Gramática contrastiva español-polaco

Wiaczesław Nowikow

El presente estudio pretende rellenar un vacío existente en la rama de la lingüística contrastiva del español y del polaco. Desde el punto de vista lingüístico, el análisis contrastivo español-polaco se presenta como un problema científico de la máxima importancia, puesto que se trata de dos idiomas pertenecientes a dos grupos lingüísticos distintos (lenguas románicas y eslavas), que se caracterizan por relevantes diferencias tipológicas. Además, las diferencias formales y funcionales suelen ser a menudo causa de dificultades y errores que se dan en el aprendizaje y en el uso del castellano por los alumnos de español en Polonia. Por consiguiente, la finalidad de este estudio monográfico es doble: llevar a cabo la descripción comparada de los sistemas gramaticales castellano y polaco e introducir tanto a los docentes como a los aprendientes en el campo de la gramática contrastiva español-polaco. En resumen, el objetivo primordial de este libro es servir de ayuda a los alumnos polacos y a los profesores de español que imparten clases en las universidades y demás centros académicos radicados en Polonia.

Gramatyka sensu

Aleksy Awdiejew, Grażyna Habrajska

Gramatyka sensu jest kontynuacją, podsumowaniem i dopełnieniem wcześniejszych prac duetu Awdiejew - Habrajska. Niezaprzeczalny atut książki stanowi bardzo spójna i jasna metodologia, która pozwala na rekonstrukcję sensu oraz wyraźnie wskazuje na postkomunikacyjny charakter tekstu i na to, że dopełnianie sensu odbywa się nie na podstawie samej analizy tekstu, lecz dzięki analizie holistycznej. Czytelnik otrzymuje dzieło interdyscyplinarne odwołujące się do osiągnięć filozofii, kognitywistyki, psychologii poznawczej, retoryki i współczesnej teorii argumentacji. Gramatyki - zarówno tradycyjne, jak i strukturalistyczne oraz generatywne - pomijają fakt, że podstawową funkcją języka jest komunikacja, a więc opis procesu produkcji i odbioru komunikatu, który powinien być przynajmniej równie ważny jak opis systemu i gotowego tekstu. Koncepcją uwzględniającą opis konstruowania, przekazu i odbioru komunikatu jest właśnie Gramatyka sensu. Jej cel stanowi opis konfiguracji sensu, pełniącej kluczową rolę w procesie generowania przekazu komunikacyjnego oraz w procesie jego odbioru. Bardzo ważna jest przenikająca koncepcję Autorów teza, że to nie słowa są jednostkami rozumienia - słowa jedynie mogą na nie wskazywać. Jak pisał Wittgenstein: "Tylko zdanie ma sens, tylko w kontekście zdania nazwa ma znaczenie". Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Lewińskiego

Gwara za Olzą

Irena Bogoczová, Małgorzata Bortliczek

W publikacji analizie poddano materiał językowy odnoszący się do współczesności - aktualnej twórczości literackiej, zapisów w mediach społecznościowych, nieformalnych rozmów autochtonów. Celem było kompleksowe ujęcie sytuacji językowej Zaolzia w sposób przyjazny również dla czytelnika spoza środowiska akademickiego. Zaprezentowano tradycyjną gwarę zaolziańską obecną w twórczości literackiej miejscowych pisarzy i poetów, którzy wykorzystują walory ludyczne gwary, oraz w beletrystyce czeskojęzycznych pisarzy regionalnych. W poszczególnych rozdziałach omawiana jest gwarowa komunikacja w sieciach społecznościowych - analizie poddano zapisy na stronach internetowych i czatach, wypowiedzi w podcastach, vlogach itp. Zdaniem autorek publikacji obecność gwary w społeczeństwie zaolziańskim wynika z potrzeby mieszkańców Zaolzia, by promować region i jego specyfikę.

"Hermetica" średniowiecza i renesansu. Studium z historii myśli europejskiej

Agata Sowińska

Opracowanie dotyczy recepcji literatury hermetycznej w średniowieczu i renesansie w dziełach polskich twórców i uzupełnia dotychczasową wiedzę w zakresie historii literatury hermetycznej. Praca skupia się na dwóch prymarnych tekstach: zbiorze dialogów pt. Corpus Hermeticum (w łacińskim przekładzie Marsilia Ficina) oraz łacińskim traktacie pt. Asclepius. Celem jest analiza treściowa i porównawcza dzieł zawierających cytaty pochodzące z powyższych hermetycznych tekstów, które znajdziemy u: Bernarda z Lublina (tzw. Antologia filozoficzna), Jana z Trzciany (De natura ac dignitate hominis) oraz Jakuba Górskiego (Ad Magnificum Dominvm Stanislavm Miskovski Castellanvm Sendomiriensem et Capitanevm Cracoviensem Iacobi Gorscij Mercvrius sive de Trinitate contra Gregorium Bresinensem), czyli postaci wspomnianych jedynie przez Jana Czerkawskiego – badacza hermetyzmu. Bazą pracy jest manuskrypt Bernarda z Lublina zawierający łacińskie wypisy z dwóch najważniejszych tekstów hermetycznych: Asclepius i Corpus Hermeticum. Podział jest zgodny z podziałem tekstów w antologii Lubelczyka: część pierwsza obejmuje więc analizę treściową i porównawczą wypisów z traktatu Asclepius, część druga – z czternastu dialogów ze zbioru Corpus Hermeticum.  Badanie treści antologii w porównaniu z tekstami innych autorów ma doprowadzić do wyodrębnienia tertium comparationis - ewentualnej myśli wspólnej wyłaniającej się z analizy i zestawienia poszczególnych utworów. Dodatkiem do analizy są dwa aneksy dotyczące nieopracowanych dotychczas utworów: Lubelczyka (w postaci tabel zestawiających ekwiwalenty łacińskie, greckie i koptyjskie wypisów) oraz Górskiego (w postaci edycji tekstu).

