Ostatni z Nieczujów. Swaty na Rusi, tom 3 cyklu powieści

Zygmunt Kaczkowski

Ostatni z Nieczujów cykl historycznych powieści i opowiadań autorstwa Zygmunta Kaczkowskiego, których akcja toczy się na przełomie XVIII i XIX wieku. Cykl był publikowany w latach 1851-1858. Głównym bohaterem jest pan Marcin Nieczuja, ostatni z rodu Nieczujów. Akcja większości utworów cyklu toczy się w środowisku szlachty galicyjskiej, na ziemi sanockiej. Ich lektura pogłębia wiedzę o obyczajowości tamtejszej szlachty pod koniec XVIII wieku. Głównym bohaterem utworów oraz narratorem większości z nich jest szlachcic Marcin Nieczuja, nazywający siebie ostatnim ze "starożytnego" rodu Nieczujów. Ów sędziwy już człowiek wspomina czasy swojej młodości, która przypadła na burzliwe lata rozbiorów, konfederacji barskiej i wojen napoleońskich. Bohater, który brał udział w większości z tych wydarzeń opisuje je z perspektywy czasu. Oprócz wydarzeń historycznych wiele miejsca zajmują też wydarzenia lokalne, takie jak sejmiki, spory, zajazdy, jakie zajmowały szlachecką społeczność w Galicji. Teraz z perspektywy czasu z sentymentem wspomina czasy przed rozbiorami jako szczęśliwe, kiedy panował sarmacki styl życia, a główną rolę odgrywała warstwa szlachecka, odznaczająca się umiłowaniem tradycji i troską o jej przechowanie, przywiązaniem do zasad religijnych i etosu rycerskiego oraz żarliwie patriotycznym duchem. Marcin Nieczuja boleje nad tragedią ojczyzny, swojego rodu oraz warstwy szlacheckiej. Cały cykl napisany w formie gawędy szlacheckiej. Poszczególne utwory posiadają jednak dodatkowo cechy romansu przygodowego, powieści historycznej, a nawet powieści gotyckiej. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Ostatni_z_Nieczujów)

Historia Attyli i jego następców aż do usadowienia się Węgrów w Europie tom II

Amédée Thierry

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu. REPRINT. Attyla (łac. Attila z goc. dosłownie Mały ojciec, Ojczulek), zwany też Biczem Bożym (ur. 406, zm. 453) władca Hunów w latach 445-453. Razem ze swoim bratem Bledą stworzył imperium, które sięgało od Danii po Bałkany i od Renu aż do Morza Kaspijskiego. Attyla urodził się w 406, jako syn Mundzuka. Razem ze swym starszym bratem Bledą odziedziczył tron po stryju Ruasie. Po objęciu władzy nad plemieniem rezydował w okolicy Tokaju w górnych Węgrzech. W roku 441 spustoszył Mezję, Ilirię i Trację. W 445 w trakcie polowania zabił swego brata Bledę, z którym dotychczas dzielił przywództwo nad Hunami, myląc go z niedźwiedziem. W 447 najechał Cesarstwo Wschodniorzymskie i zmusił cesarza Teodozjusza II do jednorazowego trybutu w wysokości 6000 funtów złota, potroił też wówczas do 2100 rzymskich funtów złota płaconą przez cesarstwo coroczną daninę. Jednym z zarzutów wobec Rzymian było zbezczeszczenie przez biskupa z Margus królewskich grobów Hunów na północ od Dunaju. Attyla chciał poślubić Honorię, siostrę cesarza Walentyniana III. Kiedy zabiegi wodza Hunów o jej rękę zostały odrzucone (450), przeprawił się przez Ren na zamieszkane przez Franków tereny Cesarstwa Zachodniorzymskiego i zburzył wiele miast frankijskich, między innymi Metz. Oblegał też Orlean, ale zachodniorzymski wódz Aecjusz Flawiusz odparł go spod miasta. Na Polach Katalaunijskich między Troyes a Metzem doszło do krwawej bitwy pomiędzy wojskami Attyli a Wizygotami, Burgundami, Frankami i Rzymianami. Hunowie zostali pokonani. Attyla cofnął się, ale w następnym roku (452) najechał północną Italię. Zburzył m.in. Akwileję, głód i panująca wśród Hunów zaraza skłoniły go jednakże do zaprzestania najazdu. W 453 Attyla zmarł z powodu krwotoku z nosa, kiedy krew zalała mu płuca, podczas gdy sam monarcha był kompletnie bezwładny z powodu nadmiernej ilości spożytego alkoholu. Zabawa Hunów odbywała się z okazji zawarcia małżeństwa Attyli z Ildico, jego ostatnią żoną. Synowie Attyli podzielili państwo między siebie, co doprowadziło do jego dezorganizacji i rozpadu. Według innych źródeł, Attyla zmarł w wyniku przepicia na własnym ślubie lub zmarł we własnym łóżku w wyniku otrucia. W 454 Gepidzi rozbili Hunów w bitwie nad rzeką Nedao. Ich resztki uszły na wschód. (za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Attyla)

