Zbyszko, Śliwerski Bogusław

Edukacja alternatywna rodzi liczne dylematy zarówno w teorii, jak i w praktyce, dlatego każda okazja do wymiany poglądów, idei, prezentacji rozwiązań teoretycznych i praktycznych, do prowadzenia sporów czy wzmacniania własnych celów i rodzajów zaangażowania będzie wpisywać się w dobro wspólne, z którego w kolejnych latach będą mogli korzystać inni, choć i nam zapewne ten udział przyda się do czegoś istotnego (zapewne tu i teraz trudnego do wymienienia). Spór o pedagogikę i edukację alternatywną jest podtrzymywany w wielu publikacjach teoretyków i praktyków oświatowych, podczas konferencji, sesji, w mediach oraz w programach i w treściach kształcenia nauczycieli czy wychowawców, ponieważ jest on symptomem nieustającej walki o wolność w kształceniu i wychowaniu młodego pokolenia. Upominanie się różnych podmiotów oświatowych o prawo do niezależnej myśli i praktyki edukacyjnej jest dla jednych dopominaniem się przede wszystkim o podstawowe prawo człowieka do bycia sobą w każdej sytuacji, do bycia prawdziwym, indywiduum; dla innych zaś wołaniem o powrót do źródeł i tradycji szkoły jako instytucji wszechwładzy i wszechwiedzy. Mamy nadzieję, że kolejny monograficzny tom studiów z pedagogiki alternatywnej uruchomi i podtrzyma debatę na jej temat. Zachęcamy do dyskusji, wymiany myśli, poglądów i nowych podejść do edukacji.

Edukacja międzykulturowa- konteksty

Grzybowski Przemysław Paweł

Edukacja międzykulturowa konteksty to opracowanie adresowane do uczestników zajęć poświęconych zróżnicowaniu kulturowemu w różnych okolicznościach. Może służyć jako praktyczna pomoc naukowa oraz źródło inspiracji dla studentów, nauczycieli i badaczy. Zawiera wybór kilkunastu artykułów wcześniej opublikowanych w opracowaniach pokonferencyjnych. Oprócz teoretycznych i metodologicznych podstaw pedagogiki międzykulturowej w perspektywie historycznej ukazują one zróżnicowanie kulturowe w kontekstach od najbardziej popularnych tożsamości i migracji po rzadziej opisywane, m.in. kontaktów biznesowych, problemów osób ubogich, wykluczanych, chorych i umierających traktowanych jako Obcy. Opowiadają też o próbach poszukiwania wspólnego języka (np. esperanto) i możliwości wykorzystania Internetu w edukacji międzykulturowej. Dociekliwy Czytelnik znajdzie tu liczne odesłania do źródeł zagranicznych i stron internetowych, pozwalające poszerzyć wiedzę na opisywane tematy. Książkę uzupełnia obszerny przewodnik bibliograficzny zawierający ponad 2000 tytułów literatury przedmiotu w kilkunastu językach (oprócz polskiego m.in. w angielskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, słowackim, włoskim). To niewątpliwie jeden z największych w Polsce tego rodzaju wybór, nieoceniony dla Czytelników dokonujących tematycznego przeglądu najczęściej cytowanych źródeł, w trakcie przygotowania badań, pisania prac semestralnych, dyplomowych. Można w nim znaleźć dokładnie oznaczone (tytuł, nazwa wydawnictwa, miejsce i rok wydania) odesłania do zarówno klasycznych prac naukowych z różnych dyscyplin (m.in. pedagogika, psychologia, antropologia, socjologia); opracowań międzydyscyplinarnych i porównawczych; leksykonów i encyklopedii; jak i niecodziennych, kontrowersyjnych źródeł z dziedziny multikulti.

Fabryka dyplomów czy universitas?

Czerepaniak-Walczak Maria

Oficyna wydawnicza IMPULS prezentuje drugi tytuł z nowej serii: "Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki", pod red. nauk. Marii Czerepaniak-Walczak pt. "Fabryki dyplomów czy universitas. 0 "nadwiślańskiej" wersji przemian w edukacji akademickiej". Problematyka kolejnych tekstów wskazujących na najbardziej, z naszego punktu widzenia, palące zjawiska i procesy dziejące się w uniwersytecie i wokół niego, nie wyczerpuje spektrum współczesnych spraw dotyczących uczelni. W centrum uwagi poszczególnych tekstów znalazły się warunki rozwoju osoby i zmiany społecznej, jakie tworzy współczesna szkoła wyższa. Uczelnia nie jest wyspą; jest uwikłana w zdarzenia i procesy znacznie wykraczające poza tej terytorium, a o jej funkcjonowaniu decydują kwestie ekonomiczne oraz sposoby zarządzania na poszczególnych szczeblach jej organizacji. Należy pamiętać, że uczelnia zobowiązana jest w pierwszej kolejności do kształcenia studentów, wychowywania ich w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka oraz kształcenie i promowanie kadr naukowych... Fragment recenzji: Przeniesienie zasad gospodarki rynkowej do obszaru szkolnictwa wyższego jest zjawiskiem rodzącym wiele napięć i problemów. Ich rozwiązanie wymaga namysłu nad współczesną koncepcją kształcenia uniwersyteckiego uwzględniającą techniczne i technologiczne możliwości środków masowego przekazu, w tym przede wszystkim Internetu [...]. Zakres publikacji wykracza poza treści, które możemy znaleźć w pracach pedagogicznych. Jest to udana próba przedstawienia złożonego problemu z pogranicza pedagogiki, ekonomii, polityki społecznej i socjologii. Tego typu książek brakuje na rynku wydawniczym. Może ona być wykorzystywana przez studentów i pracowników wyższych uczelni, a także pracowników administracji rządowej i samorządowej tworzących podstawy legislacyjne funkcjonowania szkolnictwa wyższego w Polsce (z recenzji Prof. dr hab. Stefan M. Kwiatkowski).

