Dyskurs o bezpieczeństwie z perspektywy lingwosecuritologii

Jadwiga Stawnicka

Monografia otwiera w nauce miejsce na dyskusje i analizy z udziałem przedstawicieli Policji i służb bezpieczeństwa w ramach nowej subdycsypliny interdyscyplinarnej lingwosecuritologii. Jest to dziedzina z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych, która będzie wykorzystywać teoretyczna i praktyczna wiedzę  o języku dla potrzeb nauk o bezpieczeństwie. W rozdziale pierwszym omówiono pojęcia dyskursu i dyskursu kryzysowego z perspektywy pragmalingwistyki oraz możliwości wykorzystania wiedzy psycholingwistycznej w sytuacjach kryzysowych. Rozdział drugi poświecono wybranym obszarom dyskursu kryzysowego z uwzględnieniem teorii aktów mowy. W rozdziale trzecim przedstawiono perspektywy badawcze nowej subdyscypliny.  Idea wielostronnego i interdyscyplinarnego badania języka stosowanego w sytuacjach kryzysowych między innymi ze względu na ogromnie ważny aspekt aplikatywny takich badań. Książka przeznaczona jest do szerokiego kręgu odbiorców: do przedstawicieli instytucji powołanych do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego, środowisk akademickich i naukowych, studentów i wykładowców, poruszających się w dziedzinach bezpieczeństwa, sytuacji kryzysowych, psychologii i  - co należy szczególnie podkreślić - lingwistyki. Książka jest bowiem kontynuacją moich badań i stanowi próbę wykorzystania wiedzy lingwistycznej do optymalizacji procesu przepływu informacji  w sytuacjach kryzysowych.

Dziecięce lata. Przedszkole Uniwersytetu Łódzkiego (2012-2017)

Joanna Sosnowska

W piątą rocznicę działalności Przedszkola Uniwersytetu Łódzkiego (2012-2017) autorka prezentuje unikatowy dorobek uczelni w tym zakresie. Przedszkole UŁ to pierwsza i jak dotąd jedyna taka placówka należąca do publicznej uczelni wyższej. Joanna Sosnowska przedstawia ideę powstania przedszkola i prace nad jego powołaniem, a także omawia działalność oraz program wychowawczy bazujący na koncepcji pedagogicznej Marii Montessori. Do publikacji został dołączony spis wychowanków oraz aneks z przykładowymi materiałami do pracy. Książka zawiera liczne zdjęcia obrazujące życie dzieci, rodziców, nauczycieli i całej społeczności Przedszkola UŁ. Dzięki pionierskiej inicjatywie powołania przy Uniwersytecie Łódzkim przedszkola - która miała na celu kształtowanie przestrzeni przyjaznej dla rodziców studiujących i pracujących naukowo oraz wdrażanie rozwiązań sprzyjających godzeniu życia rodzinnego z nauką i pracą - Uniwersytet otrzymał w 2014 r. tytuł i certyfikat „Uczelni Przyjaznej Rodzicom” w Konkursie Dobrych Praktyk ogłoszonym przez Stowarzyszenie Doradców Europejskich PLinEU.

Edukacja alternatywna

Melosik Zbyszko, Śliwerski Bogusław

Edukacja alternatywna rodzi liczne dylematy zarówno w teorii, jak i w praktyce, dlatego każda okazja do wymiany poglądów, idei, prezentacji rozwiązań teoretycznych i praktycznych, do prowadzenia sporów czy wzmacniania własnych celów i rodzajów zaangażowania będzie wpisywać się w dobro wspólne, z którego w kolejnych latach będą mogli korzystać inni, choć i nam zapewne ten udział przyda się do czegoś istotnego (zapewne tu i teraz trudnego do wymienienia). Spór o pedagogikę i edukację alternatywną jest podtrzymywany w wielu publikacjach teoretyków i praktyków oświatowych, podczas konferencji, sesji, w mediach oraz w programach i w treściach kształcenia nauczycieli czy wychowawców, ponieważ jest on symptomem nieustającej walki o wolność w kształceniu i wychowaniu młodego pokolenia. Upominanie się różnych podmiotów oświatowych o prawo do niezależnej myśli i praktyki edukacyjnej jest dla jednych dopominaniem się przede wszystkim o podstawowe prawo człowieka do bycia sobą w każdej sytuacji, do bycia prawdziwym, indywiduum; dla innych zaś wołaniem o powrót do źródeł i tradycji szkoły jako instytucji wszechwładzy i wszechwiedzy. Mamy nadzieję, że kolejny monograficzny tom studiów z pedagogiki alternatywnej uruchomi i podtrzyma debatę na jej temat. Zachęcamy do dyskusji, wymiany myśli, poglądów i nowych podejść do edukacji.