Duch świętego Franciszka Salezego czyli wierny obraz myśli i uczuć tego świętego

Marian Morawski

Przeglądając uważnie karty historii, widzimy, że w każdym niemal okresie życia ucywilizowanych narodów Opatrzność zsyłała ludzi, których wpływ sięgał daleko poza ich ojczyznę i poza czas, w którym żyli. Są to zwykłe skutki wyższości rozumu, głębokości uczucia, słowem potęgi ducha. Ta siła ducha staje się wtedy zwłaszcza potęgą niedościgłą, która ogarnia miliony serc i sięga poza światy ziemskie: gdy wrodzone zdolności i przymioty duszy ożywia i uświęca łaska Boża, to jest duch Boży, duch Chrystusowy, tak obficie rozlany w Ewangelii, a jednak, w całej pełni, tak niewielu dusz stający się udziałem. Do liczby tych wybrańców Bożych, co z natury obdarzeni znakomitymi przymiotami duszy, w ciągu życia rozwinęli i spotęgowali je przez usilną i wierną pracę w winnicy Pańskiej, należał, bez wątpienia Święty Franciszek Salezy, o którym współcześni słusznie mówili, że im dawał doskonałe wyobrażenie Chrystusa Pana w czasie czcigodnego pobytu Jego na tej ziemi. Zawartość dzieła: O cnocie i o doskonałości w ogóle. O miłości Bożej. O miłości bliźniego. O poddaniu się woli Bożej i o ufności w Bogu. O cierpliwości. O pokorze. O ubóstwie. O umartwieniu. O czystości. O łagodności. O samotności i zaparciu siebie samego. O pokusach, skrupułach i innych doświadczeniach wewnętrznych. O pobożności i o modlitwie. Środki szczególne uświętobliwienia się. O prostocie chrześcijańskiej. O posłuszeństwie

Facecje z dawnej Polski

Wielu Autorów, Teodor Tyc

Z dawnych kronik zebrał, opracował i tłumaczył Teodor Tyc. Czytając niedawno krwiste, wesołe powiastki Balzaca „Contes drólatiques”, malujące tak niebywale świetnie, choć i bardzo rubasznie za wzorem ‘Dekameronu’, ‘Heptameronu’ i Rabelaisa średniowiecze francuskie, zamyśliłem się frasobliwie nad tym, że my, Polacy, podobnego utworu nie posiadamy.  Prawda, że nasze medium aevum, uboższe, cichsze, zaściankowe, wypłowiałe, nie zna żarów krucjatowych ani awentiur cudownych ani Gralowych misterji, o skiopodach, nibelungach, trojańczykach, Aleksandrach, Blanchefleurach, Lanzelotach, Tristanach ani marzy. Ale mimo to poeci znaleźliby w tem szaraczkowem naszem średniowieczu niejedną rzecz godną swego pióra. Nie mówimy wcale o aktach i dyplomatach, z których dałoby się wysnuć tyle wątków powieściowych.

