Prawo jako narzędzie sprawiedliwej kooperacji w społeczeństwie demokratycznym. Filozofia polityczna Johna Rawlsa z perspektywy prawniczej

Michał Rupniewski

 Zastosowanie kategorii filozofii politycznej do zagadnień filozofii prawa jest propozycją niezwykle koncepcyjnie śmiałą. Nie mniej śmiała jest skala tego zabiegu, zawarta w książce, gdyż obejmuje zręby całego porządku prawnego, a nie tylko jego poszczególne instytucje. Osiągnięcia te nie tylko metodologicznie imponują, ale też wskazują na ich unikatowy charakter, gdyż w literaturze przedmiotu łatwo wskazać na celowe i świadome oddzielanie filozofii politycznej i filozofii prawa, trudno natomiast znaleźć propozycję zatarcia ich granicy. Przedmiotem rozprawy jest filozofia polityczna Johna Rawlsa (1921–2002), słynnego XX-wiecznego filozofa, który do dzisiaj inspiruje badaczy na całym świecie. Autor docieka, jakiego rodzaju koncepcję prawa można zrekonstruować zarówno z wczesnej, jak i późnej doktryny Rawlsa. W centrum rozważań znajduje się problem instytucji pluralistycznego społeczeństwa demokratycznego, co czyni niniejszą pozycję ważną dla filozofów polityki czy prawa, a także dla praktyków – prawników i polityków.

Geopoetyka. Związki literatury i środowiska. Wydanie drugie uzupełnione

Anna Kronenberg

Książka jest drugim uzupełnionym wydaniem publikacji z 2014 r., która ukazała się pod tym samym tytułem. Zawarto w niej pytania, które stawiają sobie od lat 70. XX w. prekursorzy i prekursorki humanistyki ekologicznej, m.in: ekofilozofowie i ekofilozofki, ekokrytyczki i ekokrytycy, ekofeministki oraz twórca geopoetyki, Kenneth White. Badania dotyczące tego tematu od lat 90. XX w. zdobywają coraz większą popularność (zwłaszcza na uczelniach amerykańskich, australijskich i angielskich). Geopoetyka jest tu opisana nie tylko jako kierunek badań nad literaturą (zielone czytanie), ale także jako strategia twórczego pisania (zielone pisanie). W książce zawarto również opis warsztatów geopoetyckich. Geopoetyka w zamierzeniu Kennetha White’a jest także praktyką egzystencjalną – edukacyjną oraz aktywizmem na rzecz środowiska przyrodniczego (zielone działanie). Najważniejszym celem geopoetyki jest kształtowanie przyjaznego i odpowiedzialnego stosunku człowieka do środowiska przyrodniczego. Cel ten może być realizowany poprzez krytykę literacką, badania literaturoznawcze, warsztaty geopoetyki i geosztuki, uprawianie twórczości geopoetyckiej oraz geopoetyckie wędrówki, podczas których następuje otwieranie świata/zakorzenianie się w świecie/ugruntowywanie. Włączenie tych zagadnień do krajowej refleksji literaturoznawczej poświęconej geopoetyce pozwoli rozszerzyć ją na nowe obszary badań (literatura i środowisko) będzie zgodne z zamierzeniem twórcy tej koncepcji.  

Jurysprudencja 5. Prawo prywatne Unii Europejskiej ze stanowiska teorii prawa

Joanna Helios

Głównym celem monografii było zbadanie adekwatności wypracowanych w teorii prawa koncepcji podziału na prawo publiczne i prawo prywatne w prawie Unii Europejskiej. Na marginesie zasadniczych rozważań uwzględniono również dyskusję nad Europejskim Kodeksem Cywilnym, harmonizacją/unifikacją prawa prywatnego i refleksję nad rolą prawa prywatnego w procesie integracji społecznej. W publikacji można wyodrębnić trzy obszary problemowe: 1) adekwatność wyróżnienia prawa prywatnego UE jako rodzaju prawa; 2) kwestię uzasadnienia podziału europejskiego prawa na publiczne i prywatne; 3) modernistyczne uwikłania unijnego prawa prywatnego. Procesy integracji europejskiej oraz globalizacyjne „narzucają” nowe rozumienie prawa publicznego i prawa prywatnego. Wiąże się to ściśle ze zjawiskami: publicyzacji prawa prywatnego, prywatyzacji prawa publicznego oraz multicentryzmem. Na prawo prywatne Unii Europejskiej składa się wiele aktów unijnych o charakterze wiążącym i niewiążącym. Dyrektywy unijne w większości dotyczą obrotu konsumenckiego i są wdrażane za pomocą procedur administracyjnoprawnych, co stanowi pogwałcenie założeń prawa prywatnego. Do prawa prywatnego Unii Europejskiej trzeba również zaliczyć prawo międzynarodowe prywatne. Książka skierowana jest zarówno do teoretyków i filozofów prawa, dogmatyków prawa międzynarodowego i europejskiego, cywilistów, komparatystów i historyków prawa, jak też do wszystkich zainteresowanych prawem prywatnym, które może być szansą dla rozbudowy Wspólnoty.  