Edukacja dorosłych na Górnym Śląskuod Wiosny Ludów do wybuchu pierwszej wojny światowej Częśc 2. Instytucjonalne formy pracy oświatowej na Górnym Śląsku w latach 1848-1914

Beata Matusek

Edukacja dorosłych na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX wieku to niezwykle interesujący, związany z wieloma pytaniami temat. Oddana do rąk Czytelników monografia stanowi kontynuację wydanej w 2018 roku przez Oficynę Wydawniczą "Humanitas" monografii "Edukacja dorosłych na Górnym Śląsku od Wiosny Ludów do wybuchu I wojny światowej. Część 1 - Sytuacja polityczna Górnego Śląska. Prekursorzy pracy oświatowej. Kierunki rozwoju edukacji dorosłych (1848 -1914)". Dla pełnego obrazu podjętego problemu warto zapoznać się z pierwszym wydaniem książki. Oddana do rąk Czytelników monografia jest efektem czasochłonnych badań naukowych, których przedmiotem uczyniono treści i formy podejmowanych na rzecz ludności Górnego Śląska działań.

Edukacja i kultura. Różnorodność kontekstów i perspektyw

Agnieszka Gromkowska-Melosik, Eugenia Karcz-Taranowicz, Wiktor Żłobicki (red.)

Przesilenie, wynikające z głębokich przemian kulturowych i zagrożeń egzystencjalnych, przynosi wraz z sobą pytanie o status nauki w ogóle, a pedagogiki w szczególności. Momenty przełomowe w rozwoju współczesnego świata nasilają zapotrzebowanie na naukowo rzetelną wiedzę o szeroko rozumianej edukacji, ale jej tworzenie, gromadzenie i systematyzacja wciąż przebiegają w sposób dość daleki od ustalonych i ujednoliconych reguł budowania nauki. Wprawdzie edukacja, w całym bogactwie jej form i procesów, coraz częściej jest przedmiotem badań, zaznacza się jednak brak teoretycznej i metodologicznej dla nich bazy, którą mogłaby być odrębna dyscyplina naukowa dysponująca nie tylko własnym przedmiotem badań, ale także własną problematyką, własnym systemem pojęć, a więc językiem, własnymi regułami budowania wiedzy o edukacji. Chociaż wielu badaczy edukacji uznaje naukową autonomię pedagogiki, to jednak silny jest również pogląd, że badania nad edukacją mogą w sposób wyczerpujący być prowadzone jedynie przez rozwinięte wcześniej i w pełni dojrzałe dyscypliny naukowe, takie jak psychologia, socjologia, historia czy filozofia. Każda zmiana, także ta w obszarze edukacji, niesie za sobą pewien potencjał rozwoju i postępu. Publiczny dyskurs towarzyszący wprowadzanym zmianom może służyć uwalnianiu owego potencjału, staje się bowiem przestrzenią i kontekstem dla dialogów o wprowadzanych zmianach. Takie spojrzenie na edukację skłania do postawienia szeregu pytań odnoszących się do tego, co dzieje się w praktyce edukacyjnej i polskiej myśli pedagogicznej. Dyskurs dotyczący badań nad edukacją oraz jej problemów był treścią Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, który odbył się w Poznaniu w dniach 20-22 września 2022 r., pod hasłem "Przesilenie. Budujmy lepszy świat w sobie i pomiędzy nami" i był kontynuacją pięknych oraz długich tradycji organizowania spotkań naukowych polskiego środowiska pedagogicznego. Efektem prac w zróżnicowanych tematycznie sekcjach jest kilka publikacji wieloautorskich, w tym niniejszy tom, który odzwierciedla wielowymiarowy, teoretyczno-praktyczny charakter zjazdowych dyskusji. Uczytelniamy tu relacje występujące między teorią a praktyką, między ustalonymi, w wyniku analiz teoretycznych i badań empirycznych, prawidłowościami opisującymi rzeczywistość edukacyjną a działaniami, które je przekształcają. Relacje, o których mowa, mogą być rozpatrywane jako wpływ teorii na praktykę lub wpływ zdiagnozowanych stanów praktyki na teorię. W prezentowanym tomie mamy do czynienia z różnorodnymi narracjami i rozmaitymi formami interpretacji zjawisk dotyczących edukacji i kultury. Treści mają walory interdyscyplinarne, filozoficzne, artystyczne, ale też pragmatyczne. Obok pytań o to, jak i co badać, pojawiają się pytania zasadnicze: czym jest, a jaka winna być edukacja, kultura, sztuka? Dzięki temu rozważania zawarte w monografii same stają się cząstką przestrzeni oraz kontekstów szeroko rozumianej edukacji. Zasygnalizowane problemy i postawione pytania znalazły wyraz w tekstach składających się na publikację. Wyodrębniono w niej dwie części: pierwszą - poświęconą kontekstom teoretycznym i drugą - zawierającą doniesienia z badań. Zatem spełniony wydaje się postulat komplementarności nauki budowanej zarówno na prezentacji wyników uzasadnionych teoretycznie badań, jak i na opracowaniach przeglądowych przedstawiających indywidualne poglądy, stanowiska i podejścia zarysowujące panoramę problemów współczesnej pedagogiki i innych dyscyplin społeczno-humanistycznych. Czternaście artykułów tworzy dopełniający się układ treściowy, pozostający w logicznym związku ze stawianymi pytaniami badawczymi. Zastrzec tu jednak należy, iż zgromadzony materiał nie pretenduje do miana usystematyzowanej wiedzy o edukacji. Jest przede wszystkim prezentacją poglądów na ten temat przedstawicieli różnych orientacji pedagogicznych, filozoficznych, stanowi interesującą poznawczo płaszczyznę wymiany poglądów, inspirującą do własnych poszukiwań badawczych.