Wieszczba krwawej głowy

Andrzej Juliusz Sarwa

Dwa wieki historii Polski i Francji, splecione z reformacją w Europie, walką o władzę i poszukiwaniem miłości. To kanwa najnowszej powieści Andrzeja Juliusza Sarwy. A co na tę kanwę jest nałożone? To i powieść historyczna i obyczajowa, przygodowa i po trosze traktat demonologiczny. Co wychodzi z tak niecodziennego połączenia? Wielowątkowy intrygujący utwór z fascynującą, chociaż mroczną akcją. Powieść to ogólnie thriller historyczno-ezoteryczny opowiedziany niezwykle bogatym językiem, zróżnicowanym ze względu na używających go bohaterów. Są tu i opisy bliskie botanice i rozprawie naukowej, jest i humor i podniosłość. Akcja toczy się wartko, dwa wieki historii bynajmniej nie nużą, a dają wrażenie przeniesienia się w epokę. Dodatkową zaletą powieści jest to, że autor, jak ma w zwyczaju, absolutnie się nimi nie przejmując, nie ulega ani modom, ani trendom literackim i pisze po swojemu, znakomitym językiem, oferując nam przepiękne opisy, nawet i zapachów, czego się w sztampowej literaturze nie spotka. Z uwagi na potrzebną do zrozumienia problematyki powieści wiedzę o świecie, podbudowaną bagażem życiowych doświadczeń, autor zamieszcza dość odważne obyczajowo opisy dworskiego życia XVI i XVII-wiecznej Francji i naturalistyczne opisy okultystycznych rytuałów, dlatego jej adresatami winni być raczej czytelnicy dorośli. Książka zdecydowanie dla wymagającego czytelnika!

Błędny ognik i inne baśnie

Bolesław Londyński

Bolesław Londyński (1855-1928) polski pisarz literatury popularnej, autor bajek dla dzieci oraz tłumacz. Przełożył Baśnie braci Grimm oraz sam napisał kilkanaście książeczek dla dzieci. Niniejszy zbiorek zawiera następujące utwory: Błędny ognik. Czapka-niewidka. Frankowe szczęście. Historia małej Nefry i jej ulubieńca Pepa. Jelonek. Jutrzenka. Podrzutek. Tryumf słońca.

Arlekin w szkółce miłości

Pierre De Marivaux

Pierre Carlet de Chamblain de Marivaux (1688-1763), francuski pisarz i dramaturg urodzony w Paryżu. Uważany za najwybitniejszego dramaturga francuskiego XVIII wieku. Pisał komedie dla Comédie-Française i Comédie-Italienne w Paryżu. Arlekin w szkółce miłości to komedia romantyczna. Po raz pierwszy została wystawiona 17 października 1720 roku przez Comédie Italienne. W tej sztuce wróżka próbuje zmusić Arlekina do zakochania się w niej. Zamiast tego Arlekin zakochuje się w pasterce Sylwii. Z pomocą służącego wróżki Trywelina, tej dwójce udaje się oszukać wróżkę i żyć długo i szczęśliwie.

Intruz

Gabriele Dannuzio

Gabriele d'Annuzio, był włoskim pisarzem, poetą, dziennikarzem i dramaturgiem. Nazywano go il Vate, czyli Poeta-prorok i był związany ze środowiskiem dekadenckim. Jego prace stanowiły zwrot przeciwko naturalizmowi poprzednich romantyków i były zarówno zmysłowe, jak i mistyczne. Niniejszy utwór opowiada o Tullio Hermilu, byłym dyplomacie i bogatym właścicielu ziemskim, który od siedmiu lat jest mężem Giuliany, z którą ma dwie córki: Marię i Natalię. Rodzina mieszka w Rzymie. To człowiek o bardzo wyrafinowanych gustach, ale zdominowany przez niespokojny temperament i niepohamowaną zmysłowość, które zmuszają go do ciągłego zdradzania Giuliany. To bardzo słodka i uległa kobieta, która z siostrzaną miłością przyjmuje zdrady męża. W szczególności Tullio ma głośny związek z hrabiną Teresą Raffo, dla której na pewien czas opuszcza Rzym. W tym okresie Giuliana bardzo ciężko choruje i musi przejść ryzykowną operację chirurgiczną. Operacja jest udana, ale poważnie osłabia zdrowie kobiety, której również grozi śmierć po kolejnym możliwym porodzie. Problemy zdrowotne Giuliany zmieniają stosunek Tullio do żony i podczas jej rekonwalescencji małżonkowie spędzają godziny na czytaniu poezji i rozmowach. Tullio uświadamia sobie, że ponownie zakochał się w swojej żonie, ale w międzyczasie wciąż pisze do swojej kochanki. A co było dalej, czytelnik dowie się po zapoznaniu się z całą powieścią.