Building the Diverse Community. Beyond Regionalism in East Asia

Dominik Mierzejwski, Grzegorz Bywalec

The processes in East and South Asian became a peculiar subject for global community of international relations in the field. The presented volume is a collection of papers dealing with the processes of regionalization in East and South Asia. We collected papers from different academic unit both from Europe and Asia. Taking regionalization as a core subject of the volume the readers will discover the complexity of ongoing processes in East and South Asia. We present collection of papers from a very different perspectives starting from the theoretical debates, through economic dimensions of integration to policical and military scope of regionalization in East and South Asia. The whole volume presents the diversity of understanding among international relations scholars community. By shaping the diverse view we can possess the better and in depth understanding of East Asia. 

Towards Female Empowerment. The New Generation of Irish Women Poets: Vona Groarke, Sinéad Morrissey, Caitriona O'Reilly and Mary O'Donoghue

Katarzyna Poloczek

This monographic study analyses in depth the poetry written by four most significant Irish authors born in the 1970s. Together with insightful interpretations of the explored poetry, it offers a new reading of philosophy, social and cultural studies, and psychology connected with the subject matter of women’s empowerment. The poetry of Vona Groarke studies resistance articulated in historical terms, as resistance against political domination (colonisation). Sinéad Morrissey questions the expressions of political violence in the North, even those that might directly result from the reaction against the officially sanctioned system of domination. Caitríona O’Reilly analyses the fears that may be considered as existential (the passage of time, death, loss) that contribute to the sense of women’s incapacity. Here O’Reilly’s poetry seems to work like an empowering catharsis: imagining the least desired course of action and facing up to these vision. The poetry of Mary O’Donoghue probes two correlated though not synonymous phenomena: women being the actual victims of masculine violence, and the social mechanism of victimisation of women that ascribes to the female gender the “natural” and “established” role of a Victim. The book constitutes a thought-provoking debate on the up-to-date issues that need to be critically re-examined and re-thought these days. It is an inspiring reading for people interested not only in Irish poetry but in modern literature in general. 

La folie au théâtre, ou l\'esthétique de l\'épouvante selon André de Lorde

Tomasz Kaczmarek

« Pour que le sentiment de peur soit violent chez le spectateur, il ne faut pas écrire des pièces où l’intérêt puisse s’éparpiller sur plusieurs incidents, au lieu de se fixer sur un seul. Si l’on veut que le public se retire encore tout frémissant, il faut écrire des pièces courtes, ramassées, où le malaise de la peur s’empare du spectateur dès le lever du rideau pour aller toujours en croissant jusqu’à l’ébranlement de tout le système nerveux. Pas de longueurs, presque pas d’exposition ; la pièce a un acte, deux au plus, et très brefs ; on entre immédiatement dans le sujet, l’action ». André de Lorde

