Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów. Studium podstawy normatywnej regionalnego systemu ochrony praw człowieka

Marek Jan Wasiński

Afrykański system ochrony praw człowieka był dotąd w sferze nauki polskiej obszarem intuicyjnych ocen, stereotypowych poglądów i uogólneń. Unikatowa książka dr. Marka Jana Wasińskiego wypełnia tę lukę. Postawione w niej tezy są oryginalne, często także na tle nauki europejskiej i światowej. Logiczne, przekonujące, a ponadto jasno zaprezentowane i łatwe do zrozumienia wnioski zostały sformułowane na podstawie solidnie przeprowadzonych badań. Ze względu na zakres i charakter podjętych analiz publikacja jest bezkonkurencyjna. Na podstawie recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Jasudowicza

Członkowie rodziny jako ofiary poważnych naruszeń praw człowieka. Studium z zakresu prawa międzynarodowego praw człowieka oraz międzynarodowego prawa karnego

Małgorzata Myl

Społeczność międzynarodowa boryka się obecnie z wieloma trudnymi wyzwaniami, m.in. ze znaczną skalą naruszeń praw człowieka, z nieustannymi konfliktami zbrojnymi oraz rosnącą liczbą ofiar. Waga tych problemów zmusza do refleksji nad zadaniami stojącymi przed ową społecznością i nad rolą prawa międzynarodowego. Za jedne z głównych sprawdzianów skuteczności tego prawa należy uznać zapobieganie poważnym naruszeniom praw człowieka, a w razie ich wystąpienia – ochronę ofiar. Społeczność międzynarodowa powinna dążyć do zminimalizowania szkód i traumy tych osób, a także do zapewnienia im sprawiedliwości oraz właściwej ochrony i realizacji ich praw. Tematem książki jest sytuacja prawna członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka. Główną kanwę przeprowadzonych badań stanowią regulacje prawa międzynarodowego praw człowieka i praktyka międzynarodowych organów ochrony tych praw. Uwagę skierowano także na międzynarodowe prawo karne. Badania miały na celu zrekonstruowanie standardu ochrony członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy istniejący stan prawny jest wystarczający, czy konieczne są określone zmiany. Prezentowana monografia to pierwsze w polskiej literaturze naukowej całościowe ujęcie sytuacji prawnej członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka na gruncie prawa międzynarodowego praw człowieka i międzynarodowego prawa karnego.

Human being v. Person. Medically assisted procreation in the bioethical standards of The Council of Europe

Oktawian Nawrot

Oddawana do rąk Czytelnika monografia jest pierwszą anglojęzyczną publikacją prezentującą w sposób kompleksowy regulacje prawne Rady Europy dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji. Autor, po przedstawieniu problematyki statusu ludzkiego życia w prenatalnych stadiach rozwoju, zarówno w świetle standardów konwencyjnych, prawa miękkiego Rady Europy, jak i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, poddaje gruntownej analizie regulacje dotyczące technik medycznie wspomaganej prokreacji, diagnostyki preimplantacyjnej i prenatalnej, a także klonowania. Całość zamyka ogólna refleksja nad stanem i jakością standardów bioetycznych Rady Europy dotyczących ludzkiej biogenezy, a także kierunkami ich rozwoju.

International Law in the Relations of Ukraine and the Russian Federation. monograph

Oleksandr Zadorozhnii

The monograph is the first in the Ukrainian science of international law comprehensive study of trends and problems of application of international law in the Ukrainian-Russian interstate relations throughout the period of their existence. The monograph offers an analysis of key features, issues, trends and patterns of transformation of international legal interaction between Ukraine and Russia at all historical stages and in basic spheres including the forms of their mutual influence. The author identifies features of the treaty framework and institutional mechanisms of regulation of bilateral relations. The international legal positions of Ukraine and Russia in respect of all sensitive issues of relations, starting from Crimea and ending with the problem of delimitation and demarcation of borders, are studied. The author offers an understanding of the problem of applying international law in the Ukrainian-Russian bilateral relations; gives legal qualification of the parties actions during the interstate conflict between Russia and Ukraine in 20142016; summarizes the practice, outlines the drawbacks and provides recommendations regarding the refinement of Ukraines actions in applying international legal means of responding to the Russian aggression; works out the basic principles of the international legal regulation of Ukrainian-Russian relations upon the end of the conflict and of the application of the rules of international legal responsibility. The book is intended for everyone interested in contemporary issues in international law.

Kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA) - korzyści i zagrożenia

red. Katarzyna Grzybczyk, Łukasz Maryniak

W dniu 21 września 2017 r. tymczasowo weszła w życie budząca liczne kontrowersje Kompleksowa Umowa Gospodarczo-Handlowa (Comprehensive Economic and Trade Agreement, CETA), porozumienie handlowe zawarte pomiędzy Unią Europejską a Kanadą. Głównym celem CETA jest likwidacja barier i ograniczeń w stosunkach gospodarczych łączących przedsiębiorstwa działające po obu stronach Atlantyku. Szacuje się, że porozumienie doprowadzi do zniesienia 98% (docelowo 99%) ceł pobieranych przy wymianie handlowej dokonywanej pomiędzy Kanadą i UE. Ponadto, CETA ma również m. in. ułatwić przedsiębiorcom inwestowanie w Kanadzie i ubieganie się o udzielenie zamówień publicznych w tym państwie, otworzyć rynek kanadyjski na europejskie produkty oraz przynieść wymierne korzyści dla konsumentów. Mimo to niektóre postanowienia porozumienia budzą liczne wątpliwości przedsiębiorców i konsumentów, a sam proces podpisania umowy wywołał liczne protesty. Niniejsza monografia stanowi głos w dyskusji, wskazujący na potencjalne korzyści płynące z przyjęcia CETA, ale także rozważający ewentualne zagrożenia, jakie mogą wyniknąć ze stosowania poszczególnych jej postanowień dla podmiotów działających na rynku europejskim i kanadyjskim.

Koncepcja zbrodni przeciwko ludzkości w międzynarodowym prawie karnym

Michał Jan Filipek

Publikacja z serii „Rozprawy Prawnicze. Seria monograficzna Instytutu Nauk Prawnych PAN. Niniejsza praca służy trzem celom badawczym: Celem ogólnym jest określenie podstawy kryminalizacji zbrodni przeciwko ludzkości. Jego realizacji posłużyła analiza wszystkich ważniejszych międzynarodowych definicji bezprawności zbrodni przeciwko ludzkości, co wiązało się z wyróżnieniem i zbadaniem wszystkich elementów konstytutywnych tej kategorii zbrodni. Pierwszym szczegółowym celem badawczym było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy aktorzy niepaństwowi, czyli podmioty o charakterze pozapaństwowym (tzw. non-state actors), mogą zostać uznani za organizację w rozumieniu art. 7 ust. 2 lit. a StMTK. Drugim  celem była  próba udzielenia od powiedzi na pytanie, czy państwa-strony Statutu Rzymskiego są zobowiązane do inkorporowania definicji zbrodni międzynarodowych do swoich wewnętrznych systemów prawa karnego. Przyjęte w pracy rozwiązania terminologiczne są powszechnie stosowane przez zagraniczną doktrynę międzynarodowego prawa karnego. W opracowaniu wykorzystano trzy metody badawcze powszechnie stosowane w badaniach z zakresu nauk prawnych. Podstawową metodą badawczą zastosowaną w pracy jest metoda formalno-dogmatyczna. Analizie poddano regulacje zbrodni przeciwko ludzkości zawarte w szeregu instrumentów międzynarodo- woprawnych. Materiał badawczy stanowiło również orzecznictwo międzynaro- dowych trybunałów karnych oraz wybranych sądów krajowych. Ponadto wykorzystano metodę prawnohistoryczną oraz prawnoporównawczą. Metoda prawnohistoryczna zastosowana została w celu przedstawienia procesu kształtowania się podstaw prawnych penalizacji zbrodni przeciwko ludzkości oraz ewolucji koncepcji tej zbrodni w międzynarodowym prawie karnym. Metoda prawnoporównawcza umożliwiła zaś porównanie rozwiązań i koncepcji prawnych wywodzących się z prawa krajowego i międzynarodowego. Książka jest uzupełnioną wersję rozprawy doktorskiej pt. Koncepcja zbrodni przeciwko ludzkości w w świetle Statutu Rzymskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego obronionej w czerwcu 2018 r. w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.

