Mały pacjent - duży problem, czyli zasady diagnozowania i leczenia choroby refluksowej u niemowląt i małych dzieci

Grzegorz Oracz

Refluks żołądkowo-przełykowy jest to mimowolne cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci. U noworodków i niemowląt dominuje refluks fizjologiczny, związany z niedojrzałością przewodu pokarmowego. Choroba refluksowa to natomiast obecność objawów podmiotowych i/lub uszkodzenia błony śluzowej spowodowanych patologicznym zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Artykuł przedstawia aktualne wytyczne diagnostyki i leczenia choroby refluksowej zgodnie z najnowszymi rekomendacjami Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN, European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition).

Arypiprazol - teoria i praktyka

Agata Szulc

Arypiprazol jest jednym z leków przeciwpsychotycznych II generacji, inaczej - atypowych, znanym od kilkunastu lat. Ma unikalny profil receptorowy względem pozostałych leków przeciwpsychotycznych, co znajduje odzwierciedlenie w jego efekcie terapeutycznym i profilu tolerancji. Działa jak antagonista w sytuacji nadmiaru dopaminy, natomiast przy jej niskich stężeniach eksponuje właściwości agonistyczne. Jak pokazują liczne badania, w zależności od dawki arypiprazol jest skuteczny w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej zarówno w okresie zaostrzenia, jak i w terapii podtrzymującej. Jest też lekiem często stosowanym w politerapii. Niniejszy artykuł dostarcza przeglądu informacji na temat zastosowania arypiprazolu w monoterapii, która powinna stać się rutynową praktyką w leczeniu zaburzeń psychicznych.

Nowoczesne leczenie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przewlekłym zespołem wieńcowym

Maria Łukasiewicz, Artur Mamcarz

Na nadciśnienie tętnicze choruje ok. 1,2 mld mieszkańców globu. Wśród tych pacjentów mniej niż połowa jest skutecznie leczona. Zła kontrola ciśnienia tętniczego przyczynia się do rozwoju powikłań takich jak udar mózgu czy choroba wieńcowa. Chory z takimi powikłaniami staje się automatycznie pacjentem bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego, a tym samym wymaga spersonalizowanego i skutecznego leczenia, już nie tylko nadciśnienia, ale również jego powikłań. Mimo zaawansowania choroby modyfikacja stylu życia oraz prawidłowy dobór farmakoterapii mogą uchronić chorego przed rozwojem niewydolności serca oraz zapobiec ostrym incydentom sercowo-naczyniowym.

Leczenie bólu w ratownictwie medycznym

Jan Dobrogowski, Jerzy Robert Ładny, Jerzy Wordliczek, Jarosław Woroń

Autorami książki są wybitni przedstawiciele polskiej anestezjologii, medycyny ratunkowej, ratownictwa medycznego, farmakologii i prawa medycznego, co zagwarantowało jej wysoki poziom merytoryczny. Monografia została napisana przystępnym językiem, dzięki czemu jest prosta w przekazie. Zawiera aktualną wiedzę z zakresu leczenia bólu ostego - od mechanizmów powstawania bólu przez podział charakteru bólu, ocenę jego natężenia po leczenie. Opisano leki przeciwbólowe, które zgodnie z obowiązujacym prawem ratownik medyczny może podawać samodzielnie. Omówiono ich charakterystykę, drogi podania, dawkowanie w przypadku dorosłych i dzieci, z uwzględnieniem szczególnych pacjentów, interakcje z innymi lekami i najczęstsze błędy popełniane w leczeniu bólu ostrego. Monografia ma szansę stać się bazą wiedzy do wykorzystania w codziennej pracy nie tylko dla wszystkich ratowników medycznych, lecz także pielęgniarek i lekarzy pracujących w systemie PMR

Psychiatria na obcasach

Dominika Dudek, Joanna Rymaszewska

Psychiatria na obcasach to opracowanie grupy wyśmienitych specjalistów reprezentujących różne dziedziny nauki dotyczące problemów zdrowia psychicznego kobiet. Mimo że publikacja ukazuje się w okresie burzliwych dyskusji na temat różnic między płciami, cechuje je naukowy dystans. Szeroki zakres zagadnień obejmuje zarówno aspekty medyczne i neurobiologiczne, jak i konteksty psychologiczne oraz kulturowe. Opracowanie kierujemy zarówno do lekarzy, psychologów i socjologów - jak i do szerokiego grona czyteliników zainteresowanych specyfiką psychiki kobiety.