Wdrażanie scoutingu wiedzy w polskiej uczelni wyższej. Aspekty praktyczne

Magdalena Wiśniewska, Paweł Głodek, Dariusz Trzmielak

 Tematyką niniejszej książki jest wdrażanie i funkcjonowanie systemu scoutingu wiedzy w ramach uczelni wyższej. Zawiera ona szereg modeli wdrażania zmian oraz praktycznych wskazówek, odnoszących się m.in. do zasad działania scoutingu wiedzy, pozyskiwania zasobów niezbędnych dla jego uruchomienia oraz innych wyzwań, którym trzeba sprostać, by osiągnąć jego efektywność. Uczelniany scouting wiedzy to rozwiązanie nowe w warunkach polskich. Stanowi ono ważne uzupełnienie istniejących na uczelniach struktur i działań dotyczących komercjalizacji wiedzy. Jego celem jest systematyczny i aktywny monitoring, a następnie wstępna ocena efektów prac badawczych i innych składników wiedzy. Polega on na wprowadzeniu do struktur organizacyjnych uczelni tzw. scoutów technologicznych. Nie zastępują oni działalności istniejących centrów transferu technologii, ale poprzez swoją pracę wspierają je i podnoszą efektywność ich działań. Scouting wiedzy stosowany jest w wiodących europejskich uczelniach i instytucjach badawczych, m.in. na Uniwersytecie w Oxfordzie, Politechnice w Turynie, Politechnice w Eindhoven czy Biomedicum w Helsinkach. Wśród uczelni wyższych w Polsce pionierem wdrażania uczelnianego scoutingu wiedzy jest Uniwersytet Łódzki. Opracowanie niniejsze stanowi podsumowanie doświadczeń Uniwersytetu Łódzkiego w tym zakresie. Posiada zarówno walory teoretyczne, jak i praktyczne, poszerzając dotychczasową wiedzę związaną z zarządzaniem kapitałem intelektualnym uczelni wyższych.

Kryzysy i kompromisy w Stanach Zjednoczonych Ameryki czasów Ojców Założycieli

Jolanta A. Daszyńska

W książce ukazano, jak wielkim wyzwaniem dla Amerykanów było utrzymanie wywalczonej niepodległości, która wyrosła z konfliktu kolonii z metropolią. Historycy amerykańscy są dumni ze swojej historii, nie dostrzegając wielu problemów. Znacznie szerzej widzi to zagadnienie Autorka, która analizuje kryzysy w Stanach Zjednoczonych, towarzyszące powstaniu państwa w okresie prezydentur Ojców Założycieli. Koncentruje się na problemach politycznych, dyplomatycznych, ekonomicznych, konstytucyjnych, sądowniczych, terytorialnych i społecznych. Ukazuje jednak nie tylko kryzysy, ale także próby ich rozwiązania, załagodzenia czy zawierania kompromisów. "Praca jest twórczym wkładem w badania amerykanistyczne w Polsce, szczególnie nad kryzysami i kompromisami we wczesnym okresie historii Stanów Zjednoczonych. Autorka opiera swoje analizy na solidnej bazie źródłowej oraz licznych opracowaniach. Publikacja może być więc pomocą dla wykładowców i studentów amerykanistyki, a także czytelników zainteresowanych historią Stanów Zjednoczonych". prof. dr hab. Longin Pastusiak

Parametr wygładzania w estymacji jądrowej funkcji gęstości dla zmiennych losowych w badaniach ekonomicznych

Aleksandra Baszczyńska

Estymacja jądrowa funkcji gęstości jest jedną z podstawowych procedur stosowanych w analizach ekonomicznych, gdyż w sposób jednoznaczny określa zmienną losową utożsamianą w badaniach z cechą statystyczną. W pracy przedstawiono metodę estymacji jądrowej funkcji gęstości, ze szczególnym uwzględnieniem procedur wyboru parametru wygładzania. Za pomocą metod symulacyjnych analizie poddano własności parametrów wygładzania, wyznaczonych omawianymi metodami, uwzględniając zarówno liczebność próby, jak i postać funkcji jądra wykorzystywanej w estymatorze jądrowym funkcji gęstości. Zaproponowano również nową metodę wyboru parametru wygładzania, opartą na średniej harmonicznej, która ze względu na uogólnioną postać średniej charakteryzuje się uniwersalnością w zakresie stosowania tej metody. Uwzględniono przykłady zastosowania w badaniach ekonomicznych prezentowanych metod wyboru parametru wygładzania w procesie estymacji jądrowej funkcji gęstości dla zmiennych losowych.

