Porównanie przepisów Ustawy o rachunkowości i MSR/MSSF 2023

Katarzyna Trzpioła

Publikacja w praktyczny sposób porównuje poszczególne MSR/MSSF z ustawą o rachunkowości. Każdy z międzynarodowych standardów jest opisany z odniesieniem do analogicznych regulacji w polskiej ustawie i Krajowych Standardach Rachunkowości. Warto zwrócić szczególną uwagę na różnice w regulacjach MSR/MSSF i UoR. Brak niektórych regulacji w ustawie o rachunkowości zezwala jednostkom, które nie są zobligowane do stosowania MSR, na wykorzystanie standardów w zakresie nieuregulowanym polskimi przepisami rachunkowymi.

Potencjał działalności kredytowej sektora bankowego w obliczu pandemii COVID-19. Perspektywa credit crunch

Iwona Dorota Czechowska, Czesław Lipiński, Joanna Stawska, Wojciech Zatoń

Głównym celem opracowania jest analiza dostępności kredytowej. Do podjęcia tego tematu skłoniły nowe przesłanki, związane ze zmianą warunków działania podmiotów gospodarczych w następstwie wybuchu pandemii COVID-19. W połowie roku 2020. zaobserwowano w Polsce, po raz pierwszy od 2009 występowanie w układzie m/m następujących zjawisk: spadek zadłużenia kredytowego sektora przedsiębiorstw niefinansowych, większy niż w okresie globalnego kryzysu finansowego, deklaracja sektora bankowego dotycząca zaostrzenia polityki kredytowej. W takich okolicznościach powstało pytanie o możliwość nadmiernego ograniczania podaży kredytu przez banki, w związku ze skutkami pandemii COVID-19. Efekty pandemii zwiększają prawdopodobieństwo problemów związanych z terminową obsługą zadłużenia. Tendencja polegająca na ograniczaniu podaży kredytu występuje pod nazwą credit crunch. Odpowiedzi na pytanie badawcze, czy w Polsce występuje zagrożenie credit crunch, poszukiwano na podstawie przeglądu literatury oraz badań empirycznych. Mając na uwadze duże znaczenie finansowania kredytowego przedsiębiorstw dla ich aktywności inwestycyjnej, waga dostępności kredytowej jest szczególnie istotna w okresach kryzysu. Wnioski wynikające z przedstawionego materiału analitycznego dają podstawę do stwierdzenia, że zjawisko credit crunch w Polsce nie występuje. Przeprowadzone rozważania teoretyczne oraz analiza empiryczna działalności kredytowej w Polsce wykazały, że nie potwierdziły się obawy dotyczące załamania na rynku podaży kredytów. Sytuacja sektora bankowego w połowie roku 2021 wyglądała dość optymistycznie w krótkim terminie (oprócz nierozwiązanej kwestii mieszkaniowych kredytów walutowych i związanych z nią konsekwencji), ale w perspektywie długoterminowej istotną rolę będzie odgrywać zdiagnozowana pułapka niskiej strukturalnej dostępności kredytowej i chronicznie słabego ukredytowienia polskiej gospodarki. W połączeniu z niską rentownością sektora, wynikającą głównie z wysokich obciążeń fiskalnych będzie to stanowić istotny czynnik hamujący rozwój sektora bankowego w Polsce. Zmiana tego stanu wymaga istotnej rewizji i konsekwentnej realizacji strategii gospodarczej dla Polski poprzez intensyfikację i promowanie przedsięwzięć inwestycyjnych. Z drugiej strony pożądane jest racjonalne (np. elastyczne w zależności od koniunktury gospodarczej) podejście do obciążeń fiskalnych sektora bankowego.