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego - co warto wiedzieć?

Katarzyna Sikorska-Siudek

Co to znaczy, gdy rozpoznano u mnie chorobę zwyrodnieniową stawów? Kiedy jesteśmy narażeni na tę chorobę? Jak powinno się ją leczyć farmakologicznie, a jak wygląda postępowanie niefarmakologiczne? Jaką rolę w chorobie odgrywają rehabilitacja i fizjoterapia? Autorka w przystępny i esencjonalny sposób omawia najważniejsze zagadnienia dla pacjenta związane z chorobą. Poradnik zawiera również przykłady ćwiczeń zalecanych w ChZSK.

Skuteczność stosowania niezmydlających się frakcji awokado i oleju sojowego w chorobie zwyrodnieniowej stawów

Ewa Walewska

Choroba zwyrodnieniowa stawów, dotykająca ok. 18% kobiet i 10% mężczyzn po 60. r.ż., stanowi bez wątpienia poważny problem społeczny. Podstawowe zmiany patologiczne w przebiegu choroby zwyrodnieniowej dotyczą degeneracji i utraty chrząstki stawowej oraz powstawania wtórnych zmian wytwórczych w nasadach kostnych. Dolegliwości bólowe towarzyszące zmianom degeneracyjnym znacznie obniżają jakość życia chorych. Celem artykułu jest omówienie możliwości zastosowania niezmydlających się frakcji awokado i oleju sojowego w celu opanowania objawów choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych na podstawie opisu przypadku pacjenta.

Procedura zapłodnienia pozaustrojowego - rola i zastosowanie progesteronu

Grzegorz Polak

Progesteron jest hormonem niezbędnym do przemiany wydzielniczej endometrium, warunkującej implantację zarodka i utrzymanie wczesnej ciąży. Wsparcie fazy lutealnej gestagenami po transferze zarodka jest jednym z etapów procedury zapłodnienia pozaustrojowego. Połączenie preparatów progesteronu podawanych podjęzykowo oraz dopochwowo zapewnia jego stężenia optymalne dla uzyskania ciąży podczas tej procedury.

Laserowa korekcja wad wzroku. Fakty i mity

Joanna Wierzbowska, Barbara Czarnota-Nowakowska

Książka Laserowa korekcja wad wzroku. Fakty i mity autorstwa prof. dr hab. n. med. Joanny Wierzbowskiej i dr n.med. Barbary Czarnoty-Nowakowskiej to niemal gotowy zestaw pytań testowych, które może od pacjenta otrzymać okulista. Publikacja ta znakomicie wpisuje się w potrzeby, bo odpowiada na najczęstsze wątpliwości pacjentów w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Wśród odbiorców tej pozycji może znaleźć się też grono pacjentów poszukujących profesjonalnej wiedzy. Rzetelna wiedza przekazana pacjentowi dzięki wydaniu Laserowej korekcji wad wzroku. Faktów i mitów na pewno zaowocuje większym zaufaniem w relacji lekarz-pacjent, co w dzisiejszym świecie jest bardzo potrzebne. Książkę tę polecamy zarówno lekarzom okulistom, jak i pacjentom, jako przystępne kompendium wiedzy na temat szeroko rozumianej laserowej chirurgii refrakcyjnej.

Mebeweryna w leczeniu zespołu jelita nadwrażliwego - skuteczność i bezpieczeństwo terapii

Anita Gąsiorowska

Zespół jelita nadwrażliwego jest przewlekłym, często nawracającym i bardzo rozpowszechnionym zaburzeniem interakcji mózg-jelito. W praktyce klinicznej zespół jelita nadwrażliwego charakteryzuje się przewlekłymi bólami brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień. Mebeweryna jest muskulotropowym środkiem rozkurczowym o bezpośrednim działaniu na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, który łagodzi skurczowe bóle brzucha, nie zaburzając prawidłowej motoryki jelit. W artykule przedstawiono aktualne dane oceniające skuteczność i bezpieczeństwo stosowania mebeweryny w zespole jelita nadwrażliwego na podstawie systematycznego przeglądu literatury opublikowanego w 2022 r.