Szkolić - motywować - aktywizować. Kompendium wiedzy dla instytucji szkoleniowych z zakresu utrzymania aktywności zawodowej osób 50+

Patrycja Woszczyk, Aleksandra Stankiewicz

Oddajemy w Państwa ręce kompendium na temat utrzymania aktywności zawodowej pracowników w wieku 50+. Kompendium zostało opracowane w ramach projektu pt. STAY. Wsparcie aktywności zawodowej osób 50+ w przedsiębiorstwie. Zdrowy i zmotywowany pracownik – zadowolony pracodawca, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Dzięki partnerskiej formule projektu STAY, możliwe było wykorzystanie w nim doświadczeń i rozwiązań wypracowanych przez partnerów zagranicznych i niestosowanych dotychczas w Polsce. Poruszana w kompendium problematyka jest bardzo aktualna i ważna dla funkcjonowania MŚP (mikro, małych i średnich przedsiębiorstw) w Polsce, aczkolwiek ciągle jeszcze jest słabo rozpoznana przez pracodawców tego sektora. Dlaczego jest to tak ważne? Nasze społeczeństwo, podobnie jak społeczeństwa wielu krajów rozwiniętych, starzeje się. W rezultacie potencjalne zasoby pracy będą się z jednej strony starzeć, a z drugiej kurczyć.

Grembach - etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu

Grażyna Ewa Karpińska, Aleksandra Krupa-Ławrynowicz

Grembach - etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu jest pierwszą, szczegółową prezentacją fragmentu Łodzi, który do tej pory nie doczekał się odrębnego opracowania. Grembach to osiedle robotnicze, które powstało pod koniec XIX wieku w podłódzkiej wsi Widzew. Życie na Grembachu związane było przede wszystkim z wybudowaną tu Fabryką Nici, która dawała pracę, mieszkania w przyfabrycznych domach i organizowała robotnikom czas po pracy. W przewodniku prowadzimy czytelnika po przestrzeni osiedla, w którym robotnicy kiedyś zorganizowali "swój" świat. Jego obraz zrekonstruowałyśmy na podstawie wspomnień kilku pokoleń mieszkańców, fotografii i dokumentów archiwalnych. Podążamy śladami, które na Grembachu pozostawiła po sobie jego robotnicza przeszłość i które odsyłają nas do tego, co kiedyś "tu" było, idziemy za relacjami wspomnieniowymi odtwarzającymi życie robotników w okresie międzywojennym i w czasie PRL.

Życie w krzemowej klatce. Sztuka nowych mediów jako krytyczna analiza praktyk cyfrowego nadzoru

Maciej Ożóg

W publikacji czytelnik znajdzie analizę sztuki nowych mediów jako dyskursu krytycznego wobec technik i ideologii cyfrowego nadzoru. Autor w tym kontekście prezentuje strategie artystyczne: od wczesnych przykładów net artu po prace prezentowane podczas ostatnich edycji festiwali sztuki nowych mediów. Zagadnienie upowszechniających się technologii śledzenia i nadzoru w świecie funkcjonalnie zależnym od mechanizmów komunikacji sieciowej zostało ujęte kompleksowo, także w aspekcie historycznym - od Internetu wczesnej generacji przez mobilną technologię sieciową po technologie biometryczne. "Jest to bez wątpienia publikacja naukowa, autor bardzo sprawnie porusza się w obszarze wymagającym kompetencji badawczych i rozeznania w aktualnej sztuce nowych mediów, ale styl, w jakim została napisana, sprawia, że może być traktowana także jako pozycja popularyzująca złożone problemy współczesnego pejzażu medialnego na najwyższym poziomie. [...] Ożóg dokonuje autorskiej analizy pola sztuki mediów, obierając szczególną perspektywę, jaką jest krytyczna analiza praktyk cyfrowego nadzoru, i czyni to w sposób przekonujący, kompetentny i nowatorski. [...] Z punktu widzenia marketingowego wydaje się szczególnie istotne, że książka porusza tematy gorąco obecnie dyskutowane i o olbrzymim znaczeniu społecznym, związane ze śledzeniem danych w Internecie, zagrożeniami dla prywatności oraz ambiwalentnymi działaniami politycznymi mającymi na celu zwiększenie bezpieczeństwa obywateli kosztem ich rezygnacji z części prywatności w globalnych sieciach komunikacyjnych". Z recenzji prof. dr hab. Anny Nacher (Uniwersytet Jagielloński)

