Finerenon - nowa klasa niesteroidowych antagonistów receptora dla mineralokortykoidów. Nowe możliwości, nowe wskazania

Grzegorz Grześk

Finerenon to pierwszy niesteroidowy antagonista receptora dla mineralokortykoidów, który dzięki unikalnym właściwościom farmakologicznym charakteryzuje się potwierdzoną wynikami badań klinicznych wysoką efektywnością działania skojarzoną ze znikomą liczbą działań niepożądanych. W programie badań III fazy znajdowały się dwa kluczowe badania: FIDELIO-DKD (Finerenone in Reducing Kidney Failure and Disease Progression in Diabetic Kidney Disease) i FIGARO-DKD (Finerenone in Reducing Cardiovascular Mortality and Morbidity in Diabetic Kidney Disease). Uczestniczyło w nich łącznie 13 171 osób z cukrzycową przewlekłą chorobą nerek (PChN) o różnym stopniu nasilenia. Ze względu na bardzo wysoką efektywność finerenon powinien być wdrażany w terapii u pacjentów z cukrzycą i PChN. Celem zastosowanego leczenia, poprzez hamowanie procesu zapalnego, jest nie tylko spowolnienie progresji PChN, ale także istotna redukcja ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych. Terapia taka powinna być obowiązkowo rozpatrywana u pacjentów z PChN w przebiegu cukrzycy.

Ból ostry i przewlekły w chorobach układu ruchu

Robert Rupiński

Choroby układu ruchu związane są zawsze z występowaniem dolegliwości bólowych. Stąd walka z bólem stanowi podstawowe zadanie lekarzy, do których trafiają pacjenci ze schorzeniami stawów i mięśni. Opanowanie dolegliwości bólowych opiera się umiejętnym stosowaniu terapii przeciwbólowych, ale również, a czasemi przed wszystkim, na wdrożeniu odpowiedniego leczenia przyczynowego. Książka przeznaczona jest przede wszystkim dla lekarzy rodzinnych. Autor ma jednak nadzieję, że w razie potrzeby znajdą w niej przydatne informacje również lekarze innych specjalności - reumatolodzy, ortopedzi i neurolodzy.

Kandesartan - od początku i na lata dla ochrony serca i mózgu

Katarzyna Stolarz-Skrzypek

Kandesartan charakteryzuje się najwyższą spośród antagonistów receptora angiotensynowego selektywnością wobec receptorów AT1, wykazuje wysoką biodostępność i całodobowe działanie hipotensyjne. Skuteczność hipotensyjna kandesartanu została udowodniona u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym od łagodnego stopnia do ciężkiego nadciśnienia, zarówno dla monoterapii, jak i skojarzeń kandesartanu z antagonistą wapnia lub diuretykiem. Kandesartan zgodnie z aktualnymi wytycznymi może być stosowany do rozpoczynania terapii przeciwnadciśnieniowej, zwłaszcza wobec dostępności jego połączeń z lekami hipotensyjnymi innych klas w postaci leku złożonego. Bezpieczeństwo i bardzo dobra tolerancja kandesartanu czynią go lekiem przydatnym do stosowania przez kolejne lata terapii, a udowodnione właściwości kardio- i neuroprotekcyjne pozwalają korzystnie wpływać na rokowanie sercowo-naczyniowe pacjentów.

Zastosowanie pregabaliny u chorej z przewlekłym bólem neuropatycznym po zabiegu onkologicznym - opis przypadku

Magdalena Kocot-Kępska

Przewlekły ból po zabiegu chirurgicznym to częste jatrogenne powikłanie i następstwo leczenia operacyjnego choroby nowotworowej. Ryzyko rozwoju przewlekłego bólu po zabiegu chirurgicznym zależy od rodzaju zabiegu chirurgicznego, jego rozległości, ale także od czynników leżących po stronie pacjenta. Ból neuropatyczny może występować u 50% chorych z przewlekłym bólem po zabiegu chirurgicznym i może być leczony jedynie objawowo, czyli można stosować zarówno farmakoterapię, jak i metody niefarmakologiczne. Rekomendowane preparaty to leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, topikalne oraz analgetyki opioidowe. Leki te udowodniły swoją skuteczność w populacji pacjentów z bólem neuropatycznym niezwiązanym z terapią nowotworu, ale nadal brak jest dobrych jakościowo badań oceniających ich skuteczność u chorych z przewlekłym bólem po onkologicznych zabiegach chirurgicznych.