Zburzenie Jerozolimy

Franz Joseph Holzwarth

"Zburzenie Jerozolimy" ta bardzo ciekawa praca, która przenosi czytelników w odległe czasy zburzenia Jerozolimy i zniszczenia Świątyni żydowskiej. Autor, Franz Joseph Holzwarth, dokładnie omawia kluczowe wydarzenia i postaci z tej tragicznej historii. Rozpoczyna od wprowadzenia do konfliktu między dwiema głównymi szkołami żydowskimi Hillela i Szammaja, co stanowiło tło dla późniejszych wydarzeń. Opisuje rządy Heroda Agrypy I, który próbował utrzymać względny spokój w regionie. Przechodzi do jego syna, Heroda Agrypy II, który musiał stawić czoło narastającym napięciom i powstaniu żydowskiemu w 66 roku. Przechodzi do powstania żydowskiego z r. 66: Omawia wybuch tego powstania, którego skutki były długotrwałe i katastrofalne. Przechodzi do oblężenia Jotapaty r. 67, jednej z kluczowych bitew w trakcie powstania żydowskiego. Dalej na pierwszy plan wysuwają się Galba, Otho, Vitellius. Autor opisuje polityczne zamieszanie w Rzymie i jego wpływ na losy Judei. Wreszcie dociera do roku 70, kiedy Tytus Flawiusz rozpoczął oblężenie Jerozolimy. Szczegółowo analizuje to długotrwałe oblężenie i losy miasta, które kończy zburzenie świątyni. Franz Joseph Holzwarth przedstawia niszczycielskie skutki oblężenia, w tym zburzenie Świątyni w Jerozolimie. Kończy opowieść, opisując klęskę Żydów i ich rozproszenie, co miało daleko idące skutki dla historii narodu żydowskiego. Ta publikacja jest fascynującym przewodnikiem po dramatycznych wydarzeniach związanych z upadkiem Jerozolimy i stanowi cenny wkład w zrozumienie historii Żydów i starożytnego świata.

Mistrz z Krocksley. The Croxley Master

Arthur Conan Doyle

Pewien młodzieniec wkracza na ring bokserski, by walczyć o nagrodę pieniężną, dzięki której będzie mógł zrealizować swoje życiowe plany. Sir Arthur Conan Doyle opowiada nam historię Roberta Montgomery'ego, studenta medycyny, amatorsko uprawiającego boks, który desperacko bierze udział w walkach, by zdobyć o 100-funtową nagrodę, dzięki której będzie mógł sfinansować ostatni rok edukacji medycznej. Przeciwnikiem Montgomery'ego jest górnik Croxley, zawodowiec, wytrawny weteran znany właśnie jako Mistrz Croxley.

Błękitna książeczka Wzruszająca opowieść o miłości

Waleria Marrene-Morzkowska

Wspaniały, znakomicie napisany romans z elementami sensacyjnymi przedstawiający miłosne cierpienia bohaterki, wzmocniony przez nietypową scenerię wydarzeń... Czyta się jednym tchem. Mimo że został napisany dawno temu, nic a nic nie stracił na aktualności... Można go polecić zarówno dorastającej dziewczynie, która dopiero zaczyna odczuwać pierwsze gorętsze poruszenia serca na widok męskiej urody i śni o tym, który będzie dla niej tym jedynym, jak i kobiecie dojrzałej i doświadczonej, której nic już w życiu nie zaskoczy.

O Buonapartem i o Burbonach

François-René De Chateaubriand

Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i francuskiej. Version bilingue: polonaise et français. Ze wstępu: Trzeba w kilku słowach wyjaśnić przyczyny, które mnie skusiły do przełożenia tej, zdawałoby się, ulotnej broszury politycznej, tego pamfletu, mającego wszystkie cechy namiętnej i niesprawiedliwej świadomie i celowo niesprawiedliwej literatury agitacyjnej. O ile inne ulotne pisma polityczne mogą zająć jedynie Francuzów, jako dokument przełomowej chwili ich dziejów, o tyle tę broszurę i każdy Polak pochłonie z najżywszym zainteresowaniem. Bonaparte, Napoleon, toć to żywy kawał historii Polski. Znamy go, znamy z bliska, ale znamy w postaci poniekąd legendarnej apoteozy; ciekawe będzie dla nas poznać ten dokument stronniczy, oczywiście ale odsłaniający nam jak gdyby nieco kulis tego pełnego chwały panowania. Nie jest ona sądem historii o Napoleonie, ani nawet sądem samego Chateaubrianda; pisana była w chwili, gdy nie o sąd chodziło, ale o działanie.