Historie autorytetu

Witkowski Lech

Książki Lecha Witkowskiego o autorytecie to imponujące mozaiki poglądów, ogarniające tysiące lat myśli ludzkiej. Dopiero stając na ramionach olbrzymów, jak określał taką postawę w nauce Isaac Newton, Witkowski ostrożnie i skromnie kreśli własne stanowisko filozoficzne i pedagogiczne. W ten godny zalecenia sposób sam staje się autorytetem od autorytetów. Książka Lecha Witkowskiego jest w stanie dać satysfakcję chyba największym smakoszom języka polskiego. Nie będę ukrywał, że czytanie 750 stron tekstu naukowego zwykle wiąże się z wysiłkiem, zwykle czujemy się znużeni monotonią używanych słów, jednowątkową tematyką, spakowaniem zbyt dużej ilości myśli w kolejnych akapitach. W przypadku omawianej pracy tego nie ma. Jeśli język przyrównamy do klawiatury fortepianu, to można powiedzieć, że Lech Witkowski jako pianista wykorzystuje wszystkie klawisze. Dzięki temu potrafi wydobyć najdrobniejsze niuanse w analizowanych stanowiskach odnoszących się do sposobów ujmowania autorytetu. [] czytanie tego dzieła prowokuje nie tylko do myślenia o naszej kondycji umysłowej, ale również wywołuje ferment emocjonalny, skłania do samooceny. Jest to więc moje osobiste świadectwo, że Lech Witkowski nie pracował daremnie. Jestem przekonany, że jego znaczący tekst będzie prowokował do refleksji wielu innych czytelników. A przy okazji będzie także uczył szacunku do humanistyki, a więc skłaniał do czytania, myślenia, czytania i znów do myślenia, czyli odnajdywania przyjemności w poznawaniu dawnej i współczesnej kultury symbolicznej. O tym jest ta książka. O tym, że zanika zdolność mierzenia się z lepszymi od nas samych, że wielu wręcz takiej możliwości nie przyjmuje do wiadomości albo się nią nie przejmuje, ścigając się w ustanowieniu władczym, po którym nikt już nie może mi podskoczyć. Tymczasem uniwersytet jako miejsce, gdzie możliwe jest spotkanie z najlepszymi duchami, choćby i z przeszłości albo innych światów niż nasz lokalny, coraz częściej staje się miejscem sankcjonowania typowych patologii władzy, układów, pozorów i jałowości poznawczej, gdzie wielkość duchowa się nie liczy, dokładniej nie jest brana pod uwagę, ponieważ traktuje się ją jako zbędną zarówno w wyposażeniu przykrawanym do rynku pracy, jak i odnoszonym do układów władczych i ich machinacji. Coraz częściej piastujących pozycje władcze czy zasiadających w radach wydziałowych czy instytutowych nie obowiązują wymogi mądrości jako odpowiedzialności za wartość prawdy i sprawiedliwości respektującej powagę autorytetu i misji uniwersytetu, gdy mają poczucie, że fakt ich władczości i samodzielności duchowej rozumianej jako prawo do głosowania i decydowania wedle widzimisię zwalnia z odpowiedzialności właśnie. Zanurzając się w mądrość cudzego myślenia, usiłuję też wyrwać się z okowów lokalnie dominującego barbarzyństwa duchowego ubranego w togi akademickie i posiadającego stopnie naukowe, których słabości, a nawet nędzy i nihilizmu nikt już zwykle nie bierze pod uwagę.

JOB CRAFTING. KSZTAŁTOWANIE PODMIOTOWOŚCI PRACY - PERSPEKTYWA PEDAGOGIKI PRACY I PSYCHOLOGII ORGANIZACJI

Grażyna Bartkowiak

Przedmiotem rozważań w monografii jest zmieniająca się rola człowieka w pracy, a co za tym idzie - jego podmiotowości i dążenia do personalizacji pracy. W rozumieniu przyjętym przez autorkę job crafting to działanie manifestujące się w zachowaniu, które jest uzewnętrznieniem dążeń człowieka do kreowania podmiotowości i własnej tożsamości zawodowej. Monografia przedstawia autorski model job craftingu obejmujący jego uwarunkowania (postawy wobec pracy, ukierunkowanie osobowościowe oraz charakterystykę demograficzną osób, u których stwierdzono takie zachowania), a także skutki rozpatrywane z ponadjednostkowego (zachowania prospołeczne, organizacyjne zachowania obywatelskie) i jednostkowego (zadowolenie z pracy, poczucie jakości życia) punktu widzenia.