Problemy badawcze we współczesnych finansach

Dorota Kędzior, Marcin Molo, Marcin Surówka

Znaczenia wiedzy i świadomości finansowej nie da się przecenić, współczesny człowiek potrzebuje ich, by przetrwać, a państwa, by zachować niepodległość. Nie da się funkcjonować bez umiejętności planowania wydatków, regulowania zobowiązań, dokonywania rozliczeń pieniężnych. Dlatego naukowcy ciągle podejmują badania zarówno nowych, jak i starych zjawisk finansowych. Monografia Problemy badawcze we współczesnych finansach. Próba wyjścia poza schematy prezentuje wybrane problemy z zakresu współczesnych finansów związane z kreacją, gromadzeniem, ruchem realnie istniejących zasobów pieniężnych oraz zaciąganiem zobowiązań. Autorzy wzięli pod lupę trzy problemy finansowe. W pierwszej kolejności poddali analizie strukturę kapitału małych i średnich przedsiębiorstw z branży usługowej wraz z czynnikami ją kształtującymi oraz determinantami, które w największym stopniu wpływają na poziom zadłużenia MŚP. Następnie przyjrzeli się głównym przyczynom problemów mieszkaniowych w Polsce i opisali narzędzia wsparcia lub finansowania budownictwa mieszkaniowego, jakimi dysponuje władza publiczna. Trzecim zagadnieniem omówionym w książce jest rozwój rynku finansowania startupów w Polsce. Dekadę temu głównym problemem przedsiębiorców było zdobycie środków na działalność na wczesnym etapie rozwoju firmy, obecnie poszukują oni sposobów finansowania jej dalszego wzrostu. Wychodząc naprzeciw ich potrzebom, autorzy przeprowadzili przegląd systemu finansowania startupów w Polsce oraz porównali go do najbardziej pod tym względem rozwiniętego systemu w Stanach Zjednoczonych. Wiedza zgromadzona w książce stanowi owoc wielu lat doświadczeń zebranych przez naukowców specjalizujących się w swoich dziedzinach oraz poznawania regulacji prawnych i księgowych.

Prognozowanie upadłości spółek giełdowych

Paweł Kopczyński

Upadłość przedsiębiorstw jest zjawiskiem typowym dla gospodarki rynkowej. Część bankrutujących firm to podmioty zarządzane w sposób mało efektywny. Niekorzystne warunki makroekonomiczne i nieprzyjazne otoczenie mogą powodować utratę zdolności do działania niektórych podmiotów. Przedsiębiorstwa upadające różnią się od firm, którym nie zagraża utrata zdolności do utrzymania się na rynku. Analizując te różnice, można dostrzec pewne prawidłowości, typowe dla jednostek kończących działalność. Dzięki temu możliwe jest opracowanie skutecznych metod prognozowania upadłości, niezależnie od tego, jakie są jej przyczyny. Publikacja jest poświęcona prognozowaniu upadłości podmiotów gospodarczych. Pokazano w niej problemy przedsiębiorstw funkcjonujących w warunkach gospodarki rynkowej. Opisano cykl życia przedsiębiorstwa, wyjaśniono też, w jaki sposób otoczenie wpływa na działalność firm i zdolność do utrzymania się na rynku. Zaprezentowano przyczyny upadłości i symptomy zapowiadające utratę zdolności do działania. Książka zawiera przegląd i szczegółowy opis metod prognozowania bankructwa, opracowanych w różnych krajach. Poddano je krytycznej analizie, prezentując ich wady i zalety. W centrum uwagi znalazły się metody pochodzące z krajów rozwijających się. Przedstawiono modele służące przewidywaniu upadłości przedsiębiorstw azjatyckich, afrykańskich i prowadzących działalność we wschodniej i południowej Europie. Omówiono wybrane metody stworzone w krajach wysoko rozwiniętych, zwłaszcza te, które nie były dotąd opisane w polskiej literaturze przedmiotu.