Nawracające zakażenia układu moczowego u 6-letniej dziewczynki - leczenie cefiksymem i furazydyną - opis przypadku i przegląd piśmiennictwa

Piotr Skrzypczyk

Zakażenia układu moczowego to najczęstsze bakteryjne infekcje u dzieci. Ich prawidłowe rozpoznawanie i leczenie pozwala na szybsze wyleczenie choroby i zapobieganie powikłaniom. W artykule przedstawiono opis przypadku 6-letniej dziewczynki, u której zakażenia układu moczowego leczono z sukcesem cefiksymem i furazydyną. Cefiksym to doustna cefalosporyna III generacji o szerokim spektrum działania bakteriobójczego i dobrym profilu bezpieczeństwa, która znajduje zastosowanie w leczeniu ostrych odmiedniczkowych zapaleń nerek, zapaleń pęcherza moczowego, a także profilaktyce nawrotów zakażeń układu moczowego. Furazydyna to szeroko stosowany chemioterapeutyk z grupy pochodnych furanu o wielotorowym działaniu na komórkę bakteryjną, wskazany w leczeniu zapaleń pęcherza i profilaktyce zakażeń układu moczowego. W artykule omówiono dane z badań klinicznych wskazujące na korzyści ze stosowania tych leków w zakażeniach układu moczowego u dzieci.

Chromanie przestankowe - znaczenie terapii farmakologicznej i niefarmakologicznej w przewlekłym leczeniu

Marta Wolska, Pamela Czajka, Marek Postuła

Chromanie przestankowe to charakterystyczny objaw niedokrwienia kończyn dolnych wynikający ze zwężenia lub z zamknięcia tętnicy przez blaszkę miażdżycową, który pojawia się w trakcie wysiłku i ustępuje krótko po jego zakończeniu. Chromanie przestankowe najczęściej manifestuje się jako izolowany ból mięśni goleni pojawiający się po przejściu określonego dystansu, który zmusza do zaprzestania aktywności. Kluczowe elementy diagnostyki to szczegółowe badanie podmiotowe i przedmiotowe oraz pomiar wskaźnika kostka-ramię, a ich nieprawidłowe wyniki mogą wskazywać na rozpoznanie choroby tętnic obwodowych. Wybór odpowiedniej terapii jest uzależniony od wielu czynników, w tym dynamiki choroby oraz chorób współistniejących. Głównym celem leczenia pacjentów z chromaniem przestankowym jest poprawa jakości życia i zmniejszenie ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. W terapii bardzo ważną rolę odgrywa leczenie zachowawcze, ze szczególnym uwzględnieniem nadzorowanego programu treningowego. Leczenie farmakologiczne ogranicza się do kilku leków, które jednak mają ograniczone zastosowanie. W najbardziej zaawansowanych przypadkach wybór ogranicza się do terapii inwazyjnej.

Zespół jelita nadwrażliwego - czynniki ryzyka i znaczenie leków spazmolitycznych. Punkt widzenia gastroenterologa i psychologa

Anita Gąsiorowska, Katarzyna Opuchlik

Zespół jelita nadwrażliwego (IBS) to często występujące w populacji osób dorosłych przewlekłe schorzenie o charakterze czynnościowym, które ma istotny negatywny wpływ na jakość życia pacjentów. W praktyce klinicznej IBS charakteryzuje się nawracającymi bólami brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień. W celu rozpoznawania IBS międzynarodowa grupa ekspertów opracowała kryteria rzymskie IV. Patofizjologia IBS ma charakter wieloczynnikowy i obejmuje wpływ następujących czynników: dysbioza mikrobioty jelitowej, wzrost przepuszczalności jelit, aktywację komórek układu odpornościowego, nadwrażliwość trzewną i nieprawidłowe interakcje w zakresie osi jelitowo-mózgowej. Postępowanie terapeutyczne obejmuje modyfikacje stylu życia, edukację i nawiązanie dobrych relacji z chorym. Kolejny krok stanowi farmakoterapia ukierunkowana na dominujące objawy kliniczne IBS oraz psychoterapia. Leki rozkurczowe wpływają korzystnie na redukcję bólów brzucha, poprawę w zakresie motoryki z wydłużeniem czasu pasażu okrężnicy, co zmniejsza częstotliwość wypróżnień, szczególnie w IBS z dominującą biegunką.