Konstruowanie umysłowej reprezentacji świata

Głodkowska Joanna

Pedagogika specjalna w swoich poszukiwaniach ma szacunek dla dorobku poprzedników. Poczucie ciągłości ważnych zadań przejawia się w uznawaniu roli tradycji w teraźniejszości i docenianiu znaczenia przeszłości dla przyszłości. Ponadczasowe idee w starciu z nowymi myślami, wynikami badań i procesami społecznymi dają nową jakość edukacji, rehabilitacji i terapii. Autorka, wychodząc naprzeciw tak nakreślonym zadaniom współczesnej pedagogiki specjalnej, podejmuje próbę rozpoznania możliwości i ograniczeń uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną rozpoczynających naukę szkolną. Buduje tym samym modele diagnostyczne i terapeutyczne, by na podstawie dotychczasowych koncepcji i wyników ba- dań własnych opracować pewien konstrukt łączący wybrane aspekty tego, co stałe i zmienne w pedagogice specjalnej. W wyniku wzajemnych relacji i działań pomocowych świat dziecięcy i świat dorosłego przenikają się w realnych sytuacjach edukacyjnych. Proces przenikania się tych dwóch światów może być wzmocniony istotnym przekaźnikiem, jakim są treści wyobrażone, nierealne, baśniowe tak bliskie dziecku, nasycające jego umysł i uczucia oraz dające poczucie bezpiecznego uczestniczenia w wypełnianiu zadań edukacyjnych. Wychodząc naprzeciw tak nakreślonym zadaniom współczesnej pedagogiki specjalnej, rozpoznanie możliwości i ograniczeń uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną rozpoczynających naukę szkolną, uczyniłam wyzwaniem do opracowania własnego modelu diagnostycznego i terapeutycznego. Zaprezentowana autorska metoda baśniowych spotkań jest więc nie tylko próbą wykorzystania naturalnych warunków rozwojowych dziecka, ale także swoistym kostruktem łączącym wybrane aspekty tego, co stałe i zmienne w pedagogice specjalnej.

Kultura jako przestrzeń edukacyjna

Jakubowski Witold

Warto zatem spróbować uważniej patrzeć na kulturę jako przestrzeń, w której zachodzą różnorodne procesy edukacyjne. Niniejsze opracowanie pomyślane zostało jako próba spojrzenia na kulturowe konteksty uczenia się ludzi dorosłych. Wypełniają je teksty będące rezultatem badań prowadzonych przez pracowników Zakładu Edukacji Dorosłych i Studiów Kulturowych Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego oraz osób współpracujących. Zawarte w tomie artykuły są głosem w debacie nad nowymi zadaniami oraz możliwościami edukacji dorosłych, jakie wyłaniają się z przestrzeni kultury. Witold Jakubowski [...] Praca przedstawia niezwykle ważne poznawczo i pod względem ba- dawczym zagadnienia, łącząc obszar edukacji dorosłych, a w szczególności uczenia się dorosłych i to w niesformalizowanej postaci, z wybranymi aspektami kultury, w tym kultury popularnej. Zawiera dojrzałe analizy te- oretycznych założeń, wyjaśniających przedmiot badań, oraz przemyślane interpretacje badanych empirycznie zjawisk. Teksty opracowania bardzo żywo reagują na współczesną rzeczywistość i odnoszą się do ważnych obszarów codziennego doświadczania życia przez Polaków. Propozycje kul- tury i popkultury zostały przez Autorów obejrzane z perspektywy ich rze- czywistych edukacyjnych funkcji, a nie tylko funkcji założonych. Nie brakuje wątków krytycznych oraz kategorii badawczo otwartych, inspirujących do dalszych poszukiwań naukowych. [...] Fragment recenzji prof. dr hab. Elżbiety Kowalskiej-Dubas

Kultura popularna - tożsamość - edukacja

Hejwosz Daria, Jakubowski Witold

Opracowanie, które oddajemy do rąk Czytelników, jest interdyscyplinarnym studium nad zjawiskami zachodzącymi w kulturze współczesnej. Zawiera ono artykuły badaczy z różnych ośrodków akademickich, których zainteresowania skupiają się na refleksji nad kulturą popularną i jej edukacyjnymi kontekstami.Książka składa się z czterech części. Część pierwsza zawiera teksty, których problematyka podejmuje zagadnienie sposobów edukacyjnego wykorzystania sztuki i kultury popularnej. Artykuły wypełniające część drugą koncentrują się na mediach jako przestrzeni naszej edukacji i socjalizacji. W części trzeciej znalazły się teksty dotyczące kwestii relacji kultury popularnej ze szkołą i światem młodzieży. Ostatnia część podejmuje temat powiązań kultury popularnej ze sferą duchowości i tożsamością płci. Redaktorzy mają nadzieję, że książka ta stanie się kolejnym, inspirującym głosem w dyskusji nad rolą kultury popularnej w kształtowaniu się tożsamości współczesnego człowieka.