Poeta (bez)religijny. O twórczości Tadeusza Różewicza

Przemysław Dakowicz

Pisarską biografię Różewicza otwierają młodzieńcze wiersze religijne publikowane w miesięczniku Związku Sodalicji Mariańskich Uczniów Szkół Średnich w Polsce „Pod Znakiem Marji”, zamykają zaś prośba o chrześcijański pochówek, stwierdzenie przynależności do Kościoła katolickiego oraz ekumeniczne wezwanie do zgody między „rozdzielonymi wyznaniami” i do przezwyciężania różnic dzielących „kultury i narody”. Między tymi biegunami rozciąga się wielowątkowa twórczość poetycka, prozatorska i dramaturgiczna Różewicza, który przez wiele lat przedstawiany był przez badaczy literatury jako apostata, ateista lub ‒ w najlepszym razie ‒ agnostyk. Do takiego postrzegania autora Głosu Anonima przyczyniły się jego własne dzieła, ze słynnymi wierszami Lament i Ocalony na czele, oraz specyficzny kształt powojennego życia społeczno-kulturalnego, którego komunistyczni inżynierowie wyjątkowo ochoczo akcentowali wątki w kulturze i sztuce współbrzmiące z bliską im ideologią. Na niniejszą książkę złożyły się artykuły z kilku ostatnich lat. Punktem wyjścia jest tu późny wiersz nauka chodzenia, którego bohaterem uczynił Różewicz protestanckiego teologa Dietricha Bonhoeffera, twórcę koncepcji „chrześcijaństwa bezreligijnego”, wedle którego chrześcijanin współczesny musi zanurzyć się w „bezbożny” świat, by – w jedności ze Zbawicielem – doświadczyć ostatecznego opuszczenia i ogołocenia. W dwóch tekstach otwierających książkę autor stara się udowodnić, że teologia autora Naśladowania skłoniła Różewicza do ponownego przemyślenia problemu wiary i stała się podstawą rozwiązania elementarnej sprzeczności sformułowanej w słynnym wierszu bez: „życie bez boga jest możliwe / życie bez boga jest niemożliwe”. Od czasu opublikowania nauki chodzenia nie sposób mówić o Różewiczu inaczej niż jako o „poecie (bez)religijnym”. W kolejnych artykułach ukazano związek twórczość Różewicza z katastrofizmem Dwudziestolecia, przede wszystkim z myślą Stanisława Ignacego Witkiewicza i poddano szczegółowej analizie i interpretacji trzy redakcje wiersza ***[Czas na mnie…] z przełomowego tomu Płaskorzeźba, próbując dowieść, że w przestrzeni międzytekstowej ujawnia się tu procesualna i dynamiczna świadomość człowieka „(bez)religijnego”, który „nie wierzy w Boga, ale jest człowiekiem… wierzącym”. W aneksie znajdzie Czytelnik zapis rozmowy z Janem Stolarczykiem, długoletnim wydawcą dzieł Różewicza, do której doszło latem 2011 r. w Nowym Sączu. Jej przedmiot stanowi biograficzno-pisarskie tło relacji łączącej Tadeusza Różewicza i Czesława Miłosza.  

Corporate wellness w organizacji. Uwarunkowania, model wymiarów działań, możliwości rozwoju

Marzena Syper-Jędrzejak

Corporate wellness to zarówno filozofia zarządzania, jak i zbiór konkretnych instrumentów wspierających dobrostan pracowników w przedsiębiorstwie. Podejście to zyskuje w ostatnich latach na popularności, zwłaszcza w kontekście warunków rynku pracownika oraz konieczności zabiegania o pozyskanie i zatrzymanie wykwalifikowanych zasobów ludzkich w firmie. Dotyczy ono nie tylko korporacji komercyjnych, lecz także instytucji publicznych. Monografia powstała na podstawie studiów literaturowych i badań przeprowadzonych przez autorkę w wybranym uniwersytecie publicznym. Jest próbą odpowiedzi na pytanie, z jakich elementów powinny składać się działania corporate wellness, aby kompleksowo odpowiadać na potrzeby pracowników oraz jak je wprowadzać i integrować ze sobą w spójny program. Omówiono funkcjonowanie modelu wymiarów wellness w badanej organizacji, a także w jaki sposób poszczególne elementy oferty wellness są wykorzystywane i oceniane przez pracowników. W publikacji zaprezentowano ponadto interesujące rozwiązania z zakresu corporate wellness, które mogą być stosowane w przedsiębiorstwach różnego typu.