Ochrona sygnalistów w miejscu pracy w państwach Grupy Wyszehradzkiej, Francji i Słowenii - propozycje zmian

Zbigniew Hajn, Dagmara Skupień

Monografia przedstawia wyniki badań przeprowadzonych przez międzynarodowy zespół ekspertów prawnych w ramach Grantu Wyszehradzkiego (Nr 21930021) nt. „Ochrona sygnalistów w miejscu pracy w państwach Grupy Wyszehradzkiej, Francji i Słowenii (WhistlePro)” finansowanego przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki. Głównym celem projektu było zbadanie uregulowania prawnego ochrony osób ujawniających nieprawidłowości i naruszenia prawa w przedsiębiorstwach oraz innych podmiotach prywatnych i publicznych w państwach objętych badaniem, a następnie ukazanie problemów i zaproponowanie rozwiązań prawnych związanych z transpozycją do przepisów krajowych dyrektywy Unii Europejskiej 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Publikacja zawiera między innymi analizę dotyczącą zakresu spraw mogących stanowić przedmiot sygnalizacji, osób, które mogą zostać uznane za sygnalistów i korzystać z ochrony związanej z ujawnianiem naruszeń, a także innych podmiotów objętych ochroną ze względu na powiązanie z sygnalistą, wewnętrznych i zewnętrznych procedur i kanałów sygnalizowania naruszeń, prawnych środków wspierania sygnalistów w ich działaniach, ich ochrony przed odwetem za ujawnianie informacji, zapewnienia poufności tych działań, a także prawnej odpowiedzialności za stosowanie odwetu bądź naruszanie obowiązków wobec sygnalistów. Powyższe badania były koordynowane przez Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji we współpracy z Uniwersytetem Karola w Pradze, Uniwersytetem Kościoła Reformowanego im. Gáspára Károliego na Węgrzech, Uniwersytetem w Mariborze, Uniwersytetem w Tours i Uniwersytetem Trnawskim w Trnawie oraz z udziałem przedstawicieli innych ośrodków naukowych, instytucji publicznych, partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorstw i praktyków prawa. Pełny obraz badań przeprowadzonych w ramach projektu czytelnicy znajdą w książce pt. „Towards a Better Protection of Workplace Whistleblowers in the Visegrad Countries, France and Slovenia” opublikowanej przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacja adresowana jest do wszystkich zainteresowanych działaniami mającymi na celu poprawę sytuacji prawnej osób sygnalizujących naruszenia prawa w miejscu pracy.

Podatek od wyjścia

Aneta Nowak-Piechota

Monografia dotyczy szczególnego rodzaju uregulowania - podatku od wyjścia (ang. exit tax). Podatkiem tym są obciążani podatnicy w przypadku emigracji lub przeniesienia określonych składników majątku za granicę. W publikacji zaprezentowano istotę podatku od wyjścia, regulacje go dotyczące w wybranych państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz omówiono problematykę tego rodzaju podatku w świetle prawa Unii Europejskiej, prawa międzynarodowego i Konstytucji RP. Celem głównym monografii jest zaproponowanie ram regulacji dotyczącej podatku od wyjścia, podlegającej wprowadzeni u do prawa polskiego, która realizowałaby zadania i założenia tego unormowania, a także byłaby zgodna z prawem Unii Europejskiej oraz Konstytucją RP. Książka stanowi zaktualizowaną wersję rozprawy doktorskiej - obronionej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego w 2017 roku i wyróżnionej Nagrodą Prezesa Rady Ministrów w 2018 roku.