Fakty i mity na temat inozyny

Bartosz J. Sapilak

Pranobeks inozyny to lek o działaniu immunostymulującym i przeciwwirusowym, od ponad 50 lat wykorzystywany w terapii infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych i opryszczki. W tym czasie zebrano wiele doświadczeń związanych z jego zastosowaniem i bezpieczeństwem. Przyczyniły się one do powstania wielu faktów i mitów na temat jego bezpieczeństwa i skuteczności. W niniejszej pracy analizujemy najważniejsze z nich.

Klarytromycyna w leczeniu zakażeń górnych dróg oddechowych

Andrzej Radzikowski

Klarytromycyna jest lekiem numer jeden we wszystkich przypadkach nietolerancji B-laktamów w terapii zakażeń dróg oddechowych, zwłaszcza w natychmiastowej alergii na amoksycylinę lub nienatychmiastowej na wszystkie B-laktamy, a także w innych formach nietolerancji. Ze względu na swą farmakokinetykę i farmakodynamikę może skutecznie zastąpić B-laktamy. W sytuacji wrażliwości na makrolidy klarytromycyna jest skutecznym eradykatorem paciorkowca ropotwórczego w anginie oraz pneumokoka i pałeczki hemofilnej w przypadkach ostrego zapalenia ucha środkowego i bakteryjnego zapalenia nosa i zatok, a także pozaszpitalnego zapalenia płuc. W przypadkach niejasnej etiologii pozaszpitalnego zapalenia płuc (typowej i/lub atypowej) jest cennym uzupełnieniem i wzmocnieniem B-laktamów w tzw. terapii kombinowanej.

10 powodów, dla których warto stosować bisoprolol

Paweł Balsam

B-adrenolityki to bardzo często stosowana grupa leków wśród chorych z niewydolnością serca, nadciśnieniem tętniczym czy zaburzeniami rytmu serca. Wśród nich najczęściej stosowany jest bisoprolol, co wynika z jego skuteczności hipotensyjnej, w obniżaniu tętna, a także - co najważniejsze - z redukowania ryzyka sercowo-naczyniowego, w tym ryzyka zgonu z jakiejkolwiek przyczyny u chorych z niewydolnością serca ze zredukowaną frakcją wyrzutową. W artykule zawarto najważniejsze powody, poparte wynikami badań klinicznych, dla których warto sięgać po bisoprolol.

Lęk i depresja, a covid-19 - jak sobie radzić z naszymi emocjami?

Monika Talarowska

Przedstawiamy Państwu poradnik dr hab. Moniki Talarowskiej, który w przystępny i przejrzysty sposób podsumowuje najczęściej pojawiające się zaburzenia psychiczne w dobie COVID-19.Autorka omawia czynniki stanowiące źródło stresu w czasie epidemii, sposoby radzenia sobie z emocjami i napadami lęku oraz objawy depresyjno-lękowe i metody zapobiegania ich występowaniu. Część pracy poświęcona jest sytuacji osób z personelu medycznego, które w czasach pandemii należą do grupy szczególnego ryzyka wystąpienia objawów ze sfery psychicznej. Publikacja będzie znakomitym przewodnikiem zarówno dla lekarzy różnych specjalności, jak i osób niezwiązanych z medycyną.