Dermatologia - wybrane przypadki kliniczne

Roman Nowicki, Aleksandra Wilkowska

Istnieje uzasadniony pogląd, iż dermatologia jest trudną specjalnością nauk medycznych, dziedziny w znaczącym stopniu wielokierunkowej, wymagającej uwzględniania najnowszych, przełomowych odkryć, m.in. z zakresu biologii molekularnej, immunogenetyki, immunologii, onkologii, terapii miejscowej i ogólnej. Jak dotąd tradycyjne podręczniki nie zawsze były w stanie sprostać oczekiwaniom związanym ze współczesnym nauczaniem dermatologii. Dotkliwą lukę w tym zakresie z pewnością wypełni niniejsze repetytorium pod redakcją prof. dr. hab. n. med. Romana Nowickiego i dr n. med. Aleksandry Wilkowskiej, przygotowane z udziałem zespołu pracowników naukowo-dydaktycznych Katedry i Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Gdańskiego Uniwesytetu Medycznego. Praca zawiera 94 szczególnie interesujące i nieczęsto obserwowane przypadki chorób skóry. Każdy z nich został przedstawiony w sposób bardzo staranny, klarowny i skondensowany, a także wzbogacony o kolorowe zdjęcia kliniczne (w publikacji znajduje się łącznie blisko 300 fotografii), co niewątpliwie ułatwi przyswojenie rozległej wiedzy. Należy pogratulować Redaktorom i Autorom opracowania przydatnego nie tylko dla dermatologów, lecz także dla lekarzy wielu innych specjalności oraz studentów przygotowujących się do egzaminu z dermatologii.

Immunologia dla neurologów

Kamila Żur-Wyrozumska

Monografia omawia podstawowe mechanizmy immunologiczne istotne z punktu widzenia chorób neuroimmunizacyjnych oraz terapii stosowanych u pacjentów neurologicznych. Przedstawia także zmiany zachodzące w układzie immunologicznym w związku z fizjologicznym procesem starzenia się, ale też patologicznym procesem autoimmunizacji i nowotworzenia. Istotną część opracowania stanowi charakterystyka terapii immunomodulujących wykorzystywanych w neurologii, obejmująca zarówno ich zastosowanie, jak i związane z nimi ryzyko. Kompendium prezentuje również możliwości pozwalające na lepsze zarządzanie ryzykiem zmodyfikowanego układu immunologicznego, jakimi są szczepienia czy odżywianie, co realnie wpływa na długoterminowe efekty leczenia i jakość życia pacjentów. Książka ma na celu wsparcie specjalistów w codziennej pracy podczas podejmowania nierzadko ryzykownych decyzji terapeutycznych.

Gdy nadchodzi nawałnica. Lęk, depresja, zaburzenia snu - dlaczego z pandemią zaburzeń psychicznych będą się mierzyć niepsychiatrzy?

Anna Antosik-Wójcińska

Żyjemy w trudnych czasach. Pacjent z lękiem, zaburzeniami snu, objawami depresji staje się standardowym pacjentem nie tyle psychiatrów, ile lekarzy innych specjalności. Recepty na leki przeciwdepresyjne wystawiane są również przez lekarzy rodzinnych, internistów, neurologów, kardiologów oraz innych specjalistów. To pokazuje rolę edukacji lekarzy wszystkich specjalizacji w zakresie diagnostyki i leczenia zaburzeń psychicznych. W artykule zaprezentowano kilka typowych przypadków pacjentów, którzy trafiają do poradni w celu diagnostyki chorób somatycznych, podczas gdy podłoże zgłaszanych przez nich objawów jest psychiczne. W tekście skupiono się na roli doboru adekwatnej dawki leku i formy jego podania jako czynników warunkujących skuteczne leczenie oraz dobrą współpracę lekarz-pacjent.