Księga 70-lecia Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Łódzkiego. Ludzie i ich dokonania

Ewa Walińska

Wydział Zarządzania, powołany w 1994 roku, to wyróżniające się centrum naukowo-dydaktyczne i jeden z największych wydziałów Uniwersytetu Łódzkiego. Jest rozpoznawalny dzięki wybitnym ekspertom naukowym, aktywnej współpracy z biznesem i instytucjami publicznymi, innowacyjnym przedsięwzięciom oraz przedsiębiorczemu i efektywnemu zarządzaniu. Pracownicy tego Wydziału pełnią istotne funkcje w gremiach opiniodawczych i instytucjach doradczych, doceniana jest też ich działalność naukowa i dydaktyczna. Współpraca z zagranicznymi instytucjami edukacyjnymi umożliwia im wymianę doświadczeń pomocnych w procesie dydaktycznym i zwiększa potencjał naukowo-badawczy Uczelni. W zakresie certyfikacji kierunków studiów Wydział Zarządzania współdziała z międzynarodowymi organizacjami, m.in. z ACCA, IPMA i CIMA. W wyniku kompleksowej oceny jakości działalności naukowej Wydział Zarządzania UŁ został zakwalifikowany do kategorii naukowej A. Jako pierwszy w Polsce otrzymał najwyższą, wyróżniającą ocenę instytucjonalną Polskiej Komisji Akredytacyjnej w obszarze nauk społecznych, a w 2017 roku zajął drugie miejsce w kategorii „Wydziały ekonomiczne” w Rankingu Uczelni i Wydziałów Ekonomicznych „Rzeczpospolitej”. Księga jubileuszowa powstała w związku z 70. rocznicą utworzenia Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Łódzkiego. Jest poświęcona dokonaniom naukowym i dydaktycznym pracowników tej jednostki, zrealizowanym pod opieką jej kierowników – prof. dr. Edwarda Wojciechowskiego, prof. dr hab. Alicji Jarugi, prof. dr hab. Ireny Sobańskiej, a obecnie prof. dr hab. Ewy Walińskiej. W pierwszej części publikacji zaprezentowano rozwój dydaktyczny i naukowy Katedry od jej powstania w okresie powojennym aż do dziś, warunki, w jakich była organizowana, jednostki dydaktyczno-naukowe oraz informacje o osiągnięciach szczególnie zasłużonych nauczycieli i naukowców z nią związanych, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój rachunkowości nie tylko w regionie łódzkim, lecz także w całym kraju. Część druga księgi zawiera wykaz pracowników Katedry Rachunkowości – na przestrzeni 70 lat jej istnienia – oraz nauczycieli akademickich obecnie zatrudnionych w Katedrze. W kolejnej części przedstawiono fotografie ukazujące Katedrę w różnych okresach jej funkcjonowania, uwieczniające ważne dla jej pracowników wydarzenia. W ostatniej części zamieszczono listy od przyjaciół Katedry – pisane często spontanicznie, przybierające formę wspomnień, życzeń czy refleksji związanych ze współpracą z Katedrą.

Être en minorité, être minorité

Anita Staroń, Sebastian Zacharow

La notion de minorité est centrale dans la réflexion contenue dans ce volume. Elle est à comprendre très largement, dans le sens d’une collectivité particulière (nationale, ethnique, religieuse, parlementaire, sexuelle, d’opinion), considérée dans son rapport avec le groupe dominant. La présente étude réunit les représentants de plusieurs domaines : sociologie, histoire, politologie, sciences du langage, études littéraires. Grâce à cette richesse d’approches, la minorité apparaît sous plusieurs formes. Loin de considérer la relation majorité/minorité dans le seul contexte de l’oppresseur – oppressé, certaines études ont tablé sur le rapport de coexistence plutôt que d’exclusion. Le volume est à la fois hétéroclite et uni, par l’analyse pertinente que les chercheurs proposent du problème de la minorité, vue sous plusieurs formes et aspects, ce qui permet d’espérer qu’il arrivera à un large éventail de lecteurs. Il serait souhaitable que ces études sur les questions identitaires contribuent, un tant soit peu, à apprivoiser la réalité pas toujours facile à comprendre et, par conséquent, à la rendre meilleure. Car, comme nos auteurs semblent en convenir, on pourrait dire, avec Shimon Peres, que « la majorité appartient au passé et la minorité à l’avenir ».