Dzieje lisowczyków. W czterech tomach: tom III

Maurycy Dzieduszycki, Wojciech Dębołęcki

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu Dzieje lisowczyków. W czterech tomach. Lisowczycy, lisowczyki (początkowa nazwa straceńcy, również chorągiew elearska) formacja lekkiej jazdy polskiej o charakterze utrzymującego się z łupów wojska najemnego. Oparta na wzorach ustrojowych konfederacji wojskowych, sformowana została w 1614 roku pierwotnie jako konfederacja żołnierska pod wodzą pułkownika Aleksandra Józefa Lisowskiego herbu Jeż. Zawiązki tej formacji powstały już jednak w czasie służby Lisowskiego u Dymitra II Samozwańca w latach 16071611. Dwutysięczny oddział lisowczyków brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej 16091618. Od śmierci Lisowskiego w 1616 r. dowodzeni byli przez pułkownika Stanisława Czaplińskiego. Od 1619 r. ich dowódcą był Walenty Rogowski[2]. W czasie wypraw moskiewskich przeprowadzili szereg operacji zaczepnych na terytorium Carstwa Rosyjskiego, rozbijając w grudniu 1617 r. pod Kaługą wojska rosyjskie kniazia Dymitra Pożarskiego. Ich łupiestwo spowodowało m.in. obłożenie tej formacji klątwą, która jednak po pewnym czasie została zdjęta. Celem utworzenia oddziałów lisowczyków było odciążenie skarbu Rzeczypospolitej od obowiązku wypłacania im żołdu. Werbowano ich, zapewniając im pełną swobodę zagarniania łupów wojennych, które były ich jedynym wynagrodzeniem za służbę. Formacja była złożona z najemników różnej narodowości, głównie Polaków, Litwinów i Rusinów. Dowódców obierali sobie sami za pomocą głosowania. Podobnie jak cała jazda narodowego autoramentu, dzielili się na towarzyszy, pocztowych oraz czeladź ciurów, tworzących oddzielne chorągwie, które brały udział w manewrach, a czasami w boju (co było nowością w wojskach polskich). Pułk lisowczyków (zazwyczaj ponad 1000 ludzi) dzielił się na chorągwie, z czego dwie (czarna i czerwona) podlegały bezpośrednio dowódcy. Pułki dowodzone były przez pułkowników z pomocą oboźnego, sędziego i strażnika. Chorągwie prowadzone były przez rotmistrzów z pomocą porucznika i chorążego. Specjalizowali się w zagonach na terytorium wroga, walczyli bez taborów, zaopatrując się w terenie, na którym operowali. Poruszali się podobnie jak Tatarzy, komunikiem, tzn. nie mieli wozów, tylko po kilka koni do jazdy wierzchem, a wyposażenie i żywność przewozili na koniach jucznych. Specyficzny był sposób dosiadania przez nich koni stali w strzemionach, pochylając się nad koniem, aby maksymalnie mu ulżyć i wykorzystać jego możliwości (podobnie jeżdżą dzisiejsi dżokeje). Powodowało to również zwiększenie siły zamachu bronią sieczną lub obuchową (cios z przysiadu), ułatwiało obracanie się w celu wystrzelenia pocisku, jak również przesiadanie się na innego konia w biegu. Ich siodła były niewielkich rozmiarów. Charakteryzowali się błyskawicznym przemieszczaniem, wynikającym ze sposobu jazdy, stosowaniem podstępów i forteli wojennych, niezwykłą odwagą oraz straszliwym pustoszeniem i rabowaniem terenów, na których przebywali. Ich wyszkolenie jeździeckie i bojowe wzbudzało podziw cudzoziemców. Wyróżniali się dzielnością, ale także okrucieństwem i szczególnym zamiłowaniem do rabunku, który został na stałe przypisany do zasad działania tej formacji (np. mieli zwyczaj zabijać każdego napotkanego przechodnia, żeby nie pozostawiać świadków). Cieszyli się wielką sławą w Europie jako niezrównana w szybkości jazda (pokonywali dziennie do 150 km). Ich uzbrojenie i ubiór były niemal całkowicie dowolne i zależne od stopnia zamożności konkretnego żołnierza. Nosili pełniące funkcję miękkiej zbroi pikowane żupany, baczmagi (skórzane buty), czapki typu kołpak i charakterystyczne obcisłe spodnie. Nie używali metalowych zbroi, niektórzy nosili misiurki lub kolety, korzystali też ze zdobycznych kałkanów. Uzbrojenie zaczepne składało się z szabli (obowiązkowo), łuku refleksyjnego chowanego w sajdaku (pokrowiec na łuk z kołczanem), ewentualnie krótkich pik lub rohatyn. Zamiennie z łukami czasami używano pistoletów, rusznic, arkebuzów lub bandoletów. Oficerowie posiadali dodatkowo nadziak bądź czekan i niekiedy koncerz lub pałasz troczony przy siodle, zazwyczaj pod lewym kolanem. (za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Lisowczycy).