Edukacja międzykulturowa- konteksty

Grzybowski Przemysław Paweł

Edukacja międzykulturowa konteksty to opracowanie adresowane do uczestników zajęć poświęconych zróżnicowaniu kulturowemu w różnych okolicznościach. Może służyć jako praktyczna pomoc naukowa oraz źródło inspiracji dla studentów, nauczycieli i badaczy. Zawiera wybór kilkunastu artykułów wcześniej opublikowanych w opracowaniach pokonferencyjnych. Oprócz teoretycznych i metodologicznych podstaw pedagogiki międzykulturowej w perspektywie historycznej ukazują one zróżnicowanie kulturowe w kontekstach od najbardziej popularnych tożsamości i migracji po rzadziej opisywane, m.in. kontaktów biznesowych, problemów osób ubogich, wykluczanych, chorych i umierających traktowanych jako Obcy. Opowiadają też o próbach poszukiwania wspólnego języka (np. esperanto) i możliwości wykorzystania Internetu w edukacji międzykulturowej. Dociekliwy Czytelnik znajdzie tu liczne odesłania do źródeł zagranicznych i stron internetowych, pozwalające poszerzyć wiedzę na opisywane tematy. Książkę uzupełnia obszerny przewodnik bibliograficzny zawierający ponad 2000 tytułów literatury przedmiotu w kilkunastu językach (oprócz polskiego m.in. w angielskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, słowackim, włoskim). To niewątpliwie jeden z największych w Polsce tego rodzaju wybór, nieoceniony dla Czytelników dokonujących tematycznego przeglądu najczęściej cytowanych źródeł, w trakcie przygotowania badań, pisania prac semestralnych, dyplomowych. Można w nim znaleźć dokładnie oznaczone (tytuł, nazwa wydawnictwa, miejsce i rok wydania) odesłania do zarówno klasycznych prac naukowych z różnych dyscyplin (m.in. pedagogika, psychologia, antropologia, socjologia); opracowań międzydyscyplinarnych i porównawczych; leksykonów i encyklopedii; jak i niecodziennych, kontrowersyjnych źródeł z dziedziny multikulti.

Edukacja niesłyszących - wczoraj, dziś i jutro

Elżbieta Woźnicka (red.)

Monografia ma charakter teoretyczno-praktyczny i jest wyrazem poszukiwań zmian w polskiej surdopedagogice, które wskazują najnowsze kierunki działań na rzecz osób niesłyszących. Dokonujące się zmiany społeczne, w ocenie Autorów, dotyczą koncepcji wybranych teorii i rozwiązań w zakresie rehabilitacji i edukacji osób g/Głuchych, ich miejsca w społeczeństwie.

Fabryka dyplomów czy universitas?

Czerepaniak-Walczak Maria

Oficyna wydawnicza IMPULS prezentuje drugi tytuł z nowej serii: "Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki", pod red. nauk. Marii Czerepaniak-Walczak pt. "Fabryki dyplomów czy universitas. 0 "nadwiślańskiej" wersji przemian w edukacji akademickiej". Problematyka kolejnych tekstów wskazujących na najbardziej, z naszego punktu widzenia, palące zjawiska i procesy dziejące się w uniwersytecie i wokół niego, nie wyczerpuje spektrum współczesnych spraw dotyczących uczelni. W centrum uwagi poszczególnych tekstów znalazły się warunki rozwoju osoby i zmiany społecznej, jakie tworzy współczesna szkoła wyższa. Uczelnia nie jest wyspą; jest uwikłana w zdarzenia i procesy znacznie wykraczające poza tej terytorium, a o jej funkcjonowaniu decydują kwestie ekonomiczne oraz sposoby zarządzania na poszczególnych szczeblach jej organizacji. Należy pamiętać, że uczelnia zobowiązana jest w pierwszej kolejności do kształcenia studentów, wychowywania ich w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka oraz kształcenie i promowanie kadr naukowych... Fragment recenzji: Przeniesienie zasad gospodarki rynkowej do obszaru szkolnictwa wyższego jest zjawiskiem rodzącym wiele napięć i problemów. Ich rozwiązanie wymaga namysłu nad współczesną koncepcją kształcenia uniwersyteckiego uwzględniającą techniczne i technologiczne możliwości środków masowego przekazu, w tym przede wszystkim Internetu [...]. Zakres publikacji wykracza poza treści, które możemy znaleźć w pracach pedagogicznych. Jest to udana próba przedstawienia złożonego problemu z pogranicza pedagogiki, ekonomii, polityki społecznej i socjologii. Tego typu książek brakuje na rynku wydawniczym. Może ona być wykorzystywana przez studentów i pracowników wyższych uczelni, a także pracowników administracji rządowej i samorządowej tworzących podstawy legislacyjne funkcjonowania szkolnictwa wyższego w Polsce (z recenzji Prof. dr hab. Stefan M. Kwiatkowski).