Proste dobrego początki, czyli jak polubić się z rachunkowością

Agnieszka Kościółek

Wystarczy jej szczypta, by wskrzesić w sercu pasję. Wystarczy odrobinka, by tak krzywdzący, a stereotypowy obraz księgowego odszedł w zapomnienie. To nie jest zwykły podręcznik do nauki rachunkowości. To pełen humoru zbiór przejrzystych schematów, obrazowo ukazanych zagadnień oraz metod i sposobów, które w łatwy sposób pozwolą Ci na przyswojenie treści akademickiej, pokonanie Twojej pierwszej studenckiej sesji i przejście przez najbardziej zawiłe ścieżki towarzyszące zaznajamianiu się z rachunkowością. Dowiesz się m.in. - czym właściwie jest rachunkowość oraz czym różni się od księgowości; - jakie są zadania oraz najważniejsze zasady rachunkowości; - jak funkcjonuje podstawowe urządzenie księgowe jakim jest konto oraz jakie są jego typy i rodzaje; - na czym polega pionowy oraz poziomy podział kont; - co to właściwie jest zasada podwójnego zapisu oraz jaką funkcję w jej zastosowaniu pełni zestawienie obrotów i sald; - czym są i co powinny zawierać dokumenty księgowe a także: - czym są środki gospodarcze oraz jak kształtują się źródła ich finansowania; - co to jest bilans i jakie wyróżniamy zasady bilansowe; - jakie kategorie wpływają na kształtowanie wyniku finansowego w jednostce; - czym jest oraz jakie wymogi powinien spełniać rachunek zysków i strat.

Rekomendacje giełdowe a ceny akcji

Jakub Keller

Problematyka efektywnego inwestowania niezmiennie jest tematem intrygującym i aktualnym. Ze względu na internetową rewolucję i galopujący rozwój technologii mobilnych dostęp do rynku kapitałowego ma coraz większa grupa osób. Rynek kapitałowy jest jednak środowiskiem bardzo dynamicznym i wymagającym od inwestorów szerokiej wiedzy oraz umiejętności kontroli przepływu istotnych informacji. W naturalny sposób pojawia się więc potrzeba tworzenia narzędzi wsparcia procesów inwestycyjnych, które poprawiłyby dostępność inwestycji giełdowych dla osób niebędących specjalistami z zakresu ekonomii i finansów. Niewątpliwie takimi narzędziami są wyceny w postaci rekomendacji. W monografii omówiono możliwości wykorzystania opracowań przygotowywanych przez domy maklerskie w celu osiągania ponadprzeciętnych zysków w krótkoterminowym horyzoncie. Przedstawiono też wybrane cechy rekomendacji, które determinują ich faktyczny wpływ na ceny spółek. Prezentowane analizy pozwoliły na utworzenie narzędzi mogących zwiększyć poziom efektywności decyzji inwestycyjnych dokonywanych zarówno przez profesjonalnych, jak i indywidualnych inwestorów.

Safe assets w międzynarodowym systemie finansowym. Problemy kreacji i perspektyw

Joanna Bogołębska, Ewa Feder-Sempach, Ewa Stawasz-Grabowska

Monografia stanowi pierwsze na polskim rynku opracowanie poświęcone problematyce funkcjonowania aktywów bezpiecznych (ang. safe assets) w międzynarodowym systemie finansowym. Pojęcie safe assets jest coraz powszechniej wykorzystywane w odniesieniu do zjawisk zachodzących na rynkach finansowych, w tym na rynkach długu, jednakże nie podjęto dotychczas próby kompleksowego wytłumaczenia jego złożonej, wielowątkowej natury. Autorki monografii podejmują pionierską próbę usystematyzowania pojęcia safe assets, osadzenia go w polskiej literaturze przedmiotu poprzez wskazanie atrybutów i funkcji tej kategorii aktywów. Przyjmują dwie perspektywy badawcze: popytową i podażową. Perspektywa podażowa, stanowiącą obszerniejszą część monografii, podkreśla dominującą pozycję publicznych aktywów bezpiecznych w stosunku do instrumentów emitowanych przez sektor prywatny. Perspektywa popytowa ukazuje główne podmioty akumulujące safe assets – ich motywy, zakres wykorzystania, tendencje. Ze względu na ograniczoną możliwość podaży bezpiecznego długu publicznego oraz rosnący popyt, powstaje kluczowe pytanie o alternatywne źródła dostarczania tych aktywów. Mając świadomość, że niedopasowania popytowo-podażowe na rynku aktywów bezpiecznych stanowią jedno z kluczowych wyzwań dla stabilności międzynarodowego systemu finansowego, Autorki wskazują na szczególny potencjał do zwiększania puli safe assets w ramach europejskiej unii walutowej oraz w Chinach. Publikacja jest niezbędnym źródłem wiedzy dla ekonomistów, doktorantów i studentów na kierunkach: finanse, ekonomia, międzynarodowe stosunki gospodarcze, a także dla praktyków rynku finansowego, zainteresowanych tą kategorią aktywów.