Wybrane zagadnienia dotyczące lakozamidu

Magdalena Bosak

Lakozamid to lek przeciwpadaczkowy nowej generacji o unikalnym mechanizmie działania, nasilającym powolną inaktywację kanałów sodowych. Jest stosowany w monoterapii i terapii dodanej napadów ogniskowych u dorosłych i dzieci od 2. r.ż. Wysoka skuteczność, dobra tolerancja oraz korzystne właściwości farmakokinetyczne lakozamidu pozwalają na zastosowanie go w wielu populacjach pacjentów, m.in. u pacjentów starszych, u osób z wielochorobowością somatyczną i psychiatryczną czy guzami mózgu.

U kogo i dlaczego warto zastosować insulinę dwuanalogową aspart + degludec?

Mariusz Dąbrowski

Ostatnie lata przyniosły istotne zmiany paradygmatu terapii cukrzycy typu 2. Po ogłoszeniu wyników pierwszych i kolejnych badań bezpieczeństwa sercowo-naczyniowego leków przeciwcukrzycowych na pierwszą linię frontu wysunęły się leki nieinsulinowe, a szczególne miejsce zajęły inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 i agoniści receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (te drugie są rekomendowane jako pierwsza terapia iniekcyjna w cukrzycy typu 2). Spowodowało to nieznaczny spadek liczby pacjentów leczonych insuliną. Niemniej należy pamiętać, że w populacji osób z cukrzycą typu 2 u wielu pacjentów wystąpi wcześniej lub później konieczność wdrożenia insulinoterapii. Zwykle jest ona inicjowana w postaci jednej iniekcji insuliny bazowej, przy czym w naszych warunkach zwykle jest to insulina NPH. Brak efektywności tej terapii wymaga dalszej intensyfikacji leczenia w postaci dołączania kolejnych iniekcji insuliny doposiłkowej. Jedną z takich opcji jest zastosowanie połączenia w jednym wstrzykiwaczu szybko działającego analogu - insuliny aspart (IAsp) oraz ultradługo działającego analogu - insuliny degludec (IDeg), z których każdy zachowuje swój profil farmakokinetyczny. Zaletą tej opcji jest mniejsza liczba iniekcji przy porównywalnej lub lepszej kontroli glikemii w porównaniu z innymi schematami terapii, a dodatkową korzyścią dla pacjenta jest mniejsza liczba hipoglikemii, szczególnie nocnych. Leczenie to umożliwia dalszą intensyfikację terapii poprzez dodanie drugiej iniekcji IDegAsp lub kolejnych iniekcji insuliny doposiłkowej. Insulina IDegAsp może być też użyta przy inicjowaniu insulinoterapii w warunkach znacznej hiperglikemii, przy zamianie terapii mieszankami insulin ludzkich bądź analogowych na jedną lub dwie iniekcje insuliny IDegAsp, a i to nie wyczerpuje pełnego spektrum jej możliwych zastosowań. Podsumowując, insulina IDegAsp jest wartościowym i bezpiecznym uzupełnieniem możliwości insulinoterapii u pacjentów z cukrzycą typu 2, ale też typu 1.

Depresje w wieku podeszłym. Przyczyny, diagnoza, leczenie

Tadeusz Parnowski

Niniejsza książka została napisana przez lekarzy praktyków dla osób pracujących z ludźmi starszymi: internistów, geriatrów, psychiatrów, neurologów, lekarzy POZ, psychologów, socjologów, pracowników socjalnych, i zainteresowanych studentów, aby uzmysłowić złożoność mechanizmów chorób występujących w tym wieku i trudności związane z ich leczeniem. Nie tylko zawiera wiedzę podręcznikową, ale także próbuje zgłębiać obszary, w których pytań jest nadal więcej niż odpowiedzi. W monografii tej podjęto również nieporuszane dotychczas i przez to umykające naszej uwadze tematy, które mają istotne znaczenie praktyczne.