Wielkie doświadczenie w Keinplatz. The Great Keinplatz Experiment

Arthur Conan Doyle

Aleksy von Baumgarten był profesorem anatomii i fizjologii przy uniwersytecie w niemieckim: Keinplatz. Będąc znakomitym badaczem w tych dwóch gałęziach nauki, celował obok tego w chemii i innych naukach przyrodniczych. Ulubionym wszakże przedmiotem jego badań była psychologia, a przede wszystkim tajemnicze oddziaływanie duszy na materię. Z tego też powodu hipnotyzm, zwierzęcy magnetyzm, stan kataleptyczny u ludzi i zwierząt stał się z czasem najważniejszym przedmiotem jego dociekań naukowych. Uczniowie lubili go bardzo i nieraz po ukończonej prelekcji, otaczali go kołem, wsłuchując się w jego niezwykle zajmujące rozprawy o własnościach duszy ludzkiej i jej oddziaływaniu na życie duchowe i cielesne człowieka. Wśród takich naukowych pogadanek nieraz poprosił, ażeby który z jego słuchaczów zgłosił się na ochotnika celem zahipnotyzowania, aby sprawdzić, czy teorie profesora na słusznych naukowych wnioskach się opierają. I w końcu jeden z nich się zgłosił... Aby się dowiedzieć, czym się toi skończyło należy przeczytać opowiadanie do końca.

Walc demonów

Ludwig Ferdinand Schmid

Ludwig Ferdinand Schmid, pseudonim: Dranmor (1823-1888) był szwajcarskim poetą, który przez wiele lat mieszkał w Brazylii i Paryżu. Podróżował po całej Europie, w 1852 r. został konsulem generalnym Austrii w Brazylii. Od 1860 r. publikował pesymistyczne wiersze pod pseudonimem Dranmor. Jednym z takich właśnie wybitnie pesymistycznych utworów jest Walc demonów, w którym znaleźć można te oto wersy: Na kształt niebiańskich oczu błyskawicy, / Ze złotych szczytów świątnicy / W serce się grzeszne wkradł, / Powiedzcie, ciemne wy siły, / Czy to budzący się wstyd, / Czy też rozpaczy zgrzyt / Naraz me wszystkie pulsy wyziębiły, / Żem uczuł dreszcze grobowe?

Hetman

Bartosz Paprocki

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. Zawartość dziełka: Dedykacja Samuelowi Zborowskiemu z Rytwian. Jakiego hetmana obierać trzeba. Jakie ma rotmistrze i dziesiątniki hetman obierać. O radzie albo o sekretarzach hetmańskich. Jako ma hetman wojnę przeciw nieprzyjacielowi ponosić. Jakim sposobem hetman ma z wojskiem na wojnę ruszyć. O stanowieniu obozu. O ćwiczeniu żołnierskiem. O popisowaniu albo okazowaniu wojska. O pustoszeniu ziemi nieprzyjacielskiej. O straży nocnej. Jako się w nocy potajemnie z miejsca ruszać. Jacy posłowie mają bydź do nieprzyjaciela syłani. O zbiegach. O nieprzyjacielskim obozie. W jakiej tajemnicy mają bydź rady hetmańskie. O służbie bożej. O świadomości miejsc i krajów wszelakich. Którego czasu wojsko ma objednywać. O potwierdzeniu i trwożeniu wojska. Jako żołnierza śmielszym do potyczki uczynić. O szykowaniu wojska. Co ma hetman czynić czasu bitwy. Co ma hetman czynić, gdy się wojsko z bitwy wróci. O zwycięstwie, więźniach i zabitych pochowaniu. O przymierzu. O dobrowolnem poddaniu. O dobywaniu zamków i miast. Przypiski.