Historie alternatywne i steampunk w literaturze. Archipelagi badawczo-interpretacyjne

Natalia Lemann

Publikacja poświęcona jest historiom alternatywnym i steampunkowi - dwóm istotnym gatunkom literatury fantastycznej, które budują światy powieściowe wokół odpowiedzi na pytanie "Co by było, gdyby...?". Autorka prezentuje poetykę obu tych gatunków, a także poddaje je wieloaspektowej analizie kulturowej. Historie alternatywne i steampunk są ściśle związane z historią, stanowią istotne, choć przewrotne, medium pamięci kulturowej - czytelnik znajdzie więc w książce omówienie relacji między kontrfaktualizmem historycznym a jego literacką odmianą w historiach alternatywnych. Z analizowanych przez autorkę powieści (nie tylko polskich) wyłania się dyskusja na temat kształtu pamięci kulturowej i narodowej, alternatywnej historii literatury i religii, wizji (nie)istniejących miast i metropolii oraz autobiografizmu kontrfaktycznego. Wielość stosowanych ujęć badawczych, interdyscyplinarny, komparatystyczny i analityczny charakter publikacji sygnalizuje użyta w podtytule formuła "archipelagu".

Il linguaggio dello spettacolo / Język widowisk artystycznych. Lessico italiano-polacco del teatro, del cinema, della radio e della television / Włosko-polski leksykon teatru, kina, radia i telewizji

Tomasz Kaczmarek, Anna Jarosz

Publikacja stanowi kompendium wiedzy z dziedziny szeroko pojętego widowiska artystycznego, które zostało ujęte i opracowane w swoich różnorodnych formach, a mianowicie jako teatr, kino, telewizja i radio, jak również: taniec, muzyka, cyrk, prasa, sztuka. O naukowym charakterze pracy decyduje nie tylko część teoretyczna, która wprowadza czytelnika w świat widowisk artystycznych nakreślając jednocześnie ich rys historyczny, ale również interdyscyplinarny i kompleksowy charakter prezentowanego korpusu i bardzo skrupulatnie dobrana, wyczerpująca i bogata bibliografia. Publikacja skierowana jest do niezwykle szerokiego grona odbiorców (tłumaczy, studentów, literaturoznawców, językoznawców, miłośników różnego typu widowisk artystycznych) i dzięki temu ma potencjał, aby wywrzeć znaczący wpływ społeczny.

Inne baśnie. Andersen - Iwaszkiewicz - Uniłowski

Joanna Kisiel

Monografia Inne baśnie. Andersen – Iwaszkiewicz – Uniłowski jest zaproszeniem do wspólnej lektury baśni Hansa Christiana Andersena Królowa Śniegu, opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Panny z Wilka i powieści Zbigniewa Uniłowskiego Wspólny pokój. Przedstawione w książce interpretacje składają się w spójną opowieść o męskiej obcości w świecie kobiet. Dotyczą ona męskości biernej i wycofanej, niepewnej i lękowej, doświadczającej obcości kobiecego świata, zarówno w stanie fascynacji, jak i odrzucenia, w afektach pożądania, niechęci i wstrętu. W analizowanych utworach kobiety są pełne, a nawet nadmiarowe, natomiast mężczyźni doświadczają zwielokrotnionego braku, kobiety zakorzeniają się w istnieniu, a mężczyźni dotykają zaledwie jego powierzchni.

Intensyfikacja i dezintensyfikacja w języku polskim i słowackim

Kategoria intensywności jest interesującą kategorią semantyczną, która odzwierciedla się w języku na wielu poziomach. Przedmiotem opisu w publikacji jest szeroko ujęta kategoria intensywności w aspekcie konfrontatywnym polsko-słowackim (która obejmuje dynamiczne procesy intensyfikacji i dezintensyfikacji), przedstawiona na przykładzie formalnych wykładników morfologicznych przez pryzmat części mowy: przymiotnika i czasownika. Badania nad czasownikami przeprowadzono z perspektywy kategorii rodzaju akcji. Z porównania tych procesów wynika, że polszczyzna dysponuje większym zasobem wykładników morfologicznych wskazujących na proces intensyfikacji, zaś język słowacki ma bogatszy repertuar środków oznaczających dezintensyfikację.