Strategie leczenia jaskry

Marek Rękas

Ostatnie lata przyniosły wiele sukcesów w terapii zachowawczej oraz nowych możliwości chirurgicznego leczenia jaskry, które wymagają przybliżenia i zrozumienia. Tego zadania podjęli się autorzy z dwóch znanych ośrodków klinicznych zajmujących się diagnostyką i leczeniem tej choroby. Szczegółowo omówili oni dostępne grupy leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Sporo uwagi poświęcili także wykorzystaniu różnych technik leczenia energią laserową, jak również przedstawili szeroki wachlarz technik zabiegowych. Każdy z zabiegów został szczegółowo omówiony. Autorzy zawarli w monografii także cenne uwagi wynikające z bardzo dużego doświadczenia klinicznego. Oprócz ciekawych opisów w książce znajdziemy też bogatą dokumentację fotograficzną. Jestem przekonany, że monografia spotka się z bardzo dużym zainteresowaniem.

Psychiatria w medycynie Dialogi interdyscyplinarne Tom 3

Joanna Rymaszewska, Dominika Dudek

Psychiatria w medycynie tom III to kolejna bardzo wartościowa pozycja książkowa stanowiąca interesujący zapis rozmów z psychiatrami jak również przedstawicielami innych dyscyplin medycznych lub nawet zawodów. Prowadzone w konwencji koleżeńskiej, czasami przyjacielskiej, rozmowy dotykają jednak problemów istotnych, miejscami egzystencjalnych. Pokazują znaczenie ludzkich emocji, życia psychicznego w profilaktyce i powstawaniu chorób, ich leczeniu, w adaptacji do przewlekłego schorzenia, w końcu do niepomyślnego rokowania. Brak właściwej komunikacji skutkuje często bolesnymi błędami, pomyłkami - nie ma chyba lekarza, który byłby wolny od tego rodzaju doświadczenia. Umiejętność pracy w zespole i właściwej komunikacji między specjalistami, nie tylko lekarzami, jest kluczowa dla ich uniknięcia. Książka uzupełnia zakres tematyczny poruszony w poprzednich tomach o kolejne zagadnienia na pograniczu psychiatrii i innych dyscyplin naukowych.

Depresja w pytaniach i odpowiedziach

Iwona Patejuk-Mazurek

Depresja jest stanem emocjonalnym z odczuwaniem smutku i przygnębienia. To choroba, podobnie jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. I choć dotyczy głównie umysłu i emocji, często cierpi również ciało – głównie poprzez odczuwanie nasilonych dolegliwości bólowych. Depresja nie jest chandrą, czyli przejściowym obniżeniem nastroju. Nie jest też obłędem, czyli utratą kontaktu z rzeczywistością, postrzeganiem nieistniejących rzeczy, wiarą w ich prawdziwość czy poważnymi zaburzeniami zachowania, wynikającymi z błędnego postrzegania rzeczywistości. W poradniku znajdziecie Państwo odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące samej choroby oraz jej leczenia.    

Drabina analgetyczna WHO jako złoty standard farmakoterapii bólu

Agnieszka Sękowska

Leczenie bólu należy do głównych problemów współczesnej medycyny, a leki przeciwbólowe są najczęściej stosowaną grupą leków w praktyce klinicznej. Leczenie bólu opiera się na kilku zasadach. Jedną z nich jest stosowanie analgezji multimodalnej. Metoda ta polega na racjonalnym kojarzeniu leków przeciwbólowych o uzupełniających się mechanizmach działania. Pozwala to na poprawę jakości analgezji, a także poprawę tolerancji i bezpieczeństwa leczenia, jak również na zwiększenie siły analgezji w stosunku do leków podawanych w monoterapii. Uznanym i skutecznym skojarzeniem leków przeciwbólowych jest połączenie tramadolu z paracetamolem czy diklofenaku z omeprazolem.

Nadkażenia bakteryjne infekcji wirusowych

Bartosz J. Sapilak

W pracy przedstawiono konieczność różnicowania etiologii infekcji dróg oddechowych i dostosowania terapii celowanej. Należy pamiętać, iż w praktyce POZ dominują infekcje niewymagające antybiotykoterapii, szczególnie w pierwszych dniach leczenia. Istotne jest leczenie objawowe, w tym redukcja uciążliwego kaszlu. W przypadku etiologii pierwotnie bakteryjnej lub wtórnego nadkażenia bakteryjnego niezbędna może się okazać antybiotykoterapia.