Sektor bankowy w Polsce w warunkach zwiększonych obciążeń podatkowo-składkowych i wymogów kapitałowych lat 2015-2019

red.nauk. Katarzyna Kochaniak

MONOGRAFIA NAUKOWA Monografia jest poświęcona obciążeniom podatkowo-składkowym oraz regulacjom kapitałowym sektora bankowego w Polsce w latach 2015–2019. Koszty podatku bankowego, składek na BFG, wpłat na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców oraz wpłat na pokrycie kosztów nadzoru były ponoszone w badanym okresie na niespotykaną wcześniej skalę i negatywnie oddziaływały na funkcjonowanie banków. Ich skutki łagodziła jednak ogólnie dobra sytuacja kapitałowa podmiotów sektora. W publikacji zostały scharakteryzowane poszczególne obciążenia podatkowo-składkowe oraz zmiany zachodzące w wymogach kapitałowych dla banków. Ocenie poddano znaczenie największych obciążeń dla kształtowania działalności kredytowej w sektorze. Ponadto zweryfikowano siłę ich oddziaływania na rozwój i rentowność banków ogółem, uwzględniając przy tym konsekwencje gospodarcze. Wyniki przeprowadzonych badań pozwoliły sformułować wnioski i rekomendacje dla sektora bankowego oraz instytucji odpowiedzialnych za kształtowanie otoczenia regulacyjnego odnoszące się do rozwoju banków, w tym ich działalności kredytowej, a także rentowności, w nowych warunkach, współkształtowanych przez pandemię COVID-19. *** Monografia jest pełnym i – jak się wydaje – jedynym tak wielowymiarowym studium ilustrującym wpływ obciążeń finansowych, tj. składkowo-podatkowych, oraz wymogów kapitałowych na kondycję polskiego sektora bankowego, jego politykę kredytową, z uwzględnieniem siły oddziaływania determinant makro- i mikroekonomicznych. Na wyróżnienie zasługują przeprowadzone badania empiryczne, będące wyrazem nie tylko dociekliwości badawczej Zespołu i jego głębokiej wiedzy metodycznej, ale przede wszystkim rzeczywistego zapotrzebowania ze strony środowiska bankowego, w tym głównie osób zarządzających bankami oraz decydentów odpowiedzialnych za implementowanie regulacji. Jestem głęboko przekonana, że recenzowana monografia zostanie dostrzeżona w szczególności (oczywiście nie tylko) przez osoby zarządzające instytucjami sieci bezpieczeństwa, bankami. Zaprezentowane wyniki analiz staną się polem do dyskusji, źródłem inspiracji do dalszych badań oraz do wyznaczenia kierunku potencjalnych zmian w polskich regulacjach nadzorczych. - z recenzji dr hab. Agnieszki Wójcik-Mazur, prof. PCz *** Katarzyna Kochaniak – doktor habilitowana, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, pracownik Katedry Finansów i Polityki Finansowej. Autorka licznych publikacji naukowych z zakresu bankowości i finansów, w szczególności zarządzania ryzykiem w banku, regulacyjnych uwarunkowań funkcjonowania instytucji kredytowych w krajach strefy euro, a także finansów gospodarstw domowych. Katarzyna Mikołajczyk – adiunkt w Katedrze Finansów i Polityki Finansowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, autorka publikacji naukowych z obszaru finansów i bankowości. Jej zainteresowania naukowe dotyczą głównie struktury i efektywności sektora bankowego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz bankowych fuzji i przejęć. Magdalena Ulrichs – adiunkt w Katedrze Ekonometrii na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, autorka bądź współautorka publikacji dotyczących modelowania makroekonometrycznego, w szczególności z zakresu oceny wzajemnych zależności pomiędzy rynkiem finansowym a sferą